Dagur - 03.07.1993, Page 10

10 - DAGUR - Laugardagur 3. júlí 1993
Heilsupóstur
Einar Guðmann
Nærsýni og flarsýni
úr sögunni í framtíðinni
Stór hópur manna þarf að nota
gleraugu eóa augnlinsur vegna
fjarsýni eða nærsýni. Eftir 10 -
20 ár mun sennilega heyra til
undantekninga að menn þurfi
að nota gleraugu. Svo er að
þakka nýjum aðferðum sem
farið er að nota við skurðað-
gerðir. Marga af þeim augn-
kvillum sem hrjá okkur er hægt
að lækna á skurðarborðinu.
Sumir læknar í Bretlandi spá
því að meira en 80% þeirra sem
þjást annað hvort af nærsýni
eða fjarsýni geti gengið undir
slíka aðgeró og sleppi þannig
við að nota gleraugu alla ævi.
I dag er þegar mögulegt að
framkvæma aðgerðir til þess að
lækna algengustu kvillana,
þ.e.a.s. nærsýni og vagl. Hægt
er að hægja á sjóntapi af völd-
um sykursýki svo eitthvað sé
nefnt.
Augnlækningaaðferóir voru
það fyrsta sem naut góðs af
hinni nýju tækni sem kom með
lasergeislanotkun viö skurðað-
gerðir og tölvum og hátíðni-
hljóðum.
Gífurlegur fjöldi manna er
nærsýnn. Það er vegna þess að
augað er of langt. Þegar ljós fer
í gegnum hornhimnuna og
augasteininn, speglast það
þannig að það varpast á net-
himnuna aftast í auganu. Ef
fjarlægðin frá augasteininum
og nethimnunni er of mikil fæst
ekki skýr mynd. Þar til nýlega
var eina lausnin á nærsýni að
nota gleraugu eða augnlinsur.
I dag er hægt aö gangast
undir aðgerð til þess að lækna
nærsýni fyrir um 1000 pund.
Það fyndna er hins vegar það að
aðgeróin tekur um eina mínútu.
Ekki er þó um algeran heilag-
leika að ræða þar sem þaó getur
tekið augun um þrjá mánuói að
jafna sig í einstaka tilfellum ef
ör myndast. Einnig hefur raunin
orðið sú að þeir sem hafa geng-
ist undir aðgerð sem þessa hafa
í 20% tilvika myndað fjarsýni
eftir fjögur til fimm ár.
Jafnvel þó að ekkert viróist
vera aó augunum er skynsam-
legt að fara í augnskoðun í það
minnsta á 10 ára fresti. Oft er
hægt að koma í veg fyrir ýmsa
augnsjúkdóma ef þeir uppgötv-
ast snemma.
Vinna við tölvuskjái
Menn hafa oft velt fyrir sér
hvaða áhrif sjónvarp og tölvu-
skjáir hafa á sjónina. Ekki er
talið að sjónin versni af því að
vinna Iengi við tölvuskjái. Hins
vegar kvarta 80% þeirra sem
vinna um 8 tíma við tölvu á
hverjum degi undan því að
finna fyrir þreytu í augunum og
fá jafnvel höfuðverk út frá því.
Fólk sem vinnur við tölvuskjái
blikkar augunum sjaldnar held-
ur en þeir sem vinna hefð-
bundna vinnu. Augnalokin eru
„rúðuþurrkur“ augnanna og það
er nauðsynlegt að blikka augun-
um oft til þess að losna við
óhreinindi. Vinna við tölvuskjái
hefur reynst valda sýkingum í
augum eða í það minnsta gert
þau viðkvæmari fyrir sýking-
um.
Læknar sem starfa nálægt sólarströndum þekkja vel vandamál sem þeir
kalla „sólgleraugna vandamálið.“ Þá kvarta sjúklingarnir yfír doða sem
færist yfír augun, nefið og munninn. Það gerist vegna þess að sólglcraug-
un þrýsta á taug sem liggur meðfram nefínu.
Augljós dæmi
úr annarri átt
Sjáaldriö þenst út þegar við
horfum á einhvern sem við
elskum. Sjáaldur kvenna þenst
út þegar þær horfa á barn og
einnig hjá feðrum. En sjáaldur
barnlausra manna breytist ekki.
Læknar sem starfa nálægt
sólarströndum þekkja vel
vandamál sem þeir kalla „sól-
gleraugna vandamálið." Þá
kvarta sjúklingarnir yfir doða
sem færist yfir augun, nefið og
munninn. Það gerist vegna þess
að sólgleraugun þrýsta á taug
sem liggur meðfram nefinu.
Augað þitt er nú um það bil
fjórum orðum á undan þcssu
orði. Það er vegna þess að heil-
inn er einn fjórða úr sekúndu að
átta sig á því hvað það er sem
hann sér, en augað hefur þegar
fært sig um set.
Tár sem menn gráta vegna
taugaálags eru með allt aðra
efnasamsetningu heldur en tár
sem myndast þcgar menn flysja
lauk.
Augað getur séð greinarmun
á 10 milljónum lita.
Einn af hverjum 10 karl-
mönnum er upp að einhverju
marki litblindur en einungis ein
afhverjum lOOkonum.
Eftir andlátið breytir augað
um lit. Flest verða græn-brún,
jafnvel þó að þau hafi verið blá
í lifanda lífi.
