Dagur - 04.05.1949, Blaðsíða 4

Dagur - 04.05.1949, Blaðsíða 4
4 D AGUR Miðvikudaginn 4. maí 1949 Nýsköpurt KI.Á. angrar Mb!. Mikið hefir Mbl. dásamað ný- sköpun Ólafs Thors og komm- únista á stjórnarárum þeirra. — Nýsköpunarafrekið var fólgið í því að verja litlum hluta af þeim mikla gjaldeyri, er til féllst, til 'kaupa á atvinnutækjum til lands og sjávar. Þetta hefir Mbl. ætíð talið svo mikið afrek, að það bætti margfaldlega fy'rir allt fjár- sukk og fjáreyðslu fyrrv. stjórn- ar. Verðbólgan og dýrtíðin, sem fyrrv. stjórn Ólafs Thars og kommúnista studdi og magnaði af alefli, hjaðnaði eins og dögg fyrir sólu nýsköpunarinnar, að því er Mbl. sagði. Þetta hefir þó allt reynzt á annan veg og öfugt við það er Mbl. hélt fram. Framsóknarmenn sáu það fyrir, að fjármála- og dýrtíðarstefna fyrrv. stjórnar myndi eyðileggja nýsköpuninna að miklu leyti, og þetta hefir nú reynslan sannað svo ótvírætt, sem verða má. Þetta hafa fyrrv. stjórnarflokkar líka játað og kenna hver öðrum um hvernig komið sé. Kommúnistar segja, að samstarfsflokkarnir í fyrrv. st'jóm - há£í svikið nýsköpunar- stefnuna...Sjálfstæðismenn og Al- þýðuflokksmenn eru óþreytandi að lýsa því, hvernig kommún- istar sóuðu fjármunum þjóðar- innar á valdatíma sínum, t. d. hafi einum iðnaðarmanni verið greiddar á einum mánuði í kaup kr. 14700 kr. auk ókeypis fæðis, en það sámsvarar 176 þús. kr. í áislaun auk fæðis, ellegar þegar kommúnistar stóðu fyrir tunnu- kaupum í Svíþjóð og keyptar voru eitt hundrað þúsund tunn- ur, en kostnaður við kaupin nam 160 þús. kr. .Og öll ráðsmennska kommúnista var eftir þessu á sömu bókina lærð. En um allt þetta fjársukk í tíð fyrrv. stjórnar var steinþagað af fylgismönnum hennar, meðan þeir fengu að baða sig í valdasól- inni. Því Var meira að segja hald- ið fram, að fjárreiður allar væru í stakasta lagi, og aðfinnslur þá- verandi stjórnarandstæðu væru rakalaus rógur vondra Fram- sóknarmanna. Þá var blessun nýsköpunarstjórunar Ólafs Thors og kommúnista hampað framan í almenning, ekki sízt af Morgun- blaðinu. En eftir að kommúnistar skildu við samstarfsflokka sína að borði og sæng, og deilur hófust milli þessara fyrrv. dýrtíðarsamherja um þáð, hverjum dýrtíðin og fjármálaöngþveitið væri áð kenna, háfa hjúin á þjóðfélags- heimilinu orðið margs vísari, sem áður var hulið undir hellubjargi þagnarinnar. —o— Nú víkur sögunni til Kaupfé- lags Eyfirðinga. Ætla mætti að jafn harðsvírað nýsköpunarblað og Mbl. er, þegar það er að lof- syngja nýsköpun Ólafs Thors og kommúnista, mundi gleðjast yfir því, að nýsköpun eigi sér stað á vettvangi samvinnuhreyfingar- innar í landinu. Sannast sagna er það líka þannig, að nýsköpun sú, er samvinnumenn h’afa lirundið í framkvæmd í Verzlúnarmálum o. fl. víðs vegar um landið, mun reynast óbrotgjainari og hald- betri en nýsköþúnárfálm Ólafs Thors og kommúnista. sem m. a. stafar af því, að framkvæmdir samvinnumannna hafa verið með. meira ráði gerðar og fyrir- hyggju en nýsköpun Ólafs Thors og kommúnista. A þetta ekki sízt við eitt stærstá samvinnufyrir- tæki í lándinu, Káuþféla'g Ey- firðinga. Almermingur í sveit og bæ hefir líka