Alþýðublaðið - 03.05.1968, Blaðsíða 9

sendur heim snemma þann dag
vegna tannpínu. Var hann stuttu
síðar sakaður um svartamarkaðs
brask, en sýknaður vegna áhrifa
Schramms, höfuðsmanns og
fenginn atvinna utan lögreglunn
ar. Árið 1948 lézt hann í bílslysi
og var jarðaður í óvenju miklum
flýti. Kozlik, húsvörður og lög-
reglumaður í Þinghöllinni og
var á' vakt 9. marz dó skömmu
eftir að aðalvitnið í málaferlun
um Karel Straka kom að honum
fölum og illa til reika. Dr. Jaro-
slav Teply, rétíarlæknir og
fyrsti læknirinn, sem skoðaði lík
Masaryks. í skýrslu, sem smygl
að var út úr Tékkóslóvakíu seg
ir læknirinn, að hann hafi fund
ið merki um barsmíðar og á-
verka á líkinu og íbúð hans
hafi öll verið umturnuð og hann
hafi fundið áverka á líkinu, sem
gætu hafa verið eftir 7.65 kali
ber skot. Dr. Teply fyrirfór sér
fáeinum mánuðum eftir dauða
Masaryks „með því að taka inn
rangan skammt“ eins og komizt
var að orði í dánarvottorðinu;
sumir vilja halda því fram að
hann hafi verið myrtur með því
að sprautað hafi verið benzíni
í æð. Prófessor Josef Hajek, vel
þekktur meinafræðinaur sem að
stoðaði við réttarkrufninsú á
líki Masaryks, en fékk ekki að
koma nálægt líkinu vegna þess
að hann var ekki félagi í kommú
nistaflokknum. Hann dó á dul
arfullan hátt.
Dr. Pavel Kavan, sem var
fyrsti sendiráðsritari í sendiráð-
inu í London 1948, færði Masa-
ryk skýrslu brezku stjórnarinnar
um álit hennar á þeirri ákvörð
un Masaryks að gerast ráðherra
van hitti Masarvk kvöldið áður
í ríkisstjórn Gottwalds. Dr. Ka-
kavan hitti Mazaryk kvöldið áður
en hann lézt. Kavan var tekinn
fastur innan áts eftir dauða
Masaryks og úrskurðaður i 25
ára fangelsi og dó viku eftir að
honum var sleppt úr fangelsi
1956.
Gert er ráð fyrir að ýmislegt
komi í ljós varðandi sambandið
milli dauða Masaryks og Schr-
amms, höfuðsmanns, þegar fyrr-
verandi félagi í stúdentasamtök-
unum, sem kýs að kalla sig Filia
í viðtali við tékkneskt dagblað.
Filia var úrskurðaður í lífstíðar-
fangelsi skömmu eftir dauða
Masaryks, en hann var látinn
laus fyrir nokkrum árum. Þá er
álitið líklegt að hitt höfuðvitnið,
Zedenek Borkovec kunni að
geta lyft hulunni af sambandinu
milli dauða Schramms og Sedm,
lögreglumanns sem hafði lykla-
völd að íbúð Mazaryks í þinghöll
inni aðfaranótt 9. marz og, sem
upp frá' því naut „vemdar" vegna
áhrifa Schramms unz hann lézt
í bílslysi. Ekki er sú skýring ó-
sennileg, að Sedm hafi, látið
Schramm lyklana í té og hann
hafi síðan notað þá til inngöngu
í íbúð Masaryks. Karel Straka
nafnskírteinavörður í þinghöll-
inni 9. marz hefur frá athyglis
verðu að segja. Hefur hann lát
ið frá sér fara, að er Masaryk
hafi komið af ráðuneytisfundin
um 9. marz hafi hann heyrt, er
allmargar bifreiðir hafi keyrt
upp að þinghöllinni; á sama tíma
uppgötvaði hann, að síminn
hafði farið úr sambandi og hann
lokaður inni í herbergi sínu. Um
2 leytið hafi síminn verið settur
í samband á ný og hafi hann um
leið heyrt bifreiðarnar hverfa á
brott og dyrnar að herbergi
hans verið aflæstar. Hafi hann
farið út og komið þar að hús-
verðinum Kozlik, sem hafi verið
fölur og illa til reika; ekki langt
frá hafi hann svo komið auga á
Blómiö bak við eyrað. Huldi
það skotsár?
