Dagur - 31.01.1951, Page 7

Miðvikudaginn 31. janúar 1951
D A G U R
7
FIMMTUGUR: 1
Sigurður O. Björnsson
prentsmiðjustjóri
Fréttabréf ár Saurbæjarhreppi
Harðindi — Óánægja vegna f járböðunarfyrirmæla
— Afmæli merkra bænda
Fyrir hálfri öld stofnsetti
Oddur Björnsson prentsmiðju
sína á Akureyri. Kom hann
þá alíarinn heim frá Höfn,
en þar hafði hann stundað
prentiðn og bókaútgáfu um
nokkurt skeið og var þegar
orðinn þjóðkunnur maður.
Bættist bæ og landi þar
góður liðsmaður, framsækinn
og veglyndur höfðingi.
Prentsmiðjan dafnaði vel í
höndum Odds Björnssonar og
samhliða henni sonur hans,
núverandi prentsmiðjustjóri.
Sigurður O. Björnsson hef-
ur í þrjá tugi ára unnið við
stofnun þessa, fyrst sem nem-
andi, þá sem verkstjóri og
loks sem eigandi og prent-
smiðjustjóri. Á þessum árum
hafa framfarir í öllu, sem
prentiðn varðar, verið miklar,
ekki sízt á sviði tækninnar.
Gamla prentsmiðjan var góð
og fullkomin á sínum tíma, en
sjá: Allt er orðið nýtt. Nýtt
hús, nýjar vélar, nýir menn.
Allt fyrsta flokks. Tel ég vafa-
samt, að nokkur önnur prent-
smiðja landsins sé búin betri
tækjum eða hafi á að skipa
meira mannvali. Og lífið og
sálin í þessu öllu er meistari
prentsmiðjunnar, Sigurður O.
Björnsson. Hann hefur alltaf
haft vakandi auga á öllum
framförum í prentvélagerð og
prentlist og hagnýtt sér þær.
Undir hans stjórn og þaki
dynur og hvín í nýtízku vél-
um dag og nótt; setjaravél-
arnar steypa letrið í sífellu,
blöðin fjúka fullprentuð úr
hraðpressunum; bókin þarf
að koma víðar við, áður en
hún er ferðafær, en ekki líður
á löngu, unz hún, alsköpuð og
innbundin, flýgur út í ver-
öldina. Á fremsta blað hennar
er letrað: Prentverk Odds
Björnssonar. En þau þrjú orð
eru sönnun þess, að bókin er
gerð af meistara höndum.
í tvo áratugi hef ég átt því
láni að fagna að vera alltíður
gestur í prentsmiðju þessari.
Hef ég haft mest saman að
sælda við prentsmiðjustjór-
ann, en þó átt erindi við fleiri,
og aldrei mætt þar Öðru en
kurteisi og góðvild. Undir
þaki prentsmiðjunnar hafa
vélarnar hátt, ekki starfs-
fólkið. Þar er ekki dundað,
ekki flaustrað að neinu, held-
ur unnið af leikni og list —
verkin sýna merkin. Og þó
að þakka beri hverjum ein-
stökum hans starf, má þó um
fram allt þakka þeim „anda,
sem býr þar“.
Sigurður O. Björnsson er
enginn hávaðamaður. Fögur
framkoma er honum með-
fædd, og öll stofnunin nýtur
þess.
Það er allt annað en næðis-
samt að vera prentsmiðju-
stjóri. Þar er í mörg horn að
líta, ekki aðeins innan veggja,
jar sem segja þarf mörgu
fólki fyrir verkum; síminn
hringir í sífellu allan guðs-
langan daginn, gestir prent-
smiðjunnar og viðskiptamenn
drepa á dyr: útgefendur, rit-
höfundar, blaðamenn og ótal
fleiri, sem eiga erindi við for-
stjórann. Hann þarf að gera
pantanir fyrir stofnunina, sjá
um aðdrætti og viðhald; starf
hans er margþætt og argsamt,
— en Sigurður O. Björnsson
lætur ekki slíkt raska ró
sinni. Glaður og reifur tekur
hann vingjarnlega á móti
hverjum gesti, og sízt lætur
hann menn verða þess vara,
að hann sé önnum kafinn.