kunnað að meta starfsemi þessara félágssamtaka, það sýnir. sívaxandi innstreymi manna í félagið, af því þeir telja sér hagstæðast að verzla þar. í þessu kemur fram dómur al- mennings um KEA, og hann er þyngri á metunuum en í'óg- greinar Mbl. um félagið, en það blað er eins og kunnúgt er mál- gagn heildsala- og káupmanna- valdsins í Reykjavík. Á . síðasta félagsfúndí. KEA skýrði framkvsemdastjóri frá verklegum framkvæmdum, er gerðar voru á árinu 1948. Mbl. rákti þessar framkvæmdir sem héi-'segir: • „Um framkvæmidír félágsiris á. áririú-' 1948- ságði' framkvæmda-. stjórinn þetta m. a.: :Smíði verzlunarhúss Hafnar- stræti 93 er nú að mestu lokið, og meirí hluti þess tekinn til afnota. Nýjá smjörlíkisgerðgin er tekin til starfa með nýjum, fuilkomn- um vélum, og unnið , er að því nú að breyta gamla smjörlíkis- gerðarhúsinu til afnota fyrir pylsugerð og niðursuðuverk- smiðju. f smíðum eru nú vöru- geymsluhús og fiskimjölsverk- smiðja í Dalvík og verið er að ljúka við niðursetningu nýrra frystíyéia og hraðfrystitækja í frystihúsi félagsiijs í Hríseý. Lök- ið er byggingu skipasmíðaverk- stasðis og yfirbygginga og málm- húðunarverkstæðis á Oddeyrar- tanga. Mjólkursamlagið er að láta reisa ketilstöð í Grófargili, til af- nota fyrir samlagið og aðrar verksmiðjur félágsins.“ Mbl. kallar þessar fram- kvæmdir KEA „nýsköpun í full- um gangi“. En svo undarlega bregður við, að sjálft nýsköpun- arblað Ólafs Thors er angrað og armætt yfir því, að KEA skuli megna að framkvæma þetta allt til almenningsheilla á þrenginga- tímum. sem allir yi|a; nð eiga rót síná að rek’ja óstjornar Ólafs Thors og kommúnista á árunum 1944—1947. En það er hægt að skýra það fyrir Mbl., hvers vegna KEA getur, jafnvel á érfiðleika- tímum, framkvæmt svona merki- lega hluti, sem blaðið telur. upp. Það er máttur samtakanna, sem því fær áarkoð Moggi sæll. En það er þessi mikla orkulind sam- vinnunnar, sem Mbl. hatar og getur því aldrei litið réttu auga. Um það bera skrif þess um KEA og önnur samvinnufélög vott. Um skattfríðindi samvinnufé- laga, sem Mbl. fjasar ■ s.felt um, ERLEND TÍÐINDI: Álvarlegur timburskortur í Evrópu Skógarhögg 40% meira en skógræktin leyfir þarf ekki að ræða hér. Það hefir áður verið flett ofan af þeim botnlausu óheilindum og falsi, sem Mbl. hefir gert sig sekt um í því máli, og sem verður því til ævarandi minnkunar. Mbl. hefir haldið því að lesend- um sínum, að Framsóknarflokk- urinn réði stefnu og starfi KEA. Félagið væri því undir „pólitískri yfirstjórn“. Jafnframt skýrir Mbl. frá því, að KEA hafi gert undravert nýsköpunarátak, þegar framkvæmdir einkafyrirtækja Sjálfstæðismanna liggi að mestu niðri. Sjáum til! Með þessu gerir Mbl. Framsóknarflokkinn að stórum meiri nýskapara en Sjálf- stæðisflokkinn. Þetta er nú reyndar nýtt fyrirbrigði, því að lengi hefir Mbl. haldið því fram, að Framsóknarfl. hataði alla ný- ^köpun. „Eitt rekur sig á annars horn“, var eitt sinn kveðið, og má heimfæra það upp á Mbl.pening- inn. Mbl. ræðir um tvær hliðar á ástandinu í Kaupfélagi Eyfirð- inga, aðra dökka, hina bjarta. — Dökka hliðin táknar erfiðleikana, sem við er að stríða, en