Dagur - 19.02.1992, Blaðsíða 6

6 - DAGUR - Miðvikudagur 19. febrúar 1992
Spurning vikunnar
Er veitt nægiieg fræðsla um
alnæmi í Verkmennta-
skólanum á Akureyri?
Spurt á fræðsludegi um alnæmi
Haukur Jónsson,
aðstoðarskólameistari:
Fræösla um kynsjúkdóma er
alltaf nokkur í Verkmennta-
skólanum en í raun má alltaf
gera betur. Alnæmissjúkdómur-
inn er alþjóðavandamál sem
verður að taka föstum tökum. Á
opnum dögum í fyrra var veitt
fræðsla um sjúkdóminn þ.e. um
smitleiðir og hvað ber að
varast. Erindin sem flutt voru í
dag hafa verið gagnleg og
nemendur ættu að vera betur í
stakk búnir til að skilja vandann
og hugarheim hinna smituðu.
María Jespersen, nemandi:
Að mínu mati mætti gera enn
betur. Skólanum ber skylda til
að veita fræðslu um alnæmi.
Erindin í dag hafa veitt svör við
mörgum spurningum og vakið
upp aðrar sem nemendur eru
nú að fá svör við hjá fyrir-
lesurum.
Ásdís Karlsdóttir,
íþróttakennari:
Krakkarnir eru áhugasöm og
vilja fræðast um alnæmi sem
eðlilegt er. Skólinn hefur veitt
fræðslu um þennan bölvald
sem og um kynsjúkdóma
almennt, en trúlega mætti gera
betur því svo virðist að
spurningarnar hér í fyrirspurn-
artímanum séu óþrjótandi.
Margrét Pétursdóttir,
kennslustjóri
heilbrigðissviðs:
Fyrirlesarar sem þeir er hér
hafa verið í dag eru kærkomnir.
Nemendurnir hafa fræðst um
alnæmi frá ýmsum sjónarhorn-
um. Fræðsla um alnæmi er all-
nokkur í Verkmenntaskólanum.
Á því sviði sem ég er kennslu-
stjóri er mikið rætt um alnæmi
og raunar um kynsjúkdóma
almennt. í því þjóðfélagi sem
við lifum í ber skólunum að
veita haldgóða fræðslu og þá er
fræðslan um alnæmi ekki
undanskilin.
Sverrir Ragnarsson,
nemandi:
Fræðslan mætti vera enn meiri
og markvissari. Fyrirlestrarnir í
dag hafa veitt svör við mörgum
spurningum, en ég er ekki sátt-
ur við hvernig staðið er að fyrir-
spurnartímanum hór frammi í
anddyri fþróttahallarinnar. Fáir
komast að og fjöldi nemenda er
stunginn af enda erfitt að heyra
svör þeirra er hér sitja fyrir
svörum.
Hluti fundarmanna. Sjávarútvegsnemar á Akureyri voru fjölmennastir.
Fyrirlestrafundur sjávarútvegsnema á Húsavík:
Stundargróði einstakra
vinnsluaðferða má ekki
leggja allt í rúst
- sagði Örlygur Hnefill Jónsson, stjórnarmaður í FH á Húsavík
Áhrif fiskveiðistjórnunar á
búsetu var yfirskrift fyrirlestra-
fundar sem haldinn var á Hótel
Húsavík sl. Iaugardag. Það var
Stafnbúi, félag sjávarútvegs-
fræðinema við Háskólann á
Akureyri, og Bæjarstjórn
Húsavíkur sem boðuðu til
fundarins. AIIs sátu 35 manns
fundinn og var meirihluti
þeirra nemendur sjávarútvegs-
fræðideildarinnar. Framsögu-
erindin á fundinum fluttu: Þór-
ólfur Þórlindsson, prófessor
við H.Í., Sigurður Guðmunds-
son, Byggðastofnun, Örlygur
Hnefill Jónsson, héraðsdóms-
lögmaður og stjórnarmaður í
Fiskiðjusamlagi Húsavíkur og
Kristján Ásgeirsson, fram-
kvæmdastjóri Ishafs og Höfða.
Fundarstjóri var Egill Olgeirs-
son. Að framsöguerindunum
loknum gafst fundarmönnum
kostur á að bera fram fyrir-
spurnir og almennar umræður
fóru fram. Þetta var fjórði
fyrirlestrafundurinn um fisk-
veiðistjórnun sem Stafnbúi
gengst fyrir á Noröurlandi um
þessar mundir, en næsti fyrir-
lestrafundur verður haldinn á
Dalvík nk. laugardag.
Þórólfur Þórlindsson, prófessor,
talaði fyrstur frummælenda.
Ræddi hann um að þróun byggð-
ar í þéttbýli hefði fyrst og fremst
verið tengd sjávarútvegi. Síðar
hefði togaraútgerð verið stunduð
frá stórum byggðakjörnum en
smábátaútgerð frá dreifðari
byggðum.
