Dagur - 20.02.1991, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Miðvikudagur 20. febrúar 1991
ÚTGEFANDI: ÚTGÁFUFÉLAG DAGS
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 58, AKUREYRI, SÍMI: 24222
ÁSKRIFT KR. 1100 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ 100 KR.
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 725 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
RITSTJÓRNARFULLTRÚI: EGILL H. BRAGASON
BLAÐAMENN:
JÓN HAUKUR BRYNJÓLFSSON (íþróttir),
KÁRI GUNNARSSON (Sauöárkróki vs. 95-35960),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 41585),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓLI G. JÓHANNSSON,
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, STEFÁN SÆMUNDSSON,
ÞÓRÐUR INGIMARSSON, LJÓSMYNDARI: KJARTAN ÞORBJÖRNSSON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON, ÞRÖSTUR HARALDSSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRlMANN FRlMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI 25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTUN: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Álævintýrið gæti
endað með ósköpmn
Samningar um byggingu nýs álvers hér á landi
hafa vægast sagt gengið hörmulega. Óhætt er
að fullyrða að illa hafi verið að málinu staðið frá
upphafi af hálfu íslendinga, með Jón Sigurðs-
son, iðnaðarráðherra, í broddi fylkingar. Fyrst
var efnt til mikils kapphlaups milli þriggja
landshluta um hver þeirra hreppti „hnossið".
Fyrst í stað stóð keppnin milli Straumsvíkur,
Eyjafjarðar og Reyðarfjarðar. Þegar Straumsvík
var úr leik bauð iðnaðarráðherra Keilisnes í
staðinn og kapphlaupið magnaðist til muna.
Sveitarfélögin á þessum stöðum kepptust við að
bjóða niður lóð, höfn og þjónustu hvert fyrir
öðru, svo forstjórum erlendu álfyrirtækjanna,
sem hér hugðust nema land, var vafalaust
skemmt. Á endanum lögðust flestir á eitt um að
lofsyngja ágæti Keilisnessins, sem síðan var val-
ið úr hópi „umsækjenda". Ekki er að undra þótt
að mörgum landsbyggðarmanninum hafi læðst
sá grunur að aldrei hafi staðið til að reisa nýtt
álver utan suðvesturhorns landsins og að
aðdragandi staðarvalsákvörðunarinnar hafi ein-
ungis verið sjónarspil.
Það sem næst gerðist í þessu einkennilega
máli var að í október á síðasta ári undirrituðu
iðnaðarráðherra og fulltrúar erlendu álfyrirtækj-
anna rammasamning, þar sem gert var ráð fyrir
að orkuverð til nýs álvers yrði algerlega bundið
heimsmarkaðsverði á áli, án nokkurs verðlág-
marks á innlendu orkunni. Auk þess var lítil
áhersla lögð á nauðsyn ítrustu mengunarvarna.
Stjórn Landsvirkjunnar leist ekki meira en svo á
þennan rammasamning, enda var í honum fólg-
in gífurleg áhætta fyrir fyrirtækið. Þrautalend-
ingin varð sú að stjórn Landsvirkjunar skipaði
sérstaka nefnd til að semja upp á nýtt við full-
trúa erlendu álfyrirtækjanna um raforkuverð.
Hvorki hefur gengið né rekið í þeim samninga-
viðræðum og margt orðið til að tefja gang þeirra.
Vegna sífelldra tafa á undirritun endanlegra
samninga um byggingu nýs álvers á Islandi er
svo komið að stofnkostnaður við framkvæmdirn-
ar hefur hækkað um 20%, í Bandaríkjadölum
talið, frá því sem gert var ráð fyrir í upphafi.
Áhætta Landsvirkjunar og íslensku þjóðarinnar
í heild vegna fyrirhugaðs álævintýris hefur að
sama skapi aukist gríðarlega á skömmum tíma.
í sögubókum enda ævintýrin oftast vel.
íslenska álævintýrið gæti hins vegar endað með
ósköpum. Það er því full ástæða til að staldra við
og reikna arðsemi fyrirhugaðra framkvæmda
upp á nýtt. íslenska þjóðin hefur ekki efni á að
rasa um ráð fram og eiga á hættu að tapa millj-
örðum íslenskra króna fyrir vikið. Þá er verr af
stað farið en heima setið. BB.
