Dagur - 10.01.1946, Blaðsíða 5

Fimmtudaginfi 10. janúar 1946
DAGUR
5
Bærinn okkar
Pistlar um bæjarmál og kosningar
Andlitin í þokunni.
Þá hafa listarnir verið birtir
og bæjarbúum hefir gefizt kost-
ur á að virða fyrir sér ásjónur
báttvirtra bæjarfulltrúaefna. —
Hverjum þykir sinn fugl fagur,
svo sem vonlegt er, og tvær fylk-
ingarnar hafa látið boð út ganga
til alls almennings um gull- og
græna skóga, auðnist þeim að
bljóta sess í bæjarstjórnarsaln-
um. Þessi boðskapur um frarn-
kvæmdir fyrir tugi milljóna, sem
gert er ráð fyrir á svonefndum
kosningastefnuskrám kommún-
ista og jafnaðarmanna, er þó
engan veginn ómengað fagnað-
arerindi fyrir bæjarbúa, því að
tillögunum fylgir engin greinar-
gerð um það, hvernig bæjarfé-
lagið skuli afla tekna til þess að
standa undir framkvæmdunum.
Verður því að gera ráð fyrir, að
flokkar þessir ætlist til, að farin
verði hin gamalkunna- leið, að
jafna niður á borgarana eftir
efnum og ástæðum. Kynni svo að
fara, að einhverjum brygði
ónotalega við, er öll loforðin
væru efnd.
Nú er ekki svo að skilja, að
borgararnir taki þessar stefnu-
skrár hátíðlega yfirleitt. Þeir
hafa séð þær áður. Þær birtust í
blöðum þessara flokka fyrir kosn-
ingarnar 1934, 1938, 1942 o. s.
frv. Þær voru ekki teknar alvar-
lega þá, og verða það væntanlega
heldur ekki í þetta sinn. Allir
heilvita menn skilja, að bæjarfé- Reynir nú
sýnast stór, er þessa slæðu ber í
milli þeirra og kjósendanna. En
staðreyndirnar svipta þeim auð-
veldlega út úr þokubakkanum
og þá kemur í ljós, að þarna eru
ekki neinir andlegir risar eða unnai-
töframenn á ferð, sem geta
breytt þúsundum í milljónir,
eða eytt fé til lengdar án þess að
afla þess. Þetta eru aðeins venju-
legir borgarar með lítil úrræði,
sem vilja nota sjónhverfingar til
þess að verða stórir.
Hólmgangan.
Kommúnistar vita vel, að eng-
inn verður stór á því einu að
hverfa inn í þokubakka skrum-
loforðanna. Það er aðeins sjón-
hverfing. sem hver meðalgreind-
ur maður sér í gegnum. Þess
vegna grípa þeir til annarra
ráða jafnframt. Það er kunnugt
úr fornum heimildum, að lands-
hornamenn og auðnuleysingjar
fóru í milli sveita og skoruðu
menn á hólm til fjár. Þóttu þeir
að jafnaði litlir aufúsugestir og
illirviðskiptis. Kommúnistarhafa
nú um skeið skorað kjósendur á
hólnt til fjárútláta fyrir kosn-
ingasjóð sinn. Ganga þeir fyrir
hvers ntanns dyr og heimta
skatt af húsráðendum,. en hafa í
heitingum ef illa gengur fjár-
heimtan. Nýlega létu þeir svo
ummælt, er húsráðandi vildi
ekki láta kúga af sér féð, að eftir
honum og fjölskyldu hans skyldi
munað er á valdastólana kæmi.
á' geð guilia, lrvort
lagið getur ekki, hverjir sem við
stjórn sitja, lagt í 40—50 milljón
króna framkvæmdir á einu kjör-
tímabili. Hin leiðin verður val-
in, nú sem endranær, að vinna
eftir málefnum, taka fyrir ein-
stök, aðkallandi mál og bera þau
fram til sigurs, í þeirri röð, sem
þörfin krefur. Þannig hafa Fram-
sóknarmenn unnið í bæjarmál-
unum og rnunu gera. Ýmis af
málum þeim, sem nefnd voru í
kosningastefnuskrám verklýðs-
flokkanna, verða framkvæmd á
þennan liátt. Fjaðrir þær, sem
áttu að skreyta frambjóðendur
jressara flokka fyrir síðustu bæj-
arstjórnarkosningar, eru fyrir
löngu af þeim fallnar, en nokkur
Jreirra mála, sem þar voru nefnd,
hafa þegar verið framkvæmd
fyrir tilverknað og foryztu ann-
arra. Má jrar til nefna gagnfræða-
skólabygginguna, Itúsmæðraskól-
ann, aukningu Laxárvirkjunar-
innar o. m. fl. Það er alkunna,
að í þokunni geta litlar Jrúfur
orðið að fjöllum og litlir menn
að risum. Kosningaloforð komm-
únista og jafnaðarmanna eru
þokukenndir draumórar, því að
ekki er bent á leið til fram-
kvæmda á næsta kjörtímabili.
