Alþýðublaðið - 18.02.1968, Side 8

ERLENDUR HARALDSSON SKRIFAR UM KÚRDISTAN:
ER „MANNRÉTTINDA-
ÁRIÐ" ORÐIN TÖM
SAMTÖK kúrdiskra stúdenta í
Evrópu héldu árlegt þing sitt í
Belgrad, höíuðborg Júgóslavíu,
milli jóia og nýárs. Þetta fólfta
þing samtakanna, sem telja á
sjötta hundrað meðlimi, er nám
stunda í fjórtán iöndum Evr-
ópu, var nú í fyrsta sinn haldið
í Austur-Evrópu.
A þriðja hundrað meðiimir
komu til mótsins. sem varð hið
fjölmennasta, er háð hefur ver-
ið. Skýrt var frá störfum fé-
lagsdeilda hinna ýmsu landa, en
hvarvetna reyna stúdentarnir að
kynna hag og menningu þjóðar
sinnar. Þá var, eins og gera má
ráð íyrir, rætt um ástandið í
heimalandinu, hvað gera mætti
til aukinnar kynningar í Evr-
ópu og kosin ný stjórn sarntak-
anna.
Þrír gestir komu frá Kúrd-
istan. Habib Karim, aðalritari
kúrdíska demókrataflokksins, er
næst stendur Mustafa Barzani
að völdum í þeim hluta írska
Kúrdistan, er Kúrdar hafa sjálf-
ir ráðið yfir og hvar þeir hafa
undanfarin sex ár tíðum crðið
að heyja harða baráttu íyrir
tilverurétti sinum og lífi.
Annar gestur, einnig frá ír-
ak, var Jalal Talabani, leiðtogi
brots þess, er klofnaði út úr
kúrdíska demókrataflokknum
fyrir þremur árum vegna ágrein-
ings um innanlandsmál og nú
má segja, að myndi stjórnarand-
stöðu. Um sjálfstjórn til handa
Kúrdistan eru allir sammála, að-
eins stundum deilt um leiðir,
sérstaklega hversu mikla liörku
skuli sýna i baráttunni fyrir
sjálfsstjórn, hversu þungar byrð-
ar megi leggja á almenning í
því skyni og hvort samtímis íkuli
sinnt ýmsum meira og minna ó-
hjákvæmilegum breytingum inn-
anlands, t d. skiptingu stórjarða.
Talabani og félagar, sem mjög
hafa misst fylgi undanfarin þrjú
ár, telja stefnu Barzanis of
væga, jafnt inn á við sem út á
við. Auk þessara tveggja flokka
má geta kommúnista. Fylgi
þeirra er hverfandi, áætlað innan
við 1% í Kúrdistan, en þó nær
10% meðal stúdentanna, sumir
segja þetta hátt, vegna þess hve
Austur-Evrópulöndin eru örlát á
góða námsstyrki, en Vestur-Ev-
rópulöndin nízk.
í utanríkismálum dregur Bar-
zani (um 80% fylgi í Kst.), þótt
væri hann 11 ár í útlegð í Sov-
étríkjunum, aldrei dul á stuðn-
ing sinn við lýðræðisríkin, þótt
ekki hafi þau fremur en önnur
ríki orðið til að veita Kúrdum
aðstoð til þessa. Flokkur Talaban-
is (um 20% fylgi. aðallega í
bæjum) er hlutlaus í utanríkis-
málum að fordæmi hinna blokk-
frjálsu ríkja. Meðal stúdent-
anna eru hlutföllin nokkuð önn-
ur, Barzani og flokkur hans 60-
70%, Talabani 20—30% og kom-
múnistar um 10%.
Þriðji gesturinn var fulifrúi
kúrdiska demókrataflokksins í
Sýrlandi, sem bannaður er. Svo
er reyndar farið stjórnmálastarf-
semi Kúrda í öllum þeim lönd-
um, er þeir búa í. Skárst mun
ástandið í íran (Persíu), þar
sem stjórn keisarans gerir sér
far um að beina stjórnmálalífi
Kúrda inn í flokk ,,pan-íranista.”
Oft er í Evrópu deilt á Trans-
keisara, en í reynd er hann einn
mannúðlegasti og framfarasinn-
aðasti ráðamaður Austurlanda
nær og margs lofs verður, ckki
sízt sé hann borinn saman við
aðra ráðamenn í þessum hluta
heims. Hvergi eru almennar
framfarir nú örari á þessu svæði
en í ríki hans. Hann hefur jafn-
vel sýnt Kúrdum í írak nokkurn
vináttuvott að undanförnu með
því að opna fyrir þá bakdyrnar
inn í Persiu, er Arabar hafa
reynt að svelta þá inni og ein-
angra algerlega.
