Dagur - 07.01.1983, Blaðsíða 6

FYRSTl SKIÐASKOLT HEIMS
Á HÚSAVÍK - ÁRBÐ 1777?

Við námsdvöí í Lillehammer í Noregi í vetur kynntist ég
fullorðnum manni, Svein Eggen, fyrrverandi tannlækni,
sem er mikill áhugamaður um ísland og íslensk málefni.
Svein Eggen kom ungur til íslands og sat einn vetur, 1928-
1929, við nám í Menntaskólanum á Akureyri. Svein er ætt-
aður frá Finnmörk, nyrsta fylki Noregs og er óþreytandi við
að kynna íslcnsk málefni í blöðum í heimabyggð sinni.
Sven Eggen iieldur þyí fram að fyrsti skíðaskóli heims
hafi verið settur á laggirnar á Húsavík árið 1777, þegar
Nikulás Buch, ungur norskur maður frá Hammerfest, var
fenginn til þess, að hvatningu Danakonungs, að kenna Hús-
víkingum skíðagöngu. Nikulás þessi settist að á Húsavík,
kvæntist þar og eignaðist fjölda barna og eru niðjar hans
núlifandi hundruð talsins. En fæstir bera nafn hans.
Um sögu Nikulásar Buch hefur Svein Eggen ritað í blöð í
Hammerfest og hann hefur aflað sér heimilda bæði héðan
frá íslandi og frá Noregi. Meðfylgjandi grein Eggens er
þýdd orðrétt og þar rakin í stuttu máli lífssaga Nikulásar
Buch.
Bjarni Sigtryggsson.
Sumardag einn, áriö 1977, lagði
skúta af staö frá Söröya meö
stefnuna á ísland. Meginfarmur-
inn var 30 hreindýr og sendandi
var „yfirkaupmaður" Peter
Christian Buch í Hammerfest.
Meö farminum sendi hann son
sinn, Nicolay, og tilgangur þessa
leiöangurs var hvorki meiri né
minni en sá að freista þess að
skjóta nýrri stoð undir atvinnulíf
á Islandi.
Nicolay Buch var 22ja ára gam-
all þegar hann fór þessa ferð og
þegar löndun var lokið og skipið
stóð klárt til heimferðar þá ákvað
hann að verða um kyrrt - og átti
reyndar aldrei eftir að líta Noreg
augum eftir það. Á íslandi lá fyrir
honum að setjast að og skapa sér
framtíð sem athafnamaður og
virtur samfélagsþegn með fjöl-
breytt áhugasvið. Og forlögin út-
deildu honum ríkulega sinn
skammt, jafnt af meðlæti sem
mótlæti.
Hinni íslensku grein Buch-ætt-
arinnar hefur verið óvenju lítt
sinnt. Upplýsingar um Nicolay
Buch, eða Nikulás Buch, eins og
nafnið er skrifað á íslensku, hafa
ekki veriö aðgengilegar og þessi
grein er tilraun til að koma þeim
saman í heillega mynd. Flestar
upplýsingar eru sóttar til íslenskra
heimilda.
Foreldrar
Nikulásar
Buch-ættin er merk ætt sem
greinst hefur víða. Ættfaðir hinnar'
norrænu greinarættarinnar, Mog-
ens Buch, sem uppi var á 16. öld,
var sonur hertoga í Holstein en
fluttist að heiman og gerðist bóndi
í Danmörku. Til Noregs kom
nafnið með föður Nikulásar, Pet-
er Christian Buch (1723-1784),
fæddum í Helsingör. Hann var
sendur til Hammerfest, nyrst í
Noregi, árið 1940 í „faktorslæri"
við hina Konunglegu grænlensku,
íslensku, Finnmerkur og fær-
eysku verslun, þar sem hann eftir
þrjú ár var gerður að verslunar-
stjóra, eða „yfirkaupmanni".
