Dagur - 24.02.1987, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - 24. febrúar 1987
Laugabakkaskóli
,,Þeimmka“ :
„Það er erfitt að fínna gott nafn á þetta, ef við
köllum þetta starfsviku þá er eins og þetta sé
eina vikan sem eitthvað er starfað í skólanum,
og vinnuvika er jafn slæmt orð. Þetta er svona
„þema-vika“ þar sem tekið er fyrir eitthvert
ákveðið „þema“.“
Þórarinn Tyrfingsson, læknir.
Það er Guðmundur Þór Ás-
mundsson skólastjóri Lauga-
bakkaskóla í Miðfirði sem þannig
gefur því nafn sem fram fór í
skólanum í síðustu viku.
,,Þemað“ sem tekið er fyrir er
heilbrigði og hollusta og allir
nemendur skólans eru að vinna
að slíkum verkefnum.
- Hvernig verkefni eru það
sem verið er að vinna núna?
„í eldri bekkjunum 7. til 9.
byggjum við þetta að miklu leyti
upp á fyrirlestrum, eða sem sagt
aðfengnu efni. Þórarinn Tyrf-
ingsson læknir er búinn að vera
hér hjá okkur í gær og í dag, svo
tökum við fyrir íþróttir og félaga-
samtök sem eru tengd þeim og
fáum hingað fólk frá U.M.F.Í. og
eins frá ungmennasambandinu
hér. Svo kom Haraldur Ó. Tóm-
asson læknir á Hvammstanga
hingað til að kynna hjálp í viðlög-
urn, en Þórarinn fjallaði einkum
um ávana- og fíkniefni. Þá mun
verða tekin fyrir í 8. og 9. bekk
fræðsla unt eyðni og hana mun
Matthías Halldórsson sjá um, svo
fáum við hingað snyrtisérfræðing
sem leiðbeinir bæði strákum og
stelpum varðandi húðsnyrtingu
og um notkun á snyrtivörum. Það
verður komið inn á tannvernd,
mataræði o.fl., o.fl.“
- Eru það læknar sem sjá um
fræðslu varðandi t.d. mataræði
o.þ.h.?
„Það er hjúkrunarfræðingur
sem mun sjá um fræðslu í sam-
bandi við fæðuhringinn og heil-
brigði í fæðuvali. En mikið af því
sem gert er í yngri bekkjunum er
gert af kennurunum, þannig að
þetta er ekki allt byggt á að-
fengnu, það er meira um það hjá
eldri árgöngunum.
Svo stendur til að tannlæknir-
inn komi og fjalli um tannvernd,
og við höfum fengið mikið af efni
sent frá Krabbameinsfélaginu
sem gat því miður ekki sent full-
trúa með svo stuttum fyrirvara.“
- Hvernig finnst þér krakkarn-
ir taka þessu, er þetta bara kær-
komið frí frá bókunum eða taka
þau þessu alvarlega og sýna
áhuga?
Gaman að sjá þau
blómstra
„Það fer náttúrlega nokkuð
eftir einstaklingum, sumir vinna
slælega en aðrir þeim mun betur.
Og það er gaman að sjá, eins og
við sáum í fyrra, þegar nemendur
sem kannski eru ekki mjög harðir
í námi dagsdaglega hreinlega
blómstra, þegar kemur í efni sem
þeir hafa áhuga á eða kunna
nokkur skil á.“
- Það efni sem Þórarinn Tyrf-
ingsson fjallaði um hér þ.e.
áfengi og önnur vímuefni er
nokkuð mikið til umræðu í þjóð-
félaginu í dag og sá vandi sem af
neyslu þeirra stafar. Fræðsla um
skaðsemi þessara efna er nánast
engin í skólunum, á að auka
hana?
„Það er krafa á skólana að þeir
gefi þessu meiri gaum og ég held
að það sé ekki spurning að það
verður og það er að aukast.
Menn eru alltaf að átta sig betur
og betur á þeim hugsanlega
vanda sem vímuefnin skapa,
þ.e.a.s. framtTðarvandanum sem
þetta gæti skapað. Og þá er nátt-
úrlega best að vera með fyrir-
byggjandi aðgerðir sem þá ættu
heima í skóla. Mér fyndist eðli-
legast að þetta kæmi inn í líf-
fræðina t.d. sem hluti af náminu
en svo kæmi fræðslan líka með
erindreka sem ferðaðist um með
ákveðin erindi og fræðsluefni, ég
held að það gæti verið mjög
gott.“
Engin kennslugögn til
um þessi efni
Þórarinn Tyrfingsson læknir er
löngu landskunnur fyrir störf sín
að málefnum alkóhólista, hann
var fyrst spurður um upphafið að
því að hann væri með erindis-
flutning um þessi efni í Lauga-
bakkaskóla.
„Upphafið að þessu er það að
ég var einu sinni að vinna hér í
Vestur-Húnavatnssýslu og ég á
marga vini hérna og einhvern
tíma var þetta nefnt við mig
hvort ég væri tilleiðanlegur að
koma hingað í Laugabakkaskóla
og ég tók vel í það. Það er langur
aðdragandi að því að ég kom
hingað.11
- Hvað er það sem þú ert að
gera með nemendunum svona í
aðalatriðum?
