Dagblaðið Vísir - DV - 09.02.1993, Page 5

ÞRIÐ JUDAGUR 9. FEBRÚAR1993
5
dv___________________________________________________________________________________Fréttir
Reglugerð utn lyfiakostnað breytt flmm sinnum í ráðherratíð Sighvats Björgvinssonar:
Ruglað með kostnaðar-
vitund almennings
Greiðslur sjúklinga
reglugerðarbreytingar Sighvats Björgvinssonar á 20 mánuðum
í júlí 1991:
Tilfærslur á lyfjaflokkum sem fólu í sér hækkanir á
lyfjaverði. Sjúklingar greiða fyrir verð sem almanna-
tryggingar greiddu að hluta áður. Lyfjakort gefin út
eftir umsókn sjúklinga til lækna.

V) I ágúst 1991:
Tilfærslur á lyfjaflokkum sem lækka lyfjaverð fyrir
ákveðna hópa sjúklinga.
1. janúar 1992:
Tilfærslur á lyfjaflokkum sem lækka lyfjaverð fyrir til-
tekna hópa sjúklinga. Þessi breyting og sú á undan
áttu að milda áhrif reglugerðarbreytingarinnar frá því
í júlí 1991 fyrir pá sjúklinga sem urðu verst úti.
15. janúar 1992:
Veruleg hækkun á greiðslu sjúklinga fyrir læknisþjón-
ustu og heilsugæslu. Greiðsluhámark, 12.000 kr. sett
fyrir allt árið. Hámarkið fyrir lífeyrisþega 3.000 kr.
íjúní1992:
%
Greiðsluhámark fyrir börn lækkað úr 12.000 krónum
í 6.000 krónur.
í ágúst 1992:
Sjúklingar greiða hlutfall af verði lyfja í stað fasta-
gjalds, 25 prósent, en þó ekki meira en 3.000 krónur 1
hverju sinni. Fastagjald var áður 500 (fyrir bestukaupa-1
lyf) og 850 krónur. Lífeyrisþegar greiða 10 prósent
af verði lyfs, þó ekki meira en 700 krónur hverju sinni.
í janúar 1993:
Sjúklingar byrja aftur að greiða fastagjald en auk þess |
hlutfall af lyfjaverði. Lyf, sem áður fengust ókeypis
gegn framvísun lyfjakorts, kosta 500 krónur plús 12,5 |
prósent af verðinu umfram það, þó hæst 1.500 krónur
hverju sinni. Fyrir lyf sem almannatryggingar hafa
greitt að hluta, algengustu lyfin, greiða sjúklingar nú
500 krónur plús 25 prósent af verðinu umfram það,
þó hæst 3.000 krónur. Um 22.000 útgefin lyfjakort
verða að mestu óþörf.
I mars 1993:
Hækkanir á gjaldi fyrir læknisþjónustu og heilsugæslu
lífeyrisþega. Hækkun á gjaldi fyrir röngtengreiningar
og rannsóknir. Auk fastagjalds, sem sjúklingar greiða
fyrir komu til sérfræðings, greiða þeir nú 40 prósent
af kostnaði umfram fastagjaldið við komuna.
?.? 1993:
Tilvísanakerfi til sérfræðinga, sem fellt var niður í
mars 1984, tekið upp að nýju?
Frá því Sighvatur Björgvinsson,
heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra, tók við embætti snemmsum-
ars 1991 hefur veriö hringlað með
reglugerðir sem lúta beint að al-
menningi. í ráðherratíð Sighvats hef-
ur reglum um greiðslu almanna-
trygginga á lyfjakostnaði verið breytt
fimm sinnum og reglum um greiðsl-
ur fyrir læknisþjónustu og heilsu-
gæslu þrisvar.
Tilgangurinn með breytingunum
hefur verið að ná fram sparnaði í
lyfjakostnaði og í heilsugæslunni og
„bæta kostnaöarvihmd almenn-
ings“. En þegar almenningur hefur
lagað sig að einni breytingu hefur
önnur fylgt fljótlega í kjölfarið. Því
er ekki undarlegt þó einhvetjh hafi,
að sögn viðmælenda í heilbrigði-
skerfinu, ekki getað áttað sig á hvað
greiða hefur átt fyrir lyf eða læknis-
heimsóknir, haft afar ruglaða kostn-
aðarvihmd.
