Dagur - 08.01.1993, Blaðsíða 15

Föstudagur 8. janúar 1993 - DAGUR - 15
MlNNING
=jj= Páll Sigurðsson
íþróttakennari
frá Lundi í Stíflu
Fæddur 3. júní 1904 - Dáinn 25. desember 1992
Páll Sigurðsson íþróttakennari
frá Hofi í Hjaltadal andaðist á
sjúkrahúsinu á Sauðárkróki á
jóladag, 25. desember sl. á átt-
tugasta og níunda aldursári.
Hann hafði á langri ævi verið
heilsugóður og hraustmenni þar
til fyrir ári síðan að sjúkleiki fór
að sækja á og dró hann að lokum
til dauða.
Páll var kominn af skagfirsk-
um, eyfirskum og sunnlenskum
kennimönnum, glímumönnum
og kraftamönnum, sem sagnir
eru til um, og bar órækt vitni
þessara forfeðra sinna. Hann
fluttist á fyrsta ári með foreldrum
sínum, Sigurði bónda og kennara
frá Ytra-Garðshorni í Svarfað-
ardal og konu hans Maríu Guð-
mundsdóttur frá Háakoti í Stíflu,
að Háakoti þar sem þau hjónin
bjuggu fyrstu árin. Þau fluttust
síðar að Lundi í Stíflu og var Páll
löngum kenndur við þann bæ og
síðar við Hof í Hjaltadal.
Páll ólst upp í Fljfítunum og
bar svipmót þess fagra héraðs og
ættmenna sinna. Þegar faðir
hans, Sigurður, dó 1919 gerðist
hann ráðsmaður hjá móður sinni
í Lundi, þá aðeins 15 ára og hélt
búsforráðum ásamt henni allt til
1934. Hann fór í Hólaskóla og
útskrifaðist þaðan sem búfræð-
ingur 1927. Hann stundaði nám
hjá Sigurði Greipssyni í Hauka-
dal 1929-1930 og var í glímu-
flokki sem sýndi á Alþingishátíð-
inni á Þingvöllum 1930. Árið
1934 gerðist hann kennari við
Hólaskóla og kenndi þar íþróttir
allt til ársins 1963 að vetrinum
1936-1937 undanteknum er hann
var við nám í íþróttaskólanum á
Laugarvatni til þess að auka sér
þekkingu í starfinu og réttinda í
sinni kennslugrein.
Eftir nærfellt þrjátíu ára
kennslu við Hólaskóla fluttist
Páll ásamt konu sinni til Akur-
eyrar þar sem þau unnu til ársins
1983, hann við verslunarstörf hjá
K.E.A. en hún við saumaskap.
Hugur þeirra hjóna leitaði alltaf
vestur yfir Tröllaskagann, heim
til Skagafjarðar. Ég hygg að þeg-
ar þau færðu sig til Akureyrar
hafi þau þá þegar stefnt að því að
flytjast til baka að starfstíma
loknum. í>ó að Stíflan væri raun-
ar öll í samanburði við fyrri tíma,
var þó Skagafjörðurinn þeirra
heimahérað. Pað var því árið
1985 sem leið þeirra lá aftur heim
í Skagafjörðinn og hafa þau verið
búsett á Sauðárkróki síðan.
Á Akureyri bjuggu þau Páll og
Anna við Klapparstíg, beint yfir
íþróttavellinum. Hann gat því
notið þess, sem þar fór fram úr
gluggum íbúðarinnar, en það
datt honum ekki í hug að gera.
Svo grandvar var hann að slíkt
fannst honum vera þjófnaði næst.
Eins og sjá má af þessu ágripi
hér að framan hefur Páll snemma
vígst til þeirra starfa sem hann
stundaði lengst af ævi sinnar,
kennslu, uppeldis- og íþrótta-
mála og almennra félagsmála.
