Dagur - 24.11.1989, Page 4

4 - DAGUR - Föstudagur 24. nóvember 1989
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, S(MI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1000 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 90 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 660 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
ANDRÉS PÉTURSSON (íþróttir),
KARL JÓNSSON (Sauðárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, VILBORG GUNNARSDÓTTIR,
LJÓSMYNDARI: KRISTJÁN LOGASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RlKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASlMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Sótsvört skýrsla um
eldvarnir og brunamál
Óhætt er að fullyrða að brunavarnir hér á landi
eru í miklum ólestri. Ef marka má nýja úttekt á
stöðu brunamála í landinu, er löggjöfin um
þennan málaflokk allgóð en gallinn er bara sá
að enginn fer eftir henni! „Víða eru veilur í
skipulagi brunamála og sérstaklega eldvarna-
eftirlits," segir m.a. í skýrslu nefndarinnar sem
úttektina vann „Athugasemdum og kröfum
um úrbætur er lítt fylgt eftir og upplýsingar um
helstu brunatjón eru ófullnægjandi. Lögbundn-
ar lokaúttektir á byggingum hafa almennt ekki
farið fram,“ segir ennfremur í skýrslu nefndar-
innar. Þar er einnig fullyrt að eftirlitsleysi á
byggingartíma sé veikasti hlekkur í brunavörn-
um á íslandi. Skýlaus fyrirmæli laga og reglu-
gerða eru með öðrum orðum hundsuð.
Nefndin, sem úttektina vann, var skipuð af
félagsmálaráðherra í kjölfar stórbrunans að
Réttarhálsi 2 í Reykjavík sl. vetur. Þegar skýrsl-
ur greina frá óþægilegri eða slæmri stöðu mála,
er oft talað um að þær séu svartar. Skýrsla
þessarar nefndar er að sönnu sótsvört. Bruna-
tjón hér á landi er mjög mikið ár hvert og fer
stöðugt vaxandi. Tjónabætur vátrygginga-
félaganna vegna bruna á fasteignum og lausa-
fé námu 285 milljónum króna árið 1981, en
651,4 milljónum króna á síðasta ári, og eru báð-
ar tölurnar miðaðar við verðlag í júlí 1989. Horf-
ur eru á að á yfirstandandi ári verði öll fyrri met
slegin, því nú þegar eru tjónbæturnar orðnar
yfir 700 milljónir króna. Þegar haft er í huga að
beinar tryggingar vegna brunatjóns eru ekki
nema um 30% af tjóni samfélagsins vegna
eldsvoða, er um óheyrilega fjárhæð að ræða. í
skýrslunni er t.d. talið að tjón samfélagsins
vegna bruna hafi á síðasta ári numið tæplega
2,2 milljörðum króna. Sú tala verður örugglega
mun hærri á þessu ári.
í skýrslunni er bent á að Brunamálastofnun
hafi búið við fjársvelti í mörg ár og fái ekki lög-
bundið fjárframlag frá ríkinu. Þá er bent á að
talsverðir samskiptaörðugleikar séu milli
Brunamálastofnunar við sveitarstjórnir og
slökkviliðsstjóra. Fleiri atriði mætti tína til hér,
því af nógu er að taka. Það verður hins vegar
látið ógert. En sem fyrr segir er augljóst af
lestri skýrslunnar að brunavarnir hér á landi
eru í megnasta ólestri. Nefndin setur reyndar
fram nokkrar gagnlegar tillögur til úrbóta, sem
sjálfsagt er að taka til athugunar. Ríkisstjórn-
inni hefur þegar verið kynnt umrædd skýrsla
og nú er beðið eftir viðbrögðum hennar. Þau
hljóta að verða kröftug, því sótsvört skýrslan
gefur fullt tilefni til róttækra aðgerða án tafar.
BB.
frétfir
Úttekt á réttarstöðu heimavinnandi fólks:
Ekki mögulegt að breyta
lögum um fæðingarorlof
- segir m.a. í niðurstöðum nefndarinnar
Þriggja manna nefnd sem vann
að úttekt á réttarstöðu heima-
vinnandi fólks hefur skilað
skýrslu sinni. Nefndin lagði í
athugunum sínum áherslu á líf-
eyrismál, tryggingamál,
skattamál og mat á heimilis-
störfum til starfsreynslu. Borin
voru saman kjör barnafjöl-
skyldna þar sem bæði hjónin
unnu utan heimilis og hins veg-
ar annað hjóna.
