Dagur - 10.01.1946, Blaðsíða 11

Fimmtudaginn 10. janúar 1946
DAGUR
11
Það er ánægja á heimilinu þegar
sýntl eru skilríkin fyrir því, að
allt sé tryggt, sem tryggt verður.
TRYGGIÐ EIGUR YÐAR,
og veitið heimilinu ánægju og öryggi.
Talið við
Vátryggingadeild |
Ódýrt byggingarefni:
GIBS-PLÖTUR, verðið sérlega lágt-
OLÍUSOÐIÐ MASONITE
VALBORÐ
KROSSVIÐUR
Kaupfélag Eyfirðinga
Byggingarvörudeild.
Fertugsafmæli Gaman og
alvara
(Framhald a£ 2. síðu).
ujn hlaðnir en ófærð mikil og oft
varð að fara til og frá æfingum á
skíðum, í jnáttmyrkri og hríðar-
veðri. Þó þótti afburða vel leikið
af óvönum, sum hlutverkin. En
jafnan hefur öll slík vinna verið
gefin og leikendurnir jafnt greitt
aðgöngueyri sem aðrir.
„Skemmtanir" eru ekki aðeins
sturidargleði. Undirbúningur
þeirra kennir bæði sjálfsfórn og
sámvinnu. Merkur maður og
fjölmenntaður hefur látið svo
um mælt, að starf sitt í ung-
mennafélagi hali verið bezti
skólinn.
—o—
Iþróttir voru ofarlega á dag-
skrá frá upphafi. Glímur voru
æfðar fyrstu árin svo að segja á
hverjum fundi og átti félagið þá
ágæta glímumenn. Einn þeirra,
Kári Arngrímsson var í hópi ís-
lendinga á Ólympíuleikjunum í
Stokkhólmi 1912 og kenndi
hann glímur heima. Á fyrstu
árunum hófst sundkennsla í
kaldri laug, er félagsmenn
byggðu, og lærðu þeir þar marg-
ir sund, karlar og konur,- við
við mikið hraðræði í misjafnri
tíð.
Iþróttamót fyrir félagsmenn,
í frjálsum íþróttum, hófust 1916
og.hefur verið haldið við síðan.
íþróttakennslu hel'ur félagið
haft nokkrum sinnum. Meðal
annars skíðanámskeið. Segja má
að á fyrstu árum félagsins hafi
mest áherzla verið lögð á glím-
1 stei&ir fozt- tmmar lrezt
e a •©
Fyirr nokkru \oru lesnar í útvarp
nokkrar vísur eftir kímniskáldið K.
N.. — Úr einni þeirra hafa fallið 2
hendingar. Vísa.i mun vera rétt þann-
'á-
„Kýrrassa tók e£ trú
í trú þeirri lifi eg nú
hún mun mig hólpinn gera
i henni er $ott að vera
fæ því'í flómum standa
fyrir náð heilags anda“.
P. B.
★
Þön&labakkaprestakall.
Leiðrétting. — í síðasta kafla hafði
sú villa orðið við prentunina, að þá
skýrt var frá mar.nfjölda 170%, er tal-
ið að i Flatey haíi aðeins verið 5
menn, enn átti að vera 25.
Keflaví kmuti hafa farið til fulls í
eyði eftir aldamótin 1900, síðasti
úbúandi þar var Geirfinnur Magnús-
son. Flutti hann að Botni í Þor&eirs-
firði og andaðisi þar. Gil fór í eyði
1899, síðasti ábúandi þar var Friðrik
Jónsson, faðir Theódórs rithöfundar,
sem nú er búsettur í Reykjavík. Á
Gili hafði áður búið um skeið As-
mundur Sigurðsson, góður hagyrðing-
ur, sem orti rímur af Finnboga hinum
ramma og fleiri k /iðlinga.
Næst fara Kussungsstaðir í eyði,
síðasti bóndi þar var Árni Tómasson,
flutti þaðan 1904 að Knarareyri á
Flateyjardal. Á þessari jörð bjó í
fleiri ár Jóhannes Jónsson, Reykja-
líns prests á Þönglabakka og Guðrún
Hallgrimsdóttir frá Hóli í Þorgeirs-
firði og komu þar upp stórum barna-
hóp. Árið 1913 flytur Óli Hjálmars-
son burt frá Þverá í Hvalvatnsfirði og
hyggðist sú jörð ekki eftir það. Næst
íer Brekka í eyðt, síðasti ábúandi þar
var Sigurjón Gíslason.
Hóll í Þorgeitsfirði fer í eyði 1929,
síðasti ábúandi þar var Hallgrímur
Grímsson. A Arnareyri í Hvalvatns-
firði bjó lengi Stefán Bjcrnsson, báta-
smiður, flutti hann um 1930 til
Grenivíkur, var það mikill hnekkir
fyrir Fjörðunga, þvj að hann lagði á
margt gjörfa hönd. Sonur hans, Jóna-
tan, var um skeið bóndi á Arnareyri,
en flutti burt 1934 að Vik á Flateyj-
ardal, en þar var hann stutt og fór
Vík þá til fulls i eyði.
Eftir að Björn Lindal hætti búskap
á Kaðalstöðum var þar búið í nokk-
ur ár af Jóhaxmi Sigurðssyni og síðast
af Jóhannesi Kristinssyni, en er
hann flutti að Þönglabakka fóru Kað-
alstaðir í eyði og allmikið íbúðarhús,
sem Lindal lét byggja þar, var rifið.
