Dagur - 25.06.1982, Blaðsíða 6

Þórsteinn Ragnarsson, prest-
ur að Miklabæ í Skagafírði,
hefur þjónað því brauði síðan
1978. Jafnhliða prestskapnum
rekur hann myndarbú og
stundar auk þess kennslu á
vetrum. Þórsteinn er sonur
séra Ragnars Fjaiars Lárus-
sonar, prests í Reykjavík, og
Herdísar Helgadóttur, konu
hans.
Þórsteinn fæddist í Sól-
vangi á Akureyri um það
leyti, sem Ragnar faðir hans
réðist sem prestur að Hofsósi.
Þar var hann í 2 ár, en fluttist
þá til Siglufjarðar, þar sem
þau bjuggu í 13 ár. Naut Þór-
stcinn þar skólagöngu fram
yfír landspróf. Hann settist í
3. bekk Menntaskólans á Ak-
ureyri, en fluttist til Reykja-
víkur sumarið eftir ásamt for-
eldrum sínum og settist þar í
4. bekk Menntaskólans í
Reykjavík, þaðan sem hann
lauk stúdentsprófí 1971. Vet-
urinn eftir fór hann í guð-
fræðideild Háskólans og lauk
þaðan guðfræðiprófí 1978.
Þórsteinn er kvæntur Elsu
Guðmundsdóttur, sem er
Siglfírðingur eins og hann, og
eiga þau hjón 3 dætur, Svan-
hildi Ólöfu, 13 ára, Herdísi, 8
ára og Guðnýju, 2 ára.
Miklibær er vildarjörð
- Ég varkominn með fjölskyldu
strax í menntaskóla og urðum
við bæði aö vinna mikið. Jafn-
hliða skólanum vann ég á sumrin
sem lögregluþjónn og leigubíl-
stjóri og viö landmælingar. Elsa
vann íbankalengst afalltáriðog
hélt þessu gangandi.
Það var margt, sem réði því,
að ég réöist hingað. Afar mínir
tveir voru prestar hér. Fyrst
Björn Jónsson, prófastur, sem
kom hingaö frá Bergsstöðum í
Svartárdal 1902 og var til 1918.
Pá tók Lárusafi minn Arnórsson
við. Hanri var litríkur persónu-
leiki og skemmtilegur. Ég er því
ættaður héðan og var hér sem
strákur í smátíma. Sóknarbörn-
in hvöttu mig einnig til að koma
hingað og réöi það miklu um
ákvörðun okkar. Við höfðum
ekkert komiö nálægt búskap,
þegar við komum hingað, en
vorum samt strax ákveðin í að
taka við búinu. Miklibær er vild-
arjörð og hefur staðið undir
nafni lengst af. Jörðinni var
skipt fyrir nokkrum árum, en er
enn ágætis meðaljörð. Við kom-
um hingað 1978, en það var
reyndar ekki fyrr en í fyrra, að
viö tókum við jörðinni að fullu
og heyjuöum túnin í fyrsta
skipti. Það hefur verið nóg að
gera hjá okkur. Við byggðum
fjárhús og hlöðu hérna niðri á
Kerhóli. Ég held, að þar hafi
staðið blönduker í fyrndinni til
að svala ferðamönnum og sé
Blönduhlíðin e.t.v. heitin eftir
því. Hlaðan er 1120 rúmmetrar,
með steyptu gólfi, súgþurrkun
og stokícakerfi. Fjárhúsin eru
með stálmottum og taka 200
kindur. í fyrra ræktaði ég upp 10
hektara hérna niðri á flatanum
og stefni að öðru eins í sumar.
Bústofninn er 150 kindur, 20-30
hross og 10-15 kálfar. Stofn-
stærðin fer eftir markaðsástand-
inu hvert ár. Þessa stundina er
markaður fyrir nautakjöt, en
eins og kunnugt er þurfa sauð-
fjárbændur að stríða við ægilega
offramleiðslu - það er vanda-
mál, sem nauðsynlega þarf að
leysa, annað hvort með því að
finna nýja markaði eða að draga
framleiðsluna saman. Það hefur
nú þegar verið fullreyn.t, að nýir
markaðir finnast ekki og standa
menn því frammi fyrir því að
þurfa að minnka framleiðsluna
til muna.
Nýlendur og
nýlenduveldi
- Ég er þeirrar skoðunar, að
eina leiðin til að leysa þetta
vandamál sé, að bændur vinni
betur úr vöru sinni heima í sveit-
unum. Með því gætu þeir
minnkað framleiðsluna jafn-
framt því, sem þeir gætu aukið
verðmæti vörunnar og fengið
meira fyrir minna. Nú er ríkj-
andi mikil miðstýring þeirra
fyrirtækja, sem vinna úr land-
búnaðarafurðum. Svo að dæmi
séu tekin héðan, þá eru tvö slát-
urhús á Sauðárkróki og eitt
mjólkurbú og þurfa bændur hér
að keyra vöruna alla leið niður á
Krók. Ég tel, að við þurfum að
minnka einingarnar og dreifa
þeim betur út um sveitirnar. Það
þættu skrýtin vinnubrögð, ef
togari landaði afla á Sauðár-
króki og honum væri keyrt fram
í Lýtingsstaðahrepp til vinnslu.
