Alþýðublaðið - 06.10.1968, Page 8

8 ALÞÝÐU BLAÐIÐ 6. október 1968
UNDRAHEIMUR
FRlMERKJANNA
Sænskur iðjuhöldur átti ómetanlegt safn íslenzkra
frimerkja — vissa tíeyringa er hægt að selja á 50
krónur. — Hverju á að saf na og hyernig á að safna?
Á föstudag birtist hér á opnunni fyrri hluti viðtals við Magna R. Magnason, frímerkjakaupmann,
um frímerkjaútgáfu, frímerkjasöfnun og myntsöfnun. Hér á,seftir fer síðari hluti viðtalsins.
— Ef við snúum okkur nú að
safnaranum, hvað viltu ráð-
leggja nýjum manni á því sviði?
— Þeir, sem eru að byrja í
dag að safna frímerkjum, ættu
ekki að safna frímerkjum lengra
aftur en til ársins 1944. Það er
þægilegt að skipta þar um, þá
er lýðveldið stofnað og þá' er
Safnið Lýðveldinu.
hægt að safna sem sjálfstæðum
lið „Lýðveldinu ísland.” Þau frí-
merki er ennþá hægt að fá til-
tölulega auðveldlega.
— Hvað kostar „lýðveldið” í
dag?
— Það myndi kosta um 6000
krónur óstimplað. Fyrir tveimur
árum kostaði sama safn ekki
nema 2.500 krónur. Viss merki
hafa hækkað mikið í verði, m. a.
Alþingishúsið 1952, 25 króna frí-
merkið, sem nú kostar óstimplað
1700 krónur.
— Þegar þetta frímerki kem-
ur á markaðinn, þá eru 25 kr.
talsverður peningur. Áður hafði
ekki komið hærra en 10 krónu
frímerki. Menn keyptu það ekki
inn á lager, eins og það er kall-
að, mönnum fannst of mikið að
leggja í það peninga og allt' í
einu vakna safnarar og aðrir upp
við það, að merkið er búið —
það er búið að nota það upp, og
sáralítið til af því óstimplað.
Aftur á móti er stimplað 25 kr.
frímerki ekki nema 1/10 af því
verði, sem ég nefndj áðan, þar
sem aðeins 5% af upplaginu
bafði ekki farið á bréf.
— Er svona mikill greinar-
munur gerður á notuðum og ó-
notuðum frímerkjum?
— Það hefur komizt í tízku, ef
svo má segja, að safna frímerkj-
unum óstimpluðum. Það er mik-
ið betrj fjárfesting að kaupa ó-
stimpiuð frímerki, að öllu jöfnu,
því að upp undir 90% af merkj-
unum fara á bréf, eins og eðli-
legt er.
— Hvenær kom þessi mismun-
ur fram?
— Fljótlega upp úr stríðinu
og byrjaði í Bandaríkjunum
fyrst.
— Ég hef heyrt að menn kaupi
arkir og láti þær liggja í skúff-
unni hjá sér, þar til merkin fara
að hækka í verði. Er þetta rétt?
— Það er langbezta leiðin til
að ávaxta sitt' fé.
— Koma ekki fram við og við
frímerkjasöfn úr dánarbúum?
— Það virðist vera mjög lítið
til af frímerkjasöfnum. Þegar að
gott safn kemur fram, fer það
Söfn fara á uppboð.
venjulega á’ uppboð, annað hvort
hjá Félagi frímerkjasafnara, eða
á uppboð erlendis. Það er mjög
lítið um að það komi inn til
kaupmanna. Við bendum fólki
gjarnan á hvernig er bezt að
Ihaga sölunni, því að það er þess
hagur að fá sem mest út úr söl-
unni. Ef að gott safn kemur
fram, þá er venjulegasta leiðin
sú að brjóta það upp eins og
kallað er — að taka beztu merk-
in út úr, hin svonefndu klass-
ísku merki, því að það eru allt
af til safnarar sem borga mjög
hátt verð fyrir þau. Því borgar
sig að selja beztu merkin sér,
en hin algengari í heildarsafni.
—Er dálítil hreyfing á klass-
ískum merkjum?
— Það er mjög lítið um það
og við höfum orðið að leita að
íslenzkum merkjum erlendis. Svo
er annar misskilningur hjá fólki
— sem gætti sérstaklega þegar
gjaldeyrisvandræðin voru, að fólk
fór með frímerki út og hélt að
það gæti fengið gull og græna
skóga fyrir þau erlendis. Fram-
boðið í Kaupmannahöfn varð það
mikið', að frímc>,rkjaikaupmenn
þar höfðu ekki áhuga á að kaupa'
merkin nema langt undir raun-
verulegu verði þeirra, og fólk-
ið lét þau vegna gjaldeyrisins.