bjarta hliðin eru framkvæmdirnar, „ný- sköpin", sem Mbl. kallar, og er svo „skínandi björt og fögur“, að hún fær ekki dulizt. Mbl. svíður í augu af þessari miklu birtu, sem stafar af starfemi KEA. Upp frá brjósti málgagns nýsköpunarinn- ar stígur þetta andvarp: „Byrgið þið hana, hún er of björt, helvítið að tarna“. Bólgið af öfund eggjar blað kaupmannavaldsins og stór- braskara löggjafarvald og ríkis- stjórn lögeggjan um að láta nú verða af því að leggja tvöfaldan skatt á kaupfélögin, svo að bjarta hliðin verði dökk og tekið verði fyrir framkvæmdir Kaup- félags Eyfirðinga. Þetta er þá orðið úr öllum ný- sköpunaráhuga blaðsins, sem kennir sig við morguninn, en er sannarlega engin morgunstjarna. Sjáið sólarroðann (Hér birtist frumort kvæði eft- ir Daníel Kristinsson, er sungið var af Karlakór Akureyrar á al- menna æskulýðsfundínum á páskadagskvöld). Drottinn páskagleði gefur gæzku’ og mildi veitt oss hefur sinni mikiu auðlegð af. Sjáið, fagur sólarroði, sigurríkur friðarboði blikar yzt við blámans haf. Leitum nú til herrans hæða hjálpar, til að bæta’ og græða lífsins beiskan bróðurliag. Styðjum fagurt friðarríki, frá oss eigíngirni víki. Gerum lífið gæfudag. Láttu, faðir, Ijós þitt skína, legðu ríka blessun þína yfir bæ og byggðir lands. Æskulýðs og allra barna ætíð sértu leiðarsíjarna. Sýn þeim veginn sannleikans. í skýrslu, sem Efnahagsnefnd Evrópu í Genf (á vegum Samein- uðu þjóðanna) gaf út snemma í apríl, segir að nú ríki alvarlegur timburskortur í Evrópu og ástandið muni fara versnandi á næstu árum. Vestur-Þýzkaland lagði í fyrra til 25% af timburinnflutningi Evrópulandanna, en þetta land parr sjálft að flytja inn timbu, eftir ár eða svo, segir í skýrslr, nefndarinnar. Ekki virðast neinar líkur fyrir því að Sovét-Rússland muni hefja timburútflutning aft- ur í neitt svipuðum stíl og fyrir stríð. Nefndin segir að skógai'- högg sé 40% ofan við „öi-yggislín- una“, þ. e. að höggvið sé meira af viði en skynsamlegt er. Fram- leiðslan á ýmsum betri timbur- tegundum er þó 20—30% minni en þörf er fyrir. Enda þótt heildarmyndin sé þannig, er það samt staðreynd að mörg lönd eiga í erfiðleikum með að selja timburframieiðslu sína og eru það gjaldeyrisvandræði, sem því valda. Evrópska efna- hagsnefndin vinnur ‘ riú áð því áð þátttökuríkin auki skóggræðslu. Jafnframt verði hafin timbur- framleiðsla úr skógum, sem ekki hafa áður verið nýttir. Pólland 'og Frakkland vinna nú að stórauk- inni skógplöntun." Sovét-Rússland og Austur- Evrópulöndin flúttu út 1,4 millj. standarda af timbri fyrir styrj- öldina, eða um það bil helming þess magns, sem Évi'ópa þarfnað- ist. Á árinu 1948 var allur timb- urútflutningur Sovét-Rússlands aðeins 50.000 standardar og sér- fræðingar telja, að mörg ár muni líða þangað til Sovétríkin hefja timburútflutning í stórum stíl á ný. Bandaríkin og Kanada munu heldur ekki flytja út timbur að neinu ráði á næstu árum. Aukið timburmagn fæst þá fyrst, er plöntun, sem gerð hefir verið eftir stríð, verður hæf til viðarhöggs, en þangað til eru vitaskuld mörg ár. Nefndin telur að Evrópa eigi ekki um annað að velja en spara timbur