Masaryk þar sem hann lá. Hafi
honum orðið litið upp að íbúð
Masaryks og tekið eftir því að
gluggarnir voru lokaðir. Frásögn
Straka heíur verið staðfest af
örðu vitni, sem ekki vill láta
nafn síns getið, er það segir
í blaði nokkru, að skömmu eftir
að síminn hafi farið úr sambandi
hafi ljós slókknað í íbúð Masa-
ryks í stuttan tíma, en hafi síð-
an kviknað á ný og logað alla
nóttina. Sama vitni hefur látið
þess getið, að er Masaryk hafi
komið frá ráðuneytisfundinum
þann 9. marz hafi maður nokkur
í leðurfrakka gefið sig á tal við
hann og sagzt eiga að bera skila
boð frá „Clumsky, höfuðsmanni"
sem sagður var helzti leiðtógi
tékknesku neðanjarðarhreyfing-
hann vikið sér að Masaryk, er
arinnar á stríðsórunum. Hafi
hann var að fara til Þinghallar
innar um kvöldið, væri sér ætl-
að að koma honum á öruggan
stað og á Masaryk þá að hafa
spurt hann, hvar öryggi væri.
Hafi maðurinn í leðurjakkan
um átt að segja honum að það
væri England. Þessu svaraði
Masaryk á þessa leið: „Ég hef
verið nógu oft í Englandi. Stað
úr minn núna er hérna og ég
mun annaðhvort vinna eða verða
brotinn á bak aftur, viltu bera
Clumsky þessi skilaboð.“
Er Masaryk kom af ráðuneytis
fundinum var maðurinn í leður-
jakkanum þar e in fyrir og
reyndi árangurslí ust að telja
Masaryk á að fara með sér úr
landi þá þegar. Sagði Masaryk
að hann gegndi ennþá ráðherra-
störfum ,og bað hann að hitta
sig í þirighöllinni daginn eftir.
Svaraði iriaðúrinn í leðurfrakk-
anum þessu svo til, að þá væri
það um seinan.
Það sem ef til vill vekur
mesta furðu í málinu er skýrsla
sem skrifstofumaður á skrif-
stofu saksóknarans hefur gefið.
Var honum fyrirskipað þann 10.
marz að vera viðstaddur réttar-
krufningú á líki Masaryks.
Segir skrifstofumaðurinn, Pan
ek, að 3 öryggislögreglumenn
hafi komið með líkið af Maga-
ryk, sem þá hafði verið nýlega
þvegið og sveipað líni. Þeir sem
viðstaddir voru krufninguna, en
einungis sem áhorfendur voru,
prófessor Hajek, mikilsvirtur,
meinafræðingur, sem venjulega
framkvæmdi réttarkrufningar,
dr. Spacek, heimilislæknir
Masaryks, og dr. Sum einkarit-
ari hans.
Leynilögreglumennirnir 3,
sem komið höfðu með lík Masa
ryks tilkynntu síðan, hverjum
bæri að vera viðstaddir réttar-
krufninguna og hverjir skyldu
framkvæma hana. Að því loknu
mynduðu þeir hring í kringum
líkið á meðan á krufningunni
stóð. Var Hajek prófessor mein
að að koma nærri líkinu, vegna
þess að hann var ekki félagi í
kommúnistaflokknum. Var síðan
dr. Tesar, sem var félagi í
kommúnistaflokknum skipað að
framkvæma krufninguna með
aðstoð Parieks.
