Dagur - 10.09.1988, Blaðsíða 3

BB6i“ lödmoíq'á-js .Oí -- FIUCAÖ - 52
10. september 1988 - DAGUR - 3
Jón Hjaltason
F or eldr aimyndin
nnHorlprtt Vu;qA l-ír>ll\;\i;r\r\rl_cti/\»*or>r»o o11or r\rorl_
Það er undarlegt hvað Holly- Hollywood-stjóranna allar pred
wood-mógúlarnir eru stundum
barnalegir, eða öllu heldur hvað
við bíófarar látum þá oft selja
okkur fáfengilegar hugmyndir.
Þeir fá einhvern fáránleika í
handriti upp á borð hjá sér, til
dæmis Rambó að vinna Víetnam-
stríðið fyrir Bandaríkin, og ekki
aðeins Kanar heldur fólk um víða
veröld gleypir við vitleysunni.
Nýjustu fréttir frá Hollywood
herma að gott sé að eignast barn,
sama hverjar kringumstæðurnar
eru. Já það er ekki brosandi að
þessu. Boðskapurinn er sá að
barn geri gæfumuninn. Það
breytir harðsoðnum piparsvein-
um í yndislega og blíða feður
(móðir engin nauðsyn) og eigin-
gjörnum og metnaðarsömum
vinnuþrælum í betri manneskjur.
Og seinast en ekki síst, samband
ungra hjónaleysa verður miklu
betra þegar búið er að innsigla
það með barni. En auðvitað
verður giftingin að hafa farið
fram þegar kemur að barnsfæð-
ingunni.
Að undanförnu hafa einar fjór-
ar myndir runnið undan rifjum
Barnlaus og því andlega fötluð?
ikandi þennan sannleika, Baby
Boom er ein þeirra en Borgarbíó
hefur nýlokið sýningum á henni.
Önnur er Three Men and a Baby
sem við höfum nýlega séð í sjón-
varpi með frönskum leikurum en
innan skamms megum við vænta
bandarískrar útgáfu af henni
norður fyrir heiðar.
Þar mun sjálfur Tom Selleck
skipta um bleiur og Ted Danson
„Staupasteinn“ hita pelann. Enn
má teíja myndirnar For Keeps og
She’s having a Baby. Þessar tvær
síðarnefndu fjalla meira um
hvert gagn ungbarnið gerir ungu
fólki í hjónabandi á meðan hinar
fyrrnefndu undirstrika almennt
gildi þess fyrir sjálfselskt og jafn-
vel ábyrgðarlaust fólk að hafa
fyrir kornabörnum að sjá.
Þessi stefnubreyting í kvik-
myndaheiminum, það er að
hampa ungbörnum, er sjálfsagt í
augum Svía og annarra Vestur-
Evrópu þjóða af hinu góða.
Loksins eru menn að átta sig á
gildi þess að eignast börn. Og þá
fer innfæddum Svíum kannski að
fjölga á nýjan leik. Hins vegar er
í þessum smábarnamyndum fólg-
inn nokkur vandi fyrir Holly-
wood-stjórana. Á einhvern hátt
verða þeir að höfða til þeirra
aldurshópa sem mest sækja
bíóhúsin, fólksins í kringum tví-
tugt og upp að fertugu eða þar
um bil (Ákureyringar falla ekki
undir þessa reglu). Sem sagt þess
þjóðfélagshóps sem mest er á
ferðinni og mestur óróinn er í.
Bíóhetjurnar verða þvi að gera
þrennt í senn; eyðileggja, ganga í
berhögg við yfirvöld og klæða sig
úr. Eða þannig skilgreinir Alan
Alda þær forsendur sem leik-
stjóri verður að ganga út frá ætli
hann að gera vinsæla bíómynd.
Ekkert af þessu á hins vegar
heima í smábarnamyndum. En
það virðist mega græða á þeim og
nuanaai iuuuiuiu luuv ciuu cumcga iu smmiiiuur ei jjuu u uigin uurii;
þrátt fyrir allt þá eru Hollywood-
stjórarnir nokkuð íhaldssamir.
Þetta kemur fram í því að þeir
kynda undir gömul gildi. Útmála
kynvillu sem hinn versta löst,
gera Araba að skæðum hryðju-
verkamönnum og tönnlast á því
að dökkhærðar konur séu ekki
eins kynæsandi og ljóshærðar.
Og kannski er einn angi íhalds-
seminnar einmitt sá að draga upp
þá mynd af barnsburði að hann
leysi lífsins vanda. Að minnsta
kosti mætti halda það eftir að
hafa séð einhverja af þeim fjór-
um bíómyndum sem minnst er á
að framan. Frekar en að fara ein-
hverja þeirra þriggja leiða Alans
Alda sem lýst er að framan reyna
stjórarnir að draga upp í senn
spennandi og áferðarfallega
mynd af barnaumönnun og þeim
áhrifum sem slík iðja hefur.
Barnið verður eilífur sólskins-
gjafi, meðfærilegt og indælt í alla
staði. Ef eitthvað gerir manni
þungt í geði þá er orsakanna að
leita utan frá en ekki inni á hwi-
milinu. Þar bíður litla krúttið og
léttir allar raunir með því einu að
vera á staðnum.
En er eitthvert vit í þessum
boðskap? Er rétt að hamra á því
að menntaskólanemendur hafi
bara gott af því að eignast barn?
Eða þá að framagjarnar konur
geti rétt eins vel látið drauma
sína rætast með vælandi korna-
barn (þetta er nú ekki alveg rétt
hjá mér, í Hollywood brosa
börnin oft en gráta nánast aldrei)
í fanginu. „Ég hef aldrei fundið
neinar móðurtaugar í mér,“ segir
Diane Keaton í Baby Boom þeg-
ar tveggja ára barni er þröngvað
upp á hana. Engu að síður gefur
hún starfið upp á bátinn, kaupir
heilan búgarð, verður ástfangin
af Sam Shephard og í leiðinni
stórrík á sölu nýrrar tegundar af
barnamat.