1/ÍSNAPÁTTUR
Árni Jónsson
Þann 19. mars sl. sendi hin mæta Og ennfremur: Keldhverfingar kynda enn Ekkert gott sér Oddttr temur,
kona Sigríður Guðmundsdóttir Eg má heita alvegfrí kolum óbilgirni. - eitt er samt.
Schiöth.fyrrum húsfreyja í Hóls- Sá ég löngu liðna menn Engan svíkur öðrum fremur
húsum, mér bréf þar sem hún af öllum kvennantálum, lifandi í Birni. - alla jafnt.
lciórcttir ofangreinda vísu. Sýnist mér af bréfi Sigríðar að þó ég eigi ítök í einni eða tveimur sálum. Valdemar Lárusson hefur góð Ekkert gott um Odd ég hermi,
hún viti þetta rétt enda vann tök á bragarháttum. Hér koma - eitt er samt.
Snæbjörn málaferlin. Þessi er um líktefni: nokkur sýnishorn af sléttubanda- Sína lofar upp í ermi
Leiðrétt er vísan svona: vísum hans: - öllum jafnt.
Snœbjörn brjálar búastétt Eg vil feginn óspilltur ceskuveginn ganga Háttinn detta láttu létt Þá kemur syrpa frá Magnúsi J.
brögð í Njálu finnur. og svo deyja ölvaður Ijóðin nettar settu. Jóhannessyni. Um allsnægtir
Hann við skálar Hœstarétt undir meyjarvanga. Þáttinn flétta reyndu rétt yrkir hann:
höfðar mál og vinnur. Með góðfúslegu leyfi Sigríóar Gísli Ólafsson yrkir svo: rímið gretta sléttu. Lundin káta leikur sér Pyngja er full afpeningum, á pyttlu sullfrá útlöndum,
birti ég hér hluta úr bréfi hennar: Ijóðs afstátar afli. í mig bulla ég afgangnum
Oft á fund með frjálslyndum Tapist gátin, andinn er enda fullur réttbráðum.
„Við hjónin vorum nágrannar fyrrum skunda réði. óðar mát í tafli.
Snæbjarnar á þessum árum. Dag Núfœst undir atvikum Til næstu vísu tek ég enga af-
einn kom til okkar nágranni sem aðeins stundargleði. Fljóðin blanda mœttu mér stöðu:
sagði okkur að Snæbjörn hefði unnið málaferlin um Grundar- mjöðinn andans búna. Ljóðin stranda, andinn er Einatt bullan œði klúr
fjall. Mér þótti þetta ekki gott og Þá koma fjórar vísur eftir Indriða eitthvað vandur núna. íhaldssullið lapti.
vildi breyta vísunni, sem ég og Ketilsson á Fjalli en tilefnin Leirburðsdrullan lak svo úr
gerði. þekki ég ekki: Sprettinn Léttir þrífur þrátt lygafúllum kjafti.
Mín vísa er svona: Allir hafa einhvern brest þýtur sléttar grundir. Glettinn réttir býfur brátt ...og áfram:
Snœbjörn brjálar sjálfan sig ýmsum fylgir galli. brýtur kletta undir.
sundrung ntála skapar. Öllum getur yfirsést Víða klandur verður á,
Fram á hálanfetar stig og einnig þeim á Fjalli. Stilling spilla villan vill víkur standið dáða.
flytur mál -og tapar. valla snilli hylla. Þegar fjandar illir á
Allt er vald hjá einum drottn Gylling hyllir illan ill okkar landi ráða.
Næstu vísur lærði ég fyrir Iöngu álög tvinna og þrinna. alla tryllir villa.
og eru þær eignaðar Friðriki Þeir sem aldrei aldrei botn Um kjör Matthíasar A. Matt-
Hansen: eigna sinna finna. Indriði Ketilsson frá Fjalli orti hiesen á Alþingi:
Þó að ég sé gleðigjarn Hrós um dáið héraðslið næstu tvær vísur um Odd nokkurn. Engin stóryrði notar Úr því Drottinn ekki skóp
og gangi á vegi hálum, hamast sá að skrifa Indriói en þó eru vísurnar ein- eik afkrœkilyngi.
er ég saklaus eins og barn sem var ávallt illa við hverjar þær bestu níðvísur sem Hví skyldi hann þá gera glóp
í öllum kvennamálum. alla þá sem lifa. ég hef heyrt: að gœfusmið á Þingi?
Næstu vísur eru ortar úti í
náttúrunni:
Yfir voga blíður blœr
blceju togar gráa.
Geislum logar svalur sa’r
sandi að rogast bára.
Döggin mjúka leggst í laut
lindir strjúka bakka.
Ferðasjúkur þá ei þaut
þeyr um hnjúk og klakka.
Svanir vogum synda á
sig í bogum hneigja.
Aldan sogast hleinum hjá
hún er og að deyja.
Kentur ótta hljóð og hlý
húmið fljótt að skundar.
Sína nóttin sveipar í
svœfla, rótt allt blundar.
Stefán Stefánsson frá Móskógum
orti tvær næstu vísur og kallar
„misjafntgengi lífsins”:
Margt ég prófað misjafnt hef
en mestan halla gerði
er hamingjunnar hlutabréf
hröpuðu úr öllu verði.
Þeim ég sýni vinarvott
sem vel ég þekki
og vildi öllum gera gott
en get það ekki.