Þessi merki erúm við nú að
kaupa heim aftur. Svo vil ég
benda fólki á, að áhugi fyrir ís-
lenzkum merkjum er mestur á'
Norðurlöndum. í Bretlandi safna
menn aftur á móti „heimsveld-
inu.” Þjóðverjar hafa safnað dá-
lítið íslenzkum frímerkjum, en
aðallega safna þeir þýzkum
merkjum sem vonlegt er. ítalir
safna ítölskum og svissneskum
Leitum að íslenzkum
merkjum erlendis.
frímerkjum og Vatikaninu. Ég
hef t. d. keypt' íslenzkt merki á
Ítalíu á það góðu verði, að ef
maður hefði komið með það inn
í búðina hjá mér, hefði ég borg-
að tvöfalt eða þrefalt það verð
sem ég þurfti að borga suður-
frá. Aftur á móti hafa útlend-
ingar komið til mín og keypt
svissnesk, ensk og ítölsk merki,
og hreinsað út hjá mér, þar sem
mitt verð var hagstæðara en þeir
áttu að venjast. Markaðsverð er
venjulega hæzt í viðkomandi
heimaiandi. Það þýðir ekkert að
bjóða íslenzk 1. dags umslög
erlendis — áhuginn fyrir þeim
er aðeins hér heima.
— Nú er sagt, að ef það vanti
takka á frímerki, þá sé það verð-
iaust, — er það rétt?
— Þetta gildir ekki um elztu
merkin, en það gildir um nýleg
merki. Gömlu merkin gátu ver-
Gott merki getur
selst á tvö-til þre-
földu verðlistaverði.
ið illa tökkuð, og illa miðjuð eins
og kallað er, þ. e. myndin úti í
kantinum. Ef að merki kemur
fram, sem er vel takkað og vel
miðjað, þá getur það farið á
jafnvel tvöföldu eða þreföldu
verðlistaverði, því verðlistinn
gerir ráð fyrir að merki sé í
miðlungi góðu ástandi.
— Hverju safna íslendingar
af erlendum frímerkjum?
— Mest Norðurlöndum. Dálít-
ið er safnað af þýzkum merkj-
um, Sameinuðu þjóðunum hef-
ur verið safnað talsvert, því það
er ekki svo langt síðan að þau
byrjuðu að gefa út. Svo er ein
söfnun, sem hefur rutt sér til
rúms um allan heim — svokölluð
OPNAN
tegúndasöfnun. Þá taka menn t.
d. dýraríkið, eða flóruna. Menn
geta safnað einungis skriðdýrum,
skordýrum og fiskum,- sem aftur
er hægt að flokka niður eftir
fslendingar safna
mest S Norðurlanda-
merkjum.
latneskum ættbálkum. Við get-
um nefnt fugla og þá sérsvið rán
fugla. Ég veit um mann, sem
einungis safnar rósum. Lyfja-
fræðingur hér safnar einungis
því sem viðkemur lyfjaplöntum.
— Segjum svo að lyfjafræð-
ingurinn vildi selja sitt safn. —
Hvernig færi hann að því?
•— Það yrði bezt fyrir hann
að setja safnið á uppboð erlend-
is. Hér sérðú þykka og mikla
bók, sem er uppboðslisti frá einu
fyrirtæki. Þetta uppboð er með
boð. Menn senda söfnin til við-
ein 10—11 þúsund númer og
hverju námeri fylgir byrjunar-
komandi uppboðshaldara með
tveggja til þriggja máhaða fyr-
irvara. Ef við kíkjum í þennan
uppboðslista, þá sjáum við hér
boðin fram eldflaugamerki með
byrjunarboði 6000 mörk, sport-
Erlend uppboð.
myndir fyrir 25 þús. mörk og svo
mætti lengi telja. Svo eru hér
einstök merki sem eru að verð-
gildi 50—100 þúsund mörk. Þetta
eru allt einkasöfn.
— En safna ekki opinberir að-
ilar líka?