„Ég hef aðallega verið að
reyna að fá krakkana til þess að
hugsa um þetta mál. Ekki endi-
lega að herja á skaðsemi þessara
efna, heldur að reyna að fá þau
til að velta því fyrir sér hvað þeim
finnst eðlilegt. Hvað þau vilja í
þessum málum. Hvort þau vilja
verða bindindismenn eða ef þau
ætla að nota áfengi, hvað þau
ætla að nota það mikið, og reyna
að fá þau til að velta því fyrir sér
hvað myndu vera viðvörunar-
einkenni þeirra. Hvenær kemur
upp að þau þurfa að fara varlega,
hvenær kemur upp það sem þú
vilt ekki gera, vegna þess að það
kemur í ljós að þau hafa aldrei
gert sér grein fyrir því hvað sé
eðlileg drykkja t.d. í þeirra
aldurshópi. Og hvernig í
ósköpunum eiga þau þá að vita
hvað er óeðlilegt. Þetta er eins og
að vera með ávísanahefti og vita
aldrei innistæðuna, þ.e. maður
veit aldrei hvenær maður er kom-
inn fram yfir.“
- Er þá ekki verið að fjalla um
skaðsemi þessara efna eða
afleiðingar ofneyslu?
„Auðvitað komum við inn á
það og ég reyndi að tala um þetta
á eðlilegan hátt. Það eru um 90
prósent af okkur sem byrja að
drekka og ég reyndi að undir-
strika hvað það eru margir sem
lenda í vandræðunt."
- Þessi koma þín hingað er
sem sagt tilkomin vegna tengsla
þinna við sýsluna, en hvað um
fræðslu, svona almennt um þessi
efni?
„Það eru eflaust skiptar
skoðanir um það hvað mönnum
finnst um þessa fræðslu. Sumir
hafa talið að það væri fræðsla fal-
in í því að utanaðkomandi menn
kæmu og héldu erindi í einn eða
kannski tvo klukkutíma, slíkt
hefur ekkert upp á sig, það er
ekkert gagn af því að mínum
dómi.
Þetta er náttúrlega málefni
sem krakkarnir verða að taka
afstöðu til og það þýðir ekkert að
þegja þetta í hel. Það þarf enga
sérstaka sérfræðinga til að huga
að þessum málum og hjálpa
krökkunum til þess að finna
eitthvað eðlilegt fyrir þeirra hóp.
Það getur hver og einn kennari
og hver og einn góður maður sem
kann sína siðfræði og sinn kristin-
dóm, hann getur hjálpað börn-
unum til að gera sér grein fyrir
hvað er eðlilegt í þessum málum
og hvað er heppilegt.“
- Nú er vitað að það eru mjög
margir unglingar sem misnota
áfengi og þeim virðist fara fjölg-
andi sem nota önnur fíkniefni.
Finnst þér að fræðsla um þessi
efni ætti að vera fastur liður í
kannski þrem til fjórum efstu
bekkjum grunnskóla?
„Það þarf að ræða þessi mál
við börn sem eru mun yngri, það
þarf náttúrlega að gera það með
öðrum hætti. En það er full
ástæða strax þegar börn eru 7-8
ára að ræða þessi mál. Því miður
er þessi hópur sem við erum að
stíla kennsluna á, krakkar sem
eru í 7.-9. bekk, börnin sem eru í
mestu uppnámi. Það er mest los á
þeim, þau eru á mesta breytinga-
skeiðinu, þau eru ekki búin að
taka afstöðu til þess hvort þau
ætli að halda áfram námi né í
hvaða skóla, það er allt mjög
óljóst í raun og veru í kringum
þau. Áhugamálin þeirra eru oft
mjög dreifð og það er oft vont að
fá þau til að spekulera í þessum
málum.
Það er sorglegt að vita að
þarna er þessi hópur og hann hef-
ur aldrei hugsað um það hvað er
eðlileg drykkja, og hann hefur
aldrei hugleitt sem svo; hvað
mundi vera óeðlilegt hjá mér?
Kannski er stór hluti hans farinn
að drekka og hefur aldrei rætt
þetta. Hvorki við samnemendur
sína, kennara, foreldra eða
neinn.“
- Er þér kunnugt um að það sé
að verða einhver breyting á þessu '
í skólunum, er t.d. farið að leita
meira til SÁÁ um fræðslu?
„Við höfum farið út úr þessari
kennslu á seinni árum, og við
höfum ekki fengið neina fjár-
muni til forvarnarstarfs og höfum
ekki getað haldið því úti. Mér er
kunnugt um að það eru miklar
breytingar og aukinn áhugi, og ég
geri mér vonir um að það muni
koma frumkvæði frá mennta-
málaráðuneytinu um slíka
fræðslu og að kennarar fái ein-
hver kennslugögn. Það er sorg-
legt til þess að vita að ég held að
kennarar hafi engin kennslugögn
um þessi efni.“
- Verðið þið hjá SÁÁ varir
við að aldurinn á þeint sem eru
að lenda í vandræðum vegna
neyslu vímuefna, sé að færasi
niður?
„Já, en við sjáum nú bara einn
endann á þessu máli, þ.e. þá sem
leita sér meðferðar. Og aldur
þeirra hefur stöðugt farið niður á
við.
Heima er best
Unnsteinn 11 ára og Ingunn tólf
Guðmundur Þór Ásmundsson, skólastjóri á Laugabakka.