Hann var óvenju fjölhæfur maður
og góðum gáfum gæddur og hafði
mikil og góð áhrif á þróun byggð-
arlagsins. Það var ekki síst honum
að þakka að Hammerfest öðlaðist
kaupstaðarréttindi, en við það
var danskri einokunarverslun
aflétt árið 1789.
Peter Christian öðlaðist mikla
þekkingu á náttúru og dýralífi
Finnmerkur og íshafsins og hann
eygði hvarvetna möguleika til
aukinnar tekjuöflunar. Eftirhann
liggur auk þess talsvert af rituðu
máli og hluta þess má finna í
skjalasafni Hins konunglega
norska vísindafélags í Trond-
heim.
Peter Christian kvæntist í Más-
öy kirkju, að öllum líkindum árið
1749, Önnu Marie Elisabeth
Kraft (1725-1801), systur Jens
Kraft, sem þá var sóknarprestur í
Másöy. Þeim varð níu sona og
tveggja dætra auðið. Nikulás var
sjötta barnið í röðinni.
Árið 1780 var Peter Christian
útnefndur tollyfirvald og kan-
sellírád í Kristiansand, þar sem
hann lést fjórum árum síðar.
Ekkja hans flutti aftur norður til
Finnmerkur. Hún reisti sér hús
við Rypefjord við Hammerfest og
þar andaðist hún árið 1801.
Hreindýraflutn-
ingur til Islands
Árið 1773 var Peter Christian
Buch leigð öll Söröya gegn 22ja
ríkisdala gjaldi árlega, en auk
þess skyldi hann leggja til í lok
leigutímans 20 hreindýr. Með
þessu ákvæði samningsins höfðu
hin dönsku yfirvöld ísland í huga.
ísland var ekki allt vel til jarð-
ræktar fallið og þegar árið 1699
hafði hugmyndin um hreindýra-
rækt sem viðbótarbúgrein verið
sett fram af Páli lögmanni Vídalín
í erindi sem hann ritaði dönskum
yfirvöldum á latínu! Ekki er víst
að hin latneska tunga hafi haft
hinn kyngimagnaða kraft sem
þurfti; í það minnsta varð ekkert
úr framkvæmdum.
En á sjötta og sjöunda áratug
18. aldar var veðrátta með ein-
dæmum köld og grasspretta lítil
og auk þess hrundi sauðfé niður
úr pest. Sumarið 1771 var því haf-
ist handa um fyrstu tilraun með
flutning hreindýra til íslands og
nokkrum dýrum sleppt við Hlíð-
arenda. En tilraunin gekk ekki vel
og móðuharðindin (1783-1785)
bundu endi á hana.
Pað var svo við aðra tilraun sem
P.C. Buch stóð fyrir árið 1777 sem
Nikulás kom til íslands. Faðir
hans var svo rausnarlegur að hann
sendi ekki aðeins hin 20 umsömdu
dýr, heldur 30, sex tarfa og 24 kýr.
Þetta voru allt úrvals dýr og sagt
var að stofninn á Söröya hafi verið
laus við þá sjúkdóma sem herjuðu
hreindýrastofninn í landi. Og þar
að auki bar Buch sjálfur kostnað-
inn af flutningnum til íslands.
Sjö dýranna létu lífið í hafi en
hinum var sleppt nálægt Hafnar-
firði. Upphaflega hafði það verið
ætlunin að flytja Samafjölskyldur
til íslands til að kenna íslending-
um að rækta og temja hreindýr en
úr því varð ekki og dýrunum var
sleppt lausum á Reykjanesi. Fyrir
þetta framtak var Peter Christian
Buch heiðraður með medalíu
með brjóstmynd Danakonungs á
framhliðinni en á bakhlið meda-
líunnar stóðu þessi orð: „Fryder
Og Ærer“.