Dr. Spacek fór fram á . að
magi hins látna yrði rannsakað
ur, þar eð hann hefði fært hon
um tebolla kl. 11 kvöldið áður
en hann lézt, og væri því enn
unnt að greina innihald hans.
Var beiðni dr. Spaceks neitað.
Var síðan orðalag dánarskýrsl-
unnar lesið upp fyrir Panek, sem
síðan skipaði Hajek, prófessor'
að undirrita hana.
Maður nokkur, sem gefið hafði
vitnisburð vegna málsins
renndi stoðum undir þá kenn-
ingu að vel kunni að vera, að far
ið hafi verið með Masarvk frá
þinghöllinni og til Ruzvne fang
elsisins þar sem leynilögreglu-
mennirnir hafi pyndað hann.
Hafa margir bent á, að það hafi
verið algeng pyndingaraðferð
hjá lögreglunni að fótbrjóta
fórnardýr sín og sé þar skvring
in á beina flísunum við lík Masa
ryks.
Sú skoðun, að Masarvk kunni
að hafa verið að undirbúa flótta
tilraun, þrátt fyrir hin dular-
fullu ummæli mannsins, sem
vék sér að Masaryk, er hann kom
frá þinghöllinni þann 9. marz,
hefur fengið byr undír báða
vængi vegna framburðnr dr. Osk
ars Klingers, heimilislæknis
Masaryks í mörg ár. Hann hafði
verið persónulegur vinur Henry
Brandons, eins af ritstjórum
Sunday Times. Hefur Brandon
Framhald á 14. síðu.
erulegi dauðdagi Jan Mashryk, fyrrver
ra Tekkósiévakíu, sem fannst látinn
lúÓar sinnar í Þinghöllinni í Prag, tveim
töku kom múnista 1948 eða fyrir réttum
ÚTBOÐ
Hraðbraut um Kópavog
Tilboð óskast í byggingu 1. hluta Hafnarfjarðarvegar um
Kópavog.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu bæjarverkfræðings í
Kópavogi, gegn 5.000.00 skilatryggingu.
Byggingarnefnd Hafnarfjarðarvegar
í Kópavogi.
AUGLÝSING
Frá 1. maí verður afgreiðsla Sparisjóðs alþýðu
opin kl. 9 til 12 og kl. 1 til 4 og á föstudögum
kl. 5 til 7.
Sparisjóðurinn verður lokaður á laugardögum
á tímabilinu 1. maí til 1. október.
Sparisjóður alþýðu, Skólavörðustíg 16,
TILKYNNING
Afgreiðslutími sparisjóðsins verður svohljóð- '
andi frá 1. maí til 30. sept n.k.:
Opinn daglega frá kl. 13.30 til 17.30, nema
föstudaga frá kl. 13,30 til 19,00. Lokað verð-
ur á laug’ardögum.
SPARISJÓÐUR VÉLSTJÓRA.
■ - • I_______________
LÖGTAK
Eftir kröfu tollstjórans í Reykjavík og að und
'angengnum úrskurði verða lögtökin látin
fram fara án frekari fyrirvara, á kostnað gjald
enda en ábyrgð ríkissjóðs, að átta dögum liðn
um frá birtingu þessarar auglýsingar, fyrir
eftirtöldum gjöldum:
Söluskatti 1. ársfjórðungs 1968 og nýálögðum
viðbótum v:ð söluskatt eldri tímabila, almenn
um og sérstökum útflutningsgjöldum, afla-
tryggingasjóðsgjöldum, svo og tryggingaið-
gjöldum af skipshöfnum og skráningargjöld-
um.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík, 2. maí
1968.
Skemmdir nýir bílar
Til sölu eru tveir Fiat 125 og einn Fiat 1000
station er skemmdust á leið til landsins.
Verða seldir með góðum afslætti. Uppl. gefur
FIAT-UMBOÐIÐ,
Laugavegi 178.
3. maí 1968
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 9