Dagur - 18.03.1987, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - 18. mars 1987
rá Ijósvakanum.
Valdabaráttan í Hver á að ráða? heldur áfram í kvöld. Þessir þættir
lofa góðu og því tilvalið fyrir alia fjölskylduna að horfa á þá.
SJONVARPIÐ
MIÐVIKUDAGUR
18. mars
18.00 Úr myndabókinni.
46. þáttur.
19.00 Hver á að ráda?
(Who’s the Boss).
Annar þáttui.
19.25 Fréttaágrip á táknmáli.
19.30 Spurt úr spjörunum.
Sjöundi þáttur.
Myndagetraun Sjónvarps-
ins og Ferðamálaráðs lýkur.
20.00 Fréttir og veður.
20.35 Auglýsingar og
dagskrá.
20.40 í takt við tímann.
21.30 Leiksnillingur.
Master of the Game.
Þriðji þáttur.
22.45 Seinni fréttir
22.40 Sjötta skilningarvitið -
Endursýning s/h.
2. Spáspil.
Myndaflokkur um dulræn
efni frá 1975. í Öðrum þætti
segir Sveinn Kaaber frá
Tarot-spilum og sýnir
hvernig spáð er með þeim.
23.50 Dagskrárlok.
SJONVARP
AKUREYRI
MIÐVIKUDAGUR
18. mars
18.00 Nokkurs konar hetja.
(Some Kind Of Hero.)
Bandarisk kvikmynd með
Richard Pryor, Margot
Kidder og Ray Sha-kev i
aðalhlutverkum.
Ungur maður notar kimm-
gáfuna til að halda í sér líf-
inu þegar fer að halla und-
an fæti.
19.40 Benny Hill.
Breskur gamanþáttur.
20.15 Opin lína.
Á milli kl. 20.00 og 20.15
gefst áhorfendum Stöðvar
2 kostur' á að hringja í sima
673888 og bera upp spurn-
ingar.
Að þessu sinn verður rætt
við Eddu Guðmundsdótt-
ur, eiginkonu Steingríms
Hermannssonar.
20.40 Bjargvætturinn.
21.30 Húsið okkar.
(Our House.)
Framhaldsþáttur fynr alla
fjölskylduna.
22.25 Wilson.
Darryl F. Zanuck, stofn-
andi 20th Century Fox,
framleikki þessa mynd,
sme fjallar um æfi
Woodrow Wilson, fyrrum
forseta Bandaríkjanna.
Myndin lýsir vel hugsjón-
um forsetans og pólitísku
ástandi millistríðsáranna.
Aðalhlutverk: Alexander
Knox, Charles Coburn,
Geraldine Fitzgerald.
01.00 Dagskrárlok.
6>
RÁS 1
MIÐVIKUDAGUR
18. mars
6.45 Veðurfregnir • Bæn.
7.00 Fréttir.
7.03 Morgunvaktin.
- Jón Baldvin Halldórsson
og Jón Guðni Kristjánsson.
9.00 Fréttir.
9.03 Morgunstund barn-
anna: „Mamma í upp-
sveiflu" eftir Ármann Kr.
Einarsson.
9.20 Morguntrimm • Til-
kynningar.
9.35 Lesið úr forystugrein-
um dagblaðanna.
9.45 Þingfréttir.
10.00 Fréttir.
10.10 Veðurfregnir.
10.30 Úr fórum fyrri tíðar.
11.00 Fréttir.
11.03 íslenskt mál.
11.18 Morguntónleikar.
12.00 Dagskrá ■ Tilkynning-
ar.
12.20 Fréttir.
12.45 Veðurfregnir • Til-
kynningar • Tónleikar.
13.30 í dagsins önn - Börn
og skóli.
14.00 Miðdegissagan:
„Áfram veginn" sagan
um Stefán íslandi.
14.30 Norðurlandanótur.
Sviþjóð.
15.00 Fréttir • Tilkynningar
Tónleikar.
