Dagur - 22.09.1954, Qupperneq 12

12
Baguk
Miðvikudaginn 22. sept. 1954
Jónas Jónsson, kennari, frá Brekknakoti:
Iþróttir Akureyriiiga
Verður fiæíf að noía rafleiðslurör?
Skrifað sunnudag 19. sept.
Eg skrapp í „sundhöll Akur-
eyrar“ — þessa opnu himin-
hvelfdu — í morgun. Þar var svo
einstaklega kyrrt og friðsælt,
ekki svo mikið sem steggur eða
sundhani á floti, — flöturinn
gárulaust, vatnið tárhreint. Nú er
lokið sundkeppninni að sinni,
mi'íli frændþjóðanna norrænu. Og
Akureyringar þykjast víst með
góðri samvizku mega sofa fram
eftir næstu sunnudagsmorgna, og
sleppa sundlaugarför. Eða kann-
ske samvizkan sofi fram eftir? Á
þessum þrem árum, síðan fyrri
keppninni lauk, hefur stórfjölgað
svo í Barnaskóla Akureyrar, að
kennararnir komast varla inn
lengur („Það er nú minnstur
skaði,“ heyrðist mér einher segja.
Sá er góður!) — hvað þá börnin!
En í sundlaug Akureyrar mættu
þó nokkru færri Akureyringar til
keppni í sumar en 1951. Sú er þó
bót í máli, að þeir munu hafa synt
annars staðar fleiri nú en þá.
Sundlaugin hér hefur þó verið
óvenju hlý í sumar, og engum
heilbrigðum vorkunn að svamla
þar stund og stund — en stór
hressing. •
Nei, Akureyringar sýndu ekki
mikinn áhuga í sundkeppni þess-
ari. En ólíku var og saman að
jafna, hér og í mörgum öörum
kaupstöðum landsins, hvað snerti
hvatningu og aðstoð ýmiss konar
fyrr og síðar á sumrinu. Skal í
því sambandi láta nægja að
minna á útvarpstilkynningar á
hádegi, síðasta dag keppninnar:
Upp aftur og aftur voru lesnar
áskoranir (að mæta til keppn-
innar) frá Reykjavík, Hafnarfirði,
Striplingar
Alþjóðaþing striplinga með
fulltrúa frá 12 Vestur-Evrópu-
þjóðum fékk Dádýrseyju, sem er
í Dóná, til þinghaldsins. Varð
uppi fótur og fit umhverfis eyna,
þegar þingmenn komu á þing-
staoinn, afklæddust og héldu á
„þingvöllinn“.
Rússar klifu upp í tré á báðum
bökkunum og beittu óspart sjón-
aukum, til þess að sjá þetta vest-
ræna fyrirbrigði, sem allra bezt.
Þingheimur lét þetta ekki á sig
fá, en á öðrum degi kom fyrir at-
vik, sem neyddi flesta þeirra til
að hypja sig sem skjótast í spjar-
irnar. Umhverfis eyjuna eru
nefnilega mýrarflákar, sem er
hinn bezti uppeldisstaður fyrir
mýbit, og settist mývargurinn að
þingheimi, svo að menn sáu sitt
óvænna og gerðu kaupmenn
borgarinnar, er höfðu til sölu,
alls konar smyrsl og olíu, til
varnar mýbiti, mikla verzlun.
Annað helzta málefni þingsins
fjallaði um alþýðumer.ntun og
skapgerð og hver áhrif það hefur
á hvort tveggja, að menn kasti af
sér klæðum við og við. En hitt
var áhrif striplingastefnunnar á
bætta sambúð í alþjóðamálum. í
síðara málinu var samþvkkt
áskorun um, að forvigismenn
þjóðanna hittist léttklæddir, er
þeir ræði vandamálin. því þá
muni ekki reynast erfitt áð finna
lausn þessara mála.
Vísir 1. sept.