Flokkar þessir munu hyggja, að
andlit frambjóðendanna munu
B-lisfinn er listi
Framsóknarinnar
menn eru þannig skapi farnir,
að þeir láti slíka kumpána hræða
sig til Ijárútláta, eða geri það,
sem maklegt er, að spyrna hurð-
um frainan í ofstopamennina, er
þannig rjúfa heimilisfrið og
biðji þá aldrei þrífast. Skaplitlir
menn eru þá orðnir Eyfirðingar,
ef kommúnistar verða valdamikl-
ir á þessari hólmgönguáskorun.
ar komið á rekspöl, en lá niðri af
óviðráðanlegum ástæðum. Var
bent á það hér í blaðinu á sín-
um tíma, af hverju drátturinn
stafaði og kommúnistum síðan
eyft að kyrja einsönginn í friði.
Þegar tími var til kominn hófst
verkið að nýju, og er nú unnið
við liafnargarðinn, þótt segja
megi, að framkvæmdastjóri bæj-
arins hafi ekki sýnt neina óvænta
hugvitssemi um tilhögun vinn-
Kommúnistar hafa nú
gefist upp á söngnum um svikin,
er þeir sáu að Framsóknarmenn
fylgja rnálinu fast eftir. Hins
vegar hefir þeim ekki orðið það
á, að ræða við samstarfsflokk
sinn, Sjálfstæðisflokkinn, um
málið. Ýmsum hefir orðið á að
gruna hann um lítil heilindi í
þessu sambandi. — Er það
naumast nokkurt undrunarefni
því að í blaði flokksins hefir ver-
ið rekinn hatrammur áróður
gegn málinu oggekksvolangt,að
blaðið birti stóreflis inynd af til-
högun þeirri, er jrað taldi bezta
á dráttarbrautum og viðgerðar-
stöðvum framtíðarinnar og hafði
þá lagt Torlunefið og Strandgöt-
una undir jiessi mannvirki. Laus-
legur útreikningur sýnir, að
þessi mannvirki . Sjálfstæðis-
manna mundu kosta stórum
meira fé en framkvæmdir bæjar-
ins við Glerárósa, og er þá útlit
bæjarins að engu metið, en það
hefði farið mjög forgörðum, ef
jressi ráðagerð hefði náð fram að
ganga. Þetta hliðarstökk Sjálf
stæðismanna mun ekki hafa ver-
ið sérlega vel séð hjá iðnaðar-
mönnum og öðrum, er hlut áttu
að málinu, og hafa Sjálfstæðis
menn því séð sér þann kost
vténstan að taka sér stöðu við'
hlið Framsóknarmanna á ný, og
horfir nú svo ,að málið nái fram
að ganga að verulegu leyti á
þessu ári.
Hliðarstökkið.
Framsóknarmenn hafa kosið
að vinna eftir málefnum í bæjar-
stjórninni og hafa samvinnu við
andstöðuflokkana um lausn
ýmsra mála, er til heilla hafa
horft. Framsóknarmenn hófu
baráttu fyrir því, að koma hér
upp dráttarbrautum og aðstöðu
fyrir skipaviðgerðir Qg var þeim
mannvirkjum valinn staður við
Glerárósa. Hinir flokkarnir
fylgdu jressum málum, Sjálfstæð-
ismenn jró dræmlega. Eftir að
verkið var hafið stöðvaðist það
um tíma, af því að skortur var á
grjótsprengiefni í landinu. Hófu
kommxinistar þá söng mikinn í
blaði sínu og töldu Framsóknar-
menn hafa svikið málið. Vitn-
uðu þeir þá sí og æ í greinar þær,
er birtust hér í blaðinu um mál-
ið, er verið var að vinna því fylgi
í öndverðu. Meðal annars var
Jietta mál óspart notað meðan
kommúnistar voru að brjóta
undir sig yfirráð í verkamanna-
félagi bæjarins. Framsóknar-
rnenn sáu ekki ástæðu til að gera
mikið veður út af þessum ólát-
um kommúnista. Málið var þeg-
Viðureignin við ríkisvaldið.
