Dagur - 10.06.1982, Blaðsíða 4

ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
RITSTJÓRNARSÍMAR: 24166 OG 24167
SlMI AUGLÝSINGADEILDAR OG AFGREIÐSLU: 24222
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARM.: HERMANN SVEINBJÓRNSSON
BLAÐAMENN: ÁSKELL ÞÓRISSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI: JÓHANNES MIKAELSSON
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT H.F.
Erfiðleikar
á vinnumarkaði
Samkvæmt þeim upplýsingum, sem hafðar
voru eftir forystumönnum vinnumarkaðarins í
morgun (9. júní) er vonlítið um að samningar
takist um nýja kjarasamninga áður en kemur
til víðtækra verkfalla. Mörg stærstu launþega-
félögin hafa boðað verkfall á fimmtudag og
föstudag í þessari viku og síðan ótímabundið
verkfall frá og með 18. júní, hafi samningar
ekki tekist fyrir þann tíma. Áhrif þessara
fyrirhuguðu vinnustöðvana er þegar farið að
gæta í ýmsum þáttum þjóðlífsins, til dæmis
hvað varðar úthald fiskiskipa, hamstur á
vörum í verslunum, ferðir erlendra ferða-
manna til landsins og utanlandsferðir íslend-
inga svo eitthvað sé nefnt. Auk þess er talin
hætta á að einhver þeirra atvinnufyrirtækja,
sem erfiðast eiga vegna tapreksturs og
rekstrarfjárskorts komist varla af stað aftur ef
verkföll ná til að lama starfsemi þeirra enn
frekar en orðið er.
Þó ekki sé dregin í efa nauðsyn á kjarabót-
um fyrir ýmsar starfsstéttir, þá er það almenn
skoðun að kjarasamningar sem gerðir eru við
núverandi efnahagsástæður muni ekki leiða af
sér hærri rauntekjur launþega. Kjarasamning-
ar í dag muni fyrst og fremst verða þáttur í
keppni milli hinna ýmsu launþegahópa um
það hvar þeir skipast í launastigann, miðað við
aðrar launastéttir í landinu.
Steingrímur Hermannsson, sjávarútvegs-
ráðherra og formaður Framsóknarflokksins,
lýsir hinu alvarlega ástandi í efnahagsmálum
þjóðarinnar í ítarlegu viðtali við Tímann í gær.
Þar segir Steingrímur meðal annars: „Talan 2
til 3 af hundraði samdráttar í þjóðartekjum
hljómar e.t.v. ekki svo óskaplega, en þetta
gæti þýtt samdrátt í gjaldeyristekjum, 10
til 15 af hundraði. Það lýsir líklega betur áhrif-
unum . . . Gjaldeyrisútstreymið hefur verið of-
boðslegt. Mér skilst að gjaldeyrisstaða bank-
anna hafi versnað um 679 milljónir króna á
fyrstu fjórum mánuðum ársins . . . Með svona
mikilli aðsókn í gjaldeyri, langt umfram það
sem aflast, erum við að éta upp forðann . . .
Fyrir launahækkunum er ekki til einn einasti
eyrir í þjóðarbúinu. Staðreyndin er sú að
minna er til nú en í fyrra. Ljóst er að í stað þess
að hækka laun þurfum við að dreifa þeim
birgðum sem af ástandinu skapast sem sann-
gjarnt á alla þegna þjóðfélagsins. Þá verða
þeir að taka þyngstu birgðirnar sem þola
mest . . Það er sama hvað samið er um, það
getur ekki orðið almenn kjarabót þegar þjóð-
artekjur fara minnkandi. “
Með þessi alvarlegu orð Steingríms í huga
er vonandi að samningsviðræður skili árangri,
stuðli að friði á vinnumarkaðnum, án þess að
efnahagslífi þjóðarinnar sé stefnt í meiri erfið-
leika en við blasa í dag.
Sigurður Jóhannesson.
Amtsbókasafnið:
141500 bækur
lánaðar út
ári
Skyldu Akureyringar lesa
meira eða minna en aðrir
landsmenn?
Það hefur ekki verið kann-
að en svo mikið vitum við að
síðastliðið ár fengu þeir lánað-
ar rúmlega 10 bækur hver af
Amtbókasafninu, alls 141500
bækur.
Þessar upplýsingar fékk
Dagur hjá Lárusi Zopanías-
syni yfírbókaverði á Amt-
bókasafninu um daginn,
ásamt því sem hér fer á eftir.
Hvers konar bókmenntir lesa
Akureyringar helst?
- Þeir lesa allt sem að kjafti
kemur. Helst vilja þeir eitthvað
nýtt, en annars er ekki til nein
úttekt á lestrarvenjum bæjar-
búa. Hér hafá menn aðgang að
öllum bókum safnsins og ég held
að það eitt að menn geti grams-
að hér að vild í hillum, geri það
að verkum að menn lesi mun
fjölbreyttara efni en annars og
fari héðan út með bækur, sem
aldrei væru lesnar af öðrum
kosti.
Er meira lesið á veturna en
sumrin?
