Dagur - 05.11.1985, Blaðsíða 7

6 - DAGUR - 5. nóvember 1985
5. nóvember 1985 - DAGUR - 7
Ásta Gunnarsdóttir og Kóki í cldhúsinu á Fálkahreiðrinu.
Kóki með kostahryssu
fyrir framan hesthús
Fálkahreiðursins. Hún
er fædd í Þýskalandi
og er undan Verði frá
Kýrholti. 250 m skeið-
ið rennur hún á 22,3 og
100 metrana í gæð-
ingaskeiði leggur hún
að baki á 7,4 sek. Hún
fékk 10 fyrir vilja og 10
fyrir skeið á þýska
meistaramótinu.
- Herbert Ólason, herragarðsstjórnandi í Þýskalandi, í hressilegu viðtali
„Ég er hér í stuttri heimsókn núna, tii að kaupa 30-40 hesta, og ég hef þegar fest mér
nokkra, þar á meðal einn fyrstu verðlauna graðhest, en ég segi þér ekki hver hann
er,“ sagði Herbert Ólason, fyrrum húsgagnasmiður, kaupmaður og bóndi með
meiru, en núverandi herragarðsstjóri í Þýskalandi, þegar ég ræddi við hann á förn-
um vegi fyrir helgina.
Herbert, sem betur er þekktur undir nafninu „Kóki“, rekur hestabúgarðinn Falk-
enhorst eða Fálkahreiðrið í Þýskalandi, ásamt Reyni Aðalsteinssyni. Ég spurði
Kóka hvernig hesta hann vildi kaupa.
„Það kemur allt til greina;
hryssur, geldingar sem graðhest-
ar, en þeir þurfa að vera eitthvað
tamdir,“ svaraði Kóki, og ég gef
honum orðið áfram. „Það er að
vísu ekki skilyrði að þeir séu full-
tamdir, en þeir þurfa að vera
kornnir eitthvað af stað, þannig
að við getum séð hvað í þeim
býr. Það er líka atriði, að við
þurfum ekki að leggja mikla
vinnu í frumtamningu þeirra."
Þeir vilja geðgóða
töltara
- Hvernig hesta vilja Þjóð-
verjar fá?
„Frístundareiðmennirnir vilja
fá þæga og geðgóða töltara. Og
það er atriði að töltið sé fallegt og
að hesturinn sæki ekki í skeiðlull.
Brestir í lund mega heldur ekki
finnast.“
- Er það aðallega efnafólk,
sem sækist eftir íslenska hestin-
um?
„Nei, ekki afgerandi. Það eru
að vísu efnamenn, sem sækjast
eftir íslenskum hestum á sína
búgarða, en þeir eru í miklum
minnihluta. Langflestir þeirra
sem sækjast eftir samneyti við
íslenska hesta eru ósköp
venjulegt alþýðufólk, líklega úr
„millistétt“, ef ég má nota það
orð.“
- Hvað færðu fyrir þægan geð-
góðan töltara þegar þú ert kom-
inn með hann út?
„Líklega nærri 6000-7500
mörk, sem er um 90 til 100 þús-
und krónur. Flutningskostnaður
og tollar gera okkur erfitt fyrir
við þennan útflutning. Það kostar
núna um 20 þúsund kr. að flytja
hvern hest út og ofan á kaupverð-
ið og flutningskostnaðinn leggst
23% tollur. Það er því ekki mikið
sem eftir verður í okkar hlut.“
- En ef eitthvað er nú spunnið
í hestinn, þá er söluverðið úti
fljótt að hækka, ekki satt?
„Jú, það er rétt, en þá er kaup-
verðið hér heima líka fljótt að
rjúka upp úr öllu valdi.“
- Er vaxandi áhugi fyrir ís-
lenska hestinum úti?
„Já, áhuginn vex jafnt og þétt.
Það er aukin eftirspurn eftir ís-
lenskum hestum um alla Evrópu,
eftirspurn eftir reiðkennslu vex í
hlutfalli við það og mótaáhugi
eykst stöðugt.“
Enginn hestabúgarður
án hesta
- Hver er tilgangurinn hjá ykkur
með Fálkahreiðrinu?
