Dagur - 14.07.1954, Síða 4

4
D A G U K
Miðvikudaginn 14. júlí 1954
Ferðaþættir eftir HANNES J. MAGNÚSSON, skólastjóra
Það var lagt af stað með Gull-
faxa frá Reykjavík laugardaginn
12. júní kl. 8 árd. í glaða sólskini.
Það skein eftirvænting og til-
hlökkun úr augum þessara ungu
farþega, er þeir voru að ganga út
á flugvÖllinn þennan morgun, því
að fæstir þeirra munu hafa flogið
áður, hvað þá yfir breið úthöf. Og
ekki furðar mig á, þótt eftirvænt-
ingin hafi stigið nokkuð hátt
þennan sólbjarta morgun, því að
hér var vissulega verið að leggja
Út í mikið ævintýri.
Flugið yfir hafið gekk með
ágætum, enginn varð flugveikur,
enda veður hið ákjósanlegasta
alla leið. Eftir rúma 5 klukkust.
lentum við á Fornebuflugvellin-
um utan við Osló. Voru þar fyrir
til að taka á móti okkur Þorleifur
Thorlacius sendiráðsritari og P.
Ekloe ræðismannsritari. Greiddu
þeir fyrir okkur á ýmsan hátt
meðan við biðum eftir lestinni.
K1 .8,40 lögðum við af stað með
næturlestinni til Andalsnes. Við
höfðum pantað far löngu áður og
gátum því öll fengið svefnvagn,
enda kom það sér vel, og börnin
sváfu ágætlega um nóttina, en
misstu auðvitað af hinu fagra út-
sýni á þessari leið.
Kl. 6,10 komum við Andalsnes,
og voru þar mættir fulltrúar frá
'Álasundi til að taka á móti okkur.
Söngstjóri okkar, Björgvin Jörg-
ensson, fékk blómvönd, og var
síðan setzt að morgunverði. Við
þessi fyrstu kynni af Álasundi
voru móttökurnar hinar hjartan-
legustu.
Áður en lagt var af stað frá
Andalsnesi fengu allir fagra
myndabók af Álasundi, vándaða
bók um fiskveiðisýninguna (fisk-
erimessen), aðgangskort að allri
sýningunni, kort, sem veitti rétt-
indi til ókeypis ferðalaga með öll-
um strætisvögnum borgarinnar
og löks 10 kr. í peningum.
Var svo lagt af stað með tveim-
ur stórum vögnum til Álasunds,
en sú ferð tók tæpa 4 tíma.
Þegar til Álasunds kom, fór
fram opinber móttaka við Möre
ungdomsskole. Þar voru mættir
forseti bæjarstjórnar, Paulus
Gjörtz, ræðismaður íslands í Ála-
sundi, Óskar Larsen, Georg
Garshol, formaður fiskveiðasýn-
ingarinnar, sem var upphafsmað-
ur að boði kórsins til Álasunds,
sendiherra Anderssen Rysst,
sendiherra Bjarni Ásgeirsson,
stjórn Karlakórs Álasunds, sem
hafði tekið að sér móttökur kórs-
ins, og margt annarra manna.
Þarna var einnig fjölmenn
drengjahljómsveit, sem heilsaði
okkur með þjóðsöng íslendinga.
Var þetta hin hátíðlegasta stund.
Var síðan setzt að morgunverði
inni í skólanum, sem átti að verða
heimili okkar næstu daga.
Nokkrir voru þó á einkaheimilum
úti í bæ, eða samtals 11 börn.
Undir borðum bauð Georg
Garshol, formaður fiskveiðisýn-
ingarinnar, okkur velkomin og
skýrði frá tildrögum þessa heim-
boðs. En tildrögin voru þau, að
hann hlustaði eitt sinn af tilvilj-
un á barnatíma í norska útvarp-
inu, og heyrið þá barnakór
syngja, sem honum geðjaðist svo
vel að, að hann sagði við sjálfan
sig: Þennan kór verðum við að fá
til Álasunds á Fiskerimessen.
Þetta var þá Barnakór Akureyr-
ar ,og eftir þetta var hafizt handa
með að fá kórinn til Noregs.
Þarna fluttu ræður forseti
bæjarstjórnar, Andressen Rysst,
sendiherra, Bjarne Korsnes, for-
maður karlakórsins, o. fl.
Þarna var annars margt gesta.
Kórinn söng 3 lög, en að því búnu
fóru allir að koma sér fyrir.
Klukkan 6.30 var allur hópurinn
sóttur, og var nú haldið til íiskcri-
messen. Þar söng barnakórinn svo
nokkur liig fyrir þúsundir áheyr-
enda og vakti strax mikla athygli.