Engan veginn eru þó upptalin
þau verkefni sem hann fékkst við
á langri ævi. Hann brá fyrir sig
barnakennslu í Fljótum 1927-
1929. Hann var formaður Ung-
mennasambands Skagafjarðar
1939-1942, kenndi sund víðs veg-
ar um Skagafjörð um langt ára-
bil, komst í kynni við kirkjumál á
Hólastað og söng þar í kirkjukór,
var kosinn í hreppsnefnd og odd-
viti um skeið. Hann sat í stjórn-
um ýmissa samtaka bænda og fl.
Enn eru þó ótalin veigamikil
verkefni sem Páll fékkst við,
búskapurinn og ritstörfin. Áður
er getið ráðsmennsku hans í
Lundi, en árið 1945 fluttist Páll
ásamt fjölskyldu sinni að Hofi í
Hjaltadal og hóf þar búskap.
Ekki er að orðlengja það, en í
höndum fjölskyldunnar óx bú-
skapurinn bæði að magni og gæð-
um og varð að fallegu búi með
góðar afurðir, enda hirðusemin
og natnin við búskapinn ætíð
höfð í fyrirrúmi hjá heimilisfólk-
inu.
Hugur Páls til ritstarfa og
fræðimennsku hefur vafalaust
vakað með honum alla tíð. Ég
hygg þó að hann hafi ekki snúið
sér að þeim málum í neinni
alvöru fyrr en hin síðari ár en þá
líka af fullri alvöru og atorku,
eins og honum var lagið. Eftir
hann liggja nú ýmsir þættir
tengdir sögu og sögnum og sam-
tímaatburðum svo sem frá
Hólastað og úr Fljótum sem birst
hafa í afmælisriti Hólaskóla,
Skagfirðingabók og víðar. Einnig
munu liggja eftir hann ýmsir
óprentaðir þættir. Hann var
gerður að heiðursfélaga Sögufé-
lags Skagfirðinga á 50 ára afmæli
þess 1987.
Af því sem hér hefur verið tal-
Fædd 17. desember 1905 - Dáin 3. janúar 1993
Hrefna Jóhannsdóttir var fædd
17. desember 1905 og var því
rúmlega 88 ára er hún lést á
Sjúkrahúsinu á Sauðárkróki 3.
jan. sl. Hún var dóttir hjónanna
Jóhanns Sigurðssonar og konu
hans Ingibjargar Jónsdóttur, sem
lengst bjuggu á Kjartansstöðum.
Pau eignuðust ellefu börn og var
Hrefna yngst þeirra er upp
komust. í bernsku var hún
heilsuveil og lasburða og í köld-
um veðrum var eldri systir henn-
ar látin liggja hjá henni í rúminu
til þess að halda á henni hita. Yfir
þessa bernskusjúkleika komst
Hrefna og náði þeim háa aldri er
áður getur.
Hrefna fluttist til Sauðárkróks
1935 ásamt manni sínum, Jóni
Friðbjörnssyni frá Víkingavatni í
N-Ping. Á Sauðárkróki vann
hann lengst af sem smiður en
stundaði einnig almenna dag-
launavinnu. Þau eignuðust tvo
syni; Ólaf Axel verslunarmann á
Sauðárkróki og Friðbjörn verk-
stjóra á Keflavíkurflugvelli.
Mann sinn missti Hrefna á haust-
dögum 1975.
Á efri árum var Hrefna sátt við
lífið og tilbúin „að fara“ þegar
kallið kæmi. Heilsan bág og
þrekið lítið, en andlegur þróttur í
fullkomnu lagi allt fram að síð-
ustu dögum og sjálfstæðið í
skoðunum sem fyrr óbugað. Hin
síðari ár bjó Hrefna í skjóli sonar
síns, Ólafs Axels og tengdadótt-
ur, Báru Svavarsdóttur, og
önnuðust þau hana með einstakri
alúð og umhyggju.
