Dagblaðið Vísir - DV - 01.10.1990, Blaðsíða 36

MÁNUDAGUR 1. OKTÓBER 1990.
Menning
Veisla í tónum
Fyrstu tónleikar Kammermúsíkklúbbsins á þessum
vetri fóru fram í Bústaöakirkju í gærkvöldi. A efnis-
skránni var Kvintett fyrir klarínettu og strengjakvart-
ett í A-dúr eftir Wolfgang Amadeus Mozart og
Strengjakvartett í G-dúr eftir Franz Schubert. Verkin
voru flutt af strengjakvartett skipuöum þeim Þórhalli
Birgissyni á 1. fiðlu, Kathleen Bearden á 2. fiðlu, Helgu
Þórarinsdóttur á lágfiðlu, Noru Komblueh á selló og
Óskari fngólfssyni á klarínettu.
Kammermúsíkklúbburinn er, þótt hann láti lítið yfir
sér, ein af merkari tónlistarstofnunum í borginni. Starf
hans byggist á frumkvæði nokkurra einstakhnga sem
hafa haft lag á að halda gangandi blómlegu tónieika-
haldi ár eftir ár með því að bjóða jafnan upp á fyrsta
flokks tónlist og bestu fáanlega flytjendur.
Tónleikamir í gærkvöldi voru að þessu leyti engin
undantekning. Klarínettukvintett Mozarts er ein af
perlum tónbókmenntanna og eitt af bestu kammer-
verkum hans. Kvintettinn er saminn um svipað leyti
og ópera hans, Cosi fan tutte, og er keimlíkur í anda.
Óskar Ingólfsson flutti klarínettupartinn með fógrum
tóni og leiftrandi tónelsku. í hinum undurviðkvæma
Larghetto kafla virtist Óskar eiga í blaðvandræðum
sem trufluðu svolítið en það lagaðist þó fljótt. Frammi-
Tónlist
Finnur Torfi Stefánsson
staða strengjaleikaranna var einnig upp á það besta.
Var það áberandi hve samleikur var góður og greini-
legt að mikil vinna hafði verið lögð í að samræma
túlkunina. Skilaði það ómak sér fyllilega á tónleikun-
um.
Strengjakvartett Schuberts í G-dúr er með því besta
sem hann samdi fyrir þennan hljóðfærahóp. Verkið
er þrungið hljómrænni auðlegð og formlegri smek-
kvísi. Flutningurinn á þessu erfiða verki var frábær
og greinilega afrakstur samsvarandi íhugunar og und-
irbúnings og mátti heyra í Kvintettinum. AUir meðhm-
ir skiluðu sínu hlutverki með prýði en mest mæddi þó
á forfiðlaranum, Þórhalli Birgissyni, sem sýndi á köfl-
um snilldartakta.
Bústaðakirkja, sem tekur á fjórða hundrað manns í
sæti, var því sem næst fullsetin og létu tónleikagestir
ánægju sína óspart í ljós í lokin.
Kærar þakkir, mr. Zukovsky
Sinfóníuhljómsveit æskunnar hélt tónleika í Há-
skólabíói í gær undir stjórn Pauls Zukofsky. Flutt voru
verk eftir Claude Debussy, Paul Dukas, Igor Stravin-
sky og Erik Satie.
Paul Zukofsky er með merkari tónhstarmönnum
sem nú eru uppi. Hann er flðlusnillingur sem á fáa
sína líka og á seinni árum hefur hann snúið sér að
hljómsveitarstjóm með engu minni árangri. Fiðluleik-
ur Zukofskys einkennist af frumleika, næmri fegurð-
artilfmningu og tæknilegri fullkomnun. Þessir eigin-
leikar einkenna einnig hljómsveitarstjórn hans. Zu-
kofsky stendur langtum framar obbanum af þeim
hljómsveitarstjórum sem Sinfóníuhljómsveit íslands
hefur notað gegnum tíðina og er það sorgarsaga sem
seint fymist að sú hljómsveit skuh ekki hafa borið
gæfu til að hagnýta krafta hans meira en gert hefur
verið.
Sinfóníuhljómsveitir almennt standa frammi fyrir
miklum vanda nú til dags hvað varðar verkefnaval,
tónlist samtímans og nýjar kynslóðir hlustenda. Vand-
inn stafar af því aö tuttugasta öldin hefur verið van-
rækt lengi og sú tónlist er svo frjó og fjölskrúðug aö
menn treystast ekki til að demba henni á áheyrendur
undirbúningslaust. Það er að renna upp fyrir tlestum
að ekki er unnt að byggja á tónlist nítjándu aldar enda-
laust. Sumir velja þann kost að flytja verk höfunda
sem semja í anda nítjándu aldar, jafnvel þótt þeir lifi
á þeirri tuttugustu, eins og náttröll sem dagað hafa
uppi. Slik verk eru af skiljanlegum ástæðum ófrumleg
og annars flokks og áhugafólk um tónhst hættir að
mæta.