Mánudaginn 14. júní mætti kór-
inn í Alþýðuhúsinu, sem er stærsta
samkomuhús bæjarins, í ltoði hús-
mæðrafélags Álasunds. Húsið var
troðfullt, og var Barnakórnum þar
ákaft fagnað. Þarna söng kórinn
nokkur lög við mikla hrifningu. Á
eftir þakkaði forstöðukona félagsins
og færði hverjum Islendingi að gjöf
silfurskeið, og söngstjórinn fékk
blómvönd. Þarna var einnig tekin
mynd af hópnum, er birtist í blöð-
unum daginn eftir.
Var næst haldið til hinnar for-
kúnnaríögru Álasundskirkju. Þar
söng kórinn nokkur lög, og organ-
leikari kirkjunnar lék nokkur lög á
orgelið, sem er eitt hið vandaðasta
í Noregi.
Frá kirkjunni var svo haldið í
barnaskólann, sem er hinn full-
konmasti að öllum útbúnaði. Þar
söng kórinn einnig nokkur lög, og
skóljnn var skoðaður.
Síðari hluta dagsins skoðuðu
börnin svo liina miklu fiskveiða-
sýningu, cn um kvöldið var full-
orðna fólkið í boði l'lisnes skóla-
stjóra, sem cr liinn mesti söng- og
h 1 j óm 1 i s tar u n n a n d i.
Þriðjudaginn 15. júní fengum við
orðsendingu um, að 260 börn frá
Moldö myndu koma við í Álasundi
þá um daginn, og fylgdi þeirri orð-
sendingu ósk um að fá að sjá
Barnakór Akureyrar á bryggjunni
á tilteknum tíma. Við urðum við
þessari beiðni. Kórinn söng nokkur
lög fyrir þessi frændsystkini sín, og
við lærðum þeim blómVönd sem
kvcðju frá Islandi.
Það má geta jtess hér í eitt skipti
fyrir öll. að það voru einkum tveir
vinir okkar í ÁJasundi, sem fylgdu
okkur stöðugt eftir eins og góðir
forcldrar, en það voru þau Bjarne
Korsnés, formaður karlakórsins, og
frú Oddfrlður Hákonardóttir Sæ-
tre, ættuð frá Reykhólum á Barða-
strönd, en hefur verið í Álasundi
um 30 ára skeið.
Klukkan 7 tim kvöldið vorum við
sótt til dvalarstaðar okkar í Möre-
ungdomsskole og flutt til Alþýðu-
hússins, en þar átti samsöngur
barnakórsins að hefjast kl. 8. Hús-
ið tekur 600 manns í sæti og var
orðið troðfullt löngu áður en sam-
söngurinn hófst. Siingnum var frá-
bærlega vel tekið, og söngstjóra og
kór bárust fjórir blómvendir, þar á
mcðal einn frá biirnunum í Moldö.
Á eftir samsöngnum tóku til máls
forseti bæjarstjórnar, scndiherra
Norðmanna, Andcrsen-Rysst, sendi-
Jicrra íslands, Bjarni Ásgeirsson, o.
fl. Kórinn varð að syngja nokkur
aukalög. Tvær af íslenzku konun-
um, sem voru með í förinni, gengu
fyrir kórnum í íslenzka þjóðbúu-
ingnum og báru íslenzka og norska
fá.na og stóðu sitt hvorum megin
við kórinn á meðan hann söng.
Þetta var áreiðanlega stærsta
stundin, sem börnin höfðu nokk-
urn tíma lifað, og það því fremnr
sem þau fundu góðvild og hjarta-
hlýju streyma til sín úr öllum átt-
um.
Miðvikudaginn 16. júní var lagt
af stað klukkan 8 um morguninn í
skemmtiferð inn á Sunnmæri, sem
er forkunnar fögur sveit, og komið
við í Sykkylven, sem er fagurt
sveitaþorp á Sunnmæri. Þar borð-
uðum við morgunverð, en héldum
síðan til Fjellsæter, sem er fjalla-
hótel inn af Sunnmæri. Var þar
dvalið lengi dags, og iindu allir sér
vel. Var síðan aftur lialdið til Syk-
kylven. Þar borðuðum við kviild-
verð í boði bankastjórans, en kl. 8
var söngskemmtun í leikfimisal
barnaskólans, og var það eins konar
vígsla á salnum, þvf að skólinn er
alveg nýr og hinn fullkomnasti.
Þarna munu hafa vcrið um 600—
700 manns og viðtökur forkunnar
góðar. Forseti bæjarstjórnar flutti
stutta en snjalla ræðu og þakkaði
kórnum fyrir komuna og ágætan
söng. Á eftir var skólinn skoðaður
og blessað fólkið, sem þarna kom,
ætlaði aldrei að vilja skilja við okk-
ur, svo mikil var alúðin og góðvild-
in. Þegar lagt var af stað aftur,
fylgdi okkur fjöldi fólks niður að
ferjunni. Kórinn kvaddi með þjóð-
söngvum Imggja landanna. Svo var
kvaðzt með húrrahrópum, og biirn-
in á bryggjunni veifuðu til okkar,
þar til skipið hvarf út í kvöldmóð-
uná.