Næstu áratugi jókst hreindýra-
hjörðin að vexti uns hundruð
dýra gengu í hjörðum og veiði gat
hafist. Frá árinu 1817 voru aðeins
kálfar friðaðir en 1849 var allri
friðun hætt. En harðindaveturinn
1880-1881 virðist hafa gengið
verulega nærri stofninum og árið
1901 var hann með öllu friðaður.
En það virðist ekki hafa dugað og
líkur benda til að hann hafi að
mestu verið útdauður 1930.
Það var svo íslenskur maður,
prestur í Kautokeino, Ólafur Jós-
efsson Hjort (fæddur að Bægisá
eða Stærra-Árskógi 12. júlí 1740)
sem stóð fyrir þriðju tilrauninni.
Hann flutti til íslands 23 dýr og
var þeim sleppt á Vaðlaheiði.
Fjórðu og síðustu tilraunina gerði
svo Per Jensen í Avjovarre árið
1787. Þau hreindýr sem finnast á
íslandi í dag á svæðun um norð-
austan Vatnajökuls eru að líkind-
um öll úr síðustu hjörðinni
komin, ef til vill eitthvað blönduð
dýrum úr hjörð Ólafs Jósefs-
sonar.
Nicolay Arnt Peter Buch
(1755-1805).
Fæddur með
silfurskeið í munni
og skíði á fótum
í ættarbókinni „Slegten Buchs
stamtavle" (Dreyer-forlagið
1927) er að finna ýtarlegar og að
mörgu leyti nákvæmar upplýsing-
ar um börn P.C. Buchs, öll nema
Nikulás. Um hanns tendur aðeins
þessi eina stutta setning: „f. ca.
1755, sagður við skiptum 1784
(sem og 1802) vera á íslandi.“
Engu að síður er ekki hægt annað
en álíta sem svo að Nikulás sé
fæddur með silfurskeið í munni,
eins og sagt er. Hann er fæddur
inn í athafnaríka fjölskyldu og
alinn upp á menningarheimili,
fjölskyldan naut álits og bjó við
góð efni. Hann var auk þess búinn
miklum og góðum hæfileikum
eins og faðir hans. Hann hafði
yndi af útiveru og stundaði veiðar
og það mætti orða það sem svo að
hann væri fæddur með skíði á
fótum. En ekki vitum við hvort
fæðingin hefur gengið illa, um
móðurina vitum við frekar lítið
utan það að hún var skyld Önnu
Colbjörnsdatter, og að hún lést
blind.
Nikulás var handlaginn en engu
að síður bókhneigður og hann
eigaðist gott safn bóka. Lítið er til
skráð um skólagöngu hans en þó
er augljóst að hann hefur fengið
tilsögn vel umfram það sem venja
var. Hann tók í arf áhuga föður
síns á gögnum og gæðum náttúr-
unnar. Hann nam iðn sem beykir,
auk þess sem hann kynntist
læknavísindum - já, galdur og
seið ef svo mætti kalla. Allt átti
þetta eftir að koma honum að
góðum notum í hinum nýju heim-
kynnum. Á íslandi fékk Nikulás
strax frá byrjun orð fyrir að vera
fær í flestan sjó og flest fórst hon-
um vel úr hendi.
Fyrsti skíðaskóli
í heimi
Fátt bendir til þess að Nikulás hafi
skipulagt vetursetu þegar hann
fór út. En landið hefur heillað
hann og þegar hreindýrunum
hafði verið sleppt fór hann á fund
yfirvalda dönsku Einokunnar-
verslunarinnar í Reykjavík. Þar í
húsum, sem og meðal stjórnvalda
á íslandi, voru menn að góðu
kunnir fjölskyldu Buchs, en ung-
um Norðmanni stóð samt ekki
margt til boða á íslandi. Hann
fékk samt starf sem undirassistent
hjá versluninni á Húsavík. Niku-
lás hafði annaðhvort haft skíði
með sér eða fengið þau send
heiman frá Noregi og þegar snjóa
tók norður í Þingeyjarsýslu næsta
vetur fór hann að iðka íþrótt sína.
