Dagur - 29.03.1994, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Þriðjudagur 29. mars 1994
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1400 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
GRUNNVERÐ DÁLKSENTIMETRA 765 KR.
RITSTJÓRI: BRAGI V. BERGMANN (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
BLAÐAMENN:
GEIR A. GUÐSTEINSSON, HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, (ax 96-42285),
JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN ANNE REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDI'S FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Þjóðarnauðsyn að hefja
hvalveiðar að nýju
„Við verðum að fara að veiða hvalinn. Gífurleg
fjölgun á ýmsum hvalategundum við landið er
farin að hafa veruleg áhrif á vistkerfið og líf-
keðjuna og ég hef af því sterkan beyg að þetta
komi meðal annars niður á þorskstofninum.
Það er lífsspursmál fyrir þjóðina að hefja hval-
veiðar strax, einfaldlega þjóðarnauðsyn. “
Þannig fórust Sverri Leóssyni, formanni Út-
vegsmannafélags Norðurlands, orð í Degi sl.
fimmtudag þegar ljóst var að Hafrannsókna-
stofnun telur ekkert tilefni til að auka þorsk-
veiðar á næstunni.
Tilvitnuð orð formanns Útvegsmannafélags
Norðurlands eru allrar athygli verð. Ljóst er að
hann er langt í frá einn um þá skoðun að ís-
lendingar eigi að hefja hvalveiðar á nýjan leik.
Reyndar hefur ítrekað komið fram í skoðana-
könnunum að meirihluti þjóðarinnar er þeirrar
skoðunar að við eigum ekki að láta hvalfriðun-
arsinna segja okkur fyrir verkum í þessum efn-
um.
Við höfum til þessa látið stjórnast af þving-
unum stórþjóðanna og óttanum við að hval-
veiðar gætu skaðað viðskiptahagsmuni okkar á
erlendum mörkuðum. Reynsla Norðmanna sýn-
ir að þessi ótti er ástæðulaus. Þeir tóku á liðnu
ári þá djörfu ákvörðun að hefja hvalveiðar að
nýju, þvert gegn vilja Alþjóða hvalveiðiráðsins.
Þeim var hótað viðskiptaþvingunum úr öllum
áttum og svartsýnustu Norðmenn óttuðust að
hvalveiðistefna þeirra myndi hafa uggvænleg
áhrif á markaðsstöðu Noregs á alþjóðavett-
vangi. Reynslan sýnir að sá ótti var ástæðu-
laus. Norðmenn hafa alls ekki skaðast á hval-
veiðum sínum. Þeir hafa rekið harðan áróður
fyrir því að þeir stundi veiðarnar á vísindaleg-
um grunni og vísa þar í niðurstöður vísinda-
nefndar Alþjóða hvalveiðiráðsins. Sú ágæta
nefnd taldi hrefnustofninn í Norður-Atlantshafi
vel þola takmarkaðar veiðar. Ársfundur Alþjóða
hvalveiðiráðsins hafnaði hins vegar niðurstöð-
um nefndarinnar