Hann sagði að frumkvæði og
forysta hefði komið frá skip-
stjórnarmönnunum sjálfum, en
langskólagengnir menn hefðu þar
hvergi komið nærri. „Fiskveiði-
stjórnun ætti að varðveita þenn-
an þátt í íslenskum sjávarútvegi.
Varðveita þennan mannlega þátt
sem einkennt hefur þessa sögu
alla, þannig að hún gefi svigrúm
fyrir framþróun,“ sagði Pórólfur
m.a.
Hann ræddi um nauðsyn þess
að hafa sveigjanleika í útgerð og
veiðarfærum, gera út bæði
togara, báta og smábáta, og að
fiskveiðistjórnunin yrði að vera á
þann veg, að hún efldi frumkvæði
og framtak íslenskra sjómanna.
„Meginmarkmiðið hlýtur að
vera það að vernda og nýta þessa
auðlind á skynsamlegan hátt. Það
virðist vera margt sem bendir til
þess í dag að það höfum við ekki
gert. Mín niðurstaða er sú að það
sé raunverulega ekkert í núver-
andi kvótakerfi, allavega með
smávægilegum breytingum, sem
beinlínis leiði til þess að við séum
að skapa hér einhverja byggða-
röskun umfram það sem við
hefðum þurft að gera. Það verða
færri störf í sjávarútvegi, hvernig
svo sem við takmörkum sóknina.
Kjarni málsins er sá að það er
ýmislegt annað sem við þurfum
að gera ef við ætlum að halda
byggðinni hér utan Reykjavíkur-
svæðisins gangandi. Það tengist
sjávarútvegi, en kannski tengist
því miklu meira hvernig við ráð-
stöfum væntanlegum arði, sem
hagfræðingar sjá fyrir sér af þess-
um útflutningi," sagði Þórólfur,
sem lokaorð framsöguræðu
sinnar.
Sigurður Guðmundsson frá
Byggðastofnun sagði m.a. í fram-
söguræðu sinni: „Markmiðið er
að að gera íslenskum fiskveiði-
fyrirtækjum auðveldara en nú er
að keppa við erlenda fiskkaup-
endur um hráefni til vinnslu. Það
má ekki gleyma því að stjórnvöld
í Evrópuríkjunum hafa áhuga á
að fá fiskinn til vinnslu, þau fara
ekkert í grafgötur með það. Þau
bjóða fjárfestingarstyrki og ýmsa
aðstoð við uppbyggingu fisk-
vinnslufyrirtækj a. Sj ávarútvegur-
inn er gjarnan staðsettur á svæð-
um þar sem byggðaþróun hefur
verið óhagstæð og því mikils um
vert ef hægt er að lokka fyrirtæki
að og skapa atvinnu. Hingað hafa
komið menn, gagngert til að
bjóða mönnum að setja upp
fyrirtæki á þessum svæðum. Þeir
hafa ekki haft erindi sem erfiði.
Tollareglur hjálpa til við að fisk-
vinnslan færist inn fyrir landa-
mæri Evrópubandalagsins, enda
þótt samningurinn um evrópskt
efnahagsvæði muni létta okkur
það. En hann mun ekki breyta í
neinu styrkveitingu Evrópu-
bandalagsins til fiskvinnslunnar."
Örlygur Hnefill Jónsson, hér-
aðsdómslögmaður, ræddi um lög
um fiskveiðar allt frá landnámi.
Hann ræddi um gríðarleg áhrif
daglegrar stjórnunar fiskveiða á
byggðamál. Hann benti á að búið
væri að byggja upp frystihús
hringinn umhverfis landið og
taldi það hættulega braut að
hafna árhundraða þróun smábáta
og bátaveiða og fara eingöngu að
veiða fiskinn í troll á togurum.
„Það er hægt að sýna fram á það
að frystitogari, með fáum mönn-
um um borð á sjómannaafslætti
sem vinna afla allan sólarhring-
inn, er betur nýttur en hraðfryst-
ingarhús í einhverju sjávarplássi,
þar sem fólk vinnur án skattalegs
hagræðis frá átta til fimm. Þetta á
hins vegar ekki að vera spurning
um beina fjárhagslega hag-
kvæmni af hvoru þessara fyrir-
tækja fyrir sig. Hér er um sam-
eign þjóðarinnar að ræða, og það
þarf að vinna á þann hátt að við
höfum öll sem mest út úr því,“
sagði Örlygur m.a. í framsögu-
ræðu sinni.
í lokaorðum framsöguræðu
sinnar sagði Örlygur að um 80%
útflutningstekna þjóðarinnar
kæmu frá sjávarútvegi. Varðandi
fiskveiðistjórnunina sagði hann
ljóst að höfuðmarkmiðin hefðu
um margt mistekist. Fyrst og
fremst hefði verndunin mistekist
og stjórnvöldum ekki tekist að ná
þeim markmiðum sem átti að ná,
nú ættu stofnarnir að vera orðnir
sterkari og í vexti. Þess í stað