„Við Reynir vildum kynnast
þessum markaði, finna púlsinn á
þessu sjálfir. Þannig kynnumst
við þessu af eigin raun, en eigum
ekki á hættu að gera okkur rang-
ar hugmyndir um þennan
markað. Og reynslan sýnir
okkur, að það er tvímælalaust
þörf fyrir svona „sölumiðstöð"
fyrir íslenska hestinn. Fálka-
hreiðrið er vel í sveit sett til að
gegna því hlutverki, því það er
stutt til þeirra landa, þar sem
markaður er fyrir íslenska
hestinn. Heppilegast væri, að við
tækjum að okkur hesta fyrir ís-
lenska hrossaræktendur, sem við
síðan hefðum hér í umboðssölu.
Með því móti væri hægt að stór-
auka sölu á íslenska hestinum og
efla hrossarækt sem búgrein hér
heima. Ég get nefnt samsvörun í
okkar fiskútflutningi. Ætli við
seldum mikið af fiski í Banda-
ríkjunum ef við værum ekki með
okkar „batterí" þar? Ég held
varla.“
- En hvernig gengur rekstur-
inn á Fálkahreiðrinu?
„Hann fór hægt af stað í fyrra.
Veturinn var kaldur og við feng-
um ekki hrossin til okkar fyrr en
seint og um síðir, vegna gamalla
og úreltra reglna, sem bönnuðu
okkur að flytja hestana út í gám-
um með skipi. Og það rekur eng-
inn hestabúgarð án hesta. En eft-
ir byrjunarerfiðleika fóru hjólin
að snúast og aðsóknin er alltaf að
aukast. í sumar höfum við t.d.
þurft að vísa fólki frá um helgar,
vegna þess að allir hestar hafa
verið uppteknir."
- Hvað bjóðið þið upp á?
„Við bjóðum upp á reið-
kennslu, bæði með tímum í
tamningagerðum og einnig með
lengri reiðtúrum. Þá skipuleggj-
um við lengri ferðir um Vestur-
skóg, sem hafa notið mikilla vin-
sælda.
Upphaflega vorum við með
námskeið, en við höfum dregið
úr þeim. Það hentaði ekki öllum,
að mæta á ákveðnum tíma dag-
lega. Hins vegar höfum við opinn
reiðskóla, frá því kl. 10 á morgn-
ana fram til kl. 10 á kvöldin. Og
við höfum reiðhöll til umráða,
þannig að við erum óháðir veðri
og vindum. Þarna geta menn
pantað sér tíma og komið þegar
þeim hentar og þetta fyrirkomu-
lag hefur notið meiri vinsælda
heldur en námskeiðin."
Þá verður
fjölmennt þar
- Hvað með landann, hefur
hann ekki heimsótt ykkur?
„Jú, ég er nú hræddur um það,
það eru alltaf einhverjir sem
kíkja við, okkur til mikillar
ánægju. Það hefur líka verið á
dagskrá hjá okkur, að höfða til
íslenskra hestamanna með nám-
skeiðahaldi, t.d. utan þess tíma
sem hestamennskan er stunduð
hér heima, frá því á haustin og
fram að áramótum. Þá höfum við
hugsað okkur að bjóða upp á
reiðnámskeið og lengri ferðir,
því það eru stórkostlegar reið-
leiðir í nágrenni Fálkahreiðurs-r
ins. Og það eru draumareiðleið-
ir, því oftast er farið um renni-
slétta skógarstíga."
Fálkahreiðrið er í Mið-Þýska-
landi, nálægt því að vera miðja
vegu milli Bonn og Frankfurt.
Búgarðurinn stendur nokkuð
hátt, þannig að loftslag er ekki
óáþekkt því sem gerist hérlendis,
þó veðurblíðan sé meiri. Það get-
ur orðið heitt yfir daginn, en næt-
urnar eru svalar. Að sögn Kóka
kunna íslensku hestarnir mjög
vel við sig í Fálkahreiðrinu og
hann sagðist aldrei hafa orðið var
við neinn afturkipp hjá þeim eftir
komuna út. Enda hefðu þeir
rúma haga, þar sem nóg væri fyr-
ir þá að bíta og brenna, og önnur
aðstaða eins og best þekkist.
Hesthúsið rúmar 80 hesta og í
Fálkahreiðrinu er rúmgóð reið-
höll, hringvöllur, skeiðbraut og
að sjálfsögðu krá, þar sem hægt
er að sitja yfir ölkollu og fylgjast
með því sem er að gerast í reið-
höllinni.
Kóki sigraði á þýska meistara-
mótinu í hestaíþróttum í sumar
og næsta sumar er ákveðið að
þetta mót verður haldið í Fálka-
hreiðrinu. Þá verður fjölmennt
þar, því reikna má með að á ann-
að þúsund manns sæki þetta mót.
