Dagur - 26.07.1989, Blaðsíða 6

6m DAXallR ^ Miðvikudagur 26. júlí 1989
„Landslagsarkitektúr er í raun og veru hönnun
umhverfis meö áherslu á manninum og hans
umhverfi. Það má segja sem svo að það sé allt frá
því að hanna garð í kringum íbúðarhús upp í það að
vinna í bæjar- og landshlutaskipulagi,“ segir Hall-
dór Jóhannsson landslagsarkitekt á Akureyri, eini
formlegi Iandslagsarkitektinn utan höfuð-
borgarsvæðisins.
Halldór segist hafa mikinn
áhuga á hegöunarfræði og áhrif-
um hinna mismunandi þátta
umhverfisins. „Það er sérstaklega
veðurfarið sem ég hef þá áhuga
á. Það er hlutur sem fáránlega lít-
ið er hugsað út í hérna. Það er
alltaf verið að hanna og koma
fram með fallegar hugmyndir en
mjög oft gleymist að taka tillit til
grundvallaratriða svo sem sólar
og skugga, vinda og snjóa. Það er
margt í umhverfi okkar sem hægt
væri að gera miklu betra, ef við
bara hugsuðum um strax í upp-
hafi hvernig vindur hegðar sér.“
„Hönnun hefur lent mjög neð-
arlega á áhersluskalanum á ís-
landi. Það er eins og hún sé auka-
atriði og aðalatriðið sé að fram-
kvæma. Að hugsa fyrirfram og
gefa sér tíma til að leggja hlutina
niður fyrir sér er álitið eitthvað
sem ekki skiptir máli.
Glæpamenn í hönnun?
Menn hafa gert nokkuð mikið af
því að gagnrýna þann kostnað
sem fer í hönnun, því er oft sleg-
ið þannig upp að það sé eins og
hálfgerðir glæpamenn vinni við
þetta,“ sagði Halldór. „Auðvitað
eru menn misgóðir eins og gerist
og gengur en það er aldrei verra
að láta hanna ítarlega. Skekkjur
koma fyrst fram þegar slíkt
gleymist og ætt af stað áður en
málið er skoðað nógu vel. Þetta á
bæði við einkaaðila sem eru að
byggja sitt fyrsta hús og þá sem
eru í stórframkvæmdum fyrir
bæjarfélög og stofnanir. Það þarf
að koma öllu í skiljanlegt form
því þegar verið er að framkvæma
vakna ýmsar spurningar. Ef ekki
er búið að fara í gegnum allar
mögulegar spurningar í upphafi
þá standa menn alltaf á gati og
oft hlýst margfaldur kostnaður af
því. Það skiptir miklu máli að
geta gengið beint til verks og sá
kostnaður sem fer í hönnun í
upphafi er fljótur að sparast fyrir
utan það að fá í langflestum til-
fellum betri lausn. Menn eru ekki
að læra hönnun til einskis það er
eitthvað sem liggur að baki.“
Vantar heilbrigða gagnrýni
Halldór sagði það oft koma fyrir
að úti í bæ heyrðust þær raddir að
arkitektar væru fífl og bjánar og
ekki nokkur leið að nota þessa
ntenn, þeir séu svo dýrir. Þetta
sagði hann hinn mesta misskiln-
ing. „Auðvitað getum við hannað
bæði dýrt og ódýrt og lausnirnar
verða að vera sniðnar að hverju
og einu tilfelli. Forsendurnar sem
gefnar eru í upphafi þurfa þess
vegna að vera réttar. Mér finnst
hafa vantað heilbrigða gagnrýni á
hönnun og framkvæmdir í þessu
þjóðfélagi. Það er ekkert óheil-
„Hönnun mjög neðs
á áhersluskalanu
- rætt við Halldór Jóhannsson landslagsarkitekt
brigðara við það að segja álit sitt
á byggingu heldur en leikverki
eða bók. Þetta veitir ákveðið
aðhald."
Islensk byggingarreglugerð er
tiltölulega opin og því eru menn
sem ekki eru með mikla menntun
á sviði hönnunar að vinna við
slíkt. „Almenningur gerir oft
ekki greinarmun þarna á. Þess
vegna er verið að bera hlutina
saman og kalla allt verk arki-
tekts. Þetta kemur misjöfnu orði
á stéttir sem kannski eiga það
ekki skilið."