Háskólinn á Akureyri - íslensk
kennslu- og rannsóknastofnun
í kvöld efna nemendur í
Háskólanum á Akureyri til fund-
ar um stöðu og framtíð skóla
síns. Pað er gott til þess að vita
að þeir skuli sýna þetta frum-
kvæði, vegna þess að hvað sem
öðru líður þá verða það nemend-
urnir sem munu öðrum fremur
skapa orðstír skólans. í fyrstu
gera þeir það með starfi sínu að
loknu námi og síðar kemur það í
þeirra hlut að festa skólann
endanlega í sessi þegar þeir verða
komnir til áhrifa í atvinnu-,
menningar- og stjórnmálalífi
landsins.
Fram að þeim tíma verða allir
velunnarar skólans að taka hönd-
um saman um að efla hann til
sjálfsbjargar. Hann mun þurfa á
öllum fáanlegum stuðningi að
halda, því þó að heimafyrir sé
víðtæk samstaða uin uppbygg-
ingu skólans, eru sterk öfl í þjóð-
félaginu sem hafa engan skilning
á málinu eða finnst að uppbygg-
ing Háskólans á Akureyri ógni
hagsmunum sínum.
Atriði sem geta
skipt sköpum
Ég ætla að nefna hér nokkur
atriði sem mér finnst að geti skipt
sköpurn um framtíð skólans.
1. Háskólinn á Akureyri verð-
ur að fá ákveðið hlutverk á sviði
rannsókna og kennslu í tengslum
við atvinnulífið.
2. Skólinn verður á næstu
Jóhannes Geir Sigurgeirsson.
misserum að fá aðstöðu til þess
að byggja sig upp sent „aka-
demísk" stofnun á sínu sviði.
3. Leitað verði eftir erlendum
samskiptum sem styrkt geta
stöðu skólans og gert honum bet-
ur kleift að gegna hlutverki sínu.
4. Skólinn taki að sér hluta
almennrar kennaramenntunar í
landinu.
Tíu ára áætlun
Ég ætla að fylgja þessum atriöum
eftir með örfáum orðum.
1. liður: Það virðist liggja
beinast við að Háskólinn á Akur-
eyri taki að sér kennslu og rann-
sóknir í tengslum við innlenda
matvælaframleiðslu. Þar er stór
akur óplægður ef íslendingar ætla
að halda áfram að hasla sér völl á
erlendum markaði sem fram-
leiðendur hágæða matvöru. Það
má hugsa sér að sett verði upp 10
ára áætlun með það að markmiði
að að þeim tíma liðnum verði
höfuðstöðvar allrar kennslu og
rannsókna á þessu sviði komnar
til Háskólans á Akureyri. Úti-
búastefnunni verði í raun snúið
við.
2. liður: Alger forsenda þess,
sem sett er fram í 1. lið, er að
skólinn nái að skapa sér nafn sem
vísindastofnun.
3. liður: Margt bendir til þess
að erlendis finnist aðilar í
kennslu og rannsóknum sem sjái
betur en ýnisar innlendar stofn-
anir hvaða möguleika staðsetning
Háskólans á Akureyri hefur upp
á að bjóða.
4. liður: Fátt eitt mun verða
fljótvirkara til þess aö skjóta rót-
um Háskólans á Akureyri sem
víðast en almennt kennaranám
viö skólann. auk þess sem
kennsla í „fjöldagrein" niun auka
umfang hans og um leið mikil-
vægi í byggðalegu tilliti.
Skóli með sjálfstætt
hlutverk
Því hefur vetið haldið fram að
uppbygging Háskólans á Akur-
eyri sé eitt rnesta byggðamál síð-
ustu ára. Úr því mun ég ekki
draga. Hitt er jafn Ijóst að við
megum ekki falla í þá gryfju að
líta á skólann sem landsbyggðar-
skóla fyrir landsbyggðarfólk.
Háskólinn á Akureyri verður að
etlast sem íslensk kennslu- og
vísindastofnun með sjálfstætt
hlutverk. Aö því markmiði verða
velunnarar skólans aö vinna, allir
sem einn.
