Dagur - 05.03.1994, Qupperneq 3

FRETTIR
Laugardagur 5. mars 1994 - DAGUR - 3
Lögreglan á Sauðárkróki:
Mun fleiri hestaslys en
umferðarslys síðasta ár
í ársskýrslu Iögreglunnar á
Sauðárkróki er getið um 36 um-
ferðaróhöpp í Skagafjarðar-
sýslu á árinu 1993 á móti 44 árið
áður og 51 árið 1991. Eftir
breytingu á umferðarlögunum
fyrir nokkrum árum er lögreglu
reyndar sjaldnast tilkynnt um
ákeyrslur og útafakstur þar sem
einungis er um eignatjón að
ræða, en á síðasta ári urðu 16
umferðarslys.
Samkvæmt skráningu lögreglu
og Umferðarráðs slösuðust sam-
tals 25 í þessum 16 slysunt og þar
af lést einn, stúlka er var farþcgi í
aftursæti bifreiðar. Karlmenn voru
20 og konur 5. Okumenn bifreiða
voru 11, einn ökumaður bifhjóls,
4 farþegar í framsæti bifreiða, 5
farþegar í aftursæti, 2 farþegar á
bifhjólum, einn gangandi vegfar-
andi og einn ökumaöur reiðhjóls.
Upplýsingar frá Sjúkrahúsi
Skagíirðinga á Sauóárkróki herma
hins vegar að komur á slysadeild
vegna umferðarslysa á síðasta ári
hafi verið 50 á móti 61 árið áður.
Astæðan fyrir þessu ósamræmi
vió skýrslur lögreglu er að hluta
til vegna meiðsla sem koma fram
síðar, auk þess sem forsendur
skráningar sjúkrahúsanna cru aör-
ar.
Þá vekur athygli að 84 leituðu
til slysadeildar cftir svonefnd
hestaslys, eða 34 fleiri en eftir
umferðarslys. Menn hljóta því að
velta þeirri spurningu upp hvor
farskjótinn sé hættulegri, hestur-
inn cða bíllinn. SS
Strax í gærmorgun hélt af stað fyrsti hópur stuðningsmanna KA til Reykjavíkur þar sem fram fer í dag úrslitaleik-
urinn í bikarkcppni HSÍ. Stóra stundin cr því að rcnna upp fyrir stuðningsmcnn KA og þeir ætia að standa vel við
bakið á sínum mönnum, því frcgnir hcrma að á annað þúsund manns fari til Rcykjavjkur til þcss m.a. að fara á leik-
inn. Þeir scm hcima sitja geta fylgst mcð í Ríkissjónvarpinu og hcfst leikurinn kl. 17. Afram KA-mcnn. Mynd: Robyn
Sérfræðingar á Rannsóknastofnim byggingariðnaðarins vinna að rannsóknum á sprunguviðgerðum:
Fiinm milljarðar á ári í sprunguviðgerðir og málun
Landsmenn verja ótrúlegum
upphæðum á ári hverju í múr-
og sprunguviðgerðir og gera
sérfræðingar ráð fyrir að á síð-
asta ári hafi veltan í sprungu-
viðgerðum og málun numið
hvorki meira né minna en 5
milljörðum króna. Það þarf því
ekki að hafa mörg orð um mik-
ilvægi þess að flnna leiðir til
þess að lækka þcnnan viðgerða-
kostnað.
Sérfræðingar á Rannsókna-
stofnun byggingariðnaðarins hafa
um nokkurt skeið beint sjónum að
múr- og sprunguviðgeróum og
fyrstu niðurstöður þeirra rann-
sókna lofa góðu. Þær gefa til
kynna að unnt sé að lækka kostn-
að við sprunguviðgerðir og auka
endingu þeirra.
Rannsóknum verði lokið í
árslok 1996
Rögnvaldur Gíslason, á Rann-
sóknastofnun byggingariðnaðar-
ins, segir aö árið 1989 hafi verið
byrjað á markvissan hátt að rann-
saka sprungur og sprunguhreyf-
ingar. „Síðan komu upp hug-
myndir um það að þróa aðferðir í
því skyni að þrýsta efni inn í
sprungurnar án þess aö saga þær
upp. Til þessarar rannsóknar feng-
um við styrk úr Rannsóknarráói.
Rannsókninni er ekki lokið, en
það sem við höfum séð fram að
þessu lofar mjög góðu. Við reikn-
um nteð að verkefninu ljúki á
miðju ári 1995.
