Alþýðublaðið - 27.04.1967, Blaðsíða 16

á
Kryddsíld og súrsíld
Útlendingar fýla stundum grön,
þegar þeim eru bornir sumir þeir
réttir, sem íslendingar (flestir
vonandi) telja liið mesta hnoss-
gæti. Hákarlinn okkar er ágætt
dæmi um þetta. Óvönu fólki þyk-
ir stækja og fýla vera af hákarli
og grípa fyrir nefið, ef það kemst
í námunda við hann, og sumir gera
það jafnvel þótt ekki sé nema
minnzt á hákarl, en hinir sem
gott kunna að meta smjatta og
sleikja út um.
Nú er því engan veginn að
heilsa að við íslendingar séum
einir um það að þykja Ijúffengt
það sem óinnvígðir kalla daun-
illt óæti. í Norður-Svíþjóð er
hafður í miklum metum matréttur
sem nefnist a þarlendri tungu
„surströmming", en „strömming"
er síldarafbrigði, svo að rétturinn
gæti einfaldlegá heitið súrsild á
íslenzku. Þessi súrsíld er verkuð
á listilegan hátt og tilreidd þann-
ig í loftþéttar tunnur, að hún úldn
ar og rotnar, án þess þó að grotna
í sundur og verða að engu. Af
henni leggur auðvitað sterka rotn-
unarlykt, og er sannast sagna að
lítið verður úr hákarlsilman hjá
þeim ósköpum. Mönnum óvönum
súrsíld þykir þessi lykt svo megn
að þeir geta helzt ekki komið
nærri uppsprettu hennar, en Norð
ur-Svíum þykir þefjanin hreinasta
indæli.
Það er ekki nóg með að súr-
síldarlyktin sé sterk, hún er líka
áleitin og smýgur um alla króka
og kima, þar sem súrsíld er með-
höndluð. Eru þess ófá dæmi að
menn verði súrsíldarlyktar varir
í mörg hundruð metra fjarlægð
frá matstaðnum, og þá bregða
menn við eftir því hvaðan þeir
eru upprunnir; sumir renna á lykt
ina, aðrir leggja á flótta. Sá sem
þetta ritar hefur eitt sinn tekið
þátt í súrsíldaráti, og af því að^
hann var gestur, varð hann að
gera svo vel og þrauka, þótt fýl-
an væri voðaleg, en það vildi hon-
um raunar til happs að hann var
þrælstíflaður af kvefi, svo að lykt
arskynið var í dofnara lagi. Þetta
súrsíldarát fór fram uppi á átt-
undu liæð í stúdentagarði, en það
brást ekki að þver sá Norður-Svíi
sem bjó í húsinu eða átti þar leið
um, rakst inn, eins og af tilvilj-
un auðvitað, meðan máltíðin stóð
sem hæst. Það runnu allir á lykt-
ina.
Nú til dags er venjan að setja
súrsild í niðursuðudósir og er síld
in bezt til átu, þegar dósin er orð-
in kúlulaga vegna gasþrýstings
innan frá. Og súrsíldin á það sam-
eiginlegt með hákarlinum okkar,
að réttast þykir að skola henni
niður með brennivíni; en það væri
ljótt að hugsa sem svo að þar væri
komin skýringin á vinsældum súr
síldarinnar, því að það er engan
veginn rétt. Það er vel hægt að
drekka brennivín án súrsíldar.
Allt hefur sína orsök, og það er
ekki bara til að skemmta fólki án
sérstaks tilefnis að súrsíld Norð-
ur-Svíanna er færð hér í tal. ís-
lendingar hafa nýlega orðið sér
til hneysu fyrir að flytja út í stór-
um stíl skemmda síld og úldna og
kalla fullgóða vöru, og er ekki
séð fyrir endann á afleiðingum
þess enn. Hér á landi bíða enn
haugar af tunnum, sem enginn vill
taka við, sakir þess að síldin í
þeim er ónýt af ýldu. Baksiðan
yill hér með stinga upp á því, að
reynt verði að losna við þessa
síld með því að selja Svium liana,
ekki sem kryddsíld eða sykursalt-
aða síld, heldur sem súrsíld. Og
ef það dugar ekki, þá væri reyn-
andi að gera tilraun til að kenna
íslendingum að éta súrsíld og
reyna að svæla lienni í Iands-
menn sjálfa. Brennivínsdrykkj-
una þarf hins vegar ekki að kenna
þvi að í henni eru menn svo sjálf-
bjarga hér að þeir verða iðulega
ósjálfbjarga. En þjóð sem þykir
hákarl herramannsmatur ætti
sjálfsagt ekki í vandræðum með
að læra að meta súrsíld, enda er
hún satt að segja herramanns-
matur líka.
Þessari tillögu er hér með kom-
ið á framfæri við rétta aðila, en.
Baksíðan fær ekki betur séð en
þetta sé eina raunliæfa leiðin til
ð bjarga okkur út úr þeim ógöng
um, sem við erum komnir í með
síldina.
r
Ls pau 7

:
:
ÓSKÖP
Allir kóngar
allir kóngar
eru senn úr leik,
Konstantínó kallinn
kannski er nú fallinn,
einhver dóni
einhver dóni
öðlingsmanninn sveik,
Einmitt þessu
einmitt þessu
alla tíð ég kveið.
Ósköp er að heyra,
ekki segi ég fleira,
ef fjallkóngarnir
fjallkóngarnir
fara sömu leið.
:
íáÉíffe
Kakan er fín! Hvaða scmcnt notaðirðu í hana núna?

Mér finnst vanta dálítið meira af hráolíu.
í síðustu senunni, í samtal-
inu við tengdamóður sína mæt
ast þessir tveir heimar.
Leikskrá Þjóðleikhússins
Nú er Konstantín konungur
Grikkja búinn að taka af skar
ið ,en undanfarna daga liefur
• hann sagt eins og Hamlet: To
be or not to be. . , .

Kennarablókin var að segja
okkur að lesa undir prófin,
sem nú eru að byrja. En það
segir hann líka að við eigum
að gera fyrir hvern tíma. . .
Það var ljótt að sjónvarpið
skyldi fresta Baltikumynd
inni.. Og ég sem var iögð af
stað í aitnað hús til að sjá ó-
sómann. . . ,