Og laghentur sem hann var þá
smíðaði hann auk þess skíði úr
rekaviði. Heimamenn voru orð-
lausir. Þeir þekktu að vísu þrúgur
sem þeir notuðu til að komast
gangandi leiðar sinnar um þykk
snjóalög en þetta var nokkuð nýtt
og framandi.
Þótt merkilegt megi virðast þá
er ekki víða minnst á skíði í forn-
sögunum íslensku þótt skíða-
ganga hafi verið mikið iðkuð í Nor-
egi. í Konungsskuggsjá, sem rituð
er á 13. öld, segir m.a.: „En þat
mun þykkja meiri undr, er svá er í
frá sagt um þá menn, er þat
kunnu, at temja tré eða fjalir til
þess at sá maðr, er hann er eigi
fimari á fæti en menn aðrir, með-
an hann hefir ekki annat á fótum
en skúa sína eða elligar bera fætr
sína, en jafnskjótt sem hann bindr
fjalar undir fætr sér, annat tveggja
sjau álna langar eða átta þá sigrar
hann fugla at flaug eða mjóhunda
at rás . . .“
Sumir eru þeirrar skoðunar að
landnámsmenn hafi haft skíði
með sér til íslands, en skíðaganga
hafi lagst niður með tímanum. En
það þurfti í það minnsta Finn-
merkurbúa til að innleiða íþrótt-
ina að nýju.
Framtakssemi Nikulásar
spurðist til Kaupmannahafnar og
konungur lét þau boð ganga til
stiftamtmanns, að ef hann teldi
skíðagöngu geta komið íslending-
um til góða þá skyldi hann hvetja
undirassister Buch til að kenna
öðrum íþróttina. Og fyrir það
skyldi hann verðlaunaður. Og þar
með hóf fyrsti skíðaskóli heimsins
göngu sína - árið 1777. Nemend-
ur voru þrír! En Nikulás hélt
Thorlacius boð eftir Nikulási þar
sem eldri dóttir hans, Karen, sem
þá var aðeins 15 ára gömul, hafði
fengið mein í annan fótinn. Þrír
danskir starfsmenn brennisteins-
verksins voru vitni að þessu og
urðu óhressir yfir. Þegar Nikulás
sneri heim eftir að hafa
hjálpað stúlkunni lágu Danirnir
fyrir honum og veittu honum
ráðningu. Málið fór fyrir sýslu-
mann og í dómabók Þingeyjar-
sýslu stendur að hann hafi mátt
þola „blóð og bláma, fastandi
högg, jarðvarp og klæða sundur-
föður sinn, Björn Thorlacius, því
stuttu eftir heimkomuna gekk
Nikulás að eiga Karenu og nú virt-
ust draumar hans vera að rætast.
Móðuharðindin -
Islendingar fluitir
til Jótlandsheiða?
Brennisteinsverkið á Húsavík var
reist árið 1761. Það er nú löngu
lagt niður en var umtalsverður
stóð yfir í hálft ár var eitt hið
mesta í sögunni. Hraunflóðið
fyllti upp dalina þar sem Skaftá og
Hverfisfljót höfðu runnið, allt
upp í 190 metra hæð! 20 bújarðir
grófust undir eða eyðilögðust af
hrauni. En þrátt fyrir þetta var
það samt ekki hraunflóðið sem
olli mestu tjóni, heldur aska og
eitrað gas sem lagðist yfir stór hér-
uð og drap búpening. 10 þúsund
manns létu lífið í Móðuharðind-
unum næstu tvö árin. Þau hrein-
dýr sem sleppt hafði verið á
Reykjanesi spjöruðu sig bærilega
Svein Eggen og Arngrímur Bjarnason í Mývatnssveit 1972.
kennslunni áfram og í dag er hans
helst minnst fyrir það að hafa inn-
leitt skíðaíþróttina á íslandi og
hann á heiðurinn af því að íþrótt-
in breiddist út um Þingeyjarsýslu í
lok 18. aldar.