Á tónleikunum í gær mátti sjá hvernig Zukofsky
nálgast þetta viðfangsefni því að verkin voru greini-
lega valin af mikilh kostgæfni. Öll verkin voru fyrsta
flokks tónsmíðar og engar úrkynjaðar eftirapanir á
Tónlist
Finnur Torfi Stefánsson
yflrborði einhvers annars. Þau hentuðu einnig sérlega
vel þörfum hinna ungu tónhstarmanna sem hljóm-
sveitina skipuðu. Forleikur Debussys að Síðdegi skóg-
arpúkans hefur sígilda fegurð sem ekki verður hermt
eftir. Lærisveinn galdramannsins eftir Dukas er fullur
af snjöllum hugmyndum og frábærlega útsett verk.
Orpheus Stravinskys er seinteknari en býður upp á
ótal möguleika fyrir hljómsveitarfólkið til einleiks og
hópspils af ýmsu tagi. í lokin, einmitt þegar yngstu
fjöiskyldumeðlimirnir voru teknir að ókyrrast, kom
Parade eftir Satie þar sem m.a. er leikið á flöskuspil,
ritvél, stígvél, sírenur og annað fleira skemmtilegt.
Umfram allt réðst þó verkefnavalið af samhengi við
heildarstefnu sem Sinfóníuhljómsveit æskunnar hefur
sett sér og Zukofsky lýsir í efnisskrá. Með þessum
tónleikum hefur jarðvegurinn verið undirbúinn til að
taka næsta skref sem er Oliver Messiaen og Turangal-
ila, sinfónía hans, og verður það í janúar næstkom-
andi. Þetta eru skynsamleg vinnubrögð.
Frammistaða hinna ungu tónlistarmanna á tónleik-
unum var svo góð að undrun sætir. Gildir það jafnt
um samleikinn sem og þá tiltölulega mörgu sem fengu
að spreyta sig á einleikssprettum. Þarf engu að kvíða
um framtíð tónlistarlífs hér meðan unga kynslóðin
sýnir shk tilþrif. Zukofsky stjómaði eins og engill og
verður honum seint fullþakkað það gagn sem hann
er að vinna íslenskri menningu með starfi sínu hér.
44
Andlát
Gísli Tómasson, Melhól, Meðallandi,
Vestur-Skaftafehssýslu, andaðist á,
Sjúkrahúsi Suðurlands fimmtudag-
inn 27. september.
Runólfur Guðmundsson bóndi, Ölv-
isholti, Hraungerðishreppi, lést á
hjúkrunarheimilinu Ljósheimum að
kvöldi 27. september.
Ragnar Emilsson arkitekt, andaöist
í Landspítalanum að morgni 27. sept-
ember.
Haraldur Karlsson, Látraströnd 50,
Seltjamamesi, lést í Borgarspítalan-
um miðvikudaginn 26. september.
Kristinn Guðjónsson forstjóri, Víði-
mel 55, lést 28. september.
Sigurður Bjarnason, fyrrum bif-
reiðastjóri hjá BSR, lést í Hrafnistu
í Reykjavík 27. september.
Sigurrós Guðmundsdóttir frá
Guðnabæ, Akranesi, er látin.
Jarðarfarir
Ingimar Ragnar Sveinsson, Rofabæ
45, verður jarðsunginn frá Fossvogs-
kirkju þriðjudaginn 2. október kl. 15.
Björgvin Jóhann Helgason, Keilufelli
6, Reykjavík, lést á heimih sínu 17.
september sl. Útfórin hefur farið
fram.
Sigmar Guðlaugsson, Hólavangi 5,
Hellu, Rangárvallasýslu, andaðist aö
heimih sínu þann 20. september sl.
Útforin hefur farið fram í kyrrþey
að ósk hins látna.
Ingólfur Guðbrandsson, Nýbýlavegi
90, Kópavogi, verður jarðsunginn frá
Fossvogskirkju þriðjudaginn 2. okt-
óber kl. 13.30.
FINNSKU FRÁBÆRU
LFTSJÓNVARPSTÆKIN
hi—fi sti:ri:o—black matrix ferkahtaður
FLATSKJÁR - FlNASTA UPPLAUSN - TELEFEXT
MONnOR ÚTLIT — ALHUDA FJARSTÝRING SEM
ÞÝÐIR AÐ HÚN VIRKAR A GERVIHNATTAMÓT-
TAKARA SEM HÆGT ER AÐ FA STRAX EÐA
KEVPEAN EFTIR A INN f TÆKIN. EINNIG GETUR
FJARSTÝTINGIN LÉSIÐ AF FLESTUM MYND-
BANDSFJARSTÝRINGUM, OG ÞA GETUR ÞÚ LAGT
HENNI OG VERIÐ MEÐ AUT A EINNI HENDI.
