Alþýðublaðið - 28.04.1968, Blaðsíða 8

Karim Aga Khan:
Truarleiðtogi
Framkvæmdamaður
Samkvæmismaður
ÞEGNAR HANS HVETJA HA TIL AÐ KVÆNAST
SEM FYRST - EN HVER VERÐUR EIGINKONAN?
— Það, sem Karim prins hefur gert síðan hann
kom til valda er kraftaverk og ekkert annað og því
dylst engum nú, hvers vegna afi hans, Aga Khan III.
valdi hann sem arftaka sinn.
Þetta sagði einn af leiðtogum Afríku fyrir skömmu
um Karim Aga Khan IV., en eins og margir muna
kom hann við á íslandi í fyrra er hann var á leið
yfir Atlarttshafið í einkaflugvél sinni. Er enginn vafi
á að flestir framámenn heims munu vera Afríku-
manninum sammála.
Fyrir aðeins ellefu árum var
Karim tvítugur áhyggjulaus
stúdent við Harvard háskóla í
Bandaríkjunum. Dag nokkurn
barst honum andlátsfregn afa
síns og sömuleiðis að afi hans
hefði útnefnt hann arftaka sinn
sem trúarleiðtoga 15 - milljón
Múhameðstrúarmanna. Flestir
höfðu gert ráð fyrir að sonur
Aga Khan III. myndi taka víð
af föður sínum, en í erfða-
skránni stóð að Karim skyldi
taka við af afa sínum, pann
vaeri „ungur maður, alinn upp
á atómöld.” En það var þó á'-
reiðanlega fleira en æska Kar-
ims, sem þarna réði úrslitum.
Gamla manninum hefur þótt
sonarsonurinn líklegri til að
gæta auðs hans og yfirráða en
sonurinn, glaumgosinn frægi
Aly Khan, sem lézt í bílslysi
fyrir 7 árum.
Aga Khan III. var slyngur
stjórnmálamaður og tókst að
semja sig í senn að austræn-
um og vestrænum siðum. Hann
var fæddur í Karaehi af pers-
neskum foreldr.um og alinn upp
samkvæmt siðum Múhammeðs-
trúar. Hann var alla ævi mjög
umræddur, enda með alfeitustu
mönnum, lifði fjölbreyttu lífi
og átti fjölmargar fagrar kon-
ur. Þegar hann dó eftir 72 ára
valdatíma var hann sem land-
laus konungur. Þó var það hannf
sem átti mestan þátt í að „The
All India Moslem League”, —
.samband Múhammeðstrúar-
manna, var stofnað, en það
leiddi síðan til stofnunar Pak-
istan. Þá var Aga Khan III.
•einnig forseti Þjóðabandalags-
ins. Oft gaf hann þyngd sína
'í siKri, gulli, platínu eða dem-
öntum til alls konar starfsemi
í þágu trúbræðra sinna og
þegna.
Karim Aga Khan virðist ekki
ætla að standa afa sínum að
baki í neinu — nema ef til
vill þjlgd og kvennamáíum.
Hann veit hve mikils vert það
er að fylgjast með þróuninni í
tækni, vísindum, stjórnrdálum
og félagsmálum. Og hann lætur
þegna sína finna hvers virði
það er að hlýða Imam, en svo
nefnist hann sem trúarleiðtogi.
Eitt af því mikilvægasta sem
hann hefur komið til leiðar er
að trúbræður hans verða að
gerast ríkisborgarar þess lands
sem þeir setjast að í — en
hundruð þúsunda trúbræðra
hans höfðu flutt frá1 Indlandi
og Pakistan til Afríku, en hald-
ið sínum upprunalega ríkisborg
ararétti. Karim taldi að þetta
gæti valdið erfiðleikum og hann
reyndist sannspár, því að nokkur
Afríkulönd hafa nú rekið úr
Iandi alla þá, sem ekki eru rík-
isborgarar landanna.
Karim Aga Khan hefur einn-
ig staðið fyrir f jöldaflutningi
fólks síns frá löndum, þar sem
þeir eiga við erfiðleika eða of-
sóknir að stríða. Þannig skip-
aði hann 3000 Múhammeðs-
trúarmönnum að flytja frá S,-
Afríku til Kenya, en kynþátta-
löggjöf Suður-Afríku leit ekki
á þá sem hvíta menn.
Karim prins ver þremur til
fjórum mánuðum á ári til þess
eins að heimsækja þegna sína
og ferðast hann ’þá jafnan með
fainkaþotu sinni. ;IIartn heÉur
þegar heimsótt' um • 60% þegn-
anna og inni í svörtustu frum-
skógum Afríku hefur verið tekið
á móti honum með meiri viðhöfn
en tekið yar á móti brezkum þjóð
höfðingjum á tímum brezka
heimsveldisins.