Einn versti þröskuldur á vegi
hafnarbóta, svo sem stækkunar
Torfunefsbryggjunnar og hafn-
argerðarinnar við Glerárósa, er
fjárskortur hafnarinnar. Hafnax-
gjöldin eru þau sömu og fyrir
stríð. Bæjarstjórnin hefir sótt
um leyfi til hækkunar til ríkis-
stjórnarinnar. Þar sitja í bióður-
legri sameiningu: korrimúnistar,
jafnaðar- og sjálfstæðismenn. —
Beiðnin hefir verið ítrekuð, en
undirtektir dræmar. Margur
skyldi ætla, að forvígismenn
þessara flokka hér í bænum
liefðu haft svo mikinn áhúga fyi'-
ir þessu rnáli, að Jreir hefðu lagt
að ráðherrum, að veita þetta
sjálfsagða leyfi og það því frem-
ur, sem Reykjavíkurstefnan
innflutningsmálum hefir mjög
komið við tekjur hafnarinnar að
öðru leyti. Enginn hefir orðið
þessarar ásóknar var. Leyfið er
enn ókomið og hafnaigjöldin
þau sömu og fyrir stríð. Kunn
ugt er þó, að flokkar þessir eiga
innangengt í ríkisstjórnina og
þinglið liennar, ef jreirra eigin
flokkslegu málefni geta haft hag
af því. Það er t. d. frægt, að jafn
aðarmenn fengu kosningalög
gjöfinni bi'eýtt til þess að geta
boðið bæjarbúum að kjósa hinn
nýkomna bæjarfógeta hér á Ak
ureyri. Svo mikið var fumið
þessum ráðstöfunum, að þeim
CTILÍF og
ÍÞRÖTTIR
Akureyri.
Álfadans og brennu hafði
[jrróttafélagið Þór á leikvelli fé-
lagsins þrettándakvöld jóla. —
Veður var hagstætt, svo að þátt-
takendur og áhorfendur gátu vel
notið sín, enda þyrptist mesti
sægur af fólki út á leikvanginn.
Var þetta sérstæð og góð skemmt-
un, sem minnti á þjóðsögur og
æfintýri.
Brennan var stór og tilkomu-
mikil, en athygli manna beind-
ist jró einkum að álfunum, sem
liðu um hjarnið léttir í spori
með leiftrandi jólablys.
Álfakóngi og drottningu var
rúið veglegt hásæti og kringum
rað skipuðu sér 13 ljósálfar og
héjdu kyndlunum hátt. Álfa-
meyjar og álfasveinar, 38 samtals,
slógu svo hring um ljósálfana og
hófu dansinn. Nokkrir lúðrar
voru Jreyttir og konungur flutti
ávarp á undan dansinum. Voru
þarna sýndir rnargir, skipulega
æfðir söngdansar, flestir þeirra
íslenzkir vikivakar. Höfðu fim-
leikafj. Þórs æft þá í Iþróttahús-
inu í vetur.
Formaður félagsins, Jónas Jóns-
son, var stjórnandi þessarar álfa-
sveitar, og á hann og allir hans
álfar þakkir skilið fyrir hress-
andi, fagra og þjóðlega skemmt-
un.
Næst þegar álfarnir koma fram
á sjónarsviðið,- mætti þó gjarna
vera enn meira líf og fjör í söng
þeirra og dansi. Ennfremur
þyrfti áhorfendasvæðið að skipu-
leggjast betur, því að ýmsir gátu
margs konar íþróttaiðkana.
íþróttahúsið, — þótt til skaða og
skammar sé þar ennþá ýmis frá-
gangur — veitir nú mörgum bæj-
aibúum ágæta aðstöðu til
íþróttaiðkana, og fer þtrim fjölg-
andi, sem þeim tækifærum sinna.
Má þó, og mun verða enn, fram-
för á Jrví efni.
ÖIlu verri er aðstaða félag-
anna og bæjarbúa til æfinga í
frjálsum íþróttum úti. Félögin
hafa til umráða — eða eiga — lé-
lega knattpsyrnuvelli, sinn hvort
— og á þeim og í námunda er svo
reynt að æfa stökk, köst os:
hlaup, en við svo Jrxönga og alla
vega slæma aðstöðu, að alls ójrol-
andi er að una við slíkt lengur.
