Dagur - 18.01.1985, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - 18. janúar 1985
Era böm mmmeskjur
eða ofurlítið ójuilkomið fólk?
Þegar einstaklingar verða for-
eldrar finnst þeim stundum að
þeir séu ekki lengur frjálsir til
að vera þeir sjálfir. Gleyma
jafnvel að eftir sem áður hafa
þeir sína galla. Sem foreldrar
hafa þeir öðlast nýja ábyrgð og
skyldur til að vera eitthvað ann-
að og meira en þeir voru vanir.
Klókir foreldrar eru þeir sjálfir,
og börn kunna líka að meta
það, þau segja: „Pabbi er fínn
kall,“ eða „mamma mín er
stórfín." Og seinna á unglings-
árunum kemur fyrir að þau
segja: „Pabbi minn og mamma
eru eins og vinir mínir, þeir
hafa sína galla en mér finnst
vænt um þá.“
Ef við göngum út frá því að
börn séu manneskjur og að
hvert aldursskeið þarfnist mis-
mikillar umönnunar og skipu-
lags, eftir því hvaða áhrifum
foreldrar óska að barnið verði
fyrir. Kjósa þeir e.t.v. að á sín-
um tíma taki barnið þátt í að
frelsa heiminn, verði ávallt glatt
og ánægt, hugsi sjálfstætt og
þori að taka afstöðu o.s.frv.
Almennt kenna foreldrar
barni sínu að vera gott við aðra,
en samtímis brjóta foreldrarnir
þá reglu. Ef til dæmis einhver
meiðir barnið úti, vilja þeir ekki
að traðkað sé á þeirra barni, svo
þeir segja: „Sláðu aftur.“
Ungbörn (ca. 10 mán.) geta
verið aaa og klappað annarri
manneskju á vangann og verða
hrygg ef þau sjá einhvern
hryggan.
Seinna þarf að gera börnun-
um ljóst að þó að fólk sé mis-
jafnlega gott, þurfi þau ekki
endilega að hegða sér þannig
líka. Jafnframt að sumum hefur
ekki verið kennt að tjá sig með
munninum heldur „tali“ með
höndunum. Sem sagt, það eru
til aðrar leiðir til að leysa
ágreiningsmál, eins og að hugsa
sig um, reyna að skilja og tala
saman. Það er ekki hægt að
lemja ástúð í neinn, heldur úr.
Ef börn geta ekki talað eðli-
lega á ákveðnum aldri, þá eru
þau send til talkennara. Væri
hægt að senda árásargjörn börn
í kærleikskennslu?
Sumir foreldrar eru undir svo
miklu álagi að þeir eiga enga
orku eftir fyrir börnin sín, til að
gefa þeim það öryggi, og jafn-
vægi er þau þarfnast, til að geta
vaxið úr grasi glöð og heilbrigð.
Samfélagið ætlast til þess að þau
læri að leysa stór og smá vanda-
mál sem þau standa frammi
fyrir, heima, í skólanum og alls
staðar í samfélaginu.
En eru foreldrar sáttir við að
afsaka sig vegna of mikils
vinnuálags og fjárhagsvanda-
mála? Eða er það umhverfið
sem útskýrir og afsakar að það
sé ekki tími til fyrir börnin,
vegna þess að samfélagið krefst
meira af foreldrum og
öllum? Fullorðnir festast í fleiri
og fleiri skyldum sem gerir dag-
legt líf flóknara, og eiga því
minni og minni tíma fyrir
börnin.
„Samtal:“
Faðir: Hvert ertu að fara?
Sonurinn: Út.
F: Hvað ætlar þú að gera?
S: Ekkert.
F: Hvenær kemur þú heim?
S: Á eftir.
Hvað eru góðir foreldrar?
Það eru til dæmis foreldrarnir
sem setja einföld og skýr mörk
fyrir börnin sín. Og fara eftir
þeim með öryggi og ástúð í
samvinnu við börnin.
Foreldrar sem gefa sér tíma
til að hlusta hvað börnin hafa
verið að gera og fylgjast með
því sem þau láta ósagt.
Að hjálpa börnunum þegar
illa gengur, og gleðjast með
þeim er vel gengur, leysa
vandamál sem skjóta upp koll-
inum í daglegu lífi.
Það eru foreldrar sem eru
einlægir og elskulegir án þess að
vænta sífellt einhvers í staðinn.
Og síðast en ekki síst taka
börnin eins og þau eru.
Sjúkdómar, atvinnuleysi og
alls kyns álag gerir erfiðara og
erfiðara að vera góðir foreldrar.
í daglega lífinu koma börnin
til með að verða fyrir áhrifum
frá öðrum sem foreldrarnir geta
deilt ábyrgðinni með s.s. afa og
ömmu, skyldfólki, nágrönnum,
Ég er glaður (eftir 5 ára dreng).
barnapíum og svo öllum sem
hafa atvinnu af því að sjá um
börn.
