Dagur - 25.01.1984, Page 7
6 - DAGUR - 25. janúar 1984
25. janúar 1984 - DAGUR - 7
Hundur dó
af völdum
eiturs fyrir
hrafna....
Af hverju er eitrað fyrir fugla á jörðu niðri?
„Við vitum að við höfðum
ekki leyfí til að hafa tíkina
lausa og meindýraeyðirínn
var búinn að segja okkur að
binda hana, en okkur fannst
ekki ástæða til þess. Hún
hafði alltaf veríð laus og fór
aldrei neitt frá; hún fór í
brekkuna béma fyrir ofan og
skipti sér aldrei af ókunnug-
um. Við búum innst í Inn-
bænum og það er opið svæði
héma fyrír ofan og innan þar
sem margir fara um með
lausa hunda. En okkur
fínnst það ekki aðalmálið,
heldur fínnst okkur furðu-
lega að þessu staðið á allan
hátt. “
Svo mæltu hjónin Kristján Jóhann-
esson og Helga Nóadóttir. Pau urðu
fyrir því sorglega óhappi að tíkin
þeirra, Spíra, komst í kjöt með svefn-
meðalinu Fenemal. Kjötið var ætlað
til að koma hröfnum yfir í eilífðina.
En því miður komst Spíra í það og
dó eftir að hafa legið lömuð í 3 daga.
„Það var á fimmtudaginn sem þeta
gerðist. Henni var hleypt út, eins og
alltaf hafði verið gert. Hún var yfir-
leitt mjög stutt úti, í þetta skipti var
hún reyndar óvenju lengi, eða um
klukkutíma. Við vorum farin að
undrast um hana þegar hún loksins
birtist. Við hleyptum henni inn, en
skruppum sjálf frá í 3 korter og þegar
við komum aftur var hún orðin lömuð
að aftan og það smá breiddist út um
allan skrokkinn. Við höfðum strax
samband við dýralækni, sem sendi
heilbrigðisfulltrúa til okkar. Þeir voru
mjög jákvæðir, en töldu að ekkert
væri hægt að gera. Vinur okkar, Jón-
as Ingimarsson læknir, sýndi þessu
mikinn áhuga. Hann setti upp hjá
henni vökva og sprautaði hana með
penisillíni ef hún hefði fengið lungna-
bólgu líka. Við héldum í vonina og
þrjóskuðumst við að láta svæfa hana,
en allt kom fyrir ekki. Hún dó eftir 3
sólarhringa.
Við töluðum við Jón, mein-
dýraeyði, og hann segist hafa séð
hana narta í kjötið, en lét okkur ekk-
ert vita. Ef það er rétt að hún hafi að-
eins nartað í kjötið, hlýtur að vera
um gífurlegt magn af lyfinu að ræða.
Það mætti helst
ímynda sér að maðurinn viti ekkert
hvað hann er með í höndunum. Við
skiljum heldur ekki af hverju er eitr-
að fyrir fugl á jörðu niðri. Það hlýtur
alltaf að vera hætta á að skepnur og
jafnvel börn komist í eitrið. Okkur og
eflaust fleirum þætti eðlilegra að
koma þessu fyrir ofan jörðu, uppi í
trjám, Ijósastaurum eða öðru slíku.
Okkur finnst vægast sagt illa og kær-
uleysislega að þessu staðið. Eitrinu er
dreift á útivistarsvæði þar sem margir
fara um. Það var hvergi tilkynnt að
þessi eitrun stæði fyrir dyrum, við
höfðum því ekki hugmynd um að
þetta lægi svona stutt frá heimili
okkar.
Við erum ákveðin í að kanna hver
réttur okkar er í þessu máli og ætlum
að höfða mál ef við höfum einhvern
rétt. Við vitum að við endurheimtum
Spíru ekki með því móti, en okkur
finnst ekki hægt að láta þetta kyrrt
liggja. Það gæti kannski orðið til þess
að þetta endurtaki sig ekki.
Það má geta þess að Spíra var af
tegundinni Irish Shetter, það eru
írskir veiðihundar. Mjög fáir hundar
eru til af þessari tegund hér á landi og
hvolparnir kosta orðið 15.000 kr. Við
bjuggum í Bandaríkjunum í nokkur
ár og áttum þá 2 svona hunda. Við
fengum auðvitað ekki áð koma með
þá til landsins en vorum ákveðin í að
fá okkur svona hund er heim kæmi.
Eftir árs leit hér heima fengum við
loks Spíru. Það yrði ærin fyrirhöfn
fyrir okkur að ná okkur í annan svona
hund, og við höfum reyndar ekki gert
það upp við okkur hvort við höfum
áhuga á því. Það eru engar ýkjur að
við höfum misst besta vin okkar,“
sögðu Kristján og Helga í lok sam-
talsins. - HJS.
Sonur Krístjáns og Helgu, Jóhannes, heldur hér utan um vinkonu sína Spíru.
Það hefur löngum verið sagt að höfnin sé lífæð
íslensku þjóðarinnar. Höfnin er mikilvægasti
staður hvers byggðarlags sem byggir afkomu
sína á sjávarútvegi og það er þar sem mestur
hluti þess gjaldeyris sem þjóðin aflar sér
streymir á land.