15.20 Landpósturinn.
Frá Vestfjörðum.
16.00 Fréttir • Dagskrá.
16.15 Veðurfregnir.
16.20 Barnaútvarpið.
17.00 Fréttir.
17.03 Siðdegistónleikar.
17.40 Torgið - Nútímalífs-
hættir.
Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir • Dag-
skrá kvöldsins.
19.00 Fréttir.
19.30 Tilkynningar.
Fjölmiðlarabb.
Guðrún Birgisdóttir flytur.
Tónleikar.
20.00 Ekkert mál.
20.40 Mál mála.
Rætt við Guðrúnu Kvaran
um íslensk mannanöfn og
breytingar á nafnvenjum.
21.00 Gömul tónlist.
21.20 Á fjölunum.
Áttundi þáttur um starf
áhugaleikfélaga.
Sýning Leikfélags Seyð-
firðinga á leikritinu „Síldin
kemur, síldin fer."
Umsjón: Inga Rósa Þórðar-
dóttir.
22.00 Fréttir Dagskrá
morgundagsins.
22.15 Veðurfregnir.
22.20 Lestur Passíusálma
(26).
22.30 Hljóð-varp.
23.10 Djassþáttur.
24.00 Fréttir Dagskrárlok.
Meðal efnis: Plötupottur-
inn, gestaplötusnúður og
getraun um íslenskt efni.
12.00 Hádegisútvarp
í umsjá Margrétar Blöndal.
13.00 Kliður.
Þáttur í umsjá Ólafs Más
Björnssonar.
15.00 Nú er lag.
Gunnar Salvarsson kynnir
gömul og ný úrvalslög.
16.00 Taktar.
Stjórnandi: Heiðbjört
Jóhannsdóttir.
17.00 Erill og ferill.
Þáttur í tali og tónum í
umsjá Ernu Arnardóttur.
18.00 Hlé.
21.00 Tímamót.
Kolbrún Halldórsdóttir og
Jónatan Garðarsson stýra
hátíðarþætti í upphafi
samfellds sólarhringsút-
varps á Rás 2. Kynnt verða
íslensku lögin 10 í Söngva-
keppni Sjónvarpsins og
rætt við höfunda þeirra.
Einnig verður saga Rásar 2
rifjuð upp og ný dagskrá
hennar kynnt í bak og
fyrir.
24.00 Frettir.
00.10 Næturútvarp
í umsjá Gunnlaugs Sigfús-
sonar.
Fréttir eru sagðar kl. 9, 10,
11, 12.20, 15, 16 og 17.
MIÐVIKUDAGUR
18. mars
9.00 Morgunþáttur
IKISJ
Á AKUREYRI^
Svæðisútvarp fyrir Akureyri
og nágrenni.
MIÐVIKUDAGUR
18. mars
18.00-19.00 Héðan
þaðan.
Fréttamenn svæðisút-
varpsins fjalla um sveitar-
stjórnarmál og önnur
stjórnmál.
W MIÐVIKUDAGUR
MIÐVIKUDAGUR
18. mars
07.00-09.00 Á fætur með
Sigurði G. Tómassyni.
09.00-12.00 Páll Þorsteins-
son á léttum nótum.
Opin lína til hlustenda,
mataruppskrift og sitt-
hvað fleira.
12.00-14.00 Á hádegismark-
aði með Jóhönnu Harðar-
dóttur.
Fréttapakkinn.
14.00-17.00 Pétur Steinn á
réttri bylgjulengd.
17.00-19.00 Hallgrímur
Thorsteinsson í Reykja-
vík síðdegis.
19.00-21.00 Hemmi Gunn í
miðri viku.
21.00-23.00 Ásgeir Tómas-
son á miðvikudagskvöldi.
23.00-24.00 Vökulok
í umsjá Árna Þórðar Jóns-
sonar fréttamanns.
24.00-07.00 Næturdagskrá
Bylgjunnar.