sem mest á næstu árum. Amerískir bændur til Evrópu. Snemma í júní næstk. leggja 27 sérstaklega valdir ungir bændur af stað til Evrópu til námsdvalar í bændabýlum í ýmsum löndum. Munu þeir dvelja sumarlangt í Evrópu. Þrír þeirra munu dvelja á norskum sveitaheimilum, þrír á dönskum og fjórir á sænskum býlum. Listir og stjórnmál Kommúnistapressan á Norður- löndum hefir fagnað ákaft yfir- lýsingum negrasöngvarans heimsfræga Paul Robeson um fylgi sitt við kommúnismann og Stalín og andstöðu við Atlants- hafsbandalagið og stjórnskipulag Bandaríkjanna. Á hljómleikunum í Stokkhólmi blandaði söngvar- inn saman einsöng og ræðuhöld- um um ágæti kommúnismans og þótti Svíum sú blanda heldur óviðfelldin. Robeson neitaði að syngja í Kaupmannahöfn á dög- unum er honum var sagt, að blaðið Politiken, sem gert hafði samning við hann úm hljómleik- ana, hefði verið fylgjandi Atl- antshafsbandalaginu! I sambandi við þessa sögulegu Norðurlanda- söngför Robesons, hafa erlend blöð rifjað upp atburð, sem gerð- ist fyrir 10 árum. Þá hélt Benja- minó Gigli konsert í New York. Fyrir konsertinn ræddi hann við blaðamenn og lýsti þar aðdáun sinni á Mússólíni og fasisma hans. Amerísk blöð tóku óstinnt upp þessa yfirlýingu og bentu á þau sannindi, að enda þótt Gigli hefði hlotið frábærlega fagra söng- rödd í vöggugjöf, gerði sú guðs- gjöf hann á engöri hátt ‘færari öðrum mönnum að prédika stjórnmál. Eitthváð "sviþað' mún rh'egá- segja um 'PaUl R'óbe.sbri.— Skoðún hans á'sljórrimálúrn mun naumast athygTi'sy'érðáfi e'ri hvefs annars manns. Listir og stjórnmál fara ekki alltaf vel saman. í sam- bandi við hina sogulegú söngför Robesons til NöfðílHanda, sk’fíf- ar Berlingske Tideiidé í Kaup- mannaliöfn þannig nú fyrir nókkrum dögúhú Umsögn Berlingsjke Tidende. „Þegar hinn mikli Sovétaðdá- andi Paul Robeson, sem jafn- framt er mjög andvígur stefnu sinnar eigin þjóðar, lýkur Norð- urlandasöngför sinni, mun hann halda heim til Bandaríkjanna til þess að bera þar vitní í máli nokkurra kommúnista, sem sak- aðir eru um „óameríska" starf- semi. Robeson leggur sig ekki í neina hættu þótt hann geri þetta. Hann gat farið frjáls ferða sinna til Norðurlanda, sungið Sovét- Rússlandi lof og dýrð og sakað ríkisstjórn Bandaríkjanna um að vera „leiguþý Wall-Street mill- jónara" og vinna að því að æsa til nýrrar styrjaldar. Menn geta gert sér í hugarlund, hver mundu hafa orðið örlög hans, ef hánn hefði verið borgari í kommúnistaríki og leyft sér að bera fram slíkar ásakanir á hendur ríkisstjórninni. Framkoma Robesons er enn eitt dæmi um að þar sem kommún- isrískur fanatismi heldur innreið sína, er skynsemin útilokuð. Hér í Danmörku þekkjum við þess mörg dæmi. En Paul Robeson á um það við sjálfan sig, hvort hann í skjóli hins lýðræðislega frelsis, sem verndar hann frá því að gjalda orða sinna, vinnur að því að koll- varpa þessu frelsi og koma á fót stjórnarháttum, sem alveg sér- staklega láta sig það skipta, (Framhald á 10. síðu). i

x

Dagur

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Dagur
https://timarit.is/publication/256

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.