Þar verður einnig haldið alþjóð-
legt skeiðmeistaramót. En hvern-
ig er rekstrarútkoman fjárhags-
lega?
„Við náum endunum saman,“
svaraði Kóki, „en við verðum
engir millar af þessu í bráðina.
Það vantar talsvert upp á að þetta
sé komið á fulla ferð. Til þess að
það geti tekist þurfum við að ná
upp samstarfi við hrossabændur
heima, jafnframt því sem nauð-
synlegt er að breyta áratugagöml-
um reglugerðum um flutninga á
hrossum milli landa. Þær eru
löngu úreltar, þar sem aðbúnaði
um borð í skipum og flugvélum
hefur fleygt fram.“
- Nú eruð þið leiguliðar,
stendur til að kaupa?
„Það hefur komið til tals og
það ræðst á næstu mánuðum,
hvort úr því getur orðið. Þetta
hefur gengið framar vonum og
grannar okkar hafa hvatt okkur
til að kaupa og efla þessa starf-
semi. Staðreyndin er nefnilega
sú, að eftir að við byrjuðum með
okkar starf í Fálkahreiðrinu, hef-
ur ferðamannastraumur um hér-
aðið stóraukist. Og íbúarnir
njóta góðs af, því þetta ferðafólk
þarf mat og gistingu, sem við get-
um ekki veitt.“
Auk þeirra móta, sem hér hafa
verið nefnd, hafa þeir Kóki og
Reynir haldið minni mót, t.d.
fyrir „frístundareiðmenn", sem
ekki treysta sér til að taka þátt í
þeim mótum, þar sem atvinnu-
menn berjast um toppinn í harðri
keppni. Á slíkum mótum er
meira um leiki og léttari þrautir.
Fyrsta slíka mótið var haldið um
páskana og annað í haust og
gerðu þau mikla lukku.
Frosnar kartöflur
- En nú vendum við viðtalinu að
öðrum málefnum; Kóki, þú ert
Reykvíkingur að uppruna, ef mig
misminnir ekki?
„Já, já, það er alveg rétt, fædd-
ur og uppalinn í Þingholtunum.
En ég flutti 1963 til Akureyrar og
fór þá að læra húsgagnasmíði hjá
Valbjörk, þar sem Nói vinur
minn í Örkinni var meistari
minn. En eftir að Valbjörk leið
undir lok setti ég á fót tískuvöru-
verslunina Cesar, sem ég rak í 10
ár. Einnig var ég með blómabúð í
Kaupangi. En 1980 keypti ég
Króksstaði og gerðist bóndi. Mig
hafði lengi dreymt um að eignast
jörð í grennd við bæinn, enda var
ég kominn á kaf í hestamennsk-
una þegar þetta var.“
- Varstu með stórt bú?
„Ég var með fjárbú og kart-
öflurækt, en eflaust hefur blund-
að í mér að byggja þarna upp
hrossabú. Ég var kominn vel á veg
með að koma mér upp góðri að-
stöðu fyrir hestana; byggði vand-
að hesthús og tamningagerði. En
ég fór heldur geyst í þetta allt
saman, þannig að dæmið gekk
ekki upp. Útslagið gerði þó kart-
öfluræktin, því ég tók ýmist upp
frosnar kartöflur, eða þá engar, í
ein þrjú ár. Ég varð því að selja
jörðina."
- Er þá sá draumur sem þú
áttir varðandi Króksstaði að ræt- i
ast í Fálkahreiðrinu?
„Ég veit það ekki, ég held að
sú aðstaða sem er í Fálkahreiðr-
inu hafi þá aldrei verið annað en
fjarlægur draumur á meðan ég
var að basla á Króksstöðum. Að-
staðan er svo frábær í alla staði,
bæði hvað varðar landslagið frá
náttúrunnar hendi og eins þau
mannvirki sem gerð hafa verið á
staðnum."
Hann kemur
hvort eð er
- Nú virtist þú vera kominn í góð
efni á Akureyri á tímabili, en síð-
an ferð þú út til Þýskalands í nán-
ast sömu sporum og þú komst,
með tvær hendur nær tómar og
ekki annað framundan en að
byrja allt upp á nýtt. Var engin
uppgjöf í þér?
„Nei, nei, síður en svo. Ég hef
verið blessunarlega laus við vol
og víl. Ég held í rauninni að ég
hafi herst við hverja raun í lífinu.