Voru þá aðeins þrír bæir í ábúð:
Tindriðastaðii, Botn og Þönglabakki.
Á Tindnðastöðum hafði búið sam-
fleytt í 40 ái Guðlaugur Jónsson,
mikill dugnaðar- og eljumaður, komið
upp allstóran barnahópogfamastvel;
bjuggu nú tveir tengdasynir hans á
hinum jörðrmun; Þórhallur Geir-
tinnsson á Botni og Jóhannes Krist-
insson á Þönglabakka. í janúar 1944
andaðist Guðlaugur á Tindriðastöð-
um, fráfall hans flýtti fyrir því að
fólkið flutti burt af þessum þremur
bæjum alfarið úr Fjörðum vorið
1944; ‘lest hús voru rifin, þar á með-
al kirkjan, aðcins íbúðarhúsið á
Þönglabakka var iátið standa, fyrir
titmæli Slysavarnafélags íslandss ,svo
að skipbrotsmenn, sem kynnu að
hlekkjast á í Fjörðum, hefðu þar hæl-
is að leita. Var strand vélskipsins
„Björns Austræna“, haustið 1943, or-
sök þess ,því að skipverjar hefðu að
líkindum orðið úti á Keflavíkurdal, ef
Fjörðungar hefðu ei bjargað þeim;
voru Fjörðungar þarna í fjárleit, er
þeir hittu skiverja, sem voru ramm-
vitltir. Héldu að þeir hefðu strandað
vestan Eyjafjarðar. Er vonandi að
skýli þessu verði við haldið og það
hljóti í arf vernd hins helga Ólafs,
sem Þönglabakkakirkja var helguð.
(Ftamhald).
B. J. B.
ur, en nú mun vera mest um
góða sundmenn í félaginu.
Skógrækt var einnig á dagskrá
frá upphafi. Árið 1910 bauð
Sigurður í Yztafelli að gefa fé-
laginu nokkurt landsvæði í skógi
arðar sinnar, ef það vildi girða
rað og koma þar upp trjáræktar-
stöð. Mikið var um þetta rætt á
félagsfundum, en frámkýæmdir
strönduðu á fjárskorti. llm jrað
bil gróðursettu sumir félags-
menn tré við bæi sína og Jrá hóf-
ust hinir árlegu „skógarfundir“,
hvert sumar, í Yztafellsskógi.
Skipulögð skógræktarstarfsemi
hófst ekki fyrr en. 1944. Er jrað
markmið að félagið komi upp
við hvern bæ skógarreit, vel girt-
um, sem eigi sé minni en einn
hektari. Tvær slíkar girðingar
eru þegar komnar og efni komið
á staðinn til hinnar þriðju.
Eg hefi nefnt hér nokkur föst
viðfangsefni, sem eru hin sömu
hjá flestum ungmennafélögum.
Eins og önnur félög hefur „Gam-
an og alvara“ starfað að mörgu
öðru og látið flest framfaramál
sveitarinnar sig miklu varða.
Þrásinnis hefur það aðstoðað
félaga sína, er veikindi eða slys
hafa að höndum borið, bæði
með vinnu og fjárframlögum.
Þinghús hreppsins var að all-
miklu leyti byggt að þess atbeina
og tún ræktað kringum húsið.
Þetta lélag átti frumkvæði að
stöfnun „Sambands þingeyskra
ungmennafélaga" og liefur tekið
mikinn Jjátt í öllum störfum
Jjess, þar á meðal stofnun Lauga-
skóla. Hverjir hafa verið félags-
menn? Alls hafa um 500 manns
gengið í félagið Jjessi 40 ár. 44
þeirra eru dánir. 140 eru enn í
Ljósavatnshreppi, en hinir bú-
settir annars staðar. Þetta bendir
til þess hvernig fólkið dreifist úr
sveitunum og rnilli sveita. Gaml-
ir, brottfluttir félagar skiptast
þannig eftir búsetu; í öðrum
byggðum S.-Þingeyjarsýslu 81,
Húsavík 12, Akureyri 27,
Reykjavík 19, í sýslum víðs vegar
um landið 16, í útlöndum 3.
Alls hafa 40 karlar og konur
setið í stjórn félagsins og meðal
stjórnartíminn því 3 ár. Fyrsta
stjórnin var: Jónas Jónsson,
alþ.m., frá Hriflu, form., Karl
Arngrímsson, síðar bóndi á
Veisu og Jón Sigurðsson í Yzta-
felli. Núverandi stjórn skipa:
Hlöðver Hlöðversson, Björgum,
form., Baldvin Baldvinsson, Ó-
feigsstöðum og Björn Böðvars-
son á Halldórsstöðum. Er það
víst, að allir Jjessir fjörtíu stjórn-
endur græddu mikinn þroska á
störfum fyrir félagið og oft var
Jjað fyrsta ábyrgðarstaðan og
starfið í almanna þágu.
Einhverjum mun nú fínnast
hér í þessu greinarkorni karla-
grobb um félag Jjað, sem með
mér hefur vaxið frá æsku, og átt-
hagagort, En slíkt er misskiln-
ingur. Mér er vel ljóst, að „Gam-
an og alvara“ stendur að engu,
nema þá aldursárum, framar
öðrum félögum. Eg þekki ýms
ungmennafélög sem meira hafa
afrekað. Eg nota dæmi þessa eina
félags. af því tilefni gafst, til þess
að benda á hve geysimPkla þýð-
ingu ungmennafélögin hafa yfir-
leitt haft fyrir menningu æsk-
unnar í landinu.
Niðurlag næst.