— íslenzka póststjórnin á
mesta og bezta safn íslenzkra frí-
merkja, sem til er í heiminum,
og það safn var í einkaeign sæn-
ska iðjuhöldsins Hans Hall. Hann
skrifaði öllum póstmeisturum á
landinu í kringum 1930, en kom
svo hingað til að kaupa frímerki
Ómetanlegt safn.
og hafði tvo menn í vinnu við
að flokka þetta safn, sem er al-
veg ómetanlegt. Þetta safn hef-
ur verið niður í kössum hjá póst
stjórninni, þar til í fyrrahaust,
að þeir fengust til að sýna hluta
af safninu,- sem er í 48 albúm
bindum. Annað er líka ómetan-
legt í þessu sambandi. — Hans
Hall hefur geymt allar bréfa-
skriftir sem hann átti við ís-
aðila í sambandi við söfnunina.
— Gaf hann safnið liingað?
— Nei, hann setti það í erfða-
skrá, að íslenzka póststjórnin
skyldi hafa forkaupsrétt að safn-
inu og það var góðu heilli keypt.
Hér þarf að stofna póstminjasafn
eins og tíðkast víða erlendis, og
hafa þetta safn þar til sýnis. —
Einnig þyrfti að vera á safninu
Póstminjasafn vantar.
gamlar póstbækur, póstlúðrar og
póstbúningar. Ég er hræddur um
að mikið af þessu hafi eyðilagzt
og týnzt.
— Hefur þú gert kaup á upp-
boðum erlendis?
— Já, og það er mjög skemmti
legt að vera á slíkum uppboð-
um, því að það fer fram öðru
vísi en hér. Uppboðshaldarinn
tekur kannski upp safn og segir:
Hér eru íslenzk frímerki með
20 punda byrjunaboði. Ef ein-
hver býður í, þá gerir hann það
með því að lyfta upp putta og
uppboðshaldari ákveður sjálfur
hækkunina eftir ákveðnum regl-
um. Það segir enginn orð, menn
lyfta upp putta til merkis um
að þeir bjóði hærra og það er
ekkert þráttað um hlutinn —
uppboðshaldarinn bíður ekkert
með að segja 1. 2. og 3. Það eru
tekin tvö til þrjú númer á mín-
útu, því gert er ráð fyrir, að
allir séu viðbúnir með sín tilboð.
— Rignir ekki yfir ykkur fyrir-
spurnum erlendis frá?
— Jú, og við afgreiðum fyrir-
spurnir þannig, að við höfum
látið gera sérstaka verðlista, sein
við sendum viðskiptavinum okk-
ar tvisvar á ári ásamt pöntun-
arformum. Fyrir innlenda mark-
aðinn höfum við gefið út 16 síðna
fjölritaðan verðlista, sem við
sendum á hverju hausti á nokk-
ur hundruð heimilisföng, og fá
menn hann ókeypis. Við gerum
þetta til að auðvelda fólki úti á
fandi að gera frímerkjlakaup.
Við gefum einnig út eina tíma-
ritið, sem gefið er út um frí-
merki, og það hefur komið út í
10 ár. í næstu blöðum er hug-
myndin sú að taka upp greina-
flokk um myntsöfnun.
— Og þar er mikill áhugi
vaknaður?
— f fyrrasumar kom upp mik-
ill áhugi. Við höfum flutt inn
myntalbúm fyrir íslenzku mynt-
ina og ýmsa hluti aðra sem
myntsafnarar hafa ekki haft að-
stöðu til að ná í áður. Um leið
og safnari hefur aðstöðu til að
hiú að safni sínu, þá eflist áhug-
inn og nú stendur til að stofna
sérstakan myntsafnaraklúbb og
hafa margir sýnt þessu máli á-
huga.
— Hvað er að gerast í þessari
grein?
— Við höfum selt heildar-
safn af íslenzku myntinni, gott
eintak með 93 peningum, án gull '
peningsins, fyrir 2500 krónur.
Þótt það kunni að þykja undar-
íslenzka myntin á
2500 krónur.
legt, þá höfum við fengið mest
af tveggjeyringum síðan við fór-
um að auglýsa eftir peningum.
Þegar að lýðveldismyntin var
slegin, og tveggjeyringur ekki
tekinn með, þá fóru menn að
halda í hana. Þeir peningar, sem
erfiðast hefur verið að fá, eru
tíeyringar og tuttugu og fimm-
eyringar. Við greiðum fyrir vissa
tíeyringa allt að fimmtíu krón-
um — fyrir falleg eintök af ár-
gerðinni 1929 og 1933.
— Þið talið um falleg eintök
í myntsöfnuninni.
— Peningur sem er rispaður
og dældaður er lítils virði, en
Framhald á bls. 14.