Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.1992, Blaðsíða 23

Dagblaðið Vísir - DV - 26.10.1992, Blaðsíða 23
MÁNUDAGUR 26. OKTÓBER 1992. 35 DV POPP Merming INXS: Á nýjum leiðum Ég var farinn að óttast að INXS ætlaði að festast endanlega í „Anot- her One Bites The Dust-formúlu“ hljómsveitarinnar Queen. Vissulega hafa áströlsku sexmenningamir komið með ýmis tilbrigði við stefið sem þeir lærðu af Mercury og félög- um. Staðnaðir voru þeir samt. En ekki lengur. Nýja platan, Welcome Wherever You Are, ber þess öll merki að nú skal leitað á ný miö. Ætla mætti að lagasmiöur hljómsveitarinnar hefði farið á námskeið í faginu og væri nú að vinna úr þeirri visku sem á hann hefur verið dengt og sýnishornum sem honum hafa verið kynnt. Heyra má eitt og annað sem fengið er að láni frá eldri tónsmiðum og útsetjur- um. Bítlamir hér, Stones þar. Raddir Stranglers í lagi í Lou Reed-stíl. Jafn- Hljómplötur Ásgeir Tómasson Vönduð orðabók Þetta er víst þriðja sinni sem dönsk-íslensk orðabók er frumsamin, fyrir utan endurprent- anir. Og svo mikil eru samskipti íslendinga við Dani að mikil þörf er á vandaðri orðabók af þessu tagi, m.a. mun vandfundið betra tæki til að verjast dönskuslettum! Orðaforði bókarinnar er verulegur, 45 þúsund orð. Meiru skiptir að hann var vandlega vahnn, með því einfaldlega aö leggja til grundvallar Nudansk ordbog (NO). Það er sú danska orða- bók sem flestir Danir hafa við höndina, hvort heldur lærðir eða leikir. Við svo almenna at- hygh hefur hún verið að slípast í 14 útgáfum undanfarinn aldarþriðjung. Nýjasta útgáfa hef- m- 60 þúsund uppsláttarorð, en þar eru mörg staðarnöfn, sem að sjálfsögðu er flestum sleppt í Dönsk-íslensku orðabókinni. Einnig er sleppt upprunaskýringum NO og finnst mér missir að. Nýlegt slangur er í hvorugri, en um það er til sérstök orðabók, svo sem um framandlegustu tökuorð, Dansk fremmedordbog. Sama gildir um Bókmenntir Örn Ólafsson Leó Lðve, útgefandi Dönsk-íslensku orðabókarinnar, ásamt ritstjórum bókarinnar. vel ögn af David Bowie (eða kannski frekar Ian Hunter) á einum stað. En þrátt fyrir mikið af lánshljóðum og -steíjum er Welcome Wherever You Are skemmtileg plata áheymar. Sannast sagna bráðskemmtileg. Og af því aö maður átti ekki von á neinu öðru en svo sem enn einum tug af tilbrigðum við gamla Queens-stefið hljómar platan meira aö segja fersk. Fimmtán ára reynsla sexmenning- anna í INXS skilar sér vel. AUt er vel spfiað. AUs konar breUur í stúdí- ói njóta sín vel. Svo að dæmi sé tekið hefði söngurinn í Heaven Sent sjálf- sagt skrifast sem mistök hjá mörg- um. Menn með hálfs annars áratugs reynslu geta látið sUkan gjaUar- homshljóm hljóma fagmannlega. INXS hefur brotið sér leið úr far- vegi sem var farinn að vera hljóm- sveitinni til trafala. Ég hlakka til að heyra næstu plötu hennar. samheiti, en vonandi eru þessar sérhæfðu orðabækur til á helstu skóla- og almennings- bókasöfnum á íslandf. Framburður er hér sýndur, þegar ekki er aug- ljóst af almennum reglum hvemig hann skuU vera. Og hér hefur einn helsti sérfræðingur Dana um vélað, Lars Brink, prófessor í dönsku við Háskóla íslands, en hann var ritstjóri ný- birtrar danskrar orðabókar, sem leggur meginá- herslu á framburð (Den Store Danske Udtale- ordbog, 1991). Tákn um framburð eru