Akranesi, Keflaík, Norðfirði og
víðar. En frá Akureyri kom að-
eins ein tilkynning tvílesin, svo-
hljóðandi: „Akureyringar, Akur-
eyringar! Sjáið hina sprenghlægi-
legu gamanmynd: Sakleysingjar í
París!“ Eg lét reyndar hjá líða
tækifærið, að skemmta mér með
sakleysingjunum í París, senni-
lega nógu márgir samt, a. m. k.
þurfti ekki að vaka lengi fram
eftir, til að taka á móti „200-
metfá-fólki“ í sundlaugina!
í raun og eru er hér annars um
að ræða sláandi dæmi um áhuga-
efni Akureyringa: Hafir þú, eitt-
hvert góðviðriskvöld sumarsins
gengið um Brekkugötuna, hefur
við þér blasað einher fegursti og
bezti íþróttaöllur landsins. Þar
áttu allir bæjarbúar — o. fl. —
frían aðgang til æfinga og
íþrótta. „Gott er að vera strákur
hér,“ varð mér að orði, fyrst er
eg sá völlinn fullgerðan (saman-
ber orð þingeyska fjármannsins,
staddur í Bláskóga gróðri: „Gott
er að vera sauður hér!“) En
sjaldan var mannmargt á hlaupa-
brautum eða stökkstæðum
íþróttavallarins ágæta á Akur-
eyri,- 2—3 í stað kvöld og kvöld,
stungum engir.
En værir þú svo um 9-leytð
kominn ofan hjá Nýja-Bíó var'
annað uppi á teningnum: Tugir
og hundruð ungra manna og
kvenna standa þar við myndaaug
lýsingar í sterkum litum, af
glæfrafólki og glæpaverkum
(auðvitað stundum allt annað) og
streymir inn til nánari kynningar.
— Með ákafa og eldi æskunnar á
nú að taka eftir og læra! Og inni
ið „Gúttó“ gastu fengið svipað að
sjá.
Hér var reyndar ekki við æsku-
fólkið að sakast fyrst og fremst,
heldur uppalendur (þar með tald
kennarar) og ráðamenn á hverj-
um stað. Slíkir leyfa tækifærin,
freistingarnar, samþykkja (a. m.
k. með afskiptaleysi) áróðurinn.
Margii' ágætir menn þjóðarinn-
ar hafa í ræðu og riti bent á skað-
semi svo skefjalausra sýninga lé-
legra og ljótra kikmynda. Mikill
hluti þjóðarinnar viðurkennir
þetta og vill breytingu hér á —
en ekkert gerist. Manni verður þá
stundum á að spyrja i fullri al-
Framhald á 2. síðu).
Hólmfriður á Fosslióli
75 ára
Hólmfríður Sigurðardóttir á
Fosshóli varð 75 ára 10. septem-
ber s. 1. Hún hefur á þriðja ára-
tug staðið fyrir búi Sigurðar
Lúters sonar síns og því mörg-
um kunn. Fosshóll er á krossgöt-
um og bar hafa.jafnan verið mikil
umsvif og erfið búsýsla. í hönd-
um hinnar glæsilegu og skapríku
húsfreyju og Sigurðar sonar
hennar, sem allir þekkja, hefur
Fcsshóll fengið sérstæðan og
eftirminnilegan svip er húsfreyj-
an hefur mótað.
Píaiiósnillingiirinn
Tamara Gúséva
Miðvikudagskvöldið 8. sept.
hélt Tamara Gúséva píanóhljóm-
leika hér á Akureyri, í Nýja-Bíó,
á vegum MÍR. Listakonunni var
frábærlega tekið og hrifning
áheyrendanna alveg' óvenjuleg,
enda er hún í hópi þeirrá lista-
manna; er hlotið hafa heimsvið-
urkenningu. — Tónleikar þessir
voru því stór tónlistarviðburður á
þessum slóðum, og ógleymanleg-
ur þeim áheyrendum, er áttu þess
kost að njóta þeirra.
Ákveðið hefur verið að hefja
byggingaframkvæmdir við se-
mentsverkrmiðjuna á Akranesi.
