Dagblaðið Vísir - DV - 05.07.1991, Qupperneq 15
FÖSTUDAGUR 5. JÚLÍ 1991.
15
Að Ijúga að sjálf um sér
.. orku fallvatna og jarövarma er innan fárra ára unnt að selja til
Á þessum fögru sumardögum er
um fátt meira talað en hugsanlega
aðild íslendinga að Evrópska efna-
hagssvæðinu EES. Almenningur
spyr og fær engin svör, og menn
eru ekki á eitt sáttir um hvort aðild
að efnahagssvæðinu sé förgarður
að Evrópubandalaginu EB og leiði
svo sjálfkrafa til fullrar aðildar í
fylling tímans, eða hvort íslending-
ar geta lifað sæhr í þessum for-
garði um aldur ðg ævi og notið
góðs af því sem inni fyrir gerist.
Margar íslendingasögur, svo og
sumar fomaldarsögur Norður-
landa, em svokallaðar hetjusögur.
Það sem einkum einkennir hetju-
sögur er að aðalsögupersónan á
aðeins um tvo kosti að velja og em
báðir illir. Hetjan í sögunni velur
ávallt verri kostinn.
Margir telja að íslendingar eigi
nú aðeins um tvo kosti að velja í
samstarfi og samvinnu Evrópu-
ríkja. Annar kosturinn sé að gerast
fullgildir aðilar að EB og týnast,
hinn kosturinn sé að „standa utan
við“, eins og það heitir, og einangr-
ast frá öðmm ríkjum og veslast
upp. - Svo er það hin leiðin að koma
íslandi í A flokk, undraleiöin að
hamingjunni, þar sem enginn þarf
að spyrja að því hver á ísland.
Tittlinqaskítur og orðheng-
ilsháttur
í Innansveitarkróniku Halldórs
Laxness segir að því hafi „verið
haldið fram að íslendingar beygi
sig Utt fyrir skynsamlegum rökum,
fjármunarökum varla heldur, og
þó enn síður fyrir rökum trúarinn-
ar, en leysi vandræði sín með því
að stunda orðheingilshátt og deUa
um titUngaskít sem ekki kemur
máUnu við, en verði skelfíngu
KjaUarinn
Tryggvi Gíslason
skólameistari á Akureyri
lostnir og setji hljóða hvenær sem
komið er að kjarna máls.“
Þetta hefur komið í hug mér hvað
eftir annað þegar íslenskir ráð-
herrar hafa látið í sér heyra um
viðræður EB og EFTA um hugsan-
lega stofnun Evrópska efnahags-
svæðisins. Nú kann vel að vera að
gott sé að nota orðhengilshátt tU
þess að leyna hugsunum sínum,
enda er það gert. Hins vegar er
kominn timi til að menn, bæði ai-
menningur og ráðherrar, átti sig á
því og geri sér ljóst til hvers allt
þetta kann að leiða, hvað felst í
hugsanlegri aðUd að Evrópska
efnahagssvæðinu og hvert sam-
starf Evrópubandalagsins stefnir,
hvort úr verða bandaríki Evrópu
ellegar jafnvel eitt ríki.
Þetta mál snýst ekki um fisk og
sölu á fiskafurðum. íslendingar
geta selt aUan þann fisk sem þeir
geta veitt og mega veiða, jafnvel tU
landanna 12 í núverandi Evrópu-
bandalagi. Fiskur er - og hefur
raunar lengi verið - eftirsótt vara
í Evrópu, aUt frá því á miðöldum,
ef menn vUja Uta svo langt. Fisk-
stofnar í ríkjum EB eru margir að
hruni komnir, svo er fiskveiði-
stefnu þeirra fyrir að þakka, og
þriðjungur af þeim fiski sem veiðist
í Eystrasalti er óætur vegna kýla-
pestar sem meðal annars stafar af
mengun.
