Dagur - 05.06.1981, Side 12

Símar Dags eru: 24166
24167
23207
Umsjón: Jón Gauti Jónsson.
Ritstjóri og ábyrgðarmaður: Hermann Sveinbjörnsson.
Blaðamaður: Áskell Þórisson.
Auglýsingar og afgreiðsla: Jóhann Karl Sigurðsson.
Útgefandi: Útgáfufélag Dags.
Skrifstofur: Tryggvabraut 12, Akureyri.
Prentun: Prentverk Odds Björnssonar h.f.
Úr
gömlum
Degi
árið 1932
„Jón Lárusson starfar enn hér í
bænum að matreiðslu síldar. Eitt
kvöldið í síðustu viku bauð hann
kennurum, skólanefnd og blaða-
mönnuin til síldaráts í barnaskól-
anum. Gæddi hann gestunum á
nokkrum síldarréttum og neyttu
þeir réttanna með beztu lyst,
jafnvel þeir, sem venjulega eru
allt annað en gráðugir í síld. Má
af því marka, að hægt er að fá
almenning til að neyta síldar. ef
rétt er að farið. Þetta nytsemdar-
starf J.L. mælist mjög vel fyrir hér
í bænum. Væri óskandi að það
bæri sem beztan árangur."
„Dettifoss kom hingað frá
Reykjavík að vestan á fimmtu-
daginn var. Héðan fór skipið aft-
ur á föstudagskvöldið sömu leið
til baka. Héðan tóku sér far með
því þingmennirnir Einar Árna-
son, Bernharð Stefánsson,
Ingólfur Bjarnason og Guðbr. ís-
berg. Ennfremur Sig. Ein. Hlíðar
dýralæknir og Ólafur Jónsson
framkvæmdastjóri. Var för þeirra
heitið á Búnaðarþing."
Dagskrá útvarps-
ins í Reykjavík
Fastir liðir: Veðurfregnir kl.
10.15 (á sunnudag 10.40)— 16.10
— 19.30. Kl. 19.05 þýzkukennsia,
19.35 enskukennsla, nema á
laugardögum og sunnudögum.
Kl. 20.30 fréttir (á sunnud. kl. 20).
Á laugardag kl. 19.05 og 19.35
fyrirlestrar Búnaðarfélags ís-
lands.
Föstudagur 26. febr.
Kl. 20 erindi (Guðjón Guðjóns-
son). 21 grammafónhljómleikar.
Laugardagur 27. febr.
Kl. 18.40 barnatimi. 20 leikrit 21
grammófónhljóml. Útvarpstríó-
ið. Danslög til 24.
Sunnudagur 28. febr.
Kl. 11 messa í Dómkirkjunni (síra
Bjami Jónsson). 18.40 barnatími.
Að öðru leyti verður dagskráin
ákveðin síðar.
Mánudagur 29. febr.
Kl. 20 bókmenntafyrirlestur. 21
hljóml. Alþýðulög; einsöngur:
grammafónn.
Fréttir
Á þriðjudaginn var sú tilbreyt-
ing höfð í Barnaskóla Akureyrar,
að kennarar skólans fluttu stutt
erindi í öllum deildum hans um
íslenzk efni, svo sem ræktun,
siglingar, móðurmálið, föt og
fæði, iðnað, fánann, ættjarðarást
og þjóðrækni og góða Islendinga.
Var skólinn að innan skreyttur
íslenzkum fánum. Nokkrir gestir
voru viðstaddir. Síðari hluta dags
skrifuðu svo börnin ritgerðir um
islenzk efni.
Útvarpsnotendafélagið á Ak-
ureyri heldur aðalfund sinn að
Skjaldborg, sunnudaginn 10.
þ.m., kl. 5 síðdegis. Dagskrá
samkvæmt félagslögunum. Allir
velkomnir á fundinn.
Kaffibætisgerð er Samband ísl.
samvinnufélaga byrjað að reka
hér í bænum. Hefir það leigt
hluta af kornvöruhúsi K.E.A. til
þessa iðnaðar. Forstöðú þessa
fyrirtækis hefir nteð höndum
Guðmundur Guðlaugsson, van-
ur kaffibætisgerðar-maður úr
Reykjavík. Að þessu vinnur með
honum Ólafur Tr. Ólafsson,
starfsmaður hjá K.E.A., og auk
þess tvær stúlkur. Til að knýja
vélarnarer notuð gufa frá Mjólk-
ursamlaginu. Kaffibætir frá
þessu iðnaðarfyrirtæki er þegar
kofninn á markaðinn i duftiíki og
hlýtur lof þeirra, er notað hafa.