Næstu daga verður byrjað á
byggingu á undirstöðum fyrir
efnageymslu verksmiðjunnar, en
jafnframt vcrður lóð verksmiðj-
unnar jöfnuð, til þess að aðal-
Skógarleifar
á Arskógsströnd
í jarðabók Árna Magnússonar
er skógarrif' nokkurra jarða á
Árskógsströnd talið til hlunn-
inda. Má til þeirra nefna Stóru-
Hámundarstaði, Birnunes, Litla-
Árskóg, Stærri-Árskóg og Þor-
valdsdalinn.
Þegar grafnir eru skurðir eða
tekinn upp mór, er algengt að upp
komi lurkar og kvistir, leifar
hinna fornu skóga.
Sennilega er þó ekki mjög langt
síðan að birkiskógunum þokaði
að fullu. Til marks um það er frá-
sögn Rósu gömlu í Bröttuhlíð á
Árskógsströnd. Hún sagði frá því
um 1920, þá háöldruð kona,
(sennilega um áttrætt), að á
hennar bernskudögum hefði ver-
ið svo mikið kjarr í Litla-Ár-
skógsmóum, að vont hefði verið
að finna þar fé. Nefndi liún sér-
staklega hrút einn, sem sást þar
öðru hvoru, en fannst þó ekki,
þegar hans var leitað. Fór hann
lítið yfir, en lét kjarrið skýla sér.
Á þessum slóðum er nú einungis
hrís og lyng og engin vandkvæði
að smala.
Eftir fjárskiptin og reyndar
fyrr hafði Kristján Vigfússon frá
Litla-Árskógi veitt athygli vlðar-
plöntum á víð og dreif framan við
Grund í Þorvaldsdal. Meðan
sauðlaust var á Árskógsströnd
döfnuðu þær vel og reyndust
þetta vera bæði birki- og reyni-
plöntur.
Nú í sumar mun hluti af þessu
landi verða girtur og friðaður. —
Hver veit nema Árskógsströnd
eigi eftir að bera svip sinnar
fornu fegurðar, er hún dregur
nafn sitt af.
Sunnanblöðin skýra frá því, að
í smíðum sé fjölbýlishús í
Reykjavík, að því leyti frábrugðið
öðrum nýtízku húsum, er byggð
hafa verið til þessa á landi hér, að
í því eru engin rafleiðslurör.
í stað röranna eru notaðar
gúmmíslöngur, útblásnar með
lofti. Þegar steypan er orðin þurr,
er loftinu hlej’pt úr slöngunum
og þær dregnar burt, en raf-
leiðslui'nar síðan þræddar í gegn.
Segir það sig sjálft, að með þess-
ari nýung verður allmikill sparn-
aður á kostnaði við byggingarnar.
framkvæmdir geti hafizt með
vorinu.
Framkvæmdabanki íslands
hefur veitt verksmiðjunni lán til
þessara framkvæmda.
Lán óháð efniskaupum.
Ríkisstjórnin hefur að undan-
förnu unnið kappsamlega að út-
vegun á láni til kaupa á vélum og
erlendu efni til verksmiðjunnar.
Lögð hefur verið á það áherzla að
fá slíkt lán óháð efniskaupum,
með það fyrir augum, að auðið
verði að sæta hagstæðustu kaup-
um á vélum og efni.
Enn hefur ekki verið samið um
slíkt lán, en allt kapp mun verða
lagt á að tryggja verksmiðjunni
nægilegt fjármagn, svo að bygg-
ingu hennar geti miðað áfram
með eðlilegum hraða, enda var
um það samið, er núverandi rík-
isstjórn var mynduð, að sements-
verksmiðjan skyldi ganga fyrir
öðrum framkæmdum um útvegun
lánsfjár.
Tónlistarskólinn á
Akureyri
Athygli skal vakin á auglýs-
ingu, annars staðar í blaðinu í
dag, um Tónlistarskólann. Og
þeirn, sem hug hafa á að sækja
skólann í vetur, bent á að sækja
um hann á réttum tíma. Kennarar
við skólann verða hinir sömu og
óður, en auk þeirra frú Soffía
Guðmundsóttir, sem kennir
píanókleik. En hún hefur notið
kennslu við Konunlega tónlistar-
skólann í Höfn, og er því mikill
ávinninur að því fyrir skólann að
fá að njóta starfskrafta hennar.