★ VAXANDI OFSÓKNIR
GEGN KÚRDUM í SÝR-
LANDI.
)
Hörmulegasta söguna hafði
hinn sýrlenzki fulltrúi að segja,
sívaxandi ofsóknir hins kúrd-
íska minnihluta í Sýrlandi. Fyrir-
hugaðir eru nauðungarflutningar
150 — 160 þús. Kúrda (alls um
400 þús. í Sýrlandi) af 10 — 15
km. breiðu belti, þar sem þeir
búa við landamæri Sýrlands við
írak og Tyrkland, en það er ein-
mitt á þessum svæðum sem þeir
búa mest. Belti þetta, nú nefnt
„arabiska beltið” er um 260 km
langt. Kúrdum þeim, er þarna
búa, eru settir þeir kostir að
flytja til kargra svæða í Suður-
Sýrlandi eða flytjast af landi
brott.
Stjórn hinna ofstækisfullu,
þjóðernissinnuðu „Baathista”
(þjóðlegur, sósíalistískur, arab-
ískur endurreisnarflokkur” ræfna
þeir flokk sinn), stendur fyrir
þessum aðgerðum undir yfir-
skyni skiptingar jarða („land-
reform”), þótt skýrt sé tekið
fram í hlutaðeigandi lögum, að
þeir bændur skuli njóta góðs af,
sem fyrir búa' á jörðunum. Hér
Erlendur Haraldsson er sál-
fræðingur að menntun, og var
um eitt ske’ið blaðamaður við
Alþýðublaðið. Hann hefur ferð
azt mikið einkum um Indland,
Persíu og írak. Hann er einn
heimsótt Kúrda í írak í heima
heimsótt Kúrda í írak í heims
byggðum þeirra, og hefur var
ið m'iklum tíma í að vinna fyr
ir bá.
hafa Kúrdar lifað frá aldaöðli.
,,Hið arabíska belti” á að fram-
kvæma á nokkrum áföngum. Sl.
sumar var kúrdískum bændum á
fyrsta ál'anganum skipað að hafa
sig á brott, tilkynnt að land
þeirra hafi verið þjóðnýtí og
þeim bannað að rækta jörð sína.
Reist voru þorp fyrir liina
nýju arabísku íbúa, jörðin plægð,
og rutt yfir gömul, kúrdisk jarða
mörk. Kúrdar neituðu að yfirgefa
heimili sín, til ryskinga kom og
margir voru handsamaðir, og
eru enn í fangelsi og hafa enn
ekki verið leiddir fyrir lög og
rétt, hvað reyndar er títt um
kúrdíska fanga á Sýrlandi. Rænd-
ur segjast fremur munu svelta í
hel en yfirgefa jarðir sínar.
★ 120 ÞÚS. MANNS MISSA
BORGARARÉTTINDI.
Ekki hefur ofstæki hinna þjóð-
ernissinnuðu sýrlenzku Araba,
sem nú barma sér í ákafa vegna
„imperialisma” og yfirgangs-
stefnu ísraelsmanna numið stað-
ar við hið svonefnda „arabíska
belti”. Fyrir rúmu árj voru gef-
in út ný nafnskírteini fyrir Norð-
austur-Sýrland, (Jazireh), þar
sem Kúrdar búa mestmegnis,
eða um 300 þús. þeirra, og hvar
þeir eru meira en 80% íbúanna.
Hin 20%. eru bedúínar, sem alla
tíð hafa lifað í eyðimörkinni fyr-
ir sunnan þá með úlfalda sína.
Um 120 þús. þessara Kúrda
fengu ekki endurnýjuð nafnskír-
teini sín, en fengu þó að lokum
skírteini merkt með rauðum
borða, þar sem á var skráð, „út-
lendingur.” Þeir misstu öll rétt-
indi sem sýrlenzkir ríkisborgar-
ar, og var tilkynnt að þeir væru
ekki lengur Sýrlendingar ,af því
að þeir hefðu á ólöglegan hátt
smyglað sér inn í Sýrland frá
Tyrklandi og írak með hjálp ,.im-
perialismans” til að eyðileggja
„arabisma Jazireh” og mynda
kúrdískt leppríki.”
g 18 febrúar 1968 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