Dagur - 22.06.1987, Síða 13

22. iúní 1987 - DAGUR - 13
Minning:
Ý Frú Gunnhildur Ryel
Fædd 25. júlí 1894 - Dáin 12. júní 1987
Við Zontasystur á Akureyri vilj-
um minnast frú Gunnhildar Ryel
með fáeinum orðum og þakka
samfylgd um nokkurra ára skeið,
þegar hún hafði enn áhuga og
starfsorku og beitti kröftum sín-
um í þágu ýmissa velferðarmála í
Akureyrarbæ.
Zontaklúbbur Akureyrar átti
því láni að fagna að fá hana sem
félaga árið 1950. Ekki löngu síð-
ar var hún valin til að gegna for-
mannsstarfi í þeirri nefnd innan
klúbbsins sem kölluð er Nonna-
nefnd. Var nefndinni ætlað að sjá
um framkvæmdir á aðalverkefni
klúbbsins, sem þá var á byrjun-
arstigi: Að koma upp safni í
minningu séra Jóns Sveinssonar
„Nonna“ í Nonnahúsi.
Að varðveita og gera við göm-
ul hús svo þau haldi reisn sinni og
nýtist ætluðu hlutverki er mikið
vandaverk. Að svo vel tókst til
sem varð með Nonnahúsið má
óbeint þakka frú Gunnhildi því
að hún fékk tengdason sinn, Stef-
án Jónsson arkitekt, til að leggja
á ráðin og leiðbeina í þeim
endurbótum sem gerðar voru á
húsinu. Starf Stefáns var mikið
og allt látið í té án endurgjalds,
en klúbbnum ómetanlegt.
Heimili Gunnhildar, Kirkju-
hvoll, var í næsta nágrenni
Nonnahúss. Það var mikið glæsi-
heimili, þekkt að gestrisni og
höfðingsskap, sem við Zontasyst-
ur fengum oft að njóta, bæði er
gesti klúbbsins bar að garði og
ekki síður er við sjálfar sátum
fundi þar heima.
Við minnumst með innilegu
þakklæti þeirra Zontasystra, sem
þá áttu heimili sín í Innbænum.
Það voru þær Gunnhildur Ryel
og Ragnheiður O. Björnsson.
Við fengum svo oft hlýjar,
ógleymanlegar móttökur á báð-
um þessum heimilum þegar kom-
ið var frá vinnu í Nonnahúsi,
óupphituðu, veturinn 1957, en þá
var undirbúningur þar á lokastigi
fyrir opnun safnsins.
Nonnahús var opnað með við-
höfn þann 11. nóvember það ár.
Þá flutti, ásamt fleirum, frú
Gunnhildur ræðu og sagði frá
uppbyggingu safnsins, en margir
höfðu þar lagt hönd að verki.
Síðan eru liðin 30 ár. Nafn henn-
ar er skrifað stórum stöfum í
sögu Zontaklúbbs Akureyrar.
Árið 1962 flutti hún alfarin til
Reykjavíkur og dvaldi þar til ævi-
loka en áður en við sáum á bak
þessari góðu og merku konu suð-
ur samþykktum við hana sem
heiðursfélaga í Zontaklúbbnum.
Frá því leiðir skildu bárust
klúbbnum mörg bréf og kveðjur
frá frú Gunnhildi og allt fram til
þess síðasta lifði áhugi hennar
fyrir velferð klúbbsins og starfinu
í Nonnahúsi.
Við flytjum aðstandendum
hennar innilegar samúðarkveðj-
ur.
Zontasystur
í Zontaklúbbi Akureyrar.
Við andlát ömmu minnar, Gunn-
hildar Ryel, langar mig að skrifa
nokkur orð í kveðjuskyni og
minningu hennar. Hún íést að
Hrafnistu f Reykjavík 12. júní sl.
tæplega 93 ára, og hafði þá dval-
ið á hjúkrunardeild Hrafnistu um
hálfan annan áratug og notið þar
góðrar umönnunar og hjúkrunar.
Þessi síðustu ár var hún orðin
nokkuð ellimóð; rúmföst, sjónin
tekin mjög að daprast og heyrnin
var henni svo til horfin.
En hún var æðrulaus og hress í
anda, skýr og minnug, og hafði
lítinn áhuga á að tala um sambúð
sína við elli kerlingu.
Hún vildi fylgjast með, spurði
frétta af fólki og atburðum líð-
andi stundar og krafði mann
óspart fregna af þjóðmálum og
dægurþrasi.
„Segðu mér nú einhverjar
fréttir, er ekkert að gerast í þess-
um stóra bæ?“, voru klassískar
spurningar og maður varð að
hafa sig allan við að muna til frá-
sagnar hvað hafði nú verið að
gerast. Reyndar var þetta
kannski ekkert einkennilegt.
Hún amma mín var vön að vera í
hringiðu atburðanna öll sín
manndómsár fyrir norðan.
Amma ólst upp á Akureyri.
