Dagur - 10.01.1946, Blaðsíða 1

12 síður
Verður skortur á
byggingarefni
í sumar?
ii Ríkisstjórnin hefir eigi i
i| tryggt neinn innílutn-í
iiing á byggingareíni
frá Svíþjóð
|i gLAÐIÐ TÍMINN í Rvík
; upplýsti í íyrradag, að rík-
isstjórnin hefði ekki enn gert
|i ráðstafanir til þess að tryggja
!Í landinu byggingarefnis inn-
i; flutning frá Svíþjóð og væri
i; nú svo komið, að erfitt mundi
;| vera að fá nægilega mikið
i! byggingarefni, til þess að ráða
; nokkra verulega bót á hús-
:: næðisvandræðunum á þessu
:; ári.
ii Þannig líta staðreyndirnar
i i 'út, þrátt fyrir skrumloforð
J: stjórnarflokkanna um að
: vinna bug á búsnæðisvand-
!, ræðunum. Ennþá bólar held-
:i ur ekkert á ráðstöfunum til
i; þess, að ráðstafa því bygging-
; i arefni, sem fyrir hendi verð-
i; ur, til íbúðairbygginga, svo
i: sem gert var ráð fyrir í frum-
;: vörpum þeim og tillögum,
I: sem Framsóknarmenn fluttu
l;á yfirstandandi Alþingi. í
i; greinargerð frá verkamanna-
ii félaginu Dagsbrún, sem getið
ii er um annars staðair í blaðinu
i: í dag, er greint frá hinum ó-
i j skaplegu húsnæðisvandræð-
i um í Reykjavík og húsafeigu-
i: okrinu, sem þar þróast undir
i: verndarvæng ríkisstjórnúrinn-
!; ;&r. í öðrum kaupstöðum eru
;; éinnig tiffinnanleg húsnæðis-
;ivandræði, þótt ekki jafnist á
i; við Reykjavík. Ýmsir hafa
i! gert sér góðar vonir um fram-
i! kvæmdir á grundvefli frum-
!; varpa þeirra, sem komið hafa
;i fram á Alþingi, og enn aðrir
i; hafa treyst skrumfoforðum
i i stjórnarflokkanna. Húsnæðis-
;! leysingjarnir fá nú að reyna
i! það í sumar, hvernig efndirn-
!; ar muni verða af hálfu þeirra
;; flokka, sem nú eru alls ráð-
;; andi um stjórn landsins og
; i hafa með framkvæmd dýrtíð-
i! arstefnunnar unnið markvisst
i: að því, að rýra tekjur almenn-
:; ings og minnka kaupmátt
!; krónunnair, svo sem skýrt er
; i frá í þessari athyglisverðu
; greinargerð Dagsbrúnar-
;! manna.
1260 manns sóttu
málverkasýningu
Örlygs Sigurðs-
sonar
Málverkasýningu Örlygs Sig-
urðssonár lauk 3. jan. sl. Höfðu
þá um 1260 sýningargestir skoð-
að sýninguna og yfir 30 myndir
selzt.
Á sýningunni voru alls 73
myndir, teikningar og málverk.
Þar á meðal myndir af ýmsum
, þekktum borgurum bæjarins, er
mikla athygli og hrifningu
vöktu. — Sýningu þessa má óhik-
að telja mjög merkilega og
XXIX. árg.
Akureyri, fimmtudaginn 10. janúar 1946
2. tbl.
Trúnaðarráð Dagsbrúnar lýsir áhrifum stjórn-
arstefnunnar á lífskjör verkamanna
Margt breytist á einu ári!
Fyrir nær þvli réttu ár síðan lauk súknarlotu Þjóðverja á Arilennavígstöðvun-
um, sem telja má síðus. i tilraun þeirra til að rétta hlut sinn. Þessi mynd er
frá þeim tíma og sýnir ameríska hermenn handtaka Þjúðverja. f þessari súkn
Þjúðverja létu þeir skjúta nokkra tugi amerískra stríðsfanga. Herforingi sá, er
ábyrgð bar á handtökunum, hefur nú verið sekur fundinn sem stríðsglæpamaður
og skotinn.
Engin verðlækkun á komvörum
og sykri
TILKYNNING RÍKISSTJÓRNARINNAR ER
VILLANDI
pÍKISSTJÖRNIN lét lesa til-
kynningu í útvarpinu nú fyr-
ir skemmstu, þess efnis, að hún
hefði ákveðið að fella niður að-
flutningsgjöld á ýmsum kornvör-
um frá 1. janúar og hálf aðflutn-
ingsgjöld af sykri frá sama tíma.
Ýmsir hafa skilið þetta svo, að
verðlækkun á þessum vöruteg-
undum væri væntanlegar, vegna
þessara aðgerða ríkisstjórnar-
innar, enda virðist tilgangurinn
með birtingu tilkynningarinnar
hafa verið sá, að telja fólki trú
um, að svo væri. Þetta er þó al-
gjörlega villandi fréttaflutning-
ur, því að hér hefir engin breyt-
ing orðið á ríkj'andi ástandi.
leiddi hún ótvírætt í ljós, að
hinn ungi listamaður hefir þegar
náð miklum þroska, þótt óefað
eigi hann eftir að nema margt
og ná meiri fullkomnun. Örlyg-
ur er nú á förum úr bænum og
liefir í hyggju að fara utan til
frekara náms, strax og tækifæri
gefst.
Aðflutningsgjöld af jressum vöru-
tegundum voru felld niður frá
ársbyrjun 1943 og lét þáv. ríkis-
stjórn birta tilkynningu um það
hinn 20. marz 1943. Síðan í árs-
lok 1942 hafa aðflutningsgjöld
af kornvörum og sykri ekki ver-
ið innheimt og er þess vegna ekki
að vænta neinnar verðlækkunar
á þessum vörum heinlínis fyrir
Jressi auglýsingastarfsemi ríkis-
stjórnarinnar. Hún hefir ekkert
gert í þessum málum, nenra feta
í fótspor lyrirrennara sinna.