Og oftar en sjaldnar lendir
barnið í sömu aðstöðu og
heima. Þetta „stuðningsfólk“
hlustar ekki á börnin heldur talar
niður til þeirra, bendir, gagn-
rýnir til að reyna að móta þau
eftir sínu höfði, eins og foreldr-
arnir. Það eru að sjálfsögðu til
undantekningar þar, eins og
hjá foreldrum.
Hvað eru góðir foreldrar?
(4-5 ára börn.)
Kristján: „Þeir reiðast ekki þeg-
ar ég er að suða eitthvað.“
Jón: „Þegar þau eru að gefa
mér dót.“
Anna: „Skammast ekki þegar
ég hef gert eitthvað sem ég
mátti ekki. Þau segja bara, þú
mátt þetta ekki.“
Loftur: „Þegar þau baka
kökur.“
8. grein - Fóstrur á Akureyri skrifa
Frá því var sagt í útvarpinu sl. haust
aö gangnamaöur kom að álft er sat
uppi á barði. Varð báðum hverft
við og kom til bardaga. Steinn Jóns-
son í Lyngholti lýsti atvikinu svo:
Álftarvargur æskusnar
Ólaf felldi og lagðist yfir.
í fangbrögðum sem fylgdu þar
fuglinn dó, en Óli lifir.
Ingibjörg frá Forsæludal yrkir um
ljóðagerð fyrr og nú:
Áður taldi íslensk þjóð
óðsnilldina gæði.
Samin voru og lesin Ijóð,
lærð og sungin kvæði.
Nú má kaupa þessi þjóð.
Þrykkt og gyllt í sniðum,
f gerviskinni gerviljóð
af gerviljóða smiðum.
Rósberg G. Snædal orti þessa vísu
að vori:
Hlýnar vangur, grund og gil,
grænir anga hagar.
Okkur fangið fullt af yl
færa langir dagar.
Pessa kvað Rósberg að hausti:
Hægt er fetað hálan veg,
heldur letjast fætur.
Kuldahretum kvíði ég,
komnar veturnætur.
/
Arétting
{ síðustu Blöndu var birt ljóð eftir
Kristján Benediktsson, málara, sem
hann orti í orðastað „Manga“ og var
ljóðið beiðni um meistarabréf. Við hlið
ljóðsins birtist mynd af Magnúsi Snæ-
björnssyni, klömbruhleðslumeistara
frá Syðri-Grund. Til áréttingar skal það
tekið fram, að myndin af Magnúsi var
ekki í neinu sambandi við ljóðið og
Magnús á engin tengsl við „Manga“.
Heimsstyrj-
aldarárin
á íslandi
1939-1945
Síðara bindi
eftir Tómas Þór Tómasson
Bókaútgáfan Örn og Örlygur hefur
gefið út síðara bindið af ritverkinu
Heimsstyrjaldarárín á fslandi 1939-
1945 eftir Tómas Þór Tómasson, en
fyrra bindið kom út á síðasta ári.
Fyrra bindið fjallaði um hernám
Breta og lauk þar sem Bandaríkja-
menn voru að taka við. f þessari bók,
þ.e. síðara bindinu, heldur Tómas
áfram þar sem frá var horfið og segir
frá hersetu Bandaríkjamanna og
þjóðlffi á íslandi fram yfir lok heims-
styrjaldarinnar. Fjallað er ítarlega
um lýðveldisstofnunina, sambúð Is-
lendinga og Bandaríkjamanna og
m.a. eru hin frægu „ástandsmál“
rakin. Þá er einnig fjallað um breyt-
ingu á búsetu og atvinnu sem varð á
þessum árum.
í bókinni er fjöldi Ijósmynda og
hafa fæstar þeirra birst áður. Voru
myndirnar m.a. fengnar úr safni
hersins í Bandaríkjunum og fjöl-
margir er myndir tóku á þessum
árum drógu þær úr pússi sínu til birt-
ingar í bókinni. Út af fyrir sig eru
mvndir bessar söguleaur fiársióður.
Ekki er vitað um hvern Rósberg
orti næstu vísu.
Eyddi sorg í iðu glaums
úti á torgum sviðnum.
Spilaborgir bernskudraums
brunnu að morgni liðnum.
Séra Tryggvi Kvaran orti er hann
sá mann arka til ástarfunda:
Stóran mann ég stika sá
stundargleði að njóta.
Löngum hefur lífsins þrá
langt á milli fóta.
Langt er nú síðan Arngrímur mál-
ari kvað þessa vísu í Laxárdal:
Grösin niða engjum á,
eykur kliði smalinn.
Fossar riða runnum hjá.
Rósir iða um dalinn.
Hið sama má segja um næstu vísu
er Mývetningurinn Gamalíel Hall-
dórsson kvað, er hann hugði til
veiða.
Vildi ég hann kyrrði í kvöld,
kaldan lægði bárufald.
Gild svo veiðin gæfist öld.
Gjaldið lof þeim alls á vald.