Dagur - 30.10.1985, Blaðsíða 7

30. október 1985 - DAGUR - 7
19. þing Alþýðusambands Norðurlands:
„Margar fjölskyldur
á barmi gjaldþrots"
19. þing Alþýðusambands
Norðurlands var haldið á Ak-
ureyri um síðustu helgi. Þingið
afgreiddi fjölmargar ályktanir,
og fara hér á eftir ályktanir
þingsins um kjaramál.
Kjaramál
19. þing Alþýðusambands Norð-
urlands vekur á því athygli, að
verðlagsforsendur þær sem kjara-
samningarnir frá 15. júní voru
byggðir á eru brostnar. Þingið
mótmælir harðlega þeim verð-
hækkunum sem stöðugt dynja
yfir og jafnframt því aðhaldsleysi
sem í þessum efnum er af hálfu
stjórnvalda. Rýrnandi kaupmátt-
ur og versnandi afkoma almenns
launafólks gefa tilefni til að vara
stjórnvöld alvarlega við þeirri
auknu skattheimtu sem boðuð
hefur verið.
Þingið vekur enn athygli á því
uggvænlega misvægi sem er milli
hækkunar lánskjaravísitölu og al-
mennra launa. Er helst að sjá að
það ástand sem við blasir vegna
þeirra fjárskuldbindinga sem fólk
hefur tekist á hendur, sé að leiða
margar fjölskyldur á barm gjald-
þrots vegna þeirrar eignaupptöku
sem þarna á sér stað.
Talsmenn stjórnvalda guma af
því að hafa náð verðbólgunni
niður í 40% og reyna að telja al-
menningi trú um að náðst hafi
tök á verðbólgudraugnum, en
geta þess hins vegar aldrei, að
þessi árangur hefur alfarið náðst á
kostnað hins almenna launa-
manns.
19. þing Alþýðusambands
Norðurlands hvetur samtök
launafólks til að standa vörð um
þann ávinning og auknu félags-
legu réttindi sem náðst hafa með
löggjöf og samningum á undan-
förnum árum og áratugum.
Margt bendir til að nú verði hart
sótt að þessum réttindum af þeim
stjórnvöldum sem nú ríkja. Þing-
ið neitar því alfarið að þessi rétt-
indi verði nokkurn tíma verslun-
arvara í samningum.
„Einhæft, heilsuspillandi, illa
launað“ er það sem lesa má úr;
þeim könnunum, sem gerðar voru
í fiskvinnslu og fata- og vefjariðn-
aði. Fiskvinnslufólk hefur minnt
á sitt hlutskipti og vakið athygli
á þeim vanda sem ríkir í undir-
stöðuatvinnugrein þjóðfélagsins.
Hins vegar er Ijóst að nauðsyn-
legt er að fiskvinnslufólk skipu-
leggi sína baráttu betur til að ná
þeim markmiðum sem að er
stefnt samkvæmt samþykktum
og yfirlýsingum. Þá er nauðsyn-
legt að fiskverkunarfólk öðlist
meira öryggi hvað snertir upp-
sagnarfrest. Að ýmsu leyti er
ástand hvað snertir laun og ýmis
kjaraatriði ekki betra hjá því
fólki sem starfar við t.d. iðnað og
verslun og þarf að vinna mark-
visst að launajöfnun og hækkun
lægstu launa í öllum greinum.
Markmiðið hlýtur að vera að
laun fyrir dagvinnu nægi til fram-
færis venjulegrar fjölskyldu.
Ein meginforsenda þess að hér
þrífist blómlegt og heilbrigt at-
vinnulíf er menntunarmál verka-
fólks. 19. þing Alþýðusambands
Norðurlands skorar því á alla þá
er vinna að hagsmunamálum
verkafólks að taka þau mál alvar-
lega. Ljóst er að skipulögð
fræðsla og verkmenntun verka-
fólks hlýtur að vera stór þáttur í
kjarabaráttunni. Slík fræðsla
mun síðar skila sér í bættum
kjörum og eiga sinn þátt í að efla
skilning á þeim mikilvægu störf-
um sem þetta fólk vinnur.