Samvinna um
hönnun húss og lóðar
Þau verkefni sem Halldór hefur
verið að fást við eru margvísleg
og dreifast um mestallt landið. A
Akureyri má nefna umhverfi Ak-
ureyrarkirkju, skipulagningu
lóða við íbúðir aldraðra við Víði-
lund, lóð Verkmenntaskólans,
lagfæringar við kirkjugarðana og
lóð Glerárkirkju. Nýtt skipulag
var gert af golfvellinum að Jaðri,
unnið við umhverfi Krossaness
auk ýmislegra skipulagsmála í
Borgarfirði, Stykkishólmi, Seyð-
isfírði, Hellissandi, Mývatnssveit
og Neskaupstað. „Ég hef aldrei
Halldór Jóhannsson er um þessar mundir að vinna að mjög stóru verkefni fyrir Vegagerð
ríkisins. Um er að ræða hönnun á áningarstöðum þar sem komið verður fyrir skiltum sem
veita upplýsingar um vegakerfið og þá þjónustu sem um er að ræða á hverjum stað.
Fyrstu skiltin verða sett upp á næstunni í Mývatnssveit en stefnt er að því að slíkum skilt-
um verði komið upp um allt land á næstu árum.
Skilti svipað því sem sett verður upp á næstunni. Efst í hægra horninu er punktur sem sýnir svæðið sem um er að ræða. IJndir honum
er tafla með upplýsingum um þjónustu, þar fyrir neðan eru aðrar upplýsingar svo sem vegalengdir og fleira. Vegakerfi, örnefni og
þjónustustaðirnir koma fram á korti af sveitinni og fyrir neðan eru upplýsingar frá Náttúruverndarráði.
Guðmundur Heiðreksson um-
dæmistæknifræðingur hjá Vega- ■
gerð ríkisins á Akureyri hefur
haft umsjón með verkinu fyrir
hönd Vegagerðarinnar. Hann
sagði starfshóp hafa verið stofn-
aðan í vetur um tillögur um
áningarstaði þar sem hægt væri
að komast út af veginum. „Þetta
þróaðist síðan út í hugmyndir um
að setja upp upplýsingaskilti.
Þetta er alveg bráðnauðsynlegt,
bæði geta þeir sem vilja auglýsa
þjónustu sína komist á einn stað
og þá losnar maður við öll þessi
skilti sem eru sett upp úti á veg-
unum.“
Halldór Jóhannsson var feng-
inn til að gera hugmyndir að
áningarstöðum fyrir starfshóp
Vegagerðarinnar og með honum
unnu þær Hafdís Jónsdóttir og
Anna Sigurgeirsdóttir. „í fram-
haldi af því kom síðan fram hug-
myndin um upplýsingaskilti sem
væru leiðbeinandi og veittu upp-
lýsingar um vegakerfið og þjón-
ustu. Það var samþykkt að leggja
pening í að koma þessu af stað og
við vorum svo heppin að fá að
halda verkefninu áfram,“ sagði
Halldór.
Ákveðið hefur verið að byrja á
Mývatnssveit vegna mikils ferða-
mannastraums. Þar er stefnt á að
setja upp skilti á fjórum stöðum,
í Námaskarði, við afleggjarann
að Stöng, norðan við Mývatn rétt
við Grímsstaði og rétt við Kröflu-
vegamótin, en á þessum stöðum
er gerð áningastaða langt komin.
Borgarfjörðurinn verður næstur
en ekki er vitað hvort hægt verð-
ur að koma upp skiltum þar í
sumar. Á landinu eru á annað
hundrað staðir þar serri áhugi er
að setja upp áningarstaði ásamt
upplýsingaskiltum.
„Mér finnst þetta mjög lofsvert
og þarft framtak hjá Vegagerð-
inni,“ sagði Halldór. ;,Þetta er
skref í að koma upp heildarmerk-
ingum. Það er ótrúlega margt
fólk sem ferðast um með léleg
kort eða skilur þau ekki en hérna
er um að ræða alþjóðleg upplýs-
ingaskilti sem ekki þarftungumál
ÁNINQAR STAOUR
FLOKKUR 2
ÚTLITSMYND
Dæmi um útfærslu áningarstaðar sem
'"7? >' 'v''n
<-r'
’{^>íy'r
1~r
/'■/
/