Hann vill leysa hvers manns
vandræði; margir eru hót-
fyndnir og þaulsætnir, svo
oft þarf hann á þolinmæði að
halda, enda virðist þar af
miklu að taka. Hann er hóg-
vær, en þó stórhuga. Hvorki
skortir hann rausn né vini,
enda er maðurinn sviphreinn
og bjartur yfiriitum.
. Sigurður O. Björnsson hef-
ur aldrei legið á liði sínu.
Enginn skyldi halda, að full-
komin prentsmiðja eins og
hans, rísi af grunni án erfiðis
og þrautseigju. Árum saman
vann Sigurður baki brotnu,
unz heilsa hans brast; svo
dýrkeypt eru stundum afrek,
er ókunnugir telja auðunnin.
Nú er Sigurður hraustur í
annað sinn og yngri í anda
en nokkru sinni fyrr. Lætur
hann sér ekki lengur nægja
höfuðból sitt, prentsmiðjuna,
heldur hefur hann, að hætti
fornra höfðingja, í seli austur
í Fnjóskadal. Þar hefur hann
reist sumarhús, og þegar vor-
ar, fer hann þangað með fjöl-
skyldu sinni og gróðursetur
trjáplöntur, tugi þúsunda —
ekki tíu tuttugu renglur í
húsagarði, eins og við. Og
þetta gerir hann á hverju
vori, enda er hann einn hinn
mesti skógræktarmaður á ís-
landi. Slík ræktarsemi ætti að
vera öðrum hvöt og fyrir-
mynd. Og hver aðhefst annað
betra í tómstundum sínum og
sumarleyfum en að klæða
landið? Ekki tala, bara gera,
sagði Guðmundur landlæknir.
Þegar gróandi skógartré og
nýtízku prentvélar leggja
saman í lofsi^nginn um vin
sinn og herra, þurfum við
ekki lengur vitnanna við. Þá
er okkur hollast að hlusta.
En í þetta sinn vil ég þó ger-
ast svo djarfur að taka undir:
Beztu þakkir, Sigurður O.
Björnsson, fyrir allt starf þitt
í þágu lands og þjóðar. Beztu
þakkir fyrir vinsemd þína í
minn garð. Sjálfum þér, konu
þinni og börnum árna ég allra
—Félagsráðsfundur KEA
(Framhald af 1. bls.).
peningamagni aukizt um ca. 10%
miðað við. fyrrá ár. Framleiðsla
verksmiðjanna varð svipuð að
magni til og fyrra ár, en innflutn-
ingur hráefna mjög takmarkað-
ur, sem fyrr. Miklu færra fé var
slátrað á félagssvæðinu 1950, en
áður aðeins 4800 kindum. Valda
fjárskiptin og niðurskurðurinn
mestu hér um. Gæruinnlegg og
ullar varð því ekki lítill hluti
þess, sem áður hefur verið.
Aukin mjólkurframleiðsla
í skýrslunni kom fram að
mjólkurframleiðslari í héraðinu
fer enn vaxandi. Hefur aukizt um
6% miðað við fyrra ár. Alls tók
Mjólkursamlagið á móti 7.663.530
ltr. mjólkur og hefur greitt að
meðaltali kr. 1.33 fyrir lítrann.
Aðeins 32.4% af mjólkurmagninu
fór til neyzlu, en afgangurinn til
vinnslu.
•
Sjávarafurðir
Framleiðsla sjávarafurða var
með minna móti. Á frystihúsum
félagsins voru unnin 123 smál.
af hraðfrystum fiski, saltfiskur á
vegum félagsins er ca. 5382 skip-
pund, lýsisframleiðsla 643 föt,
saltsíld 1570 tunnur, ísfiskur út-
fluttur, 234 tonn.
Verklegar framkvæmdir
Framkvæmdastjórinn rakti í
stuttu máli helztu verklegar
framkvæmdir félagsins á árinu.
Helztar voru þær, að lokið var
viðbótarbyggingu austan Mjólk-
ursamlagshússins og hafin bygg-
ing kæligeymslu við sama hús.