Seint ætlar stjórnvöldum að
skiljast að efnahagsvandi þjóðar-
búsins verður ekki leystur með
aðför að launafólki heldur með
skynsamlegri og mannlegri
stjórnun. Svo má lengi deigt
járn brýna að bíti um síðir. ís-
lensk verkalýðshreyfing mun
ekki lengur láta bjóða sér það
óréttlæti og þann ójöfnuð, sem sí-
fellt eykur launamisréttið. Verð-
trygging launa hlýtur að vera ein
meginkrafan í komandi samning-
um ásamt endurheimtum kaup-
mætti ársins 1982. Nánast allt er
verðtryggt í þjóðfélaginu nema
launin. Kjarasamningar án verð-
tryggingar eru haldlítil vörn fyrir
launafólk eins og dæmin sýna í
undanfarandi samningum.
19. þing Alþýðusambands
Norðurlands skorar því á allt
launafólk í landinu að móta
ákveðna samræmda stefnu fyrir
næstu kjarasamninga og fylgja
henni eftir af hörku ef með þarf.
Stefnu sem felur í sér launajöfn-
uð, jafnrétti kynjanna, bót ráðin
á atvinnu- og launamálum fatl-
aðra og félags- og fjárhagslegt ör-
yggi aldraðra verði tryggt.
Til að öðlast viðurkenningu
hefur konan í æ ríkara mæli hasl-
að sér völl utan heimilisins. Enn
sem komið er, hefur mest áhersla
verið lögð á jafnan rétt til launa,
atvinnu og menntunar. Störf
kvenna utan heimilis eru í flest-
um tilvikum sömu störfin og þær
vinna á heimilunum, þjónusta,
umönnun og uppeldi. Vafalaust
er launamisréttið sem konur búa
við nieðal annars afleiðing þess,
hve störf þeirra á heimilunum
hafa verið vanmetin og eru enn.
Jafnrétti verður aldrei í reynd
fyrr en gildi fjölskyldunnar og um
leið hefðbundið verksvið kvenna
er metið að verðleikum. Nauð-
synlegt skref í jafnréttisátt er að
menntastofnanir veiti æskufólki
fræðslu á sviði heimilisstarfa,
uppeldismála og fjölskyldulífs.
Það hefur einnig þann tilgang að
drengir geri sér grein fyrir mikil-
vægi jafnréttis fyrir þá sjálfa.
Náin tengsl við börn hafa til þessa
verið forréttindi kvenna en eru
nauðsyn öllum mönnum.
Á meðan við konur berum ein-
ar ábyrgð á þessu vanmetna hlut-
verki eru takmörk fyrir því hvað
við getum tekið á okkur af öðrum
verkefnum. Kvennabaráttan má
þó ekki gjalda þessa.
- Lágmarkslaun kvenna verði
30 þúsund krónur á rnánuði.
- Fjölskyldur sem óska þess
að annað foreldri sé heima til að
annast börn og bú, fái greiddar
fjölskylduliætur sem geri þeinr
það kleift.
- Heimavinnandi húsmæður
fái lífeyrissjóðsréttindi umsvifa-
laust, starfsreynsla þeirra verði
ávallt metin til starfsaldurshækk-
ana úti á hinum almenna vinnu-
markaði.
- Vinna við undirstöðuat-
vinnuvegi þjóðarinnar er illa
launuð en ætti að vera vel launuð
fagvinna.
- Draga verður úr afkasta-
hvetjandi, heilsuspillandi launa-
kerfi en í staðinn konri sanngjörn
tímalaun.
- Grundvöllur heilbrigðs
þjóðfélags er að dagvinna nægi til
franrfærslu.
- Vegna þessara og annarra
þátta er varða launamál kvenna,
skorum við á allar konur að taka
virkan þátt í störfum stéttarfélag-
anna. þannig snúum við vöm í
sókn.
- Konur kynnum okkur hver
eru réttindi okkar.
- Konur lögunt um jafnrétti
skal framfylgt.
- Konur leggjum okkar eigið
mat á líf okkar og umhverfi.
Krefjumst þess að á okkur verði
hlustað.
- Konur lítum bálreiðar um
öxl en bjartsýnar fram á veginn.
Fundur kvenna í Alþýðuhús-
inu og Sjallanum áíyktar: Við
áteljum þá aðför sem gerð hefur
verið á sjálfan Kvennafrídaginn
24. október 1985 með lagasetn-
ingu gegn flugfreyjum í kjarabar-
áttu þeirra. Þessi lög hafa verið
rekin áfram með forgangshraði.
Ekki þótti slíka nauðsyn bera til
skjótrar lagasetningar þegar flug-
nrenn háðu kjarabaráttu fyrir
nokkru.
Fundurinn varar við þeirri
hættu sent í því felst ef stjórnvöld
ætla í vaxandi mæli að grípa inn í
kjarabaráttu kvenna með laga-
setningu.