..NICAM" STEREO MÓTTAKA - SUPER VHS
AFSPILUN.
28" SÉRTILBOÐ KR. 99.900,- sljír
Rétl verð áður KR. I30j050.- stgr.
29" SÉRTILBOÐ KR. 129.255- slgr
Rétt vcrð áður KR. 154.310,- stgr.
ATHUGAÐU AÐ INNBYGGÐIJR
FINLUX GERVIHNATTAMÓTTAKARI
KOSTAR AÐEINS HÁLFVIRÐI
Á VIÐ AÐRA.
5 ÁRA ÁBYRGÐ Á MYNDLAMPA
EB Aíborgunarskilmálar [g]
VÖNDUÐ VERSLUN
HUÖMCO
FÁKAFEN 11 — SÍMI 688005 I
Halldóra J. Guðmundsdóttir, Mið-
engi, Grímsnesi, veröur jarðsungin
frá Fossvogskirkju miövikudaginn
3. október kl. 13.30.
Arngrímur Ragnar Guðjónsson,
skipstjóri, Kríuhólum 2, Reykjavík,
verður jarðsunginn frá Dómkirkj-
unni þriðjudaginn 2. október kl. 15.
Sveinn Kjartan Kaaber lögfræðingur
verður jarðsunginn frá Dómkirkj-
unni þriöjudaginn 2. október kl.
13.30.
Óskar Áskelsson frá Bassastöðum,
Öldugötu 44, Hafnarfirði, verður
jarðsunginn frá Hafnarfjarðarkirkju
þriðjudaginn 2. október kl. 15.
Útfor Jónatans Jónssonar fer fram í
dag, 1. október, kl. 15. Jarösett verður
í Fossvogskirkju.
Valborg Haraldsdóttir lést 20. sept-
ember. Hún var fædd á Norðfirði 5.
desember 1901, dóttir hjónanna Har-
alds Brynjólfssonar og Þóreyjar
Jónsdóttur. Valborg giftist séra Har-
aldi Jónassyni en hann lést árið 1954.
Þau eignuðust níu börn og ólu einnig
upp son séra Haralds frá fyrra hjóna-
bandi og eina fósturdóttur. Útför
Valborgar verður gerð frá Bústaða-
kirkju í dag kl. 13.30.
Tilkyimingar
Alþýðubandalagið í Kópavogi
Fyrsta spilakvöld í þriggja kvölda keppni
verður í Þinghóli, Hamraborg 11, í kvöld,
1. október, kl. 20.30. Spilað veröur annan
hvern mánudag. Kaffi og kvöldverðlaun.
Allir velkomnir.
Námsstefna um alnæmi
Rauði kross íslands, Landsnefnd um al-
næmisvamir og Samtök áhugafólks um
alnæmisvandann, gangast fyrir nám-
stefnu sem ber yfirskriftina „Olíkt fólk -
ólík viðbrögö“ fostudaginn 5. október nk.
Tilgangur námsstefnunnar er að efla
þekkingu um alnæmi og vekja umræðu
um andlegar, félagslegar og siðfræðilegar
hliðár sjúkdómsins. Námsstefnan er ætl-
uð fólki sem vinnur að heilbrigðis- og
félagsmálum og öllum þeim er hafa
áhuga á að auka þekkingu sína á al-
næmi. Námstefnugjald er kr. 2.500.
Skráning og nánari upplýsingar eru
veittar á skrifstofu RKÍ í síma 91-26722.
Ný bók
Komin er á markaðinn ný bók eftir dr.
Magna Guðmundsson: Líf og landshagir.
í formála segir m.a.: „Inngangskafli
greinir frá atriðum sem spegla tíðarand-
ann á uppvaxtarárum höfundar. Þá koma
þjóðmálin í röð stuttra þátta er sameigin-
lega mynda hagsögu í hnotskum." í bók-
inni er að finna snarpa gagnrýni á ríkis-
fjármálin og peningakerfið.
Hlutavelta til styrktar
Flugbjörgunarsveitinni
Mánudaginn 10. september si. færðu
þessar myndarlegu stúlkur Flugbjörgun-
arsveitinni í Reykjavík 6.425,70 krónur
en það er afrakstur hlutaveltu sem þær
héldu nýlega. Á myndinni eru þær Guð-
rún Erla Sigurðardóttir, Sigríöur Ara-
dóttir, Helga Valdís Árnadóttir og Hanna
Karítas Báröardóttir að afhenda Grími
Laxdal, varaformanni Flugbjörgunar-
sveitarinnar í Reykjavík, upphæðina.