Leiðir okkar Hrefnu Jóhanns-
dóttur lágu fyrst saman árið 1946,
er við hjónin keyptum efri hæð
hússins Freyjugata 23 og fluttum
þangað með elstu dóttur okkar.
Neðri hæð þessa húss áttu þau
Hrefna og Jón og bjuggu þar
ásamt sonum sínum. Húsakynnin
voru ekki mikil. Þó var aldrei svo
þröngt hjá hjónunum á neðri
hæðinni að þau gætu ekki skotið
skjólshúsi yfir þá sem í erfiðleik-
um áttu. Öllum var tekið með
alúð og hlýju, þó ekki síst þeim
sem minna máttu sín í lífinu.
Hrefna var góðum gáfum gædd
og víðlesin, ákveðin í skoðunum
og tók sjálfstæða afstöðu til allra
mála. Það var gott að leita ráða
hjá henni. Hún var eldri og
reyndari en ég, ætíð róleg og
hafði alltaf eitthvað gott til mál-
anna að leggja. Maður fór ætíð
ríkari af hennar fundi en maður
kom, ekki síst þegar manni
fannst eitthvað á móti blása.
Fyrst og fremst vil ég þó þakka
fyrir alla elsku og umhyggju sem
Hrefna og Jón sýndu þremur
elstu börnum okkar. Þess minn-
ast þau ætíð, ekki síst Birgir, sem
um tíma átti erfitt með að fylgja
leikfélögum sínum eftir og naut
því enn frekar vinfengis þeirra
hjóna og sona þeirra.
Eftir tíu ára sambýli með þess-
ari ágætu fjölskyldu fluttum við
burt úr húsinu. Óli sonur þeirra
og Bára kona hans keyptu þá efri
hæðina og fluttu þangað með litlu
tvíburadætur sínar. Fyrstu árin
eftir að við fluttum, fannst börn-
um okkar jólin naumast komin
fyrr en við höfðum heimsótt þau
á Freyjugötunni á aðfangadags-
kvöld og flutt fólkinu á Víkinga-
vatni jólaóskir, en svo hét húsið
áður en götunöfn voru tekin upp.
Vinátta milli fjölskyldnanna
hefur haldist áfram og nú í nær
fimmtíu ár, hana vil ég af alhug
þakka. Við getum öll verið þakk-
lát fyrir að hafa notið svo langrar
samvistar við þessa góðu og
greindu konu, sem hafði svo
margt að gefa afkomendum sín-
um og samferðafólki á langri ævi.
Um leið og ég þakká öll sam-
skipti á liðnum árum og góð
kynni, vil ég fyrir hönd fjölskyldu
minnar færa sonum Hrefnu og
Jóns, konum þeirra og fjölskyld-
um, okkar innilegustu samúðar-
kveðjur.
Ingibjörg Kristjánsdóttir.
ið má sjá að Páll naut trausts og
trúnaðar samborgara sinna og
samfylgdarmanna í ríkari mæli
en flestir aðrir. En hann var held-
ur ekki einn á ferð. Kona hans og
lífsförunautur, Anna Gunnlaugs-
dóttir frá Víðinesi í Hjaltadal,
lofaðist honum ung að árum og
tók þátt í störfum hans og áhuga-
málum með hógværum og hljóð-
látum hætti. Þessi fallega kona
var honum og heimili þeirra
hjóna dýrmætur gimsteinn, sem
aldrei má gieymast. Þau hjónin
eignuðust þrjú börn, en þau eru
María hfr. að Vogum í Keldu-
hverfi, Sigurður lögreglumaður í
Reykjavík og Hjalti Þórarinn
forstöðumaður Safnahúss og
Héraðsskjalasafns Skagfirðinga á
Sauðárkróki.
