Dagblaðið Vísir - DV - 02.06.1994, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 2. JÚNÍ 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613.
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÓLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Pólitískur hámarksafli
Sjávarútvegsráðherra og ríkisstjómin komust að póli-
tískri niðurstöðu, þegar leyfður var 155.000 tonna þorsk-
aíli á næsta fiskveiðiári, 25.000 tonnum meiri afli en
Hafrannsóknastofnunin haíði lagt til. Niðurstöðuna verð-
ur að skilja í ljósi þess, að kosið verður að ári hðnu.
Reikningsmenn stjórnarinnar telja, að niðurstaðan
feh í sér, að svonefnd kreppa dýpki ekki á síðari hluta
þessa árs og fyrri hluta hins næsta, heldur verði örhtih
hagvöxtur upp á tæpt prósent. Það jafngildir um leið friði
á vinnumarkaði og stöðugu krónugengi á þessum tíma.
Það verður gott fyrir atvinnulífið að búa við stöðugar
og friðsamar aðstæður í eitt ár. Það stuðlar enn frekar
að sæmilegu jafnvægi í þjóðarbúskapnum, þegar ríkis-
stjómin leggur störf súrí dóm kjósenda að ári hðnu. í
ljósi ahs þessa er 155.000 tonna ársafli skhjanlegur.
Niðurstaðan stuðlar hins vegar ekki að auknum þorsk-
afla í framtíðinni. Hún felur í sér, að hrygningarstofn
þorsks stækkar ekki upp úr því lágmarki, sem hann er
kominn í um þessar mundir. Tihagan um 130.000 tonna
veiði fól hins vegar í sér, að þessi stofn mundi vaxa.
Th em þeir, sem telja, að hrygningarstofninn megi vera
eins hthl og hann er. Sveiflumar séu svo miklar í lífrík-
inu, að þorskstofiiinn verði fljótur að jafiia sig, ef aðstæð-
ur í sjónum batni á nýjan leik. Þeir telja þær aðstæður
skipta miklu meira máh en magnið af veiddum þorski.
Þetta em áhættusamar hugleiðingar. Tvær nágranna-
þjóðir okkar hafa gengið miklu harðar fram í þorskveið-
um en við. Þær hafa ekki haft strangt kvótakerfi. Þetta
era Færeyingar og Kanadamenn. Aflinn hrundi hjá þeim
báðum og þorskur var á endanum friðaður við Kanada.
Eftir fimm ára friðun við Nýfundnaland í Kanada em
engin merki þess, að þorskstofninn hafi tekið við sér.
Sumir segja þetta sýna gagnsleysi friðunar, en ríkjandi
skoðun er, að þetta sé afleiðing fyrri ofveiði. Ákveðið
hefur verið að friða þorskinn í fimm ár í viðbót.
Óneitanlega væri slæmt fyrir okkur að lenda í svip-
aðri stöðu og Færeyingar, svo ekki sé vísað th ástandsins
á austurströnd Kanada. Erfitt er að hugsa sér ísland án
þorskveiða, þótt við höfum ef th vhl gott af að læra að
komast af án þess að setja aht traust okkar á þorskinn.
Ekki er nýtt, að ráðamenn þjóðarinnar telji sig þurfa
að leyfa meiri þorskveiði en fiskifræðingar ráðleggja.
Eitt frægasta dæmið er Steingrímur Hermannsson, sem
var einu sinni sjávarútvegsráðherra og sagði, að meira
máh skipti, hvað þjóðin þohr, en hvað þorskurinn þolir.
Um langt árabh hefur á hverju á*ri verið leyft að veiða
meira en fiskifræðingar hafa lagt th og um jafnlangan
tíma hefur raunverulegur afh á hverju ári farið langt
upp fýrir leyfilegt magn. Eðhlegt er að telja tengsh vera
milh þessa og hnignunar þorskstofnsins á sama tíma.
Ljósi punkturinn í niðurstöðu sjávarútvegsráðherra
er, að hún tekur inn í myndina þann afla, sem áður var
utan kvóta. Er það í samræmi við ný lög, sem Alþingi
setti í vetur. Því má gera ráð fýrir, að hin leyfðu 155.000
tonn séu raunveruleg tala, en ekki bara bókhaldstala.
Sægreifar stóm skipanna kvarta yfir hlutdehdinni,
sem trhlukarlar fá af hehdarkvóta. Þorskafh hinna síðar-
nefndu er ekki skertur, en þorskafh sægreifanna hins
vegar um 17%. Þetta táknar, að póhtíkusar hafa uppgötv-
að, að trihukarlar hafa fleiri atkvæði en sægreifar.
Þannig hafa stjómvöld fundið málamiðlun, sem ekki
verður mjög umdehd. Tekið er tihit th ýmissa póhtískra
sjónarmiða. Þorskurinn einn var ekki spurður áhts.
Jónas Kristjánsson
Halldór Ásgrímssson, formaður Framsóknarflokksins. - „ ... leystur úr álögum eignarhalds erfðanna í flokkn-
um ...“ - Steingrimur Hermannsson, fyrrv. formaður Framsóknarflokksins. - „ . . tindáti viss tímabils i stjóm-
málasögu landsins".
Að tindátanum
gengnum
Heimurinn er í hugarfarinu, ekki
í munninum. Þess vegna segja
menn ýmislegt í ósamræmi við það
sem hugarfylgsnin geyma. Fyrir
bragðið þrengir að sáúnni, og sá
sem þetta gerir gengur um sem
svefngengill. Sumir stjórnmála-
menn tala þannig að halda mætti
að orð þeirra væru í samræmi við
ákveðna heimssýn eða stefnu, en
það er ekki, ef hugarfariö er annað.