Samhliða þessu erum við að
reyna að fjármagna stórt verkefni
þar sem við tökum bæði á
sprungu- og yfirborðsviðgerðum.
Það verkefni mun bæði fara fram
við raunverulegar aóstæður og á
rannsóknarstofu. Takist okkur að
fjármagna þetta verkefni munum
við fá gífurlega mikið af ómetan-
legum upplýsingum. Við stefnum
að því að hefja verkefnið í sumar
og þaö standi yfir í tvö suntur og
Verðkönnunin NAN:
Sápan seld langt
undir heildsöluverði
Eins og neytendur gátu séð í
verðkönnun Neytendafélags Ak-
ureyrar sem birtist í Degi sl.
fímmtudag var þar ein vöruteg-
und sem kom fram með tæplega
900% verðmun á svæðinu. Á
þeim degi sem könnunin var
gerð buðu þeir aðilar sem harð-
ast berjast á markaðnum á Ak-
ureyri þessa vörutegund á 70-
80% lægra verði en í könnun í
desember og voru að selja hana
langt undir heildsöluverði.
Hér er um að ræða lopasápu,
sem reyndar er norðlensk vara,
framleidd í Sjöfn. Lægsta verð var
að iinna í Bónus, 25 kr., en hæsta
í Kjörbúðinni Kaupangi 246 kr.
Annað lægsta verðið var Nettó
með, eða 45 kr., en þriðja lægsta
verðið var KEA á Grenivík með,
eða 194 kr. Verslanirnar skiptast
því greinilega í tvo flokka hvaó
varðar verðlagningu á vörunni.
Samkvæmt upplýsingum sem
blaðið atlaði sér í Sjöfn í gær er
heildsöluverð á þessari vöruteg-
und 181 kr. þcgar viröisaukaskatt-
ur hefur verið reiknaöur með.
Glögglega má því sjá á þessu
dæmi að verð KEA Nettó og Bón-
uss á vörunni er langt undir upp-
gefnu heildsöluverði Sjafnar
þannig að barátta þessara aðila er
enn hörð. JÓH
tvo vetur. Eins og staðan er í dag
ættum vió að geta lokið þessu fyr-
ir árslok 1996 og þá vonandi verð-
um við komnir meó haldgóðar
upplýsingar um sprungu- og yfir-
borðsviðgerðir,“ sagði Rögnvald-
ur.
Eitt aðalmarkmiðið er að
lengja endingartímann
Rögnvaldur sagði að farið væri í
þessar rannsóknir aö frumkvæði
Rannsóknastofnunar byggingar-
iðnaðarins - markaóurinn hafi
ekki kallað eftir upplýsingum um
hvernig best væri að standa að
málum. „Það sem hefur ýtt undir
að farió væri í gang með þessar
rannsóknir er sú staðreynd að í
mörgum tilfellum er árangurinn af
sprunguviðgerðum slakur.
Sprunguviðgerðir virðast alltof oft
endast illa og eitt af aðalmarkmið-
um með rannsóknunum er að
lengja endingartímann. Vió sjáum
líka möguleikann á því að lækka
beinan kostnað við sprunguvið-
gerðir með því að komast hjá því
að saga upp sprungurnar. Eg á þó
von á því aó mesti sparnaðurinn
verði fólginn í betri viógerðum og
þar með lengri endingu. Við höf-
urn verió að þreifa okkur áfrarn
nteð efni í sprunguviðgerðir og
okkur virðist gúmmíkennd efni
gel’a góða raun,“ sagói Rögnvald-
ur.
Rögnvaldur sagði ekki vafa
leika á því aó sprunguviðgerðir
væru stærra vandamál á íslandi en
í mörgum nálægum löndum. Hann
sagóist aóspurður ekki vilja segja
að til þessa hafi menn í stórum stíl
verið að gera við sprungur án þess
að hafa til þess nægilega þekk-
ingu. „í allflestum tilvikum hygg
ég að n .enn hafi verió að vinna að
þessum hlutum af bestu sannfær-
ingu. Hins vegar hefur skort
markvissar rannsóknir og þess
vegna hafa menn kannski ekki
alltaf valið bestu leiðina við við-
gerðirnar,“ sagði Rögnvaldur. óþh
Merkar rannsóknir á uppeldi æðarunga á Melrakkasléttu:
Æðarungauppeldi talið raunhæft
Á árunum 1980-1993 hefur Árni
G. Pétursson, fyrrverandi ráðu-
nautur hjá Búnaðarfélagi Is-
lands, unnið að inerkum rann-
sóknum á uppeldi æðarunga á
Vatnsenda og Oddsstöðum á
Melrakkasléttu. Árni gerði
grein fyrir þessum rannsóknum
á fræðslufundi Hins íslenska
náttúrufræðifélags á dögunum.