Ef þú vilt finna púls þjóðlífsins slá, farðu
þá niður á höfn, er haft að orðtaki og víst er
það að höfnin hefur til skamms tíma verið ið-
andi af lífi mestan part sólarhringsins. En nú
eru blikur á lofti. Aflaleysi hefur lamað hafnir
landsins í bili a.m.k. en þrátt fyrir það er alltaf
eitthvað töfrandi við höfnina. Þar hafa skip
lagst að bryggju og lagt frá landi svo lengi sem
elstu menn muna og það þykja alltaf tíðindi er
skip kemur í höfn. Svo mun það alltaf verða,
hvað sem þorski og loðnu líður - höfnin mun
alltaf vera einn ríkasti þátturinn í þjóðlífi ís-
lendinga. Meðfylgjandi myndir tók KGA
ljósmyndari Dags er Súlan EA kom til heima-
hafnar á dögunum og eins og lesendur sjá þá
eru þessar myndir hrífandi í einfaldleika
sínum. Höfnin er eilíf - svo einfalt er það.
„Hann blótaði lundinn"
í annars fróðlegri grein í Degi 9.
desember síðastliðinn, um skóg-
ræktina á Vöglum og skóga í
Fnjóskadal, kemur fram svo
slæmur misskilningur blaða-
mannsins á merkingu góðra og
gildra íslenskra orða að ekki má
um þegja.
í greininni segir svo: „Það mun
hafa verið Þórir snepill, sem nam
Fnjóskadal. Hann þurfti að
höggva lund í skóginn til að geta
reist sér bæ og heitir því bærinn
eðlilega Lundur.“
Lundur merkir fyrst og fremst
trjáþyrping, skógarlundur - í
rýmri merkingu skógur, jafnvel
einstakt stórt tré, en álls ekki
rjóður, autt svæði í skógi, gras-
blettur í kjarri eða annað
hliðstætt.
„Hann blótaði lundinn,“ segir
ennfremur í Landnámu um Þóri
snepil í beinu framhaldi þess sem
áður er greint. Líkur benda til að
ekki hafi annars staðar í Fnjóska-
dal verið stórvaxnari skógur en
um Lund. Vera má að það hafi
öðru fremur laðað Þóri þangað
úr Kinninni, þar sem „hann nam
ei yndi“.
í fornum trúarbrögðum Norð-
manna má segja að víða slái
saman forfeðradýrkun, trú á
vætti og trú á gróður jarðar.
Hvergi kemur það ljósar fram en
þegar fórnir voru færðar holl-
vættum heimilisins, svo sem
heimilistrénu eða lundinum, sém
fékk vænan slurk jólaölsins
heimagerða að rótum sínum. Um
þetta er mikinn fróðleik að finna,
allt frá Víkingaöld til 20. aldar í
ritinu Vár gamle bondekultur
eftir Kristofer Visted og Hilmar
Stigum, II, bls. 303^125. (J.W.
Cappelens forlag 1971.)
Trúin á „huldar landsins
verndarvætti(r)“ og „lundinn
helga“ fylgdi landnámsmönnun-
um hingað og leynist með ætt-
stofninum enn í dag, samofin trú
Þorkels mána á þann guð er sól-
ina hefði skapað - trúnni á höf-
und alls lífs.
Naumast mun því efni hafa
verið gerð betri skil af öðrum en
séra Benjamín Kristjánssyni í
Eyfirðingabók hans II, bls. 20-
34: Átrúnaður Þóris snepils.
11. desember 1983
Jón Kr. Kristjánsson.
Athugasemd blaðamanns.
Ég þakka Jóni tilskrifið, hólið og
aðfinnsluna. Hins vegar vona ég
að það gleðji hann, að ég tel mig
gera fullan greinarmun á „lundi“
og „rjóðri“. Það er rétt, ég talaði
um að Þórir snepill hafi höggvið
sér „lund“ í skóginn og þess
vegna héti bær hans Lundur. Mín
hugsun var sú, að hann hefði
byggt sér stærri bæ en svo, með
útihúsum og öðru sem sveitabæ
tilheyrir, að eitt rjóður gæti
dugað. Þess vegna hafi Þórir
þurft að höggva eitt „rjóður“ hér
og annað þar. Útkomuna hélt ég
verða byggilegt umhverfi með
rjóðrum og trjáþyrpingum, jafn-
vel einu og einu tré á stangli. í
heild fannst mér rétt að kalla
þetta svæði lund, en ekki rjóður
eða skóg. Ef til vill er það minn
misskilningur. En hvað um það,
bær Þóris snepils heitir Lundur.
Ef til vill hefur Þórir snepill aldr-
ei þurft að höggva neitt. Hugsan-
lega hefur hann fundið á bökkum
Fnjóskár byggilegt land, með
rjóðrum og tráþyrpingum, byggt
þar bæ og nefnt Lund.
Gísli Sigurgeirsson.
Verðum með kynningu á búðingum
í flestum matvöruverslunum
á Akureyri og Eyjafjarðarsvæðinu
fimmtudaginn 26. janúar
fra kl. 4-6 e.h.
Mjólkursamlag KEA
Akureyri Simi 96-21400