Alþýðublaðið - 02.04.1968, Blaðsíða 2

mmm
Rltstjórar: Kristján Bersi Ólafsson (áb.) og BenediKt Gröndal. Símar: 14900 —
14903. — Auglýsingasími: 14906. — Aðsetur: Alþýðuhúsið við Hverfisgötu,
Reykjavík. — Prentsmiðja Alþýðublaðsins. Sími 14905. — Askriftargjald kr.
120,00. — f Iausasölu kr. 7,00 eintakið---Útgefandi: Nýja útgáfufélagið hf.
ATLANTSHAFSBANDALAGIÐ
UM ÞESSAR MUNDIR eru lið á
in 19 ár síðan íslendingar gerðust
aðilar að Atlandsbafsbandalag-
inu. Allmikil mótmælaalda reis
gegn þeirri ákvörðun á sínum
tíma, en ekki hefur tekizt að vekja
■slíka öldu upp aftur. Þjóðin hefur
lært af reynslun'ni og séð að flest
andmæli gegn þessari utanríkis-
stefnu voru ástæðulaus, hrakspár
hafa ekki rætzt og stefnan er sjálf
sögð og eðli'leg.
íslendingar geta ekki látið sem
þeir skilji ekki stöðu landsins, og
þeir geta sem sjálfstæð þjóð ekki
neitað vinsamlegu samstarfi við
nágranna sína í þýðingarmestu
málum. Landið er á miðju Norð-
ur-Atlantshafssvæðinu. Þess
vegna var og er eðlilegt að það
takiþátt í varnarsamtökum þjóða
þessu svæði.
Atlandshafsbandalagið hefur
borið góðan árangur. Þegar það
kom til skjalanma var mjög ó-
tryggt ástand í Evrópu, umsátur,
borgarastyrjaldir, valdarán og
erjur. Alfan var púðurtunna, sem
gat hvenær sem var kveikt nýja
heimsstyrjöld. En Atlantshafs-
bandalagið og Varsjárbanda-
lagið í austri hafa skapað
valdajafnvægi í álfunni, sem er
undirstaða þess friðar og öryggis,
er ríkt hefur nú um sinn. Á þessu
byggist velmegun Evrópu í dag.
íslendingum er sem sjálfstæðri
þjóð fullur sómi af að hafa tekið
nokkurn þátt í þessari þróun.
Kommúnistar tala sífellt um
það sem óþjóðlega fjarstæðu, að
Íslendingar taki þátt í hernaðar-
bandalagi, vopnlaus þjóð. En þeir
hafa ekkert á móti þátttöku í
Sameinuðu þjóðunum, sem líka
eru hernaðarbandalag, myndað til
að hrinda árásum með vopna-
vali, eins og stofnskrá þeirra ber
vott um. Enda þótt kommúnistar
slái á viðkvæma strengi með því
að tala um hernaðarbandalög,
sýna staðreyndir, að þeir hafa
ekki áhyggjur af vopnaburði, ef
viðkomandi bandalag hefur
„rétta” aðstöðu gagnvart kommún
istaríkjum Austur-Evrópu eða
þau eru þátttakendur. Þessi mál*
flutningur íslenzkra kommúnista
byggist því á blekkingu.
Eftir eitt ár verða tímamót í
sögu Atlantshafsbandalagsins og
kunna þá að verða á því breyt-
ingar. íslenzk stjórnvöld hafa lít-
ið látið uppi um afstöðu til fram-
tíðar bandalagsins, en þau mál
eru að sjálfsögðu í athugun hér
eins og annarsstaðar. Mun á
næstumánuðum koma í ljós, hver
framvinda þeirra mála verður,
en að sjálfsögðu verður reynt að
haga þróun bandalagsins eftir
þeirri breyttu skipan mála í
Evrópu, pem það hefur sjálft átt
hvað mestan þátt í.