margvís- leg tíl, eftir mismunandi kerfum, og ekki öll aðgengUeg almenningi. En hér er táknkerfi sér- staklega miðað við íslenskan framburð. Málfræðiupplýsingar em svo sem vera ber, fyrst um orðflokk en síðan um beygingu, reglu- lega eða óreglulega. Auk þess er sérstök skrá um beygingu óreglulegra sagna, svo sem jafnan tíðkast. Glöggar skýringar em fremst í bókinni, m.a. á merkjum við orð sem em fagmál, eða merki um stílblæ. Þetta er viðbót við NO og mjög gott, þarna eru greinargóðar upplýsingar í mjög stuttu máli. Ennfremur er skrá um al- gengar skammstafanir'í dönsku. Þýðingar orða skipta mestu, en þær era oft erfiðar. Ég man að í Ensk-íslenskri orðabók þurfti oft að setja útskýringar, þegar ekki fannst orð á íslensku sem samsvaraði hinu útlenda. En það virðist hafa gengið betur núna, sbr. t.d. „fetichisme: 1. dýrkun töfragripa (meðal frum- stæðra þjóða) 2. (S). blætisdýrkun, munalosti, dálæti á hlutum til kynörvunar og nautnar. 3. dýrkun hluta (sem t.d. e-r látinn hefur átt)“. Hér em stuttar og glöggar skýringar eftir þörfum, en umfram allt, þýtt með góðum íslenskum orð- um. Meginmáli skiptir líka að orðtökum virðast gerð góð skil. Þýðingar danskra orða á íslensku eru einkum miöaðar við íslendinga, en þó var sérstaklega reynt að koma til móts við Dani sem þurfa að orða hugsun sína á íslensku. Að venju er mismunandi merking orðs hér vandlega greind í sundur í tölusetta liði, og gefin em dæmi í hveijum, þannig ætti t.d. Dani að geta fundið viðeigandi íslenskt orð, auk þess hve nauðsynlegt þetta er íslenskum notendum. Tök- um dæmi: „fiks [figs] no 1. duglegur, fimur være f pá fin- grene, vera handlaginn, 2. snotur en f. kjole, 3. fastur en f. idé meinloka, þráhyggja, 4. eing. í samb. f. og færdig tilbúinn“. Heyrt hef ég danska notendur kvarta yfir því að hér skuh vanta málfræðiupplýsingar um ís- lensku orðin. Þessi bók nýtist þeim þá ekki að fullu nema með annarri, t.d. Orðabók Menning- arsjóðs. Væri ekki ráö að bæta þessum upplýs- ingum við í næstu útgáfu? Þá stæði t.d. við meinloka, þráhyggja: „no.f. -u/-ur“. Það ætti hvorki að kosta mikla vinnu né rými, en bókin yrði fleirum gagnlegri og þá seljanlegri. Þetta er t.d. gert í Norsk-íslenskri orðabók. Hér er ekki rúm fyrir ítarlegri umfjöllun, en ljóst virðist að þetta sé vönduð orðabók og mik- Úl fengur að henni. Dönsk-íslensk oröabók ísafoldarprentsmiöja 1992, 945 bls. Svart leður með riffluðum gúmmisóla. Stærð 36-42 Brúnt eða svart leður. Með höggdeyfi í hæl og slitsterkum sólum. Stærðir 40-47 BY APPOINTMENT TO THE ROYAL DANISH COURT Brúnt olíuborið leður með mjög slitsterkum sólum. ^ Stærðir 40-47 Svart leður með slitsterkum sóla og höggdeyfi. Stærð 36-42 sköpunargleði TRACK Teg. 3424 ÍB Svart leður með slitsterkum, grófum gúmmísóla. Stærðir 40-47 Skóverslun Þórðar Kirkjustræti 8, simi 14181. Teg. 3013 Svart, brúnt eða vínrautt leður. Loðfóðraðir með grófum gúmmisóla. Stærðir 36-42 Skóverslun þórðar ILUI) Teg. 3434 Svart eða brúnt leður með slitsterkum, grófum gúmmísóla. Æ Stærðir 40-47 Borgarnesi, Brákarbraut 3, sími 93-71904 Laugavegi 41, s. 13570

x

Dagblaðið Vísir - DV

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagblaðið Vísir - DV
https://timarit.is/publication/255

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.