_____________hér og þar.:_____________________
Hve þykkan ís getur ísbrjótur brotið?
- Hvernig fer ísbrjótur aö
brjóta sér leið í gegnum ís þann
sem myndast á norrænum sigl-
ingaleiðum?
- Er ísbrjótur bara venjulegt
skip með sterkari vél og öflugri
skrokk, eða er hann byggður sér-
staklega til þessara nota?
- Hve þykkan ís geta þeir
stærstu brotið?
Það er fyrst og fremst í Norð-
ur-Evrópu, Norður-Ameríku og
Sovétríkjunum sem ísinn lokar
siglingaleiðum í fleiri mánuði á
vetri hverjum. Ríki þessi munu
eiga til samans á annað hundrað
skipa af ýmsum stærðum, sem
sérsmíðuð eru í þeim tilgangi að
halda opnum siglingaleiðum
þeirra eins lengi og hægt er. Þar
að auki eru til mörg tankskip,
dráttarbátar og flutningaskip.
sem eru útbúin til siglinga í ís af
hóflegri þykkt.
Nýtísku ísbrjótur er ávalur frá
stefni og aftur á skut og hvergi
má vera sléttur flötur, svo ísinn
geti ekki haldið skipinu föstu eins
og í skrúfstykki, þegar hann
leggst að því. ísbrjóturinn getur
þess vegna ekki klemmst fastur í
ísnum eins og venjuleg kaupskip
eiga á hættu. Skrokkar ísbrjót-
anna eru með hvössu stefni,
þannig að þeir renna upp á ísinn
og brjóta hann niður með þyngd
sinni. Síðan fara þeir spölkorn
aftur á bak og taka aðra atrennu
og þannig koll af kolli.
Stærstu rússnesku ísbrjótarnir
geta brotið ís sem er nokkurra
metra þykkur. Þykka íshellu
brjóta þeir með því að velta sér
sitt á hvað til hliðanna. Það er
gert með því að dæla fleiri hundr-
uðum tonna af vatni á milli hlið-
artanka, á minna en einni mín-
útu. Á þennan hátt geta ísbrjót-
arnir komist gegnum íshrannir
sem eru 5-6 metra þykkar. Velti-
tankarnir rúma yfir 1000 rúm-
metra af vatni. Á því þarf oft að
halda, t.d. á Kyrrjálaflóa milli
Svíþjóðar og Finnlands.
Vélarnar í ísbrjótunum eru að
því leyti frábrugðnar vélum í
venjulegum skipum, að þær
vinna ekki beint á skrúfuásinn.
Þess í stað eru olíuhreyflarnir
látnir knýja rafala, sem framleiða
straum fyrir rafmótora, sem síð-
an knýja skrúfurnar. Með þessu
móti geta olíumótorarnir alltaf
gengið á æskilegasta hraða, þó að
skrúfurnar hægi á sér vegna viö-
náms í ísnum. Þetta kerfi vinnur
sem stiglaus hraðastilling.
ísbrjótar eru oft búnir skrúfum
að framan, sem auk þess að
draga skipið áfram, þrýsta
vatnsstraumi aftur með síðum
skipsins og draga þar með úr
núningsviðnámi þess við ísinn.
Með margra ára tilraununr hef-
ur tekist að útbúa afturhluta
skipsins með öflugum íshnífum
og fleiri tækjum, sem auka hæfni
Er stjömustríð hættulegt
fyrir íbúa jarðar?
- Ef stjörnustríðsáætlun
Bandaríkjamanna kemur til
framkvæmda, verða átök stór-
veldanna úti í geimnum, langt frá
yfirborði jarðar.
- Mun hinn almenni borgari
sleppa skaðlaust frá þeim hildar-
leik?
- Hvað gerist í stjörnustríði?
Því hefur oft verið haldið fram
að hægt sé að beita vopnum
stjörnustríðsins án þess að það
bitni á almenningi. Sannleikurinn
er hins vegar sá, að jafnvel tak-
markað stjörnustríð mun leiða til
mjög alvarlegrar geislavirkrar
mengunar, sem yrði mikið meiri
en við kynntumst eftir Cherno-
byl-slysið.