Framvegis verður þessi fram-
leiðsla til sölu bæði sem duft og í
stöngum, eftir því sem kaupendur
óska.
Pétur Sigurðsson ferðafræðari
tapaði i morgun á götu frá K.E.A.
til Strandgötu 19, stóru umslagi,
sem í var handrit af fyrirlestri
hans um Ástarlíf, vélritað og með
höfundarnafni hans á fyrstu
blaðsíðu. — Finnandi skili á
prentsmiðju Odds Björnssonar.
sem fyrst.
Auglýsing
Skíðastaðamenn
Stefnt er ykkur fjalls í för;
fjærri götuháska;
æskunnar að auka fjör
annan daginn páska.
Komið árla, — kl. 7.
á katlinum snetnma sýður.
Komið einir. Komið 2,
kaffið ykkar biður.
Skák í þjóðfélagslegu
sanihengi
Eins og lesendur vita, þá hafa
átök innan Skáksambands fs-
lands verið mjög í fréttum síð-
ustu vikur. Hafa þar verið
mörg sjónarmið á lofti, en
nokkuð mun hafa skort á að
þessi mál væru skoðuð gegnum
hlutlæg sjóngler vísindalegrar
fréttamennsku. Sérfræðingur
Helgar-Dags, víðlesinn um
þessi mál sem önnur, mun nú
bæta úr þessu.
Ekki er öll vitleysan eins í okk-
ar hrjáða landi. Skákhreyfingin,
sem um áratuga skeið hefur legið
í þjóðfélagslegu dái og ekki snúist
um annað en peðsfórnir og
kóngsindverska vörn, er nú loks-
ins, fyrir tilstyrk nokkurra mætra
manna, að vakna til meðvitundar
um þjóðfélagslegt samhengi
skáklistarinnar. Núorðið eru
menn jafnvel farnir að spyrja
mótherja sinn spjörunum úr áður
en þeir hefja taflið: „Ekki vænti
ég að þú sért kommónisti?“, eða:
„Hvemig líst þér á Blöndu-
virkjun?“, eða jafnvel: „Telur þú
að landsmenn ættu að hafa einn
sameiginlegan lffeyrissjóð?“. En
hið undarlega er, að fjöldi
manna, innan skákhreyfingar-
innar og utan, írafárast heil ósköp
út af þessu og kallar pólitískan
áróður. Þetta eru einkum
kommónistar og framsóknar-
menn, en þeir eru flestir ómögu-
legir skákmenn. Til þess að svara
þeim árásum sem hinir þjóð-
félagslega sinnuðu hafa orðið
fyrir, hefur einn þeirra, Hnalldór
Hrókdal, leitað á náðir mínar.
Hnalldór kvartar undan því að
hafa ekki fengið inni í blöðum
sem styðja Framsókn og komm-
ónista, enda eru þau á móti
þjóðfélagslegu samhengi hlut-
anna. Hnalldór var í allmiklu
uppnámi þegar hann kom til mín,
en eftir að ég var búinn að gefa
honum mjólkurglas og róa hann
svolítið niður, hóf hann frásögn
sína. Er hún birt hér orðrétt:
Sovéskur
alræðis-
skákstíll
„Sko, það er ekki rétt sem þeir
voru að segja í einhverju sér-
pöntuðu viðtali í Þjóðviljanum,
að ég hefði ekkert vit á skák og
hefði ekki nærri henni komið.
Staðreyndin er sú að ég hef oft
horft á þá Pálma og Garðar tefla í
Kringlunni. Pálmi er betri, enda
sjálfstæðismaður. Svo vil ég segja
að það er helber lygi að ég hafi
sagt að biskupinn megi hoppa
yfir peð, og hrókurinn má það
ekki heldur. Svo vil ég segja það,
að menn verða að vara sig á
kommónistum. Þeir eru vara-
samir skákmenn og reyna oft að
svindla. í þjóðfélagslegu sam-
hengi er það þeirra markmið að
sölsa undir sig völdin í skák-
hreyfingunni og þvinga alla
landsmenn til þess að tefla hinn
sovéska alræðisskákstíl. Ef menn
vilja það ekki, þá verða menn
bara sendir austur í Síbiríu. Ég
hef þetta eftir fyrrverandi for-
manni Skáksambandsins. Ég get
líka sagt það, að ég hef alltaf stutt
skákhreyfinguna með ráðum og
dáð og horfi oft á þegar aðrir eru
að tefla. Þá hef ég oft stungið upp
á ýmsum góðum leikjum, en
menn gera bara ekkert með svo-
leiðis ef það kemur ekki frá
framsóknarmönnum eða komm-
ónistum.