Þá er nær fullráðið að hingað
komi norskur fiðluleikari og
kenni við skólann í vetur. Má
vænta þess að þessari nýbreytni
erði vel tekið.
Vel mætti hugsa sér, að hér
yrði nú komið upp strokhljóm-
sveit fyrir atbeina skólans og
væri það mikill ávinningur fyrir
bæjarlífið í heild.
Aðferð þessi hefur nokkuð
verið notuð í Bandaríkjunum og
einnig í Bretlandi og þótt gefa
góða raun.
Það voru starfsmenn Olíu-
verzlunar íslands, sem stóðu fyr-
ir þessari tilraun. Fengu þeir er-
lendan sérfræðing til að segja
fyrir um uppsetning raflagnar-
innar í hús þetta.
Smárakvartettiniim
vel fagnað
Smárakvartettihn er nú nýkom-
inn úr söngför að sunnan og söng
í Nýja-Bíó sl. sunnudag. Húsið
var troðfullt og viðtökur áheyr-
enda fádæma góðar. Varð hann
að endurtaka flest lögin og syngja
aukalög. Söngvurunum bárust
margir blómvendir.
Söngför þein-a félaga til Suður-
lands tókst ágæta vel og hér á Ak
ureyri kunna menn vel að meta
söng þeirra, svo sem bezt kom í
ljós í Nýja-Bíó á sunnudaginn.
Smárakvartettinn mun nú ganga
næst MA-kvartettinum fræga að
vinsældum.
HITAVEITUMÁL
Nýjar boranir í Rvík
Hitavciutnefnd Rcykjavíkur
hefur nú loks ákveðið, eftir
margra funda umræður, að „rétt
sé að hefja nú þegar boranir eft-
ir heitu vatni í bæjarlandinu, og
hefur verið ákveðið að byrjað
ýrði að bora á stað, sem teldist
heppilegur á svæðinu austan
Reykjavíkurvegar,“ *— þ. e. a. s. í
næsta nágrenni bæjarins.
Samkvæmt frásögn „Morgun-
bl.‘ hafa þeir Trausti pi'ófessor
Einai-sson og Guðmundur Böð-
vai’sson, yfirvei'kfi'æðingur, sér-
staklega með höpdum að benda á
líklega vatnsleitai-staði, en rann-
sóknir séu enn á byrjunarstigi.
En telja megi „að hafin sé skipu-
íögð vatnsleit á vísindalegum
grundvelli í bæjarlandinu og ná-
grenni þess.... “
Það er sannai’lega gleðifx’étt í
hvert sinn, er bæjai'stjórnir og
nefndir þeiri-a hætta flokkspóli-
tískum vangaveltum um hvert
einstakt framfaramál bæja, er
tafið hafa alla fi’amkvæmd nauð-
synlegra rnála árum saraan, til
tjóns eg með ærnum kostnaði. En
þess háttar hefur brunni'ð illa við,
bæði hér og þar — og víðs vegar!
Akureyri á sennilega enga
„hitaveitunefnd". Enda virðist
aldrei nein alvai-a hafa fylgt því
máli hér nyi’ðra. Þyi-fti bærinn þó
nauðsynlega að eignast slíkt
„þai’fabing" hið allra fyx’sta, er
beitti sér fyrir „algei’lega ópóli-
tískum borunum í bæjai’landinu“
etc. Ætti fyrsta verk hennar vit-
anlega að vera að láta rannsaka
vír-'ndalega hitaveitusvæði Ak-
ureyrar í Glerárgili og benda þar
á líklegasta staðinn til borunar!
Þessu undirbúningsvex’ki ætti
sennilega að mega ljúka á
skömmum tíma. Og nú hefur
þegar verið beðið óþarflega lengi
með jafnmikið mál og merkilegt,
sem vai’ðar framtíð Akurcyrar á
mai-gvíslegan hátt.
Helgi Valtýsson.
Næstu daga byrjað á undirstöðu efnisgeymslu
og lóð verksmiðjunnar jöfnuð