Ég er svo lánsamur, að vera létt-
ur í skapi, hvort heldur sem er að
morgni eða kvöldi. Ég fer aldrei
að sofa með ugg í brjósti vegna
þess sem bíður mín daginn eftir.
Enda er ég morgunhress og það
er tilgangslaust að kvíða morg-
undeginum. Það fer miklu betur
með mann að taka honum fagn-
andi, því hann kemur hvort eð
er.“
- Ertu sestur að í Þýskalandi?
„Ég veit það ekki fyrir víst,
það ræðst á næstu mánuðum. í
það minnsta er ég ekki að flytja
heim á næstunni, hvað sem
verður. Mér líður vel úti og mér
sýnast aðstæður hér heima ekki
vera til þess að sækjast eftir, eins
og er, þó ekki væri nerna vegna
þess hvað það er miklu dýrara að
lifa hér. Þú þarft að borga á ís-
landi hátt í þúsund krónur fyrir
eitt lambslæri, en fyrir sömu upp-
hæð gætir þú fengið svínakjöt til
mánaðarins í Þýskalandi.“
- Nú eru ykkar helstu keppi-
náutar í sölu á íslenska hestinum
úti, þeir aðilar sem rækta ís-
lenska hestinn þar. Gerðum við
ekki mistök í því að selja íslenska
kynbótahesta út?
„Nei, það held ég ekki. ís-
lenskir hrossaræktunarmenn
þurfa ekki að óttast þessa sam-
keppni, því Þjóðverjarnir komast
aldrei með tærnar þar sem land-
inn hefur hælana í þessum
efnum. En það er rétt, þessir
þýsku ræktendur veita okkur
harða samkeppni og þeir reyna
að rakka innfluttu hestana niður;
segja að þeir aðlagist ekki að-
stæðum úti, að þeir fái ýmiss kon-
ar sjúkdóma og þar fram eftir
götunum. Þetta á ekki við nein
rök að styðjast. Innfluttu hest-
arnir eru sprautaðir gegn flestum
sjúkdómum, sem hætta er talin á
að þeir geti fengið. Exemið hefur
að vísu valdið erfiðleikum, en
það er á undanhaldi og við höfum
aldrei orðið þess varir í Fálka-
hreiðrinu. Margir þessara þýsku
ræktenda eru með ágæta hesta,
en aðrir eru með truntur. Þetta
hefur fólk rekið sig á. Við höfum
hins vegar fengið orð á okkur fyr-
ir að bjóða eingöngu góða hesta
og einnig viðráðanlegt verð.
Við þurfum að auka veg ís-
lenska hestsins erlendis og það
gerum við best með því að bjóða
úrvalshesta. Ef við ætlum að taka
upp þann sið, að senda eingöngu
truntur til útflutnings, þá getum
við allt eins hætt þessu. Benz-
verksmiðjunum dytti aldrei í
hug, að senda Trabant fyrir Benz
til íslands! Þeir vita sem er, að
þá yrðu ekki pantaðir fleiri.“
- GS
skólalít
. . . en aðrir hjálpuðu til við námið.
. . . sumir létu hugann reika
Sömu sögu er að segja alls
staðar af Norðurlandi, for-
eldrar mættu einstaklega vel,
enda varð laugardagur fyrir val-
inu sem kynningardagur til þess
að gera foreldrum auðveldara
fyrir að koma í heimsókn í skól-
ana. Ekki liggja fyrir nákvæmar
tölur um hversu margir foreldrar
settust á skólabekk þennan dag
en 70% þátttaka mun vera nærri
lagi.
Oft hefur verið talað um nauð-
syn þess að efla samstarf heimila
og skóla og er ekki nokkur vafi á
því að kynningardagur sern þessi
er vel tií þess fallinn. Starf það
sem fram fer í skólunum er marg-
brotið og ekki hægt að gera því
skil í stuttu máli. En margt bar
fyrir augu foreldra þennan dag og
við látum myndirnar tala sínu
rnáli, því seint verður fram hjá
því litið að sjón er jú sögu ríkari.
BB.
Margir foreldrar stóðu álengdar og
fylgdust með . . .
Það var líf og fjör í grunn-
skólunum á Norðurlandi á
laugardaginn og óhætt að full-
yrða að meðalaldurinn hafi
hækkað um allnokkur ár í
skólunum daginn þann. For-
eldrar fjölmenntu í skólana í
þeim tilgangi að kynnast hinu
daglega skólastarfí að eigin
raun.
„Eruð þið alltaf svona duglcgar að læra?“
Myndir: KGA.