Ný framhaldssaga
1
j DAG hefst liér í blaðinu ný
framhaldssaga, sem nefnist
„OFAR STJÖRNUM“, eftir
amerísku skáldkonuna Úrsúlu
Parrott. Þetta er ágæt ástarsaga,
sem á án efa eftir að liljóta vin-
sældir lesendanna. Sagan gerist
aðallega í Bretlandi á stríðsárun-
um. Fylgist með frá byrjun.
Morgunblaðið lýsir áhrifum hennar á af-
komu útgerðarinnar
-----★------
Þau tíðindi hafa nú gerzt í höfuðstaðnum, að entu
fyrsta ári „nýsköpunarinnar“, að trúnaðarráð Dags-
brúnar hefir lagt til, að félagið segi upp gildandi kaup-
samningum og krefjist kauphækkunar. Þessi krafa trún-
aðarráðsins er rökstudd með ýtarlegri greinargerð, sem
birtist í Þjóðviljanum, og eru þar leidd rök að því, að
ríkjandi dýrtíðarstefna sé búin að gera allar „kjarabæt-
ur“ verkalýðsins að engu, kaupmáttur launanna fari
síminnkandi, heildsalarnir skattleggi hvert heimili í
landinu fyrir tilstilli forréttindaaðstöðu sinnar og húsa-
leigu okrið og ástandið í fæðissölumálunum geri verka-
mönnum ókleift að lifa.
> -------------------★-----
Er þetta ófagur vitnishurður
um þá stjórnarstefnu, sem sétti
sér það markmið, að „veita öll-
um landsmönnum lífvænlega at-
vinnu við sem arðbærastan at-
vinnurekstur" á grundvelli
mestu dýrtíðar, sem þekkist í
Norðurálfu. Af þessu ástandi
dregur trúnaðarráðið þá ályktun
fyrst og fremst, að nú sé enn þörf
á að hækka launin og leggur því
til að gildandi samningum verði
sagt upp. Að vísu er einnig talið
æskilegt, að kaupmáttur laun-
anna verði aukinn, en erfitt er
að gera sér grein fyrir því, hvern-
ig trúnaðarráðið hyggst sam-
ræma það við ennþá meiri dýr-
tíð, sem mundi sigla í kjölfar
allsherjar kauphækkunar, nú
þegar atvinnuvegunum Iteldur
við stöðvun. Þessi greinargerð
trúnaðarráðs stærsta verka-
mannafélags landsins mun þó
verða til þess að opna augu fleiri
landsmanna fyrir því, að í þessu
máli er ekki nema ein leið fær,
og liún er niðurfærsla dýrtíðar-
innar með sanngjarnri þátttöku
allra stétta. Þá fyrst eru skapaðir
möguleikar til þess að atvinnu-
vegirnir geti horið sig og hver
krpna verði meira en haldlaust
pappírsgagn. Þetta er sú stefna,
sem FRAMSÓKNARFLOKK-
URINN hefir markað og hin
eina, sem bjargað getur þjóðinni
úr þeim ógöngum, sem hin
ábyrgðarlausa stjórnarstefn'a er
búin að setja þjóðarbúskapinn í.
Greinargerðin.
Greinargerð trúnaðarráðsins
hefst á því, að greina frá þeim
grunnkaupshækkunum, sent
verkamannastéttin hefir fengið
á verðbólguárunum, en síðan
segir orðrétt:.
„Samt sem áður hefir þáð
komið í ljós, að þrátt fyrir þess-
ar grunnkaupshækkanir, veitist
þeim verkamönnum, sem eiga
við lægsta grunnkaupið að búa,
æ erfiðara að framfæra fjölskyld-
ur sínar. Það sem þó hefir gert
þeim það 'auðveldara en ella er
hin mikla eftirvinna, sem verka-
menn hafa orðið að vinna, en
slík eftirvinna er í engu sam-
ræmi við viðurkenndan og
samningsbundinn rétt verka-
manna til þess að geta lifað af 8
stunda vinnudegi.“
V erzlunarólagið.
Enn segir: „Samtímis þessu, er
verkamönnum það ljóst, að nú-
verandi verzlunar- og innflutn-
ingshættir koma harðast niður á
þeim (sem og öllum almenningi),
þar sem fáeinir einstaklingar, er
sitja að innflutningnum, græða
árlega ótaldar milljónir, löglega
og ólöglega, sem teknar eru úr
vasa verkamanna og annarar al-
þýðu og veldur stórkostlegri og
áframhaldandi rýrnun á tekjum
launþeganna.
Húsaleiguokrið.
Og enn segir trúnaðarráðið:
„Verkamönnum er og sú stað-
reynd ljós, að fjölskyldur laun-
þega og annars alþýðufólks,
sæta áfram afarkostum húsa-
leiguokurs og og húsnæðisvand-
ræða, er eiga einna drýgstan
þátt í því, að gera framfærslu
reykvískra verkamannafjöl-
skyldna miklu kostnaðarsamari
en annars staðar á landinu. Þá er
verkamönnum sú staðreynd ljós,
að margir reykvískir verkamenn
(og aðrir launþegar) eiga við
oþolandi kjör að búa á sviði
fæðissöliimála, sem rýra tekjur
þeirra langt fram yfir það, er áð-
ur hefir þekkst og er tilfinnan-
legast fyrir |>á verkamenn, er búa
við lægstu grunn!aunin.“
Kaupmáttur launanna.
Að lokum slær trúnaðarráðið
(Framh. á 12. síðu.)