Dregið í happdrætti Átthaga-
félags Strandamanna
Þann 23. september var dregið í happ-
drætti Átthagafélágs Strandamanna í
Reykjavik til styrktar byggingu félags-
heimilis á Hólmavík. Vinningar komu á
eftirtalin númer: 1. vinningur 1118, 2.
vinningur 549, 3.-5. vinningur 20, 2958,
374. 6.-13. vinningur 745, 2543, 913, 2589,
894, 1696, 21, 2683. Vinningshafar hafi
samband við Sigurbjöm Finnbogason í
síma 73310 eftir 11. október.
Ný Vera
Konur sækja hundmð milljarða í pen-
ingaveskin sin á ári hverju. Þær ráðstafa
ekki einungis eigin tekjum heldur tekjum
allrar fjölskyldunnar. þar sem innkaup,
bæði lítil og stór, em oftast í höndum
kvenna. í nýjustu Vem er fjallað um inn-
kaupastjóra heimilanna. Rætt er við fólk
í viðskiptaheiminum um þau völd saem
konur hafa sem neytendur. Fimm konur,
sem gegna stöðum sem almennt gætu
kallast valdastöður, em allar þeirrar
skoðunar að þær hafi ekki eiginleg völd.
Þar kemur fram í Veru-viðtali um konur
og völd. Af öðru efni blaðsins má nefna
viðtal við Rannveigu Löve sérkennslu-
fulltrúa, Guðnýju Guömundsdóttur
húðráðgjafa, Lilju Gunnarsdóttur leik-
húsfræðing og Jónu Björgu Jónsdóttur,
sem saumar og selur bamaföt. Einnig er
frásögn af vorþingi Kvennalistans og
endurmati kvennanna á starfsemi sinni.
Að lokum má nefna kynningu á fmmefn-
inu karlmanni. Vera fæst á flestum blað-
sölustöðum og kostar 450 kr. í lausasölu.
Áskriftasimi blaðsins er 22188.
Fundir
Kvenfélag Seljasóknar
heldur félagsfund í Seljakirkju þriðju-
daginn 2. október kl. 20. Gestur fundarins
verður Heiðar Jónsson snyrtir.
NYJUNG I SKILTAGERÐ
L Jón Jónsson F. 21. október 1800 - D. 9. maí 1900 JM -
| - Hvíl ífriði m * •WW^á
Stm!L
Framleiðum skilti úr álblöndu með Ijósmyndum og skrautrituðum
PmrilBI H texta ef óskað er. Mynd og texti afar skýr og rafhúðað yfirborð sem _
oUlilBjl” endist óbreytt í áraraðir utanhúss. nmiq
Skeifunni6 • Pósthólf8650 • 128Reykjavík • Sími 687022 • Fax 687332
míúm.á
mvnair
Fjölmidlar
Þáttur um séní
og sálarháska
Síöast á dagskrá ríkissjónvarps-
ins í gærkvöldi var breskur heimild-
arþáttur um geðhvarfasýki svo-
ne&ida eöa tvílyndi en sá sjúkdómur
er ásamt geðklofa fyrirferöarmestur
í sjúkdómsgreiningu geðlæknis-
fræðinnar.
Þátturinn er það athy glisverðasta
sem ég hef séð í sjónvarpinu í marg-
ar vikur. Hann vakti máls á meiní
sem auövitað er miklu algengara og
útbreiddara í okkar umhverii en
almennar umræður gefa til kynna.
Fjallað var um helstu einkenni sjúk-
dómsins, geöhæðir og geðlægðir,
um erfðir og litninga og um þá kenn-
ingu að samhengi sé milli sjúk-
dómsins og snilligáfu. Sú kennlng
er aö vísu ekki ný af nálinni en engu
að síöur
var hún skemmtilega reifuð og rök-
studd á skemmtilegan hátt
Þátturinn var blessunarlega laus
við hina óþolandí en engu að síður
dæmigerðu drambsemi „sérfræð-
inga' ‘ sem oft hafa ekki af öðru að
státa en ílóknu fagmáli um tiltölu-
lega einföld og almenn sannindi.
Reyndar eru það einkum „sér-
fræðingar“ á sviði félagsfræöa, sál-
arfræði og geölæknisfræði sem
þannig fela fáfræði sína á bak við
flókiö fagmál og torskilinn texta en
sú staðreynd segir einmitt þó nokk-
uð til um það hversu skammt þessar
fræðigreinar eru á veg komnar og
hversu litlu þær hafa áorkað þrátt
fyrirallt.
Kjartan Gunnar Kjartansson