Þessar reglugerðarbreytingar hafa
aUar tekið gildi með mjög skömmum
fyrirvara. Þær hafa haftí for með sér
mikið álag á starfsfólk Trygginga-
stofnunar sem hefur þurft að setja
sig inn í nýjar reglur með stuhum
fyrirvara, kenna öðrum í heilbrigði-
skerflnu á þær og undirbúa kynning-
ar- og fræðsluefni fyrir almenning.
Vegna þess síðastnefnda hefur að
sögn skapast nokkur kostnaður.
Fjórir flokkar lyfja
Lyf skiptast í grófum dráhum í 4
flokka eftir greiðsluskiptingu milli
sjúkhngs og Tryggingastofnunar.
Það eru lyf sem Tryggingastofnun
greiðir að fuUu fyrir sjúkhng, lyf sem
stofnunin greiðir að fullu gegn fram-
vísun lyfjakorts, lyf sem stofnunin
tekur ekki þáh í að greiða og loks lyf
sem almenningur hefur greitt fasta-
gjald fyrir eða hlutfaUsgreiðslu. Síð-
astnefndu lyfin eru algengust.
Lyfjakort
Strax 1. júh 1991, þegar ráðherra-
stólUnn var vart farinn aö venjast
setiun Sighvats, leit ný reglugerð frá
honum um greiðslu lyfjakostnaðar
dagsins Ijós. Samkvæmt henni
breyttist kostnaðarhlutdeUd sjúkl-
ings og Tryggingastofnunar þar sem
ýmis lyf fluhust á miUi flokka, urðu
dýrari. Eftir breytinguna þurftu
sjúklingar að greiða að fuUu fyrir
sýklalyf, svefnlyf, róandi lyf, hægða-
lyf og nef-, háls-, hósta- og kveflyf.
Fram að breytingunni hafði Trygg-
ingastofnun greih aö fuUu fyrir lyf
gegn skjaldkirtilssjúkdómum,
hjartasjúkdómum og astma en eftir
breytinguna þurftu sjúkUngar að
framvísa sérstöku lyfjakorti til aö fá
kostnaðinn greiddan að fuUu, að öðr-
um kosti urðu þeh að greiða fasta-
gjaldið, 800 krónur (500 fyrir bestu-
kaupalyf). Lyfjakort fengu aðeins
þeir sem verið höfðu í lyfjameðferð
í 6 mánuði eða lengur.
TU að fá lyfjakort þurfti sjúklingur
að fara tU læknis sem fyUti út um-
sóknareyðublað og sendi Trygginga-
stofnun. Reglugerðin hafði í för með
sér mikið vinnuálag á Trygginga-
stofnun þar sem sjúkUngar gátu
þurft að bíða í aUt að þrjá mánuði
eftir nýjum lyfjakortum.
6. ágúst 1991 kom breyting á reglu-
gerð um lyfjakostnað þar sem ákveð-
in lyf voru gerð ódýrari með til-
færslu á milU lyfjaflokka. Svipuð
breyting var gerð 1. janúar 1992. Þá
var komin reynsla á reglugerðina frá
júU 1991 og verið að mflda á einstaka
hópa sjúklinga sem urðu verst úti
eftir þá breytingu.
Hlutfallsgreiðsla í stað fasta-
gjalds
1. ágúst 1992 tók gUdi reglugerðar-
breyting þar sem fastagjald fyrir al-
gengustu lyfin féU niður og hlutfaUs-
greiösla kom í staðinn. Fyrir breyt-
ingu greiddu sjúkUngar 850 krónur
fyrir hvern skammt en 500 krónur
fyrir lyf af bestukaupaUsta. Sam-
svarandi upphæðir fyrir lífeyrisþega
voru 250 og 150 krónur. Eftir breyt-
inguna hvarf bestukaupaUstinn.
Greiðslur urðu þá 25 prósent af verði
lyfs fyrir hverja afgreiðslu, þó ekki
meira en 3000 krónur. Lífeyrisþegar
greiddu 10 prósent verðsins, þó ekki
meira en 700 krónur.