Afturgöngur fortíðarinnar
Öllum ætti að vera fagnaðarefhi
að sjá og heyra hvað það hefur birt
mikið yfir hinum nýja formanni
Framsóknarflokksins, Halldóri Ás-
grímssyni. Engu er líkara en hann
hafi verið leystur úr álögum eign-
arhalds erfðanna í flokknum þegar
Steingrímur Hermannsson hvarf
til fjármálavitsins. Fram að þessu
hafði Halldór verið eins konar
svefngengiE, maður haldinn illum
en rólegum öndum. Hann gekk um
vegi kvölds þessarar aldar svipað-
ur efni í þunglamalegt nátttröll ís-
lenskra stjómmála.
Nú blómgast hann og viðkunnan-
legt bros virðist koma að innan frá
ljúfri skapgerð og leika feimnis-
lega, ekki bara um andlitið, heldur
viðhorf hans til stjórnmála, lands-
mála og heimsins. Hann heldur
ennþá aftur af brosinu, eitthvað í
honum segir að hann megi ekki
taka stökkbreytingu, það kunni að
vera of áberandi og auöséð að
Steingrímur hafi hvílt á honum
eins og legsteinn á leiöi löngu dá-
inna hugsjóna.
Honum er óhætt aö gefa gleðinni
lausan tauminn. Við vitum að það
leika lausum hala svo margar aft-
urgöngur fortíðarinnar í samfélag-
KjáUarmn
Guðbergur Bergsson
rithöfundur
inu að þær verða ekki kveðnar í
kútinn fyrr en á næstu öld og þá
kannski með efni i nýjar afturgöng-
ur.
Pólitísk sjálfsfróun?
Kveðjuathöfnin á Alþingi og
ræða Steingríms Hermannssonar
var skemmtilega skrýtin. Hann
lýsti sér sem manni sem hefði stað-
ið við gægjugat stjómmálanna, þótt
hann sé sonur stjómmálamanns,
arftaki hans og flokksformaður.
Skömmu áður hafði vikublaðið
Eintak birt niðurstöðu rannsókna
á kynhegðun íslendinga, í ljós kom
að næstum enginn hafði áhuga á
gægjum í kynferðismálum. Þá
vaknar spumingin:
Beinist gægjuþörfin að stjóm-
málunum, úr því dæmin sanna að
í nýgengnum kosningum vora
næstum allir kjósendur sumstaðar
á landinu á framboöslistum, líkt
og þeir vildu stunda pólitíska
sjálfsfróun?
Til að kóróna siðfágunina var
Steingrími færður tindáti úr hendi
forsætisráðherra, sem hann sagði
spottskur að dátinn merkti að leið-
toginn væri „riddari". Hann
breiddi þannig yfir þá skoðun að
þiggjandinn sé tindáti viss tímabils
í stjómmálasögu landsins.
Ekki veit ég hvað Steingrímur
hugsaði, en mig grunar fastlega að
táknfræðingar í bókmenntmn við
Háskólann mundu kalla þetta
„misvísun tákna og talaðra orða“,
fengju þeir að fjalla um texta ráð-
herrans og svipta hann sérhverri
von um nóbelsverðlaunin.
Guðbergur Bergsson
„Heimurinn er 1 hugarfarinu, ekki 1
munninum. Þess vegna segja menn
ýmislegt í ósamræmi við það sem hug-
arfylgsnin geyma. Fyrir bragðið þreng-
ir að sáhnni... “
Skoðanir aimarra
Vonandi endist viljinn
„Samfylkingin gegn Sjálfstæðisflokknum í borg-
hmi skýrist fyrst og fremst af þeim langa tíma sem
hann hefur haft þar tögl og hagldir og byggt upp
sitt valdakerfi. Sú þörf að brjóta það upp vék flokks-
hagsmunmn til hliöar og þjappaði fólki sam-
an... Það er vandi fyrir Reykjavíkurlistann að spila
úr sigrinum og þaö hvílir mikil ábyrgð á þvi fólki
sem tekur forustuna í borgarmálunum nú. Það skipt-
ir miklu máli að sá samstarfsvilji, sem fram kom í
kosningunum, endist.“ ÚrforystugreinTímans.
Undir forystu Árna
„Sjálfstæðisflokkurinn hefur hvað eftir annað á
60 árum haldið meirihluta sínum í Reykjavík... Þeg-
ar saman fara erfiðar aðstæður í landsmálum og
gjörbreyttar aöstæður í framboðsmálum í höfúðborg-
inni, verður það að teljast umtalsvert afrek að sjálf-
stæðismenn náðu eins langt og raun bar vitni. Ámi
Sigfússon borgarstjóri hefur haft sóma af framgöngu
sinni í þessum kosningum. Þar er kominn fram á
sjónarsviðið í Sjálfstæðisflokknum forystumaður,
sem fylgzt verður með á næstu árum.“
Úr forystugrein Mbl. 31. maí.
Vandi Reykjavíkurlistans
„Mikill vandi bíður nú Reykjavíkurlistans. Mikil
ábyrgð hvílir á listanum og ekki síst á herðum hins
glæsilega leiðtoga hans, verðandi borgarstjóra, Ingi-
bjargar Sólrúnar Gísladóttur. Ekki aðeins bíður
hennar og Reykjavíkurlistans að sljóma borginni
betur en sjálfstæðismenn og mæta óskum borg-
arbúa. Reykjavikurlistinn hefur leyst úr læðingi
pólitískt samfylkingarafl sem gæti markað þáttaskil
í íslenskum stjómmálum og umbylt íslensku flokka-
kerfi.“ ÚrforystugreinAlþýðubl.31.maí.