Stjörnustríðsáætluninni (venju-
lega skammstafað SDI) er
ætlað það hlutverk að stöðva
árásareldflaugar áður en þær ná
settu marki. Til þess að svo megi
verða þarf að skjóta upp kerfi
njósnahnatta langt úti í geimn-
um, sem getur skynjað og stað-
sett eldflaugaskot og reiknað út
farbrautir þeirra. Þar að auki
þarf að koma fyrir mörgum vopn-
uðum hnöttum á lægri brautum.
Þessir hnettir verða búnir las-
er-vopnum og litlum eltiflaugum.
Hlutverk þeirra er að eyðileggja
árásarflaugarnar og nota þeir
útreikninga njósnahnattanna til
þess að finna þær. Jafnvel þó að
allt gengi eftir áætlun, munu áhrif
eldflaugaárása verða geigvænleg
fyrir lífið á jörðinni.
Gerum ráð fyrir að SDI stöðvi
stórárás, til dæmis 1000 eld-
flauga. Að eyðileggja árásar-
flaug, þýðir að skadda rafeinda-
búnr.ð hennar það mikið að
flaugin fari af braut sinni og
kjarnasprengjan sem hún flytur
Ráðstefna um tónmennta-
og tónlistarkennaranám
Ákveðið er að efna til ráðstefnu í
Tónlistarskólanum á Akureyri dag-
ana 20.-2Í. mars nk., þarsem fjallað
veröur um möguleika á tónmennta-
og hljóðfærakcnnaranámi við Tónlist-
larskólann á Akureyri, ásamt stofn-
urt kamrnerhljómsveitar atvinnutón-'
ilistarmanna, scm annast skuli tónlist-
arflutning á tónleikum og skólakynn-
ingum á Norðurlandi.
Efni ráðstefnunnar er m.a. valið
með hliðsjón af tillögum er birtust í
áliti nefndar, sem skipuð var þ. 27.
maí 1982 af þáverandi menntamála-
^ráðherra Ingvari Gíslasyni, og fjallaði
um hvernig vinna megi að því að efla
Akureyri sem miðstöð mennta og
vísinda utan höfðuborgarinnar (álit
nefndar, maí 1984).
Ráðstefnan hefur verið í undir-
búningi síðan haustið 1985, og var
tveimur starfshópum skipuðum
kennurum við Tónlistarskólann á
Akureyri falið að móta tillögur; öðr-
um um hljósveitarmálin, en hinum
um kennaramenntun og fyrirkomu-
lag ráðstefnunnar. Meðal annars var
haft samráð við aðila innan Tónlist-
arskólans í Reykjavík, Kennarahá-
skóla íslands, Skólaþróunardeildar
Menntamálaráðuneytisins og skóla-
nefnd Tónlistarskólans á Akureyri.
Hugmyndin um ráðstefnuna hefur
fengið góðan hljómgrunn, og er hún
í rökréttu framhaldi af þeirri umræðu
hvernig bæta megi og auka hlutverk
tónmennta og tónlistar á Norður-
landi, sem þjónaði um leið tónlistar-
mcnningu landsins.
Þegar hefur verið gengið frá flestum
dagskrárliðum, og eru þeir og tímasetn-
ingar þeirra sem hcr segir:
Föstudagur 20. mars:
Kl. 16.00 Ráöstefnan sett. Fram-
söguerindi og tónlistarflutningur.
Kl. 16.15 Tónlistarskólinn á Akureyri
- saga hans og framtíðarhlutverk. Jón
Hlöðver Áskelsson, skólastjóri Tón-
listarskólans á Akureyri.
Kl. 16.30 Atvinnukammerhljómsveit
á Akureyri. Michael J. Clarke, fiðlu-
kennari við Tónlistarskólann á Akur-
eyri.