Að ósekju á fund
yffrvaldsins
Að nokkrum tíma liðnum var
Nikulás hækkaður í tign, frá því
að vera verslunarþjónn í það að
verða assistent. Yfirmaður hans
var sá mektugi yfirkaupmaður
Höyer. Hinn mektarmaðurinn á
Húsavík á þeim tíma var Björn
Thorlacius, forstöðumaður
brennisteinsverksins. Hann var
sonur Halldórs biskups Brynjólfs-
sonar. Kristjana kona Björns var
norsk í aðra ættina og Nikulási var
vel tekið á heimili þeirra. Eftir að-
stæðum þeirra tíma voru þau hjón
sterkefnuð. Þau áttu tvær dætur.
Þekking Nikulásar á læknis-
fræði spurðist fljótt út og til eru
margar sögur af því hvernig hann
hjálpaði fólki sem þjáðist af ýms-
um og ólíkum sjúkdómum. Júní-
dag nokkurn árið 1779 gerði
slit.“ Það hefur eflaust verið
Nikulási sár reynsla að hljóta að
ósekju þessa meðferð.
Utan - og aftur
heim
En Nikulás var sterkur meiður
sem brotnaði ekki þrátt fyrir öf-
und og afbrýði. Árið 1781 var
hann gerður að umboðsmanni
verslunarinnar á Vopnafirði. En
það var einhver óeirð í honum og
Vopnafjörður var ekki staður
drauma hans. Næsta haust var
hann kominn til Kaupmanna-
hafnar. Þar varð honum það deg-
inum ljósara að hann yrði að fara
aftur heim. Og heim merkti ekki
Hammerfest lengur. Það var
Húsavík og án efa hefur Karen
verið þar undirrótin. Þau höfðu
skrifast á og eflaust verið heit-
bundin. Hann skýrði mál sín fyrir
yfirvöldum og síðla vors 1783
steig hann að nýju á land á Húsa-
vík en hafði nú öllu ábyrgðarmeiri
stöðu að gegna en 1777. Nú var
hann yfirassistent við verslunina
auk þess að hann tók við forstöðu
brennisteinsverksins eftir tengda-
atvinnurekstur þegar Nikulás
veitti því forstöðu og þá var skip-
að út árlega um 24 tonnum af
brennisteini. Brennisteinninn var
hirtur óhreinsaður í námum í Ket-
ildyngju, Námaskarði og á
Þeistareykjum og fluttur á hest-
um til FÍúsavíkur þar sem hann
var hreinsaður. Brennisteinslykt-
in, sem þá grúfði löngum yfir
verslunarstaðnum, bar þess vitni
að þarna var eldvirkt landssvæði.
Þingeyjarsýsla, reyndar allt mið-
bik landsins, liggur nefnilega á
þeirri stóru rifu í jarðskorpunni
sem teygir sig frá Jan Mayen yfir
ísland, Azoreyjar og Tristan da
Cunha allt til Suðurskautsins. Og
rifa þessi, Atlantshafshryggurinn,
líkist helst kviðsliti á jarðskorp-
unni sem stöðugt þrýstir á og leit-
ar útrásar. En engum var ógnin
kunnari en einmitt íslendingum.
Og svo gerðist það árið 1783,
skömmu eftir brúðkaup Karenar
og Nikulásar, að afdrifaríkasta
gos íslandssögunnar varð. Laka-
gígar suðvestan Vatnajökuls
sprungu og hraunmassinn
streymdi úr nálægt eitt-
hundrað gígum sem lágu yfir 30
kílómetra belti. Eldgosið, sem
þessi ár en hin sem látin höfðu
verið laus við Hlíðarenda hurfu
nú með öllu. Reyndar misstu ís-
lendingar á þessum harðindaár-
um 82% alls sauðfjár og 77%
hesta sinna auk 55% nautpenings.
