Dagur - 03.05.1985, Qupperneq 4

4 - DAGUR - 3. maí 1985
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR:
STRANDGATA 31, PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI
SlMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 200 Á MÁNUDI
LAUSASÖLUVERÐ 28 KR.
RITSTJÓRI OG ÁBYRGÐARMAÐUR:
HERMANN SVEINBJÓRNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: GlSLI SIGURGEIRSSON
BLAÐAMENN:
EIRlKUR ST. EIRlKSSON OG GYLFI KRISTJÁNSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
ÚTBREIÐSLUSTJÓRI:
HAFDlS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI: 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: JÓHANN KARL SIGURÐSSON
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
Aflastefna
í grein sem Jón Sigurðarson,
bæjarfulltrúi Framsóknar-
flokksins á Akureyri, skrifar
í blað félagsskaparins Stólpa,
sem er félag áhugamanna í
framhaldsskólum um lands-
byggðarmál, segir hann m.a.
um byggðastefnuna:
„Byggðastefnuna þarf að
skilgreina á nýjan leik, ekki
sem eyðslustefnu heldur sem
aflastefnu. Hinni nýju afla-
stefnu verður að tryggja
framgang með raunhæfri
gengisskráningu, þannig að
hagnaðarvon verði í gjaldeyr-
isaflandi atvinnurekstri. “
Jón segir í grein sinni að
gjaldeyrisöflun íslendinga
fari að mestu leyti fram á
landsbyggðinni, en innflutn-
ingur á höfuðborgarsvæðinu.
Láta muni nærri að 60%
heildargjaldeyristeknanna
verði til á landsbyggðinni þar
sem býr 45% þjóðarinnar.
Eitt helsta vopn stjórnvalda í
baráttu við verðbólgufárið
hafi verið að halda gengi ís-
lensku krónunnar háu og þar
með verði á innfluttri vöru
lágu. Þessi stefna hafi orðið
til þess að afkoma útflutn-
ingsfyrirtækjanna og þar með
landsbyggðarinnar hafi
versnað, en hagnaðarmögu-
leikar í innflutningsverslun-
inni batnað. Fjárfesting hafi
síðan orðið þar sem ábata var
von og því þurfi engan að
undra þótt verslunarhallir
hafi risið í Reykjavík. Útflutn-
ingsatvinnuvegirnir hafi hins
vegar haft neikvæða afkomu.
Jón Sigurðarson segir enn-
fremur að jafnframt því að
tryggja raunhæfa gengis-
skráningu og afkomu gjald-
eyrisaflandi atvinnugreina
verði að tryggja stöðugleika í
efnahagslífinu: „Undirstöðu-
atvinnuvegirnir eiga mun erf-
iðara með að verjast snögg-
um verðbólguhviðum en inn-
flutningur og þjónusta.
Stöðva verður erlendar lán-
tökur. Leiða má að því gild
rök að erlendar lántökur bitni
á landsbyggðinni í formi
óeðlilegrar þenslu á Stór-
Reykjavíkursvæðinu. Það er
augljós þjóðarnauðsyn að
snúið verði af braut umfram-
eyðslu, sem ofan í kaupið er
fjármögnuð með erlendu fé. í
þessu efni fara þjóðarhagur
og hin nýja aflastefna saman.
Þegar svo er komið að eðli-
leg fjármunamyndun verður
í fyrirtækjum úti á lands-
byggðinni þarf ekki að kvíða
því að nýjar fjárfestingar í
framleiðslu og ekki síður í
þjónustu munu skapa þau
störf sem nauðsynleg eru
þar.
Það sem þarf til að hin nýja
aflastefna megi blómgast er
skilningur og vilji, bæði
stjórnmálamanna og almenn-
ings. Þjóðinni verður að skilj-
ast hvar gjáldeyrisins er aflað
og hvers virði hann er. Stjórn-
málamennirnir verða að
skapa það efnahagslega um-
hverfi sem hvetur til aukinn-
ar gjaldeyrisöflunar. Þeir
verða að hafa vilja til að láta
af hendi það vald sem
skömmtunarkerfi fjárfest-
ingasjóðanna færir þeim.
Höfuðatriðið er þó að lands-
byggðarbúar og þeirra mál-
svarar láti af kveinstöfum í
betlistíl og beiti efnahags-
legum rökum til að ná til sín
því fjármagni sem þeim ber,“
sagði Jón Sigurðarson í grein
sinni.
Á Skáney í Svíaveldi getur að
finna fallegan háskólabæ er ber
það kunnuglega nafn Lundur á
ástkæra, ylhýra málinu. Um lang-
an aldur hefir landinn sótt þang-
að innblástur enda er færni Svía
viðbrugðið um veröld alla og fyr-
ir fróðleiksþyrsta eybúa er frænd-
þjóðin tilvalinn kostur.
Víst eru hérlendir sérdeilis sér-
stakir í vökulum augum aðkomu-
manna og standast víst í fæstu
samanburð við Frónbúa. Þeir
mega þó vera allstoltir vitandi að
þeir eru stærstir og fjölmennastir
meðal norrænna þjóða. Svo hafa
þeir kóng sem ekur Volvo,
drottningu sem ryksugar með El-
ektrolux enda þykir ekki veita af
slíkum gæðum því hús þeirra
hjóna er í stærra lagi. Auk þess
hafa þeir Palme. Annar eins jafn-
aðarmaður finnst ekki á jarðar-
kringlunni, a.m.k. ekki fyrir daga
Jóns Baldvins Vestfirðings.
Jóni þessum og Alberti féhirði
ásamt henni Lúcý getum við
raunar þakkað fyrir að fsland
kemst öðru hverju í fréttirnar
hér. Nonna fyrir að skamma m.a.