Karim dvelst oft í Evrópu og •
því er hann oft spurður hvernig
hann geti verið trúarleiðtogi
fólks í Afríku og Asíu en haldið
sig að mestu í Evrópu. Karim
gremst þessi spurning og svar-
ar:
— Ég hitti þegna mína oftar
en páfinn og ýmsir aðrir trúar-
leiðtogar sína þegna. Og ef þegn-
arnir þarfnast mín tekur það mig
aðeins nokkrar stundir að kom-
ast til þeirra.
Þegnar Karims Aga Khan IV.
eru 15 milljónir Múhammeðstrú-
armanna, sem aftur tilheyra
stærri trúarhóp, svonefndum
Shia-hóp. Þeir álíta að vald
Imams erfist frá föður
til sonar eða sonarsonar og að
leiðtogarnir séu afkomendur
Múhammeðs.
Þeir hafa enga allsherjar mið-
stöð, eins og t. d. kaþólska kirkj-
an og heldur enga presta. — í
hverri byggð eru fulltrúar Im-
ams og þeir stjóma bænagjörð-
um í moskunum. Fulltrúarnir
eru venjulegir borgarar, sem
mega kvænast og þeir hafa engin
trúarleg völd. Slík völd hefur
aðeins einn — Aga Khan. Hann
er álitinn tengiliður milli Guðs
og þegna sinna.
Karim gætir vel auðs síns og
valds og hefur eflt hvort tveggja
til hagsbóta fyrir þegnana. Árið
Dolores Guinnes var ,,fyrsta ást“ Karims og æ síðan hefur hann
verið hrifinn af hcnni.
8 28. apríl 1988 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
1960 stofnaði hann 7 geysistór
fyrirtæki, sem minna mest á
markaðsrannsóknirnar í Banda-
ríkjunum. Þessi fyrirtæki senda
sérfræðinga til hinna ýmsu svæða
í Afríku og Asíu til að kanna
hvaða tegund iðnaðar hentar
bezt á hverjum stað. Að fengn-
um niðurstöðum þessara rann-
sókna hefur Karim komið á fót
meira en 60 verksmiðjum, sem
veiía pm 200 þúsund manns
vinnu. Agóðanum af rekstrinum
ver Karim til menntamála og
annarra bióðfélagsmála — reisir
barnaskóla, háskóla, barnaheim-
ili, sjúkrhús o. s. frv.
Það gefur að skilja að mað-
ur, sem hefur svo mörg járn í -
eldinum, ‘á langan vfinnudag,
enda fer hann á fætur klukkan
6 á hverjum morgni og er oft-
ast að fram undir miðnætti. Öðru
hverju tekur hann sér þó algert
frí og fer þá ofíast í siglingu um
Miðjarðarhaf, dvelst á búgarði
sínum á Normandí í Frakklandi
eða rennir sér á skíðum í Alpa-
fjöllunum.
— Þegar ég fer á skíði, segir
Karim, er ég á skíðum frá morgni
til kvölds í fjóra daga, en þá þoli
ég ekki lengur að sjá skíði. Þá
er „geymirinn hlaðinn” og ég
hefst handa á ný.
Karim hefur eiginlega ekki
fasta búsetu neins staðar, en
hús hans í París kemst þó næst
því að vera „heimili” hans. —
Húsið, sem stendur á Signubökk
um, var bvggt á 13. öld og var
áður klaustur.
Auk þess að vinna að heill
þegna sinna hefur Karim ýmis-
legt á prjónunum. Eitt aðal „tóm-
stundaáhugamál" hans um þess-
ar mundir er upnbygging ferða-
mannastaðar á Costa Smeralda
á Sardiníu. Stofnaði hann hluta-
félag ásamt nokkrum ættingjum
og samstarfsmönnum og keypti
8 kílómetra langa strandlengju
og 13 þúsund hektara lands. —
Karim hefur þó ekki í hyggju
að nota allt þetta land undir
framkvæmdjr sínar heldur ætl-
ar hann að hafa all stóra óbyggða
ræmu umhverfis ferðamanna-
staðinn til þess að vera viss um
að geta haldið forvitnum frið-
BRIDGE
Ibúöir
Byggingarfélag Alþýðu,
sölu tvær íbúðir við Álf
Félagar sem neyta vilja
á íbúð, sendi umsó'kn ti
fyrir 3. maí n.k.
Eldri umsóknir þarf að e:
Félagsstjórnin.