Afleikir
framsóknar-
manna
Við höfum alltaf notað lýð-
ræðislegar aðferðir til þess að
reyna að ná völdum í skákhreyf-
ingunni. En þær eru leynilegar til
þess að kommónistar viti ekki
hvernig við ætlum að fara að. Svo
vil ég segja það, að það er aldrei
að vita nema ég taki þátt í móti á
næstunni, ég gæti t.d. hugsað mér
að byrja í kvennaflokki, en bara
ef engir kommónistar eru með.
Þeir tefla svo leiðinlega og leyfa
manni aldrei að vinna. Ég vil líka
taka það fram að við Friðrik er-
um bestu vinir, ég vinn hann oft í
lúdó. Kortsnoj er líka vinur minn,
hann hefur sagt mér margar ljótar
sögur af kommonum. Ég segi
honum góðar sögur af ýmsum
afleikjum framsóknarmanna í
staðinn.“
Leynilegar
lýðræðis-
aðferðir
Þegar hér var komið sögu var
Hnalldór orðinn svo klökkur að
ég varð að biðja hann að taka sér
hvíld. Síðan ræddum við eilítið
um hin ýmsu pólitísku blæbrigði
skákarinnar og komumst að mjög
áhugaverðum niðurstöðum. Ég
vil nota þetta tækifæri til þess að
vekja athygli skákmanna á því að
um leið og þeir setjast niður til
þess að tefla skák, eru þeir líka að
fremja athöfn sem er í órjúfan-
legu samhengi við þjóðfélagsleg-
ar staðreyndir. Ef þú t.d. ert að
tefla við skákmann úr liði þeirra
KGB-manna sem við Hnalldór
erum að reyna að bola úr embætti
með leynilegum lýðræðisaðferð-
um, þá er ekki bara verið að tefla
upp á mát, heldur um það hvaða
þjóðskipulag á að ríkja á íslandi í
framtíðinni. Með hverri skák sem
KGB-menn vinna færist nær
draumur þeirra um þjóðfélag
mannvonsku og alræðis. Én þá er
von að þú spyrjir, lesandi góður,
hvernig get ég þekkt sauðina frá
höfrunum? Jú, við Hnalldór höf-
um svar við því.
Pólitískur
skákstíll
Það er auðvelt að sjá á skákstíl
manna hvar þeir standa á hinum
þjóðfélagslega breiddarbaug.
Framsöknarmenn hreyfa mest
riddarana, til hægri eða vinstri
eftir því hvoru megin þeir eru við
Óla Jó. Kommarnir níðast mest á
peðunum, leika þeim fram á
borðið hið fyrsta og drepa
grimmt. Þeir sækjast einkum eftir
að drepa kónga og drottningar.
Kratarnir skáka mikið og oft, þ.e.
þeir sem tilheyra Vilmundararm-
inum. Þeir sem eru í skítapakks-
arminum tefla mest upp á gamla
stælinn, leika mönnunum bara
fram og til baka, reyng að spilla
fyrir andstæðingnum. Sjálfstæð-
ismcnn leika biskupunum ákaf-
lega mikið, eiginlega fullmikið.
Þ.e.a.s. Geirs-armurinn. Gunnars-
menn halda hins vegar mikið upp
á kónginn og passa hann vel, en
snerta aldrei drottninguna.
Alberts-ármurinn fórnar yfirleitt
öllu sínu liði snemma tafls til þess
að gera andstæðingnum til geðs,
og svo máta þeir hann yfirleitt í
restina. Ungir sjálfstæðismenn
hafa mjög ófullkominn skákstíl,
enda aðhyllast þeir frelsi og
gleyma stundum að fylgja skák-
reglum. Þeir sem eru í Matthías-
ar-arminum, aftur á móti, tefla
meira refskák, sumir meira að
segja undir borðum. Þeir sem eru
í Morgunblaðsklíkunni eru þó
mestir skákáhugamenn, en alveg
óvart og án þess að vita af því.
Þeir láta aðra skrá sig í taflfélög
og mæta á skákstað í grímu-
búningi.
Og þá eru aðeins eftir lokaorð
Hnalldórs: „Leggið hinu þjóð-
félagslega raunsæi lið og hafnið
alræðisskákstílnum."