Upphefðin aðutan
Tollfrjáls innflutningur á fiski tU
Evrópubandalagslandanna er því
ekki það sem málið snýst um. Það
er tittlingaskítur. Sé vara eftirsótt
selst hún á hvaða verði sem er. Það
ættu postular frjálsrar markaðs-
stefnu að vita. Fiskur er eftirsóttur
og fiskafurðir eru eftirsóttar og
verða þaö áfram. Það er því hægur
annarra landa ...
vandi að selja íslenskan fisk og
fiskafurðir, ef menn vUja.
Engum vafa er heldur undirorpið
aö orku fallvatna og jarðvarma er
innan fárra ára unnt að selja tU
annarra landa - og svo er allt hitt,
ef menn hafa þá ekki misst trúna
á sjálfa sig og landið sem þeir
byggja og búast við því að öU upp-
hefð þjóðarinnar hljóti að koma að
utan og þá helst frá valdi skrifræð-
isins og skrifíinnanna í Brussel, en
á þeim bæ naga menn ekki blýant-
ana sína.
En spurningunum þremur, sem
varða evrópska stjórnmála-efna-
hagssamvinnu og eru kjami þessa
máls, hafa ráðherrar enn ekki
svarað. í fyrsta lagi: Eru íslenskir
hagsmunir tryggðir í Evrópska
efnahagssvæðinu EES? í öðru lagi:
Leiðir aðUd að EES sjálfkrafa til
fullrar aðildar að Evrópubandalag-
inu í fyUingu tímans og í þriðja lagi:
er unnt að varðveita fullveldi og
sjálfstæði íslensku þjóðarinnar í
þessari samvinnu - eða er þetta
svokallaða sjálfstæði ef tU vUl
einskis virði orðið?
Þótt ég þykist vita svörin er ekki
víst að þau séu rétt. Það er nefni-
lega eðli okkar framsóknarmanna
úti á landi að efast um aUa hluti.
En tU þess að íslendingasaga sam-
tímans verði ekki að hetjusögu, þar
sem aUir láta lífið að lokum fyrir
hetjuskap sinn, væri nú gott að
menn hættu að stunda orðhengils-
hátt og deilur um tittUngaskít og
kæmu sér að kjarna málsins.
Tryggvi Gíslason
„Almenningur spyr og fær engin svör,
og menn eru ekki á eitt sáttir um hvort
aðild að efnahagssvæðinu sé forgarður
að Evrópubandalaginu EB ..
Kröf ur til annarra
Yfir tvö þúsund námsmenn og
stjómarandstæðingar mættu á úti-
fund námsmannahreyfinganna um
daginn tU að mótmæla spamaði í
þeim anga ríkiskerfisins sem heitir
Lánasjóður íslenskra námsmanna.
Fyrir tveimur ámm voru mörg
hundrað kínverskir námsmenn
myrtir af kínverskum ríkisstarfs-
mönnum á skriðdrekum. Þá var
boðað til mótmælafundar við kín-
verska sendiráðið í Reykjavík. Á
þann fund mættu um tvö hundrað
manns og varla nema helmingur
hópsins námsmenn. - ísléhsku
námsmannahreyfmgamar
hreyföu þá hvorki legg né Uð.
Ekki man ég heldur eftir að hafa
séð þá námsmannahreyfingaleiö-
toga, sem nú nota stór orð tU að
lýsa óréttlæti í Lánasjóðnum, á
fundinum viö kínverska sendiráð-
ið. Nei, þá sátu menn heima þó að
fundurinn við sendiráðiö væri
haldinn að kvöldi tU, en mótmæla-
fundurinn vegna sparnaðar hjá
Lánasjóðnum á vinnutíma venju-
legs fólks!