Úííinn við að verða fullorðinn
Menntaskólanemar héldu með
sér ráðslefnu fyrir skömmu og
samjbykktu þar f jölda ályktana,
eins og alltaí er g'ert á ráðslfen
um. Meðal annars var sú skoð
un set4 fram í samþykkt, að
lækkun kosningaaldurs væri
hvorki rökrét1 né nauðsynleg,
og skoraði ráðstefnan á stjórn-
arvöldin að láta staðar numið
í þeim efnum að sinni.
hessi samþykkt er talsvert
athjjglisverð, þótt ekki sé hægt
að segja að hún komi á óvart.
Svipað sjónarmið hafa áður
komið fram hjá unglingum á
svipuðu reki og menntaskóla-
nemar eru. Það virðist ekki
fara neitt á milli mála að tals
verður hluti ungmenna um og
innan við ‘vítugt er á móti að
öðlast kosningarétt- Lækkun
kosningaaldurs er því réttar-
bót sem talsverður hluti þeirra,
sem réttarbótarinnar eiga að
njóta, kærir sig ekkert um.
Hve mikill þessi hluti er, ligg
ur þó ekki fyrir, en allt bendir
fil þess að hann sé allveruleg-
ur.
Hvað veldur þessari afstöðu
unga fólksins? Nú er það við-
urkennd staðreynd að bæði
þroski og menntun ungs fólks
um tvítugt er mun meiri nú en
jafnaldra þeirra fyrir aðeins
fáum áratugum. 18 ára ungling
ur á að þessu leyti ekkert að
standa að baki 21 árs gömlu
ungmenni fyrr á öldinni. Og
ungt fólk á þessum aldri hef-
ur heldur ekkert að öðru leyti
á móti því að á það sé lihð sem
fullorðið fólk og fullgilda með
li-mi í samfélaginu. Það vill
gjarnan fá að ganga í hjóna-
band og telur réttlætiskröfu
að aldurstakmark vínveit-
ingahúsa verði lækkað, svo að
það fái þar inngöngu. En kosn
ingaréttinn kærir það sig
eivki um. Hvað veldur?
Ég held að þarna komi aðal-
lega tvennt til. í fyrsta lagi
mun pólitískur áhugi æsku-
manna yfirleitt ekki vera mik-
ill, og er það ólíkt því sem
áður var. Þvert á móti gætir
nú í síauknum mæli þreytu og
vanþóknunar á stjórnmálabar-
átlunni eins og hún hefur verið
rekin hér á landi að undan-
förnu. Unglingum finnst hrein
lega með sjálfum sér að þeir
séu hálfvegis að skíta sig út
með því að koma nálægt stjórn
málum, jafnvel þótt þátttakan
sé ekki fólgin í öðru en því
einu að greiða atkvæði.
Annað mun þó vera meginá-
stæðan, og sjálfsagt ræður það
mestu um afstöðuna, hvort sem
menn gera sér grein fyrir því
sjálfir eða ekki. Kosningaréth
fylgir ábyrgð; það fylgir því
ábyrgð að vera fullgildur þegn
í lýðræðisríki og taka á sig
allar þær skyldur og öll þau
réttindi, sem því fylgja. Það
er þessi ábyrgð sem unglingarn
ir vilja fresta í lengstu lög að
þurfa að taka á sig; þeir vilja
gjarnan fá að njóta gæðanna
af því að verða fullorðnir fyrr
en feður þeirra, en ábyrgðina
vilja þeir ekki taka á sig líka.
Þetta eru út af fyrir sig ákaf-
lega eðlileg viðbrögð, og engin
ástæða til þess að áfellast ung-
lingana fyrir að láta stjórnast
af þeim. En hins vegar er vert
að gefa þeim gaum.