Svía svo herfilega að Bofors
vopnaverksmiðjurnar munu
aldrei láta þjóð vorri vopn í té,
ekki einu sinni á ófriðartímum og
Alberti fyrir að brjóta lög með
löglegum hætti - að eigin sögn
a.m.k.
Skánungar eru raunar hálf-
gerðir Baunverjar og mæla á
sænsku skv. því og eru stoltir af.
Þykir höfuðborgarbúum lítið til
skánskunnar koma en það er
auðvitað ekkert nýtt, heima
kveljast höfuðborgarbúar yfir
fagri mállýsku norðanmanna; allt
er því í stakasta lagi.
Sem fyrr getur hafa mennta-
menn íslenskir gjarnan gist Svía-
veldi nokkur ár, drukkið í sig
fróðleik lærifeðra sinna og siðan
hefur landið okkar notið góðs af.
Lundur hefur því verið hálfgert
Gimlasátur námfúsra pilta og
stúlkna gegnum tíðina og er svo
enn. Petta u.þ.b. 400 manna
samfélag Frónbúa heldur þó
nokkuð hópinn eins og títt er um
landann og haldnar eru sam-
kundur öðru hverju. í félagsmið-
stöðinni er Bjarkalundur nefnist
eru landsmálin krufin til mergjar
og útsend dagblöð (og tilvon-
andi) lesin af eldmóð. Þar er
jafnvel mögulegt að kaupa bjór
gegn vægu verði svo aðalbaráttu-
mál íslensku þjóðarinnar, lög-
leiðsla raunsanns bjórs gleymist
oftast. Raunar ailtaf.
Svíar eru annars hófdrykkju-
menn þegar bjór er annars vegar,
litlir 45 Iítrar/einstakling á ári á
móti tæpum 130 Iítrum/einstakl-
ing á ári í Baunverjalandi.
Á nýlegum rabbfundi bar mál-
efni íslensku kennarastéttarinnar
á góma og þar sem bjórinn er
hreint ekki svo dýrseldur og
auralitlir námsmennirnir sparir á
matarkaupin við sig kaupa þeir
sér gjarnan eina, tvær dósir bjór
og láta sér líða allvel. Það væri
rangt að segja skoðanir skiptar á
áðurnefndum fundi, allir þeir er
til máls tóku þótti sem ævi
kennara hlyti að vera ill og þekk-
ing þeirra einskis ellegar illa
metin. 20 þús. króna mánaðar-
tekjur með nánast óendanlegar
námsskuldir á bakinu, enga íbúð-
ina né bílinn. Sannast sagna fyllt-
ist fólk hálfgerðu vonleysi og
hörmuðu allir að hafa ekki verið
svo forsjálir að velja tannlæknis-
fræði!
Að málefni kennara skuli hafa
orðið ofan á og mikilvægasta bar-
áttumál íslendinga síðan kristni
var lögleidd á sínar orsakir, mörg
okkar hér hafa verið í beinni
snertingu við svipað mál. Kenn-
arar Tækniháskólans á staðnum
(og um land allt raunar) hafa gerst
svo óskammfeilnir að fara fram
á launahækkun og ekki að
ástæðulausu. Þó kennarar hafi
aldrei gjört heiðarlega tilraun til
að vinna fyrir launum sínum (ef
marka má vissa ráðherra ís-
lenska!) þá þykja þeir álitlegt
vinnuafl hér. Þannig bjóðast
kennurum allt að tvöföld eða
jafnvel enn hærri laun fyrir sam-
bærileg rannsóknarstörf hjá iðn-
fyrirtækjum.
Sænskur iðnaður, sem er okkar
í öllu fremri, hefir uppgötvað að
við tækniháskólana er fjöldi
fólks er komið getur að gagni við
að auka framgang og gróða við-
komandi fyrirtækja. Raunar hefir
kveðið svo rammt við að margar
deildir skólanna hafa misst marg-
an snjallan læriföðurinn í hendur
hérlendra stórfyrirtækja. Nem-
endur fylgjast skelfdir með og
verkfall þeirra nýverið verður að
skoðast sem ágæt tilraun að fá
stjórnvöld að grípa til raunhæfra
aðgerða. Raunhæfar aðgerðir eru
auðvitað að ganga að kröfum
kennara og tryggja frekari fram-
farir í skólum landsins og þannig
iðnaðarins síðar.
Án góðrar almennrar mennt-
unar þjóðarinnar og án verulegs
fjölda sérfræðinga á ólíkum svið-
um stæði þetta háþróaða ríki efa-
laust öllu hallari fæti í skelfilegri
samkeppni iðnríkja nútímans.
Hangi maður ekki með mun sá
hinn sami verða undir; án ágætra
skóla verður engin framþróun,
án framþróunar staðnar þjóðfé-
lagið bæði sænskt og íslenskt.
Svíar óttast eðlilega hag sinn vit-
andi að það er ávöxtur gærdags-
ins sem þegnarnir njóta af í dag
og varð ekki til af engu.
Sífellt fleiri uppgötva gildi
menntunar landsins þegna og að
menntun á sem flestum sviðum
verður stöðugt mikilvægari.
Vissulega skortir ýmsa skynsemi
til að sjá þörf á ágætum lærifeðr-
um jafnvel fólk af hæstu hæðum
stjórnarpýramídans svo sorglegt
sem það nú er. Við hin skulum
hins vegar gefa oss tíma til að
staldra við og hætta að trúa því
að nám sé ekki VINNA þó af-
raksturinn sé okkur ekki alltaf
með öllu ljós. Menntun er án
vafa mikilvægasta fjárfesting
þjóðfélags nútímans og að neita
því er í besta falli fávísi.
Með kveðju,
Magnús Þorvaldsson,
Lundi, Svíþjóð.