Athugun nefndarinnar leiddi í
ljós að af 51.293 hjónum eða
sambýlisfólki var annar aðili
heimavinnandi í 3.127 tilvikum
eða 6%. í 5,4% tilvika var eig-
inkonan heimavinnandi en eigin-
maðurinn í 0,7%. Flokkun eftir
fjölda barna sýndi að flestar
heimavinnandi konur eru barn-
lausar.
Helstu niðurstöður og tillögur
nefndarinnar eru eftirfarandi:
„Það er álit nefndarinnar að
ekki séu tök á að veita heima-
vinnandi fólki aðild að lífeyris-
sjóðum með sama hætti og
launþegum, a.m.k. við núverandi
skipan lífeyrismála.
Nefndin telur brýnt, að sá hluti
draga að frumvarpi til laga um
lífeyrissjóði, sem fjallar um
skiptingu lífeyrisréttinda milli
hjóna, verði þegar í stað lagður
fyrir Alþingi og lögfestur. Nefnd-
in leggur til að lífeyrisréttindum
hjóna verði skipt þegar í lok
hvers árs.
Nefndin telur að jafna beri líf-
eyri hjóna og einstaklinga frá
almannatryggingum, þannig að
hjón njóti sama réttar og 2 ein-
staklingar gagnvart grunnlífeyri
og tekjutryggingu.
Bent er á aukna mismunun
milli hjóna og einstaklinga sem
orðið hefur með auknu vægi
tekjutryggingar.
Lögð er þung áhersla á að rétt-
ur heimavinnandi fólks til slysa-
trygginga og sjúkradagpeninga
verði bættur. Nefndin telur brýnt
að réttur til bóta vegna slysa við
heimilisstörf verði gerður
almennur réttur, án tillits til
iðgjaldsgreiðslu.
Nefndin telur ekki möguleika á
að breyta lögum um fæðingar-
orlof að svo stöddu. Fæðingar-
dagpeningar eru greiðslur vegna
tekjumissis í orlofi, en þær
konur, sem vinna heima missa
ekki tekjur-.
Nefndin telur rétt að milli-
færsla ónýtts persónuafsláttar
milli hjóna með börn undir 2-3
ára eða jafnvel allt til 7 ára aldurs
verði 100%. Þá telur nefndin
einnig, að ónýttan persónuafslátt
ntegi færa að öllu leyti til maka,
ef það hjóna sem ekki nýtir sinn
afslátt sannanlega annast sjúka
eða aldraða á heimili sínu.
Nefndin mælist til þess að sam-
tök á vinnumarkaði beiti sér fyrir
því að lífaldur fái aukið vægi við
starfsaldursmat.“ SS
Bæjarstjórn Húsavíkur:
Bæjarfiilltrúi skíthræddur
við mengun í höfiiinni
„Ég varð skíthræddur þegar ég
heyrði ummæli heilbrigðisfull-
trúa um ástand og mengun í
höfninni," sagði Örn Jóhanns-
son, bæjarfulltrúi á Húsavík,
er hann gerði grein fyrir tillögu
sinni um að við gerð fjárhags-
áætlunar fyrir árið 1990, verði
lögð áhersla á, að framkvæmd-
ir við holræsagerð á hafnar-
svæðinu geti hafist á árinu, og
að bæjarstjórn nýti sér heimild
til hækkunar á holræsagjöld-
um vegna þessa verkefnis.
Jón Asberg Salómonsson sagði
að hönnun á lagningu holræsis út
fyrir höfnina hefði tvisvar verið
sett á fjárhagsáætlun á kjörtíma-
bilinu en í bæði skiptin skorin
niður við endurskoðun fjárhags-
áætlananna. Hann sagði að til-
laga Arnar væri nákvæmlega sú
sama og hann hefði sjálfur lagt
fram fyrir tveimur árum, en best
væri að taka ákvörðun um máiið
um leið og tekin væri ákvörðun
um álagningu skatta á næsta ári.