Andstaða unga fólksins gegn
lækkun kosningaaldurs er oft
ast rökstudd með því að unga
fólkið telji sig ekki hafa neitt
vit á stjórnmálum og því ekki
hæft til að gera upp á milli
flokka. Þetta kann vel að vera
rétt um marga, en þó eru þetta
falsrök, því að auðvitað gild-
ir nákvæmlega hið sama um
marga þá sem eldri eru. Og
þeir munu ófáir sem um 18
ára aldur hafa myndað sér fast
mótaðar stjórnmálaskoðanir á
ekkert verri grunni en eldra
fólkið. Að þessu leyti er varla
mikill munur á þessum aldurs
hópi og þeim eldri. En þótt
sýnt sé fram á að þessi rök-
semd fái ekki staðizt, þá er
það ekki líklegt til að fá ung-
lingana til að breyta um skoð
,un á málinu, vegna þess að við
horf þeirra byggjast á allt öðru.
Röksemdin er búin til sem skýr
ing á afstöðunni, en hin raun-
verulega ástæða er önnur: óÚ
inn við að verða raunverulega
fullorðinn.
KB.
VIÐ
MÓT—
MÆLUM
SérísBenzkt
fyrirbrigéi
Undir ofangreindri fyrirsögn
birtist föstudag’inn 29. marz
s.l. grein, um þann þátt í mál
efnum fatlaðra hér á Iandi sem
lýtur að farartæbiakaupum. í
grein þessari er komizt að þeirri
n'iðurstöðu, að eftirgjafir á að-
flutningsgjöldum bifreiða til
fatlaðra séu „sér íslenzkt fyrir
brigði", sem ekki eigl hliðstæðu
í öðrum löndurn.
— O —
Sannleikurinn er sá að þessi
þáttur mála er langtum
skemmra á veg kominn hér á
landi heldur en á hinum Norð-
urlöndunum sérstaklega í Sví-
þjóð og Danmörku. Þar fá fatl-
aðir eftirgjöf aðflutningsg.jalda,
eftir því hve fötlun er á háu
st'gi, allt frá 40% af verði bif
relðar og upp í öll aðflutnings
gjöld. Þar eru eftirgjafir mið-
aðar við ákveðna verðflokka sem
svarar til bifreiða í meðalverð-
flokk'im. H:ns vegar þekkist
ekkí þar að fatlaðir séu eins og
hér nevddir t'I hess að kaupa
ákveðnar hifreiðategundir.
— O —
Sani’Wknr'nn er líka sá, að
hpítq fv'rþnmnlag að hinda eft
'jl'ír a9fflnf„í„gsgjalda við aust
rvrir gildi
pff'rprioforir-ivjr Jansrt um meira
pn fóiir pimpmit gprlr oér grein
f,.r!r ITpmarlrs pff;r«riöf pr kr.
70 bús. e:"« mr fpHð er réttilega
frarn i „„f„/Tri grpín Hins Veg
pr or /rfoSfrovnUín ni að endur-
rrl'Mrorí hoEcora híla þpgar þeír
er'T orðnir pínc- fíl plnq ng hálfS
-rc. pr sn _ 7n ooíi oo itr lægra
„n rrprTT Hrirríi 1''-rI T\Ttil'g jöf
-n „r l>,rí ';pf„ nrar/r „ins f.ii eínS
por t, -1r.. -Krafa
fof„'*'r„ 1' i' 4,, „ Tmr v°ra sú
oð Trol Ó 1.'l'. ..‘ V..,.f ,,0 ,1)1 íi
„ó f-IAIcf. V,Ait „STI^Ipjrf megi
1"* ÞÍmrjff llél*
ákv'é'fna verð-
— O —•
clr«! ní'TnJo- ffSni,
oA rwro r>íáít bn'klaðr
v?* TiWfoiíorkaun um-
— O —
T'ni* VOI’ÍÍV
í íctoMuIr'i Kió‘^f'»I‘,of1 f'l
O A’ Knolu Iri"" nrr •VÍJJT"
„--r vírð-
5ngar ogf Jiakkarverð, en að
.....að í
lo — frf oA Th.olr; nóu-Þ<Tiwa|)jóSum
Frpwílíilrl ry h1«3 14.
2 2. apríl 1968
ALÞÝÐUBLAÐIÐ