Leiðir okkar Páls Sigurðssonar
lágu fyrst saman á haustdögum
1936 er við hófum nám í íþrótta-
skóla Björns Jakobssonar á
Laugarvatni. Á þeim tíma var á
héraðsskólunum fólk á misjöfn-
um aldri í sama bekk, allt frá 15
ára og upp í 30 ára. Svo var einn-
ig um Iþróttaskólann að þessu
sinni. Við vorum aðeins fjögur í
skólanum og var aldursmunur á
þeim elsta og yngsta 14 ár. Elstur
var Páll, 32 ára. Hann gekk
ákveðnari skrefum til þessa náms
en við hin, búinn að kenna við
Hólaskóla í nokkur ár og stund-
aði námið til þess að afla sér rétt-
inda til starfsins áfram. Hann
hafði einnig áður stofnað sitt eig-
ið heimili, átti konu og barn
norður í Skagafirði og annað
barn þeirra hjóna fæddist síðla
þessa vetrar. Hann var kjölfestan
í þessum fámenna hópi nemenda
íþróttaskólans, reyndur og ráð-
settur en tók þó á hógværan hátt
þátt í öllum okkar ærslum og
gamanmálum. Hann var þrátt
fyrir aldursmuninn fullkomlega
„einn af okkur“. Á þeim tíma-
mótum, sem nú eru, viljum við
þrjú þakka honum fyrir samveru-
stundirnar í skólanum fyrir 55
árum og aðrar, sem síðar hafa
gefist, og flytja Önnu konu hans,
börnum þeirra og skyldmennum
okkar innilegustu samúðarkveðj-
ur.
Þegar ég nokkrum árum síðar
fluttist norður í Skagafjörð lágu
leiðir okkar Páls saman á ný bæði
í félagsmálum og daglegu lífi.
Við vorum prófdómarar hvor hjá
öðrum og endurnýjuðum okkar
vinsemd. í ferðum til Hóla kom
ég til þeirra hjónanna í gamla
bæinn á Hólum, sem nú er varð-
veittur sem safngripur, en þau
voru ásamt börnum sínum síð-
ustu íbúarnir í þessum gamla bæ.
Þar var allt fínt og fágað og bar
íbúunum vitni um fagurt mannlíf
og umhverfi þrátt fyrir fátækleg-
an og fornan búnað. Nú er „öldin
önnur“ í búnaði öllum og
aðstöðu.
Eftir að Páll og Anna fluttust
til Sauðárkróks hófust á ný nán-
ari samskipti okkar í milli. Síðari
árin áttum við oft samleið í spila-
stundir í Safnaðarheimilinu og á
samkomur eldri bæjarbúa og í
ferðir um héraðið eða utan þess.
Leiðir okkar lágu þó enn frekar
saman í sundlaugina í þeirri
meiningu að efla þrótt okkar
gegn Elli kerlingu. Páll hafði alla
tíð verið hraustmenni, harðfylg-
inn og heilsugóður að undan-
teknu síðasta árinu er hann bjó
við vaxandi vanheilsu og sjúk-
dóm er að lokum dró hann til
dauða. Þetta er leið okkar allra
að lokum.
Einhvern tímann á Sókrates að
hafa sagt: „Góðum manni getur
ekkert grandað, hvorki lífs eða
liðnum.“ Ég hefi þá trú að hafi
þessi orð einhverja þýðingu, þá
falli lífsferill og lífsstarf Páls Sig-
urðssonar undir hljóm þeirra og
meiningu og að honum verði því
ekki grandað, þótt látinn sé.
Við hjónin sendum Önnu konu
hans og börnum þeirra innilegar
samúðarkveðjur með þökkum
fyrir samverustundir fyrr og síðar
og minnum á að gott er að minn-
ast góðs manns.
Guðjón Ingimundarson.
7----------------------------------------N
Funafélagar
athugið!
Félagsfundur í Freyvangi mánudaginn 11. janú-
ar kl. 21.00.
Fundarefni:
Félagsbúningurinn.
Áríðandi að allir mæti.
Stjórnin.
Skíðaskólinn
Hlíðarfjalli
Skíðanámskeiðin
hefjast n.k. mánudag
Innritun í símum 22280 og 23379.