Dagur - 23.01.1985, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - 23. janúar 1985
. 'tíí&há-..
Sjúkrabifreiðarnar hafa verið búnar fullkomnum tækjum. Þeirra á meðal eru „lofttæmdar börur“ sem sjúkraflutn-
ingamenn sýna hér á myndinni. Þegar sjúklingurinn er kominn á börurnar er hægt að reisa þær upp og snúa á alla
kanta án þess að sjúklingurinn verði fyrir nokkru hnjaski.
Skrifstofa opin frá 1971
Um mánaðamótin ágúst/sept-
ember 1965 hóf Guðmundur
Blöndal störf sem framkvæmda-
stjóri fyrir deildina. Fyrst í stað
var starf hans algert aukastarf en
frá árinu 1971 hefur deildin haft
opna skrifstofu og hefur verið
mjög vaxandi þörf fyrir þá þjón-
ustu þannig að nú er skrifstofan,
sem er í húsi deildarinnar í Kaup-
angi við Mýrarveg, opin daglega
frá kl. 13.30 til 16.30. Núverandi
framkvæmdastjóri er Matthías
Guðmundsson, fyrrverandi
bankastjóri, en hann tók við af
Bjarna Sigtryggssyni.
Strax í maí 1925 var ráðin
hjúkrunarkona, sem Rauða kross
deildin greiddi föst laun en hún
annaðist heimsóknir til sjúkra og
hjúkrun í heimahúsum. Þeir sem
nutu þjónustu hjúkrunarkonunn-
ar áttu að greiða fyrir það en oft
mun hafa orðið misbrestur á því.
21. mars 1927 er skráð í fundar-
gerð: „Hjúkrunarstarfið hefur
svo að segja etið upp allar tekjur
deildarinnar, en gefið mjög lítinn
arð, og hefur komið í ljós, að
hjúkrunarkonan hefur ekki haft
nægjanlegt starf.“ Var því gripið
til þess ráðs, að segja hjúkrunar-
konunni upp yfir sumarmánuð-
ina. Þær hjúkrunarkonur sem
störfuðu hjá deildinni voru fyrst
og fremst Elín Einarsdóttir, þá
Ingunn Jónsdóttir, Sigríður
Bachman, Halldóra Þorláksdótt-
ir, Sigríður Guðmundsdóttir, ísa-
fold Teitsdóttir og Inga Sigur-
jónsdóttir. Smám saman tók
skólahjúkrun æ meiri hluta af
starfstíma hjúkrunarkonunnar og
a.m.k. á þeim tfma er Sigríður
Bachman starfaði, stundaði hún
einnig kennslu og jafnvel hjúkr-
un á spítalanum. Hún vann einn-
ig við hjálparstöð berklaveikra
sem og þær hjúkrunarkonur sem
tóku við af henni. 1943 hætti
Rauða kross deildin að ráða
hjúkrunarkonur til starfa.
Akureyrardeild Rauða kross
íslands starfrækti „hjálparstöð
fyrir berklaveika“ frá og með
febrúar 1929-janúar 1937. Stöð-
in tók til starfa í Hótel Oddeyri
og voru læknarnir Jónas Rafnar
og Steingrímur Matthíasson þar
til viðtals til skiptis ásamt hjúkr-
unarkonu. Síðar flutti stöðin í
húsnæði að Brekkugötu 11. Frá
og með ársbyrjun 1934 hætti Jón-
as Rafnar að starfa við hjálpar-
stöðina og dró það mjög úr að-
sókn og 18. janúar 1937 er starf-
semi stöðvarinnar felld niður
vegna væntanlegrar opinberrar
sjúkraskoðunarstöðvar.
Deildin rak „ljóslækninga-
stofu“ að Hafnarstræti 100 frá
því á öskudag 1950 fram til 15.
maí 1967.
Námskeið
Námskeið í hjálp í viðlögum
hafa verið haldin á vegum deild-
arinnar. Fyrst í september/októ-
ber 1927, en þá kom Kristín
Thoroddsen hjúkrunarkona
Rauða kross íslands og hélt nám-
skeið í hjálp í viðlögum og hjúkr-
un sjúkra og voru þátttakendur
18 konur. 1932 hélt Sigríður
Bachman námskeið í hjálp í við-
lögum. Síðar mun Guðmundur
Karl Pétursson hafa haldið slík
námskeið og 1951 mun Jón
Oddgeir Jónsson hafa haldið
námskeið. 1968 voru haldin nám-
skeið í sjúkraflutningum og
fyrstu hjálp. Og á stríðsárunum
skipulagði Guðmundur Karl Pét-
ursson hjálparsveitir til að veita
fyrstu hjálp vegna slysa, ef til
loftárása kæmi, og kenndi hann
fólki þessu helstu atriði í hjálp í
viðlögum og útvegaði sveitunum
sjúkrabörur og sáraumbúða-
kassa.