Það var ekki að furða þótt yfir-
völd væru uggandi um búsetu-
horfur á landinu. Slík var upp-
gjöfin að í alvöru var ráðgert að
flytja þær 30 þúsundir sem lifðu
hörmungarnar til Jótlandsheiða.
Og ef svo hefði farið hefði það
verið kaldhæðni örlaganna fyrir
Nikulás Buch. En af þessum þjóð-
flutningum varð þó aldrei og hinir
harðgeru íslendingar sigruðust á
þessum „svartadauða“ sem og
öðrum.
Lífíð gengur sinn
gang
Skaftáreldar hljóta að hafa valdið
miklum ugg og kvíða norður í
Þingeyjarsýslum þótt þar nyrðra
hafi fólk verið heppnara að því
leyti að þar féll minni aska. En líf-
ið gekk samt sinn gang.
Nikulás hélt áfram kaup-
mennsku sinni og annarri at-
wm
hafnasemi. Árið Í786 heiðruðu
stjórnvöld hann fyrir frumkvæði
hans í íþróttamálum, sérstaklega
fyrir að hafa kennt fólki skíða-
göngu. Og hann hlaut heiðurs-
laun að upphæð 8 ríkisdali!
Þótt peningar hafi verið langt
um verðmeiri í þá daga en nú þá
voru átta ríkisdalir aðeins lítill
hluti af þeirri velmegun sem
Nikulás og Karen nutu á þessum
tíma. Peter Christian Buch lést í
janúar árið 1784 á fyrsta hjúskap-
arári þeirra og í arf eftir hann
hlutu þau 449 ríkisdali. Það var
veruleg fjárhæð í þá daga, ekki
síst á Islandi. Og tengdaforeldrar
Nikulásar, Björn og Kristjana
Thorlacíus létust bæði 1794. Við
arf eftir þau jókst auður Karenar
og Nikulásar enn verulega, bæði
að lausum aurum og með hluta
stórjarðarinnar Laxamýri. Fjöl-
skyldan var nú vel umfram aðra
sett.
Eins og áður er sagt var Nikulás
Buch drífandi og athafnasamur
maður á mörgum sviðum. Eins og
faðir hans hafði gert varði Nikulás
bæði tíma og fjármunum til að
auka þekkingu sína á náttúru
landsins, gögnum og gæðum, og
sérstakan áhuga hafði hann á
jarðefnum. Hann varð öðrum
fróðari um brennistein. Á því
leikur vart vafi að á þessum tíma
hefur hann verið einn af merkustu
mönnum á Norðurlandi.
Nikulás Buch
gerist bóndi
Það var hinn umsvifamikli Krist-
ján konungur fjórði sem hafði
komið á einokunarverslun á ís-
landi á 17. öld. Brennisteinsverk-
ið heyrði einnig undir konung. En
einokunin var landsmönnum
byrði og einn helsti baráttumaður
gegn henni var Skúli landfógeti
Magnússon (1711-1797). Fyrsti
áfangi í baráttunni gegn einok-
unni var þegar Reykjavík fékk
kaupstaðarréttindi 1786. Einok-
unin var nú á undanhaldi.
Það er ekki gott að segja hvaða
áhrif þessi stefnubreyting hafði á
Nikulás en í það minnsta ákvað
hann að segja upp forstöðustarfi
við Brennisteinsverkið árið 1791
og gerast bóndi. Ef til vill var það
einmitt það sem hann innst inni
hafði þráð. Hann bjó nú á þrem
jörðum næstu árin þangað til fjöl-
skyldan flutti árið 1796 að Laxa-
mýri, sem þau áttu hlut í. Laxa-
mýri er nokkra kílómetra sunnan
við Húsavík, nyrst í Aðaldal,
kostajörð. Bærinn stendur á
bökkum hinnar gjöfulu Laxár í
fögru umhverfi. Þar hefur verið
gott að búa.