Fimmtudagurinn 17. júní var feg-
ursti dagurinn í Álasutídi. Veður
var skínandi fagurt, og bærinn var
fánum skreyttur vegna þjóðhátíðar
Islendinga.
Klukkan 11 árdcgis baúð íslenzki
ræðismaðurinn, Oskar Larsen, okk-
ur til morgunverðar á Fjellstua, en
það er veitingahús, sem stendur
uppi á háum klettatindi, er nefnist
Axla, og liggja þangað upp um 400
tröppur. Er staöur þessi eign Góð-
templarareglunnar í Álasundi. —
Þarna tóku ræðismannslijónin for-
kunnar vcl á inóti okkur. Þarna
komu menn frá norska útvarpinu
og tóku á segulband stutta dagskrá.
Kórinn söng nokkur lög, fréttamað-
ur ræddi litla stund við fararstjóra
okkar, Tryggva Þorsteinsson, og
lítil stúlka úr kórnum, Anna G.
Jónasdóttir, sagði nokkur orð og
flutti kveðju heim. Var þessari dag-
skrá svo útvarpað frá Osló þá um
kvöldið. Voru gerðar ráðstafanir til
að hlustendur licima gætu hlýtt á
þessa dagskrá, en það virðist hafa
farið á aðra leið:
Kl. 4.80 vorum við svo sótt heim
að Möreskóla, og var nú ferðinni
heitið út í Selerhytta, en það er
sumarhótel, sem stendur á eyju
skammt úti í firðinum og er eign
einhverra sjómannasamtaka í bæn-
um. Þarna fór svo fram skilnaðar-
liófið, og fyrir því stóð Karlakór
Álasunds. Annars varð þarna fjöldi
fólks, og m. a. ýrnsir fyrirmenn bæj-
arins. Þarna borðuðum við miðdag,
og Bjarne Korsnes setti lióf þetta
mcð snjallri ræðu og karlakórinn
söng nokkur lög. Undir borðum
fóru fram mikil ræðultöld, en aðal-
ræðuna flutti forseti bæjarstjórnar,
sem þakkaði kórnum fyrir komuna,
en síðan skiptust rnenn á gjöfum.
Karlakórinn gaf öllum íslcnding-
unum minjagripi, en Tryggvi Þor-
stcinsson, fararstjóri okkar, afhenti
ýmsum vinum okkar þarna smágjaf-
ir frá kórnum, en undirritaður
þakkaði móttökur allar með stuttri
ræðu. Þá var einnig skipzt á blóma-
gjöfum. Bál var kveikt á ströndinni.
Loks var setzt að kaffiborði. Því
næst stingu kórarnir nokkur lög
livor, og að lokum þjóðsöngvana.
Við gleymum aldrei þessu kvöldi í
Álasundi. Þarna ríkti svo mikil
hjartahlýja, góðvild og bróðurþel,.
að það var engu líkara ,en að við
værum þarna hjá foreldrum okkar,
systkinum eða öðrum nánum ætt-
ingjum og vinum. Það má segja, að
börnin okkar hafi sigrað Álasunds-
búa með söng sínum og framkomu
allri. Og Jieir voru margir, sem
sögðu við mig, að þetta væru Jtau
háttprúðustu (kultiveruðustu) börn,
sem þangað hefðu komið. Börnin
vöktu livarvetna athygli með prúð-
mannlegri og fágaðri íramkomu.
Kveðjurnar voru innilegar þetta
kvöld, en margir ætluðu að koma
og kveðja okkur á bryggjunni næsta
morgun. (Framhald).
Nýr verðlaunabikar
samnorrænu sund-
keppninni
Eins og auglýst er á öðrum stað
í blaðinu, hefst nú reglubundin
opnun sundlaugarinnar að
Laugalandi í Hörgárdal, þar sem
sundnámsskeiðum skóiabarna er
lokið.
Hefur aðsókn að lauginni verið
með mesta móti í vor, og all-
margir tekið þar þátt í samnorr-
ænu sundkeppninni.
En nú hefur verið efnt til inn-
byrðis keppni milli hreppanna
fjögurra, sem standa að lauginni,
Glæsabæjar, Öxnadals, Skriðu og
Arnarness, og gefinn til verð-
launagripur þeim hreppnum, sem
hlutfallslega á flesta sundmenn,
þá er þreyta 200 metrana í norr-
ænu sundkeppninni. Er það bik-
ar, mikill og fagur og gefandi
Haraldur Sigurðsson, íþrótta-
kennari, sem lengst hefur kennt
sund í lauginni. En vænta má, að
þessi hugkvæmni og skörungs-
skapur Haralds örvi nú til dáða,
unga og gamla, konur sem karla,
og enginn vilji láta sinn hlut eftir
liggja eða sinnar sveitar.