Frá árinu 1974 hefur það verið
hlutverk Rauða kross íslands,
skv. samningi við Almannavarnir
ríkisins, að hafa forystu um
kennslu í skyndihjálp og endur-
nýja námsefni þannig að eitt kerfi
og ein aðferð sé viðurkennd á
hverjum tíma. Akureyrardeildin
er nú stærsta deildin á sviði
skyndihjálparkennslu og hefur
náð besta árangri á landinu hvað
varðar útbreiðslu kennslunnar.
Sigurður Ólafsson, rafvirki ann-
ast nú stjórnun skyndihjálpar-
kennslunnar hjá deildinni.
Á stríðsárunum a.m.k. 1940 og
1941 hafði Akureyrardeild
Rauða kross íslands samvinnu
við barnaverndarnefnd og fleiri
aðila um dvöl bæjarbarna í sveit
yfir sumarið.
Á stríðsárunum a.m.k. 1942 og
1943 sendi ungliðadeild Rauða
krossins í USA börnum á íslandi
m.a. sælgæti og smá leikföng og
annaðist deildin hér að úthluta
þessum gjöfum í samvinnu við
skólastjóra barnaskólans. 1942
sendi ameríski Rauði krossinn
Rauða krossi fslands sjúkrarúm
og dýnur og árið eftir komu 32
þessara rúma til deildarinnar á
Akureyri með dýnum og tepp-
um. 4 árum síðar voru þessi rúm
flestöll seld og til gamans má geta
þess að 1944 lánaði deildin full-
trúum stórstúkuþings hér á Ak-
ureyri dýnur og teppi því að þeir
fengu ekki hótelpláss en fengu
þak yfir höfuðið í Menntaskólan-
um.
Flestir félagar
á stríðsárunum
Starfsemi deildarinnar var með
langmestum blóma á stríðsárun-
um sem eðlilegt er og þá varð fé-
lagatala mest 534, bæði í ársbyrj-
un 1945 og 1947 sem stafar senni-
lega af því að fólk hafi þá meira
tekið eftir starfsemi deildarinnar
en annars. En nú er félagatala
tæplega 500 en deildinni er mjög
mikilvægt að fleiri bæjarbúar ger-
ist félagar því að svona fá erum
við ákaflega vanmegnug til að
mæta meiriháttar verkefnum eins
og gert er ráð fyrir í skipulagi Al-
mannavarna hér á Akureyri, en
umræður um þær hófust 1971. En
samkvæmt þessari skipulagningu
er reiknað með því að Rauða
Þann 19. janúar 1925 hélt
Steingrímur Matthíasson hér-
aðslæknir alþýðufyrirlestur í
Samkomuhúsi Akureyrar sem
hann kallaði „Illt er að deyja
ráðalaus“. Að fyrirlestri lokn-
um var stofnað Rauða kross
félag í Akureyrarkaupstað og
urðu stofnfélagar 110. Þann 3.
maí 1925 var haldinn fyrsti
aðalfundur félagsins, sam-
þykkt lög og einnig fór fram
stjórnarkjör og var Steingrím-
ur Matthíasson kjörínn for-
maður og gegndi hann því
starfi af mikilli elju og áhuga
þar til hann fluttist úr bænum
1936. Á aðalfundinum 3. maí
1925 flutti Steingrímur erindi
„Um berklavarnir“ og á aðal-
fundi árið eftir erindi sem hann
kallaði „III meðferð á mönnum
og skepnum“ og á aðalfundi
1927 „Silkisokkar, stutt pils og
berklaveiki“. Á aðalfundi 1928
„Mannfjölgun, manndauði og
heilbrigði“.
Er Steingrímur Matthíasson
fluttist úr bænum tók varafor-
maðurinn Ólafur Thorarensen
bankastjóri við formannsstarfinu
þar til Guðmundur Karl Péturs-
son, yfirlæknir var kjörinn for-
maður á aðalfundi 11. apríl 1937
og hefur hann gegnt því lengst
þeirra formanna sem verið hafa,
eða í 37 ár. Aðrir sem gegnt hafa
formennsku í deildinni um lengri
eða skemmri tíma eru Gauti
Arnþórsson, yfirlæknir, Jakob
Frímann, kaupfélagsstjóri, Hall-
dór Halldórsson, læknir, Kristín
Sigfúsdóttir, húsmóðir og núver-
andi formaður er Bjarni Arthurs-
son, framkvæmdastjóri.