Dagur - 06.02.1992, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 6. febrúar 1992 - DAGUR - 9
Þorsteinn Hallsson byrjaði í síldinni 10 ára gainall og hefur æ síðan unnið
störf tengd sjávarútvegi á Raufarhöfn, eða í um fjörutíu ár. Myndir: Coiii
Guðshúsið gægist upp á milli hrörlegra minnisvarða. Margar skeinmtilegar andstæður er að finna á Kaufarhöfn.
Raufarhöfn:
„Lengsta deyfðartúnabil sem ég man eftir“
- segir Þorsteinn Hallsson og rifjar upp tímana tvenna
Eins og flestum landsmönnum
er kunnugt var Raufarhöfn
blómlegt sfldarþorp, iöandi af
Iífi. Ibúar í þessu nyrsta kaup-
túni landsins voru 515 áriö
1978 þegar blómaskeiðið náði
hámarki, en síðan hefur hallað
undan fæti og íbúar eru nú
nálægt 400 talsins. Einn af
þeim sem man tímana tvenna í
sögu Raufarhafnar er Þor-
steinn Hallsson.
Rétt eftir aldamótin, eða árið
1901, bjuggu 25 manns á Raufar-
höfn, en Raufarhöfn varð löggilt-
ur verslunarstaður 1836. íbúum
fjölgaði talsvert þegar Norðmenn
hófu síldarbræðslu snemma á
þessari öld og Síldarverksmiðjur
ríkisins tóku við 1934 og voru
sívaxandi umsvif í síldarverkun
fram til ársins 1967.
í Fiskiðju Raufarhafnar hittum
við fyrir Þorstein Hallsson, sem
hefur verið viðloðandi síld og
fiskvinnslu undanfarna fjóra ára-
tugi. Hann rakti þróunina fyrir
okkur í stórum dráttum.
Blómatímabilið 1970-1980
„Ég er fæddur í Skinnalóni árið
1941 og þegar ég man fyrst eftir
mér var aðal byggðin á Raufar-
höfn hérna í víkinni," sagði Þor-
steinn og benti út um gluggann.
„Þar risu fyrstu kofarnir á sínum
tíma.“
Gamla síldarþorpið sem marg-
ir kynntust er að mestu horfið.
Braggarnir og skúrarnir hafa ver-
ið rifnir en þó má enn sjá nokkra
bragga ef grannt er skoðað. Og
andstæðurnar eru oft skemmti-
legar þar sem gamli og nýi tíminn
mætast.
„Það var fyrst ekkert nema síld
hér á sumrin og lítill útvegur
annar,“ hélt Þorsteinn áfram.
„Allir sem vettlingi gátu valdið
fóru suður á vertíð og komu svo
aftur heim í maí. Smábátaútgerð
stóð fram í september eða októ-
ber og tveir til þrír bátar héldu
áfram á línu fram að áramótum.
Það var mikil síldarsöltun á
sumrin og bræðsla í gangi. Þetta
gekk svona þangað til fyrirtækið
Jökull var stofnað 1970 og hingað
var keyptur togbátur. Þá breyttist
margt og menn fóru að geta unn-
ið hér allt árið.
Byggðin stækkaði og fólki
fjölgaði ört á áratugnum 1970-80
og náði hámarki 1978. Þetta er
aðal blómatími Raufarhafnar en
síðan hefur þessu farið hnign-
andi. Loðnuveiðarnar hófust líka
á þessum tíma, 1972, og gengu
vel í tíu ár samfleytt, eða þangað
til 1982. Þá var engin loðna.“
„Man mest eftir 144
síldarskipum inni“
- Var ekki iðandi mannlíf hér á
sínum tíma og fjöldi farand-
verkamanna?
„Jú, hér var fullt af skipum
inni. Ég man mest eftir 144 síld-
arskipum í einu. Það voru allt
upp í 500-700 aðkomumenn hér í
kringum síldarsöltunina, karlar
og konur, og oft mikill hasar.“
- Hvenær byrjaðir þú að
vinna, Þorsteinn?
„Ætli það hafi ekki verið árið
1951 þegar ég var 10 ára gamall.
Ég byrjaði í síldinni og var í
henni til 1968, og eitthvað í fiski
líka. Frá 1969 hef ég eingöngu
verið hjá Jökli og Fiskiðjunni."
- Var algengt að börn færu að
vinna svona ung?
„Já, þetta var náttúrlega bara
yfir sumartímann og yfirleitt létt
störf. Við færðum stúlkunum
tómar tunnur og hringi og gerð-
um ýmislegt fleira. Fljótlega voru
flestir þó settir í að salta.“
- Þetta var í þá daga, Þor-
steinn, en hvernig hefur ástandið
að undanförnu lagst í þig?
„Þetta er lengsta deyfðartíma-
bil sem ég man eftir í sögu Rauf-
arhafnar. Síðustu fjóra mánuði
hefur verið afskaplega rýr afli.
Auðvitað hafa oft komið dauðir
tímar, bæði gæftaleysi og annað,
en ég man ekki eftir svona löng-
um kafla og svo bætist áfallið
með togarann við.“
„Hefur þú verið
að vinna hér?“
- En manstu eftir svona góðri
tíð?
„Já, ég man eftir einu ári sem
var svona gott. Það var 1964. Svo
var árið 1980 líka mjög gott
hérna og enginn snjór, en þó að
það væri svona gott fór hitinn
bara tvisvar yfir 10 stig allt árið.
Þetta var þokusumar með aust-
ansvælu en veturinn var mjög
góður.“
Já, hafgolan getur'verið úrsvöl
á Raufarhöfn og oft fylgir henni
þoka, en í hagstæðri landátt get-
ur orðið mjög hlýtt. En ég bað
Þorstein að lokum að rifja upp
einhverja skemmtilega sögu.
„Ég get nefnt eitt dæmi um
hvað menn voru orðnir sljóir af
vinnu hérna þegar mest gekk á.
Það var maður sem var búinn að
vinna látlaust við söltun í hátt á
þriðja sólarhring og skiljanlega
var hann orðinn slæptur. Hann
fór því til verkstjórans og spurði
hvort hann mætti ekki fara heim
og hvíla sig í eina þrjá, fjóra
tíma. Verkstjórinn leit undrandi
á manninn og spurði: Hefur þú
verið að vinna hér?“
Þar með kvöddum við Þorstein
Hallsson og aðra í Fiskiðju Rauf-
arhafnar og fórum í heimsókn á
aðra staði eins og síðar mun sagt
frá. SS
Rauðvínslegið lambalæri
aðeins kr. 695,- kg
Kynning fiimntudag frá ld. 15-18,
föstudag fiá ld. 15-19
Pampers bleiur............. 1.169,-
Libero bleiur
Mortons grænar baunir ...
Mortons gulrætur .....
Paloma WC pappír 10 stk.
Dansukker flórsykur ..
Dansukker púðursykur ....
Kartöflur 2 kg........
999,-
29,-
29,-
189,-
51,-
64,-
89,-
Verslun allra Norðlendinga. Opin alla daga til kl. 22.00
MATVÖRUMARKAÐURINN
KAUPANGI
OPIÐ ALLA DAGA TIL KL. 22.00
MM
WM