Jóhannes Geir Sigurgcirsson.
Höfundur skipar 3. sæti framboðslista
Framsóknarflokksins í Norðurlandskjör-
dænti eystra í komandi alþingiskosning-
um.
Bæjarstjórn Akureyrar:
„Markvissari vimubragða er þörf'
- bókun bæjarfulltrúa Framsóknarflokksins
við afgreiðslu prhagsáætlunar 1991
Bæjarfulltrúar Framsóknar-
flokksins lögðu fram bókun í
nokkrum liðum við síðari
umræðu um fjárhagsáætlun
fyrir Akureyrarbæ á fundi
bæjarstjórnar í gær.
I bókuninni segir að bæjarfull-
trúar Framsóknarflokksins standi
að samþykkt fjárhagsáætlunar-
innar í meginatriðum, en taki
eftirfarandi fram til að skýra
afstöðu sína til einstakra þátta:
„í samstarfssamningi núver-
andi meirihluta bæjarstjórnar er
nýting tekjustofna ákveðin fyrir
kjörtímabilið. Á þennan hátt eru
hendur bæjaryfirvalda bundnar
og því erfitt að aðlaga ákvarðanir
aðstæðum í þjóðfélaginu á hverj-
um tíma. Kom þetta berlega í
ljós þegar samræma átti ákvörð-
un minnihlutans um fasteigna-
gjöld núverandi aðstæðum, það
er að halda hækkunum innan
ramma framlengdra kjarasamn-
inga og þjóðarsáttar. Afstaða
okkar hefur komið skýrt fram við
fyrri umfjöllun þessara mála, þar
sem við höfum mótmælt ofan-
greindri ákvörðun með hjásetu
við ákvörðun.
Við teljum að verðlags- og
launaforsendur fjárhagsáætlunar-
innar séu í rýmra lagi og ítrekum
því mikilvægi stöðugrar endur-
skoðunar hennar. Við gerð áætl-
unarinnar hefur verið beitt hefð-
bundnunt aðferðum, þar sem að
mestu er um framreikning niður-
stöðutalna liðins árs að ræða. Við
ítrekum þau sjónarmið okkar að
breyttra og inarkvissari vinnu-
bragða sé þörf, með það að meg-
inmarkmiði að ná fram markviss-
ari og ábyrgari fjármálastjórnun,
en aukinni hagræðingu og sparn-
aði í rekstri og betri nýtingu fjár-
magns við framkvæmdir.
Tillögur okkar um endurskoð-
un tæknisviðs bæjarins, úttekt
löggilts endurskoðanda á fjár-
hagsstöðu og að byrjað verði fyrr
á árinu að vinna að gerð fjárhags-
áætlunar, eru í anda ofan-
greindra markmiða.
Við hörmum það aðgerðaleysi
í atvinnumálum sem einkennt
hefur störf bæjarstjórnarmeiri-
hlutans. Engar tilraunir, sem
umtalsverðar geta talist, eru
gerðar til að spyrna við fótum
gegn fallandi atvinnustigi og vax-
andi atvinnuleysi í bænum.
Meirihlutinn einblínir á sölu
eignarhluta bæjarins í Lands-
virkjun en heldur að sér höndum
á meðan. Þessi vinnubrögð tefja
eðlilega viðleitni bæjarins til
nýsköpunar í atvinnumálum."
Þá settu bæjarfulltrúarnir fram
eftirfarandi skýringar við breyt-
ingatillögur sínar sem ekki náðu
fram að ganga í bæjarráði: „Til-
lagan um 8,5% afslátt af fast-
eignagjöldum í stað 5% er fyrst
og fremst komin fram sem við-
leitni bæjarins til að viðhalda
svokallaðri þjóðarsátt. Aukið
framlag til unglingavinnu er ætl-
að að tryggja 13 ára unglingum
áfram aðgang að vinnuskólanum.
Vegna nýframkvæmda á árinu
teljum við að Síðuskóli eigi að
hafa forgang svo hægt verði að
taka nýjar kennslustofur í notkun
í haust, eins og áætlanir skóla-
nefndar gera ráð fyrir.“ EHB