Háskólinn á Akureyri:
Þrír nýir lektorar
ráðnir í haust
Við Háskóiann á Akureyri voru
ráðnir þrír nýir lektorar í haust,
tveir í hlutastörf í heilbrigðis-
deild, og einn í fullt starf í rekstr-
ardeild.
Við heilbrigðisdeild var Hólm-
fríður Kristjánsdóttir B.S. ráðin
lektor í hjúkrunarfræði og dr.
Ingvar Teitsson í sjúkdómafræði.
Hólmfríður lauk prófi í hjúkr-
unarfræði frá Háskóla íslands
1984. Hún hefur starfað sem
hjúkrunarfræðingur við Fjórð-
ungssjúkrahúsið á Akureyri og
verið stundakennari við Verk-
menntaskólann á Akureyri og
einnig Háskólann á Akureyri frá
vorinu 1988.
Dr. Ingvar Teitsson lauk prófi
frá læknadeild Háskóla írlands
1978 og doktorsprófi frá Univer-
sity of London 1983. Hann er sér-
fræðingur í almennum lyflækn-
ingum og gigtlækningum. Ingvar
hefur starfað við fjölmörg sjúkra-
hús hér á landi og í Bretlandi frá
því að hann lauk námi. Nú síðast
sem aðstoðarsérfræðingur og
lektor í lyflækningum og gigt-
lækningum við kennslusjúkra-
húsin í Aberdeen í Skotlandi.
Við rekstrardeild var Lilja
Mósesdóttir M.A. ráðinn lektor í
rekstrarhagfræði. Hún stundaði
nám í hagfræði og þýsku í Banda-
ríkjunum, við University of
Iowa, og lauk þaðan B.B.A.
prófi 1984. Því næst lagði hún
stund á þýsku og uppeldis- og
kennslufræði við Philipps-Uni-
versitat í Marburg í V-Þýska-
landi. Lilja lauk M.A. prófi í
hagfræði frá University of Sussex
í Brighton í Bretlandi 1988. Hún
kenndi við Verslunarskóla ís-
lands veturinn 1985-86 og starf-
aði síðastliðið ár sem hagfræðing-
ur Alþýðusambands íslands.
Tryggvi Finnson sagði þetta
mál víðtækara en virtist fljótt á
litið, t.d. hvað varðaði máva sem
væru á höfninni en flygju síðan
upp í bæ. Lagði Tryggvi til að til-
lögunni yrði vísað til bæjarráðs
og sagði að um hana ætti ekki að
skapast ágreiningur, þar sem hol-
ræsamálið hefði verið ofarlega á
lista hjá öllum flokkum fyrir síð-
ustu kosningar.
Örn lagði tillöguna fram fyrir
hönd fulltrúa G-listans, en samt
lýsti Kristján Ásgeirsson því yfir
að hann væri ekki hrifin af hækk-
un holræsagjalda og bað bæjar-
fulltrúa að athuga hverjir lentu í
því að borga gjöldin.
Samþykkt var santhljóða að
vísa tillögunni til bæjarráðs og
fjárhagsnefndar. IM
Egilsstaðabær:
Bygging nýs miðbæjar
í undirbúningi
A Egilsstöðum er nú hafínn
undirbúningur vegna bygging-
ar nýs miðbæjar með því m.a.
að auglýsa skipulag miðbæjar-
svæðisins. Að sögn Sigurðar
Símonarsonar bæjarstjóra á
Egilsstöðum er undirbúningur
skammt á veg kominn, en
menn telja tímabært að fara að
hefja byggingar á svæðinu.
Umrætt svæði er við Norður-
landsveg á móti Kaupfélaginu og
er áhugi fyrir að kanna meðal
atvinnurekenda og þjónustuaðila
hvort til greina komi að þeir
verði með. „Við viljum gjarnan
að þetta taki ekki mjög íangan
tíma því það verður skemmti-
legra að geta reist þarna heilstætt
hverfi á ekki of mörgum árum,“
sagði Sigurður.
I skipulagi er gert ráð fyrir
þjónustukjarna og torgi, húsa-
gerð er lýst í skipulagsskilmálum
en nánari útfærsla er ekki
nákvæm. Því gefst væntanlegum
byggingaraðilum kostur á að vera
með í nánari útfærslu á nýja mið-
bænum. VG