Þess hefir lengi verið óskað að
bæjarstjórnin — og aðrir, senr
um þessi mál fjalla — tæki
ákvörðun um framtíðar-íþrótta-
svæði fyrir Akureyrarbæ, mörk-
uðu því stað á skipulagsupp-
drætti bæjarins og gæfu íjxrótta-
fél. og áhugamönnum kost á að
vinna að lagfæringu þar og full-
komnun, sjalfum sér, félagi sínu,
bæ og landi til blessunar og auk-
ins þroska.
En svo vii'ðist, sem ennþá sé
unrþetta allt næsta óákveðið og
í lausu lofti. Þótt eitt sé ákveðið
í dag er það gleymt á morgun.
Þar sem ákveðnir hafa verið æf-
ingavellir íþróttafélaga - samþ.
af bæjarstjórn — er nokkru síðar
mælt út og markað á skipulags-
uppdrætti — fyrir götum og hús-
um!
Nú er áætlað íþróttasvæði, há-
ekki séð vel það sem fram fór að tíðasvæði með trjágróðri og ann
jressu sinni.
íþróttavellir.
Iþróttunum hefir vexið fylgi
hröðum feturn hina síðari ára-
tugi hér á landi, og munu lands-
menn flestir fagna því, þótt enn
megi þá finna — hér og þar —
sem finna íþróttunum allt til
foráttu og fátt til gildis og telja
til þeirra varið skaðlega miklum
tíma — einnig fyrir þeim, sem
þar nærri vilja ekki koma — en
verða næstum því að hlusta á
margs konar vaðal og langdreg-
inn um „vitlausra manna hopp
og læti“, t. d. í útvarpi.
Hér á Akureyri eru íþröttafé-
lög starfandi — aðallega tvö — og
virðist í þeim vaxandi áhugi til
láðist að breyta því ákvæði jafn-
framt, að maðurinn hefði hér
kosningarétt. Gefst bæjarbúum í
þetta sinn tækifæri til þess að
kjósa mann í bæjarstjórnina,
sem ekki hefir kosningarétt í
kaupstaðnum og hugleiða jafn-
framt, hversu miklu viðbiagðs-
fljótari ýmsir menn ei'u, er þeim
liggur á að vinna fyrir sjálfa sig,
heldur en þegar málefni bæjar-
félagsins í heild eiga í hlut. En
ef til vill lofar Alþýðuflokkurinri
Jrví nú fyrir kosningárnar, að
hann skuli beita sér fyrir því að
ráðherrar flokksins leyfi hækkun
á hafnargjöldunum. Verður þá
ekki að spyrja að efndunum.
arri fegrun, uppi við fjall
sunnan við svokallaðan Gefjun-
aiskála (nú skálk barnaskólans).
Vissulega er gott til þess að hugsa
að fá þar fallegt umhverfi um
fullkomna íþróttavelli, Jiar sem
stór mót og hátíðahöld geta fram
farið, en það leysir ekki úr erfið-
leikunum með æfingavelli. Til
þess er leiðin of löngjrangað. Þá
er rætt um tún suður af Staðar-
hóh og túnið sunnan við sund-
laugina. Á eyrunum sunnan við
Glerána voru ákveðnir íþrótta-
vellir, en gleymdist bara, þegai
mælt var út landið og skipulags-
uppdráttur gerður. Þá átti að
skjóta þeim út yfir ána! Fáum
mun þó finnast heppileg sú
lausn. Hver verður svo niður-
staðan af þessu öllu?
Það er næsta mikilsvert — oa
mun sannast betur og betur___að
til íþróttavalla bæja og kaup
staða sé valinn staður. íþróttirn
ar, rnörgu öðru fremur, geta og
vei ða að manna og mennta þesss
þjóð. íþróttasvæðin mega ekki
hggja í fjarlægð, - bak við bjór
stofur, ,,hotel“, ,,bíó“ og billiard
— heldur miðsvæðis og í beztt
stað, sem fundinn verður í þv
augnamiði.
Öllum, sem þessi mál hafc
kynnt sér, mun bera saman un
að íjuóttasvæði Akureyrar vær
bezt komið á sléttunni neðan vit
Klapparstíg og Brekkugötu of
norður af Laxárgötu. Staðurinr
(Framhald á 8. síðu).