Lausnin er fundin, uppskriftin
gefin. Það er bara akkúrat enginn
vandi að annast barn og í leiðinni
að láta alla drauma sína rætast.
Fyrir nú utan það að sveiflast
öfganna á milli þá má draga
þennan boðskap Hollywood stór-
lega í efa. Hver er kominn til
með að segja að barnlaus hjón
séu eitthvað ver á vegi stödd and-
lega en þau sem börnin eiga. Og
hvernig í ósköpunum er hægt að
láta sé detta í hug að sjálfumglað-
ur breytist maður í alvarlega
þenkjandi föður við það eitt að fá
barn upp í hendurnar. Það sem
stendur eftir er það eitt að Holly-
woöd mjólkar á meðan áhugi
okkar bíófara fyrir efninu er ein-
hver. En það er fráleitt að breytt
sé út frá forskriftinni. Blandan er
hæfilegur ungæðisháttur, svolitlir
erfiðleikar og breitt bros í lokin.
Barnauppeldi er allra meina bót
og barn nauðsynlegt hverjum og
einum vilji hann ná fullum
þroska. Getum við í allri alvöru
fallist á þessa kenningu?
kvikmyndarýni
„Lekinn sýnist ausandi"
Whoupi gefur Eddi Murphy ekkert eftir í hnyttilegum tilsvörum.
Borgarbíó sýnir: Banvæna fegurð (Fafal
Beauty)
Leikstjóri: Tom Holland.
Helstu leikendur: Whoopi Goldberg,
Sam Elliot og Harris Yulin,
Metro-Goldwyn-Mayer.
„Þó þessi leki sýnist fyrst aus-
andi, sem sökkva ætlar annars
þessum lands parti,“ skrifaði
lærðasti íslendingur 17. aldar Páll
í Selárdal í auðmjúkri bæn um
liðstyrk gegn öllu því galdralýði
sem þá gekk sem eldur í sinu yfir
landið. í dag eru það ráðalausir
stjórnmálamenn sem eru við það
að „sökkva“ ekki aðeins einum
landsparti heldur sjálfri sögueyj-
unni eins og hún leggur sig. Það
er ekki lengur fálmað eftir föstu
haldi, stundarfriður er allt sem
almenningur biður um.
En það er ekki aðeins á íslandi
samtíðar og fortíðar sem „lekinn
sýnist ausandi“, í Los Angeles er
allt farið á hvolf vegna banvæns
eiturlyfs sem er þar á markaði.
Málið kemur til kasta lögreglu-
konunnar Ritu Rizzoli og á dag-
inn kemur að henni er ekki fisjað
saman. Hún er nánast eins og
kúrekarnir forðum, skýtur menn
niður og dundar sér síðan við að
blása púðurreyknum í andlitið á
guði almáttugum. Þessi er í stuttu
máli söguþráður myndarinnar
um hina banvænu fegurð sem er
auðvitað hvítt kókaínið mengað
eitri. Sem sagt eitur blandað með
eitri og útkoman verður jafn
skelfileg og þegar hrært er saman
úrvals skyri og hafragraut.
Fatal Beauty er ekki neins
konar haldreipi en ágætis afþrey-
ing enda er greinilegt að hún á
ekki að vera neitt annað en
spennumynd og stundarafþreying
bíóförum. Henni er ætlað að
halda athyglinni og leikstjóran-
um Tom Holland tekst þetta ætl-
unarverk mætavel. Hann skilur
vel og vandlega á milli hafranna
og sauðanna, vondu og góðu
mannanna. Það bólar jafnvel á
ástarævintýri inn á milli allra víg-
anna. Og sjálf Whoopi Gold-
berg, sem leikur lögreglukonuna,
sést smella einum laufléttum á
karlmann. Annars er Whoopi
skemmtileg blanda af báðum
kynjum, kjafturinn er Murphy-
ískur, hreyfingarnar eins og hjá
dauðuppgefnum glímumanni en
vöxturinn tilheyrandi veikara
kyninu.
Það er þó ekki án bakþanka að
maður leyfir sér að hæla, jafnvel
þó í litlu sé, mynd eins og Fatal
Beauty. Hvaða áhrif skyldu þessi
gegndarlausu manndráp hafa á
okkur bíófarana? Og þó öllu
heldur hvað það er lítið mál fyrir
stjörnurnar að drepa mann.
Whoopi heggur mann og annan
rétt eins og að drekka úrvals öl-
kelduvatn. Kannski er þetta of
yfirgengilegt til að hafa einhver
áhrif, rétt eins og Tommi og
Jenni teiknimyndanna. En ég
hlýt að viðurkenna veikleika
minn fyrir þessum einfalda
söguþræði sem kristallast í bar-
áttu góðs einstaklings eða ein-
staklinga við hin illu öfl. En það
hefur margoft sýnt sig að leik-
stjórar geta með hægu móti
klúðrað jafn einföldu stefi og
þessu. Tom Hollander er ekki
einn þeirra, um það ber Fatal
Beauty vitni. Það er svo annað
mál að hirðuleysishátturinn eða
gæjahátturinn er á köflum yfir-
gengilegur í myndinni en Whoopi
kemur honum til skila á hreint
ekkert síðri hátt en Eddie
Murphy. Það er því einlæg skoð-
un mín að geðjist bíóförum að
sprellinu í Murphy mun þeim
ekki falla Whoopi neitt ver í geð.