Ég veit, að breytingar sem þess-
ar verða ekki gerðar í einu vet-
fangi, en við gætum hugsað
okkur, að þær gerðust smátt og
smátt, jafnframt því sem þessar
stóru vinnslustöðvar úreltust og
byggja þyrfti fullkomnari
vinnslu. Þetta er sú eina farsæla
lausn, sem ég sé á þessu vanda-
máli. Það er náttúrulega gott og
gilt að stofna refabú og minka-
bú, en mér finnst eðlilegra, að
bændur vinni meira úr sinni
framleiðslu heima. Hitt minnir
mig dálítið á nýlendurnar
forðum, þegar nýlenduveldin
sóttu hráefnið til nýlendnanna
og unnu úr þeim heima.
Kirkjuhúsnæði illa nýtt
- Ég hef frétt, að þú hafir
bryddað upp á nýjungum í sam-
bandi við nýtingu kirkjunnar
hér.
- Já, kirkjuhúsnæði hér á
landi eru ansi oft illa nýtt. Kirkj-
ur eru vel brúklegar til fleiri at-
hafna en klassískra guðsþjón-
ustna og þess vegna ákvað ég í
samráði við tónlistarfélagið
hérna að efna til plötukvölda hér
á hátíðum kirkjunnar og var þar
spiluð ýmiss konar tónlist. Stef-
án Jónsson, bóndi á Grænumýri,
er formaður félagsins og á hann
eitt stærsta plötusafn á landinu.
Hann hefur séð um kynninguna
og hefur þetta gefist vel og þátt-
taka verið góð.Á uppstigningar-
dag fengum við svo Manuelu
Wiesler og Helgu Ingólfsdóttur
hingað og héldu þær konsert við
góðar undirtektir. Þær hældu
mjög hljómburðinum í kirkj-
unni. Ég hef látið mér detta í
hug að innrétta kjallara kirkj-
unnar sem nokkurs konar safn-
aðarheimili og e.t.v. bókasafn
hreppsins. Kirkuna má þannig
nýta mun betur til félagsstarfa
en nú er gert, en samt innan
vissra marka. Það er samt erfitt
að koma því þannig fyrir, að
þessir tveir þættir tengist
árekstralaust. Það er t.d. ekki
hægt að nota kirkjurnar sem
almenn fundarhús. Kirkjan er
vígð Guði og það er helgi yfir
kirkjum. En við þurfum bara að
líta til frumsafnaðarins til að sjá
þar viðhöfð mjög frjálsleg
messuform.
í flestum hreppum eru sem
betur fer ágætis félagsheimili,
sem hýsa félagsstarfið, en vissu-
lega skortir kirkjuna tilfinnan-
lega tengslin við félagslífið og
þess vegna verða starfsmenn
kirkjunnar að leita fyrir sér á
þeim vettvangi ekki síður en
öðrum.
í Miklabæjarkirkju þurfum
við að stríða við það vandamál,
að hún er svo stór og hitunar-
kostnaður svo svakalegur, að
sóknin stendur ekki undir því.
Kirkjan er klædd innan með
panil og verður að halda jöfnum
hita í henni yfir vetrartímann til
að panillinn giiðni ekki. í vetur
varð að hætta að kynda upp í
kirkjunni, af því að kostnaður-
inn við það var orðinn svo gífur-
legur.
Lægst launaðir
háskólamanna
- Jafnframt prestskapnum og
búskapnum stundarðu barna-
kennslu.
- Já, ég hef tekið að mér
kennslu á Steinsstöðum til að
geta fjármagnað framkvæmd-
irnar hérna á búinu. Kennslan
hlýtur að koma niður á prest-
störfunum, en prestlaunin eru
ekki það merkileg, að þau standi
undir þeim framkvæmdum, sem
ég hef staðið í síðustu ár. Prestar
eru lægst launaðir háskóla-
manna, undir 10.000 kr. á mán-
uði og er skömm að því fyrir
ríkið. Prestsetrin eru yfirleitt
miðdepill sveitanna og er siður
að gefa kaffi eftir messur. Það
verða prestarnir allt að kosta úr
eigin vasa. Prestar í kaupstöðum
eru með hærri bílastyrki en til
sveita, þrátt fyrir að sveitaprest-
arnir þurfi að aka mun meiri
vegalengdir en þeir í kaupstöð-
unum. Kjaramáiin eru í óttaleg-
um ólestri. T.d. áríkiðaðsjáum
viðhald prestsetra, en stendur
engan veginn við það. Það er af-
skaplega niðurlægjandi að þurfa
að sækja stíft í mörg ár eftir
sjálfsögðum viðgerðum á raka
og leka, en fá ekki neitt út úr
því.
Óskapleg breyting
- Er ekki erfitt fyrir maiin, sem
allan sinn aldur hefur búið í þétt-

• •
6 - DAGUR - 25. júní 1982