Árni, sem á ættir að rekja til
Oddsstaða, fylgdist náið með
ýmsum þáttum í uppeldi og lífs-
baráttu æðarunganna. Hann fékk
meðal annars góða mynd af van-
höldum, sjúkdómum og endur-
heimtum unganna. Einnig gáfu
rannsóknir Árna góðar upplýsing-
ar um atferli unganna og nauðsyn-
lega umönnun þeirra. Uppeldi
unganna var hagað á þann veg að
hægt væri aó bera saman búskap-
arlegt uppeldi og hefðbundið æð-
arvarp.
Árni sagðist í samtali við Dag
hafa orðið margs vísari varðandi
uppeldi og hegðun æðarunga.
Fengist hafi góðar upplýsingar um
hvernig fóður hentaði ungunum
best. Eitt árið hafi ungarnir til
dæmis drepist í stórum stíl og í
ljós hafi komið að það hafi mátt
rekja til þess að skortur var á B-
vítamíni í fóðrinu.
Árni sagöi aó þessar rannsóknir
geti tvímælalaust komið að góö-
um notum fyrir þá sem kynnu að
hafa áhuga á að l'ara í uppeldi æð-
arunga. „Nú er vitað að hægt er að
ala upp æóarunga og sömuleióis
er vitað hvaða fóður hentar þeim
best. Eg hef prófað nrargar fóður-
tegundir og í ljós hefur kornið að
fiskafóður er það besta. Það er allt
í lagi aó það komi frarn að fóðrið
frá Laxá hf. á Akureyri er alveg
Eftir 21. apríl næstkomandi
verða reykingar ekki heimilar í
húsnæði Pósts og síma. Þar með
verða 160 vinnustaðir víðs vegar
um land reyklausir og jafnframt
nær bannið til bifreiða fyrirtæk-
isins. Alls starfa 2500 manns hjá
Pósti og síma.
„Þetta er stærsti vinnustaðurinn
sem stöðvar rcykingar með þess-
urn hætti. Flugleióir höfðu áður
stigió þetta skref og þar náði reyk-
ingabannið til 1000 starfsmanna,“
sagði Halldóra Bjarnadóttir, for-
maður Tóbaksvarnanefndar í sam-
tali við blaðið í gær.
Hún sagði að þegar þetta reyk-
ingabann hjá Pósti og síma verói
gengið í gildi þá verði reyklausir
vinnustaðir á landinu orðnir á ní-
unda hundrað talsins. „Eg er mjög
stolt af forsvarsmönnum þessara
fyrirtækja að taka svona ákvarð-
anir því að þegar þær eru teknar
með góðum undirbúningi þá
framúrskarandi gott,“ sagði Árni.
Árni tók fram að æðarungaupp-
eldi ætti auðvitað ekki við hvar
sem er. Forsendan væri að þaó
færi fram við náttúruleg skilyrói
við sjó. óþh
ganga breytingarnar ljúflega fyrir
sig og starfsfólkið er almennt sátt.
Og reyklaus vinnustaður er oft
fyrsta skrefíð fyrir fólk aó hætta
reykingum alveg,“ sagði Halldóra.
________________________JÓH
Vopnaijörður:
Hágangur I og II til
heimahafnar um helgina
Togarar Úthafs hf. á Vopna-
fírði, sem eru sameign Vopn-
fírðinga og Þórshafnarbúa, og
keyptir voru nýverið í Kanada,
koma til heimahafnar á sunnu-
dag. Togararnir hafa fengið
nöfnin Hágangur I og II, eftir
fjöllum norðaustur af Vopna-
firði.
Skipin l'ara fljótlega á veiöar
utan íslensku landhelginnar, en
þau eru 18 og 20 ára gömul, 430
tonn að stæró, 53 metra löng og
11 metra breið. GG
Póstur og sími:
Stofnunin reyk-
laus frá 21. aprfl