Kolageymsluhúsi félagsins á
hafnarbakkanum breytt í korn-
vörugeymslu. Utibú stofnað í
Glerárþorpi, endurbyggingu
Sjafnar langt komið, nýjar vélar
settar í fiskimjölsverksmiðju í
Dalvík.
Tala félagsmanna var í árslok
5021.
Orðugir tímar framundan.
í lok skýrslu sinnar ræddi
framkvæmdastjórinn lítillega út-
litið, og taldi vafalaust, að örð-
ugir tímar væru framundan fyr-
ir verzlun og atvinnurekstur.
Taldi hann þó gleðilegt, að um-
ræður væru nú um að ríkis-
stjómin hyggðist létta einhverju
af haftafjötrunum af þjóðinni.
Ef Alþingi og ríkisstjóm bera
gæfu til að treysta þjóðinni
til að sjá sér farborða án opin-
berra hafta og þvingunarráðstaf-
ana, er ég enn þeirrar skoðunar,
að rétta megi við fjárhaginn þótt
seint sé orðið og í óefni komið,
sagði Jakob Frímann að lokum.
Fundarmenn þökkuðu hina
fróðlegu skýrslu. Að því búnu
hófust umræður um ýmis mál og
stóðu til kvölds. Var m. a. sam-
þykkt tillaga um að vinna að
stofnun kartöflugeymslna í hér-
aðinu og mun það mál. nánar
rætt á aðalfundi félagsins.
heilla — enn fremur trjánum
þínum í Fnjóskadal og prent-
smiðjunni þinni á Akureyri.
Davíð Stefánsson.
Bændaöldungurinn Hjálmar
Þorláksson í Villingadal skrifar
blaðinu 22. jan.:
Þáð er fremur fátítt að fréttir
birtist opinberlega hér úr Saur-
bæjarhreppi og þykir mér því
hlýða að minnast lítillega á hið
helzta, sem við ber.
Er þá fyrst tíðarfarið. Það var
erfitt næstliðið sumar. Alltaf
vonbrigði á vonbrigði ofan. Mætti
það því gjarnan nefnast von-
birgðasumar. Allir vonuðu fast-
lega að með Höfuðdegi myndi
skipta um. Það brást. Þá vonuðu
menn að jafndægra vindarnir,
sem nálega aldrei bregðast,
myndu þó feykja og þurrka eitt-
hvað af hrakningnum. Það brást
einnig, og þar með kom ríkjandi
vonleysi. Að lokum náðust svo
heyin eftir veturnætur, og urðu
viðunanlega mikil að vöxtum. í
vetur hefur' svo bætt snjó á snjó
ofan, með smá spilliblotum, og
er nú svo komið, að telja má
haglaust með öllu.
Þetta kemur þó ekki Saur-
bæjarhreppingum mjög áð sök,
því að aðal búpeningnum þurfti
að gefa inni hvort eð var. Hrossa-
eign er lítil, samanborið við
sumar aðrar sveitir, að undan-
skildum fáurii mönnum, sem get-
ur orðið fullerfitt að sjá þeim far-
borða. Fjölmargir keyptu lýsi til
að bæta upp hröktu heyin, töldu
það heppilegra en kaupa hinn
rándýra fóðurbæti, mais og síld-
armjöl.
Lömb, sem keypt voru í hausí,
reyndust ekki vel hraust. Kaup,
flutningar og skipting fór fram í
vondri tíð og munu þau hafa
kvefast af því volki, og fleiri
kvilla fengu þau. Ut frá þessu var
allmikill urgur í mönnum yfir
fyrirskipaðri kláðaböðun, og er
hún ekki frámkvæmd enn, hvað
sem verður. Heilsufar hefur yf-
irleitt verið gott, en nú kemur in-
flúenzan bráðum, sem fæstir
munu hugsa til með gleði.