Hún var dóttir Jakobínu Jakobs-
dóttur, Snorrasonar frá Hálsi í
Svarfaðardal, og manns hennar
Anders Olsens, sem var sjómað-
ur af norskum ættum, og var
yngst fjögurra barna þeirra
hjóna. Þegar amma var á þriðja
ári fórst faðir hannar með skipi
sínu á Eyjafirði. Amma var þá
tekin í fóstur af Christensenhjón-
unum á Akureyri en Jakobína
flutti með hin börnin til Noregs
og settist þar að.
Amma hélt sambandi við sitt
fólk í Noregi og þau við hana og
enn á ég ömmusystur á lífi þar.
Amma var ekki lengi heima-
sæta hjá þeim hjónum. Hún var
aðeins 17 ára þegar hun giftist
Baldvin Ryel, dönskum kaup-
manni, sem þá var umboðsmaður
Braunsverslunar á Akureyri. Þau
eignuðust þrjár dætur og þrjá
syni.
Fyrstu árin voru þeim erfið á
ýmsan hátt, afi veiktist, börnun-
um fjölgaði, afkoman var á
stundum óviss. En þetta breytt-
ist, þeim búnaðist vel og 1934
reistu þau sér hús í Innbænum á
Akureyri, á lóð sem þau keyptu
af Ræktunarfélagi Norðurlands
sunnan við gömlu kirkjuna og
nefndu húsið Kirkjuhvol. Svein-
björn Jónsson, byggingameistari,
teiknaði og byggði húsið. Nú er
þar Minjasafnið á Akureyri.
Á mínum æskuárum hafði
heimurinn tvær miðjur. Önnur
var hér í Reykjavík, hjá foreldr-
um mínum. Hin var hjá ömmu í
Kirkjuhvoli.
Hjá ömmu, segi ég, - afi var
þar auðvitað líka og húsið yfir-
leitt fullt af fólki, börnum, ætt-
ingjum. vinum og vandalausum.
En amma var þungamiðjan,
hún stjórnaði heima, ekki endi-
lega með boðum og bönnum og
háværum tilskipunum, heldur
oftar með augnaráðinu eða bara
með því að líta undan, sem skild-
ist alveg jafnvel og gerði sama
gagn.
Fyrir neðan Kirkjuhvol var
þessi stóri trjágarður, sem gat
breyst í frumskóga Afríku á
augnabliki, fyrir ofan húsið í
brattri brekkunni stór matjurta-
garður með allt sem þurfti fyrir
svanga landkönnuði, gulrætur og
næpur, jarðarber og hindber.
Meira að segja lítið lystihús búið
húsgögnum fyrir fólk af minni
stærð og hét Tívoli.
Á þessum árum var yfirleitt
alltaf sólskin á Akureyri og mér
er næst að halda að hún amma
hafi að miklu leyti staðið fyrir
því.
Amma tók virkan þátt í starf-
semi kvenfélaganna á Akureyri,
og vann með þeim að ýmsum
málum, sem ég kann nú ekki að
tíunda. En ég veit, að hún trúði á
samtakamátt þeirra og saman
hrintu þær í framkvæmd mörgu
stórvirkinu á Akureyri.
Ég held hún hafi aldrei haft
neina umtalsverða trú á fram-
takssemi karla til góðra verka.
Þessi málefni voru henni jafn
ofarlega í huga nú síðustu árin
eins og fyrr. Hún spurði eftir
Akureyri og Akureyringum,
þótti vænt um að fá kveðjur það-
an og hún spurði eftir garðinum
sínum og trjánum.
Þá kom það sér vel að muna,
að þar var alltaf sólskin og geta
deilt því með henni á ný.
Fari hún í friði.
Stefán Örn Stefánsson.
Hjónin Robert Friðriksson og Rósa Gunnarsdóttir í verslun sinni.
Akureyri:
Reka myndbandaleigu
og raftækjaverslun
á sama stað
Nú á vordögum tók til starfa
ný raftækjaverslun að Glerár-
götu 26 á Akureyri. Það eru
hjónin Robert Friðriksson og
Rósa Gunnarsdóttir og fjöl-
skylda sem eiga og reka þessa
verslun en fyrirtæki þeirra
Naust hf. rekur einnig Mynd-
bandaleigu kvikmyndahús-
anna sem er á sama stað.
Robert Friðriksson sagði í
samtali við blaðið að ekki hefði
verið vænlegt að reka mynd-
bandaleiguna eingöngu og því
réðust þau í að setja á fót þessa
verslun, Rafnaust, sem selur
ýmis raftæki svo sem myndbands-
tæki, hljómflutningstæki, bíltæki,
sjónvörp og fleira. Verslunin sel-
ur aðallega vestur-þýsk tæki frá
TEC og hefur jafnframt við-
gerðaþjónustu fyrir þau. Að sögn
Roberts hefur reksturinn gengið
vel fram til þessa, enda ekki
óskyldir hlutir myndbandaleigan
og raftækjaverslunin. Robert er
kunnur verslunarmaður hér í bæ,
rak verslunina Akurvík hf. um
tíu ára skeið. JÓH
Tnfmi
..fg ' v;
aSv]0&>

KURjguil-