*
Ogæfa dynur yfír
Árið 1798, tveim árum eftir að
fjölskyldan flutti að Laxamýri,
voru gleðitíðindi enn í vændum.
Karen lá á sæng, ellefta eða tólfta
barnið á fimmtán árum væntan-
legt. En að þessu sinni gekk ekki
allt sem skyldi. Barnið lifði, en
móðurinni blæddi út við fæðing-
una. Karen varð aðeins 34 ára
gömul. Nikulás var brostinn af
sorg. Börnin á heimilinu voru nú
10 talsins, það elsta um fermingu.
Hvernig var hugsanlegt að halda
heimili og annast þennan stóra
barnah óp án móður? Nikulás var
aðeins 43 ára gamall, í góðum efn-
umogábestaaldri. Sjálfsagt erað
álíta að einfaldasta lausnin hafi
verið sú að finna sér aðra konu.
En sú hugsun hefur honum ef til
vill verið óbærileg, söknuðurinn
eftir Karenu of mikill. Nikulás
gerði nú það sem hann hefur talið
réttast. Hann kom sjö barnanna
fyrir hjá vinum og vandamönn-
um. Stór hluti auðsins fór nú til að
greiða með börnunum.
Síðustu ár
Nikulásar Buch
Þremur árum eftir þetta áfall, árið
1801, flutti Nikulás að Bakka,
norðan Húsavíkur, með þeim
þrem barna sinna sem með hon-
um voru. En nú var eitthvað tekið
að bresta. Nikulás fékk æ tíðari
tákn þess að hann sjálfur þjáðist
af innanmeini, sem svo kostaði
hann lífið 1805. Þá var hann
fimmtugur að aldri.
Það er erfitt að gera sér grein
fyrir því í dag hve örlagaríkar af-
leiðingar móðurmissirinn hafði
fyrir börn þeirra hjóna. Við það
að vera komið fyrir sem móður-
lausum misstu þau fljótt þá virð-
ingu sem fjölskyldan hafði notið.
Nú voru þau svipað sett og fátækir
munaðarleysingjar.
Virðingin fyrir Buch nafninu
hvarf fljótt og nafnið dó út. Ör-
lögin höguðu því svo til að börnin
fengu ekki þann byr sem vænta
mátti.
Hrólfur Ásvaldsson segir í Ár-
bók Þingeyinga: „Ekki erólíklegt
að núlifandi fólk af Buchsætt telji
hátt á annað þúsundið. Væri vel
farið ef þetta fólk heiðraði minn-
ingu þeirra Nikulásar og Karenar
með því að vera stolt af Buchsætt-
inni.“
Heimildir:
Birgir Thorlacius: Um íslensk
hreindýr (Freyr, 56. árg. 8.-9. tbl.
1960).
Buch, Fredrik Bing (Amundsen,
Anna Johanne og Stange, Margot
Morris): Slegten Buchs Stamtavle,
Dreyers Grafiske Anstalt, Stavan-
ger, Noregi, 1927.
Hrólfur Asvaldsson: Um Nikulás
Buch, ætt hans og uppruna, Árbók
Þingeyinga, 1979.
Ingimar Jónsson: íþróttir, Alfræði
Menningarsjóðs, Reykjavík 1976.
Ólafur Davíðsson: íslenskar
skemmtanir, Hið íslenska bók-
menntafélag, 1888-92.
Sigurður Jónsson: Skíðafar íslend-
inga fram um 1900, ritgerð til BA-
prófs í sagnfræði, 1977.
Skarphéðinn Þórisson: Hreindýr,
Rit Landverndar: Villt spendýr,
Reykjavík.
Þorsteinn Jósepsson: Landið þitt,
Bókaútgáfan Örn og Örlygur,
Reykjavík 1966.
6 - DAGUR - 7. janúar 1983
7. janúar 1983 - DAGUR - 7