Lyfjakort að mestu óþörf
18. janúar sl. kom enn ein reglu-
gerðarbreytingin og vafðist þá þegar
fyrir mörgu fóUti hvaö það ætti að
greiða fyrir lyf. Þá tóku við hlutfaUs-
greiðslur fyrir lyf umfram ákveðið
fastagjald, en þó upp að ákveðnu
hámarki. Breytingin felur í sér að
lyf, sem sjúkratryggingar greiddu
áður að fuUu gegn framvísun lyfja-
korts, verða að hluta greidd af sjúkl-
ingum. Greiöa sjúldingar nú fyrstu
500 krónumar af verði lyfsins, 12,5
prósent af verðinu umfram 500 krón-
umar, þó aldrei meira en 1.500 krón-
ur. Skiptir þá engu hvort sjúklingur
sé með lyfjakort eða ekki. Lífeyris-
þegar greiða fyrstu 150 krónumar
af hveiju þessara lyfja og 5 prósent
af verðinu umfram það, þó aldrei
meira en 400 krónur. Með þessari
breytingu urðu um 22 þúsund lyfja-
kort, sem komu til sögunnar í ágúst
1991, að mestu óþörf.
Síðustu breytingamar fólu einnig
í sér að af algengustu lyfjum greiða
sjúklingar fyrstu 500 krónurnar og
25 prósent af verðinu umfram þær,
hámark 3.000 krónur, meðan lífeyris-
þegar greiða fyrstu 150 krónumar
og 10 prósent af kostnaðinum um-
fram það, mest 800 krónur.
Dýrara hjá lækninum
Breytingar hafa einnig verið gerð-
ar á reglugerð um hlutdeild sjúkra-
tryggðra í kostnaði vegna læknis-
þjónustu og heilsugæslu.
Með reglugerðarbreytingu, sem
Fréttaljós
Haukur L. Hauksson
tók gildi 15. janúar 1992, var viðtal á
læknisstofu á dagvinnutíma ekki
lengur ókeypis heldur kostaði það
600 krónur og 200 krónur fyrir lífeyr-
isþega. Sama viðtal utan dagvinnu-
tíma hækkaði úr 500 í 1.000 krónur.
Vitjun læknis á dagvinnutíma hækk-
aði úr 400 í 1.000 krónur (350 fyrir
lífeyrisþega í báðum tilfellum) og
vitjun utan dagvinnutíma úr 1.000 í
1.500 krónur (500 fyrir lífeyrisþega).
Greiðslur fyrir sérfræðilæknis-
hjálp, komu á göngueild, slysadeild
eða bráðamóhöku sjúkrahúss hækk-
uðu úr 900 í 1.500 krónur (300 í 500
krónur fyrir lífeyrisþega). Greiðslur
fyrir rannsóknir og röntgengrein-
ingu hækkuðu úr 300 krónum í 600
og úr 100 í 200 fyrir lífeyrisþega.
Hámarksgreiðslur einstakhngs
fyrir læknis- og heilsugæsluþjónustu
1992 vom sem fyrr 12.000 krónur og
3.000 krónur fyrir lífeyrisþega. Sú
breyting varð þó að sameiginlegt
hámark allra barna yngri en 16 ára
í sömu fjölskyldu skyldi vera 12.000
krónur á ári.
Með reglugeröarbreytingu, sem
tók gildi 1. júni 1992, lækkaði há-
markið fyrir bömin úr 12.000 í 6.000
krónur.
Tilvísanakerfi á ný?
Með reglugerðarbreytingmmi, sem
tekur gildi 1. mars næstkomandi,
hafa aðallega orðið hækkanir á
kostnaði lífeyrisþega. Böm og ungl-
ingar undir 16 ára aldri munu greiða
200 krónur fyrir komu á heilsugæslu-
stöð á dagvinnutíma og 400 krónur
utan dagvmnutíma. Þá em breyting-
ar vegna komu til sérfræðings á
göngudeild, slysadeild eða bráðamót-
töku sjúkrahúsa. Fólki ber að greiða
1.200 króna fastagjald auk 40 pró-
senta af umframkostnaði. Lífeyris-
þegar greiða hins vegar þriðjvmg af
fullu almennu gjaldi.
Þá þurfa lífeyrisþegar með fulla
tekjutryggingu að greiða flórðung
kostnaðar við tannlækningar og
gervitennur, nokkuð sem var þeim
að kostnaðarlausu áður.
Auk þeirra breytinga, sem hér hafa
verið nefndar, em uppi áætlanir um
tilvísanakerfi þar sem sérfræðingar
em annars vegar - í spamaðartil-
gangi. Það er afturhvarf til kerfis sem
var fellt úr gildi í mars 1983, mörgum
sjúklingum til mikillar gleði.
-hlh