—o—
8. jan. sl. varð Finnur Krist-
jánsson, bóndi, Ártúni, 60 ára. —
Komu þá heim til hans allmargir
kunningjar og vandamenn, til að
árna honum heilla með aldurs-
takmarkið. Finnur byrj aði búskap
vorið 1920, og keypti þá bústofn
(alfært bú) að mestu eða öllu í
skuld. En svo kom verðfallið,
sem orsakaði það, að hann átti
örðugan fjárhag svo áratugum
skipti. Hann byrjaði búskap á
hálfum Skáldsstöðum og fékk
eignarhald á þeim parti. Þá var
2ja kúa tún á Skáldsstöðum. Eft-
ir nokkur ár byggði hann nýbýli í
landi jarðarinnar, og hóf þegar
mikla ræktun. Er nú svo komið,
að á vori komanda hefur hann 16
kýr. Einnig eru þar orðnar all-
miklar byggingar. Finnur hefur
oft átt örðugt með handbæra
peninga, en enda þótt hann hefði
haft gnægð af þeim hefðu þeir
óðar farið í enn meiri fram-
kvæmdir. En það sem hefur
bjargað honum áfram, er hans
mikli dugnaður og kjarkur.
Myndu allmargir í hans sporum
hafa uppgefist að etja við erfið-
leikana.
Finnur er pröðilega greindur
maður og bókhneigður. Mun vei’a
allmikið af fræðibókum í bóka-
safni hans. Hann er giftur Indí-
önu Sigurðardóttur frá Torfufelli,
myndar- og dugnaðarkonu, og
eiga þau 3 uppkomin börn.
—o—
19. jan. sl. varð Ragnar bóndi
Jóhanncsson á Stekkjarflötum
50 ára. Ragnar keypti Stekkjar-
fleti fyrir nokkrum árum og hef-
ur unnið þar stórvirki, bæði í
byggingum og ræktun.
Þegar Ragnar var innan við 10
ára, í vist hjá bónda, sagði hús-
bóndi mér að hann hefði aldrei
þekkt jafn iráðagóðan ungling.
Það virtist svo, sem hann kynni
ráð við öllu.
Það virðist svo, sem þessir
framangreindu menn hafi óbil-
andi trú á gróðurmoldinni, og er
það vel farið. — Hjálmar í Vill-
ingadal.
H íí
Nýju brezku togar-
arnir með fiski-
mjölsverksmiðj-
urnar undir
íivalbak
Nýlegá er fullgerður í Bret-
landi togarinn „Princess Eliza-
beth“, og er hann gott sýnishorn
af þeim togurum, sem Bretar
hófu smíði á um líkt leyti og
samið var um smíði hinna 10 tog-
ara fyrir ísland. Brezku togar-
arnir eru svipaðir að stærð, en
allmikið frábrugðnir um fyrir-
komulag. T. d. er stjórnpallur
þrjár hæðir, í stað tveggja á okk-
ar togurum, og er fyrirkomulag
Breta talið mun betra af kunn-
áttumönnum. Þá eru lestar þilj -
aðar með alúminíum, en íiski-
mjölsverksmiðjunni komið t'yrir
undir hvalbak, en mannaíbúðir
allar eru aftur á skipinu.
Það hefur snjóað
í Reykjavík!
Síðastl. sunnudag gerði stói -
hríð í Reylsjavík og næsta ná-
grenni — fyrstu stórhríð vetr-
arins — og hefur ekkert nátt-
úrufyrirbæri hér á landi feng-
ið nákvæmari né orðfleiri lýs-
ingar í útvarpinu en þessi
stórhríð. Aðalfréttir sl. sunnu
dagskvöld, hádegisútvarp á
niánudag, eftirMðdagsútvarps
á mánudag og að nokkru leyti
á mánudagskvöld, voru af
stórhríðinni og ferðalagi
skíðamanna og bíla, sem snjó-
að höfðu inni í nágrenni bæj-
arins.
Um Norðurland og Austur-
land hefur snjóað í allan vet-
ur, þar liafa gengið stórhríðar
dögum saman, samgöngur all-
ar tcppst og hvers konar
vandræði steðjað að íbúunum,
auk þeirra vandræða að kotn-
ast ekki í skíðabrekkur á bíl-
um, en fátt eitt hefur verið
sagt frá þessurn atburðum í
„ríkisútvarpinu“, sem svo er
nefnt. Má af þessu sjá, að það
eru engar smáfréttir, þcgar
snjóar í Reykjavík!