- Hér áður fyrr var það mjög
áberandi hvað mikið meira var
lesið á veturna en á sumrin, en
nú hefur þetta breyst og er nú
nokkurn veginn jöfn útlán árið
um kring. Ég veit ekki hvað
veldur, kannski sumarfríin. T.d.
fer gríðarlega stór hópur manna
í sumarfrí á sama tíma hérna á
verksmiðjunum og ekki næstum
því allir nota fríið tií ferðalaga.
Sumir verja tímanum heima hjá
sér í rólegheitum við lestur
góðra bóka af safninu. Svo held
ég líka að hér ráði breytt
viðhorf. Það þótti áður fyrr leti
og amlóðaháttur að líta í bók á
sumrin og hefur sá hugsunar-
háttur ríkt fram á okkar daga en
er nú að breytast.
Er lestrarsalurinn jafn mikið
notaður á sumrin og á veturna?
- Nei, hann er stundum tóm-
ur heilu dagana. Samt er alltaf
einhver slæðingur af fólki sem
situr þar á sumrin, T.d. er ekki
óalgengt að þeir sem eru í há-
skólanámi verji einhverjum
hluta sumarfrísins í lestur og
nota þá gjarna aðstöðuna og
þægileg-heitin hérna. Eins sitja
hér stundum grúskarar og kafa í
ættartölum og gömlum skjölum.
Túristar leggja líka oft leið sína
hingað og sitja þá stundum heilu
dagana, sérstaklega þegar
rignir. Veðráttanhefur mikil
áhrif á alla starfsemi safnsins.
Það er t.d. áberandi meira um
útlán bóka eftir rigningarhelgi
en eftir góðviðrishelgi.
í grannlöndum okkar tíðk-
ast sá siður að bókasöfn hafi
ekki á boðstólum aðrar bækur
en þær sem ná ákveðnu gæða-
marki að mati þar til gerðrar
nefndar. Hefur komið til tals að
slíkur háttur verði tekinn upp
hér?
á boðstólum sem almenningur
vill lesa, annað tel ég ritskoðun.
Málið horfir líka öðru vísi við
hér en hjá nágrannaþjóðunum.
Við erum jú, ekki nema um 200
þúsund og gefum út mun færri
bækur en þær og bókasöfnin hér
þurfa ekki að velja eins þröngt
og þar. Það er líka staðreynd að
bókasöfn hér eru mun meira
notuc af almenningi en þar.
En i.á kaupið þið mis mikið
inn af hverjum bókartitli. Eftir
hverju farið þið þegar þið
ákveðið hvað mikið á að kaupa
af hverju?
- Við förum eftir föstum
línum, kaupum ákveðið magn af
skáldsögum og ákveðið af ævi-
sögum o.s.frv. Við reynum að
kaupa mest af því sem við vitum
að mest verður lesið en við verð-
um oft að ráða það af líkum
hvort bókin verður vinsæl eða
ekki. Stundum kemur í ljós að
meira er spurt eftir tiltekinni
bók en gert var ráð fyrir í inn-
kaupum, þá er bara að panta
fleiri eintök. Safnið hér er eitt
þriggja safna á landinu sem
prentsmiðjur þurfa að standa
skil á öllu sem þær gefa út. Hin
eru Lándsbókasafnið og Há-
skólasafnið. Hingað á sem sagt
að koma allt prentað mál sem út
kemur á landinu. Það verður
nátturulega misbrestur á því
þegar segja má að komin sé
prentsmiðja í annan hvern
bílskúr. Það liggur heilmikil
vinna í því að afgreiða þessi
prentskil. Dagblöðin þarf að
binda inn og koma þeim í hillu
og þau eru svo plássfrek að það
horfir til vandræða. T.d. leggur
Mogginn undir sig ca 90 cm. í
hillu árlega og öll blöðin þurfa
um 2 metra á ári. Þess verður
vonandi ekki langt að bíða að
allt þetta verði komið í míkró-
filmu. Við það sparast heilmikið
pláss en það verður óneitanlega
ekki eins gaman að lesa bók af
míkrófilmu eins og af spjöldum.
Nú eruð þið að fara að setja
upp sýningu hérna á safninu.
Hvað getið þið sagt okkur af
henni?
- Þetta eru nú reyndar tvær
sýningar sem báðar hefjast 12.
júní. Annars vegar er þetta
glerlistarsýning Leifs Breiðfjörð
og hins vegar verður sett upp
sýning sem haldin var í Lands-
bókasafninu í tilefni af afmæli
Halldórs Laxness. Þar verða
sýnd handrit af íslandsklukk-
unni og önnur gögn sem skáldið
byggði á við smíði bókarinnar.
Sýningarnar verða opnar á
opnunartíma safnsins og ég held
að það sé vel þess virði að skoða
þær.
- Nei, það tíðkast ekki hér á
landi og ég vona að svo verði
ekki í framtíðinni. Mér finnst
fólk sjálft eigi að ráða því hvað
það les en ekki einhverjir bóka-
safnsfræðingar, bókmennta-
fræðingar eða einhverjir aðrir
álíka spekingar. Mér finnst að
bókasöfn eigi að hafa þær bækur
Lárus Zophoníasson.
4^DAG,UR-10. júní 1982