Sjálfvirkir hagsmunaverðir
Því miður era íslenskar náms-
mannahreyfingar þannig gerðar að
hversu heimskulega sem forystu-
menn þeirra haga sér halda hreyf-
ingamar velU. íslensk stjórnvöld
hafa nefnUega búið þannig um
hnútana að ekki er hægt að stunda
hér framhaldsnám án þess að ger-
ast félagi í sjálfvirkum hagsmuna-
vélum sem ryðjast áfram með há-
værar kröfur tU annarra. - Þetta
líkar forystumönnum hreyfing-
anna vel. Þeir sleppa við að bjóða
þjónustu sína til sölu.
Sextug kona, sem t.d. ákveður að
sækja tvo tíma á viku í Háskóla
íslands sér til gagns og gamans,
þarf að greiða sjálfskipuðu nem-
endafélagi skólans nokkur þúsund
Kjallarinn
Glúmur Jón Björnsson
efnafræðinemi í HÍ
ríkislánum til námsmanna hefur
tekið á sig ýmsar myndir. Þannig
hrópaði einn í nafni allra náms-
manna að námsmönnum þætti það
„hart að hafa ekki samningsrétt
um námslánin"! Satt best aö segja
hlýtur þetta að vera háð. Að öðrum
kosti þarf ansi fjörugt ímyndunar-
afl tíl að sjá fyrir sér hvernig náms-
menn gætu fylgt einhverjum samn-
ingsrétti við ríkið eftir.
Hvað ef ekki næðist samkomulag
mUli ríkisins og námsmanna?
Færu námsmenn þá í verkfall?
Spyr sá sem ekki veit, upp á hverju
námsmannahreyfingin kann að
taka í sjálfvirkri hagsmunabaráttu
sinni.
Jafnvel Mogginn
Sjónarmið námsmannahreyfing-
anna og þá sérstaklega baráttuað-
ferðir þeirra eiga Utla samúö með
þjóðinni. Jafnvel málhalt Morgun-
blaðið lét Víkveija koma því á
framfæri að íslenskir námsmenn
væru fínni í tauinu en félagar
þeirra í öðram löndum. Enda virð-
ast fleiri og fleiri átta sig á því að
vígorð menntamanna og tUvonandi
menntamanna um „að þær þjóðir
nái lengst sem eru best menntað-
ar“ hefur ranglega verið lagt að
jöfnu við þá staðleysu að þær þjóð-
ir nái lengst sem séu mest mennt-
aðar.
Því er það svo að ef Lánasjóður
íslenskra námsmanna verður
áfram starfræktur ættu stjórnend-
ur hans að hafa það í huga að
magnið og gæðin hafa sjaldan
fylgst að.
Glúmur Jón Björnsson
„Því miður eru íslenskar námsmanna-
hreyfmgar þannig gerðar að hversu
heimskulega sem forystumenn þeirra
haga sér halda hreyfmgarnar velli.“
króna toU við skóladymar. Þessir
þúsundkaUar era svo notaðir til að
gefa út óhróður um þann flokk sem
konan styður, til að borga Bubba
fyrir að spUa á mótmælafundi og
tíl að greiða vel útílátín laun for-
ystumanna hagsmunavélarinnar.
Þessi sama kona hefur í gegnum
árin greitt fyrir nám annarra með
sköttum sínum. Einnig hefur hún
niðurgreitt námslán til þeirra
sömu og tekið hafa út fróðleik og
þekkingu á hennar reikning. Svo
þurfa hún og aörir að hlusta á
endalaust bull um að námsmanna-
hreyfingarnar beijist einungis fyr-
ir ópóhtískum hagsmunamálum
námsmanna. - Málefni Lánasjóðs-
ins era hápóhtísk og svo er einnig
um flest önnur mál sem náms-
mannahreyfingarnar fást við.
Samningsrétt - verkfallsrétt?
Bægslagangur forystuhjarðar
námsmannahreyfinganna vegna
16% lækkunar á niðurgreiddum
TOMWA
,Sjónarmið námsmannahreyfinganna og þá sérstaklega baráttuaðferðir þeirra eiga litla samúð með þjóðinni.