Ungmennafélög hreppanna
hafa að þessu tilefni sundnáms-
skeið tvö kvöld vikunnar f.yrst
um sinn, undir stjórn kennara
Ungmennasambands Eyjafjarðar,
Höskuldar Karlssonar.
Eiturefni í innfluttu
lieilhveiti
í Heilsuvernd (1.—2. h. 1948 og
2. h. 1949) hefur verið sagt frá
því, að eitruðu efnasambandi
(köfnunarefnis-tríklorid, einnig
kallað agene) sé blásið inn í
hveiti til að verja það skemmd-
um. En skýrt frá vísindalegum
dýratilraunum, sem sýndu, að
efni þetta olli alvarlegum tauga-
truflunum, er leiddu tilrauna-
dýrin oft til dauða. Fyrir nokkru
hefur verið bannað að nota jDetta
efni í amerískt hveiti, sem ætlað
er til neyzlu í landinu sjálfu. En
það mun enn vera sett í útflutn-
ingshveiti, og í Englandi mun það
einnig vera notað.
Nýlega skýrir enska tímaritið
RUDE HEALTH svo frá, að efni
- F jórðungs|)ing Frarn-
sóknarflokksins
(Framhald af 1. síðu).
fulltrúar flokksins á Alþingi og í
ríkisstjórn standi' hér eftir sem
hingað til vel á verði í landhelgis-
málunum á grundvelli samþykkt-
ar flokksþings Framsóknai-manna
ái'ið 1946 og síðari ályktana og
aðgerða fulltrúa flokksins í þess-
um málum.
3. Eftir ástæðum lýsir fundur-
inn ánægju sinni yfir þeim
stjórnarsamningi, sem gerður var
við myndun núverandi ríkis-
stjórnar, sérstaklega þó varðandi
framkvæmdir í raforkumálum.
Treystir fundurinn ráðherrum
Framsóknarflokksins og þing-
mönnum hans til þess að tryggja
framgang- þeirra mála.
4. Fundurinn samþykkir að
minna á, að enn er óbreytt sú
stjórnarskrá, sem talið var við
stofnun lýðveldisins fyrir 10 ár-
um að sett væri aðeins til bráða-
birgða. Ennfremur óbreytt kosn-
ingalög, sem — ásamt ákvæðum
stjórnarskrár um kosningafyrir-
komulag — flestum virðist koma
saman um að gefizt hafi illa.
Skorar fundurinrí á þingmenn
Framsóknarflokksins að sleppa
engu tækifæri til að koma fram
æskilegum breytingum á stjórn-
arskránni og kosningalögunum.
5. Fundurinn telur nauðsynlegt
að efla starfsemi Búnaðarbank-
ans og Fiskveiðasjóðs, og skorar
á fulltrúa flokksins í ríkisstjórn
og á Alþingi að beita sér fyrir
því m. a. með því, að Búnaðar-
bankinn láti útibú sitt á Akureyri
annast lánveitingar fyrir ræktun-
arsjóð og byggingai'sjóð, og. að
bankinn leggi útibúinu aukið' fé.
til landbúnaðarlána. Ennfremur
að ráðstafanir verði gerðar til
þess að meira fé vei-ði 'veitt' fil
útlána' úr Fiskveiðasjóði til efl-
ingar útgerð í Norðlendingafjórð-
ungi.
6. Fundurinn lýsir ánægju
sinni yfir því, að Framsóknar-
flokkurinn á Alþingi og fjármála-
ráðherra hans hafa staðið fast á
því, að rekstur ríkissjóðs sé
hallalaus, og þó jafriframt lagt
með miklum árangri áherzlu á
meiri aðstoð af ríkisins hálfu en
áður var við uppbyggingu at-
vinnuveganna, bættan híbýla-
kost, aukna aðstöðu til lækninga
og heilsuverndar og eflingu
menningar í landinu.
þetta, agene, sé einnig sett í heil-
hveiti. En með því að í heilhveiti
er meira af fjörefnum en í hvítu
hveiti og allar efnabreytingar ör-
ari, þúrfi meira agene í það en í
hvíta hveitið til að stöðva efna-
breytingarnar og skemmdirnar,
sem af því leiðir.
Eftir þessu að dæma er það að
fara úr öskunni í eldinn að borða
erlent heilliveiti í stað hins hvíta.
I þessu máli er því eina lausnin
sú, að flytja inn kornið og mala
það hér heima, annað hvort í
stórum kornmyllum eða litlum
heimiliskvörnum. Gildir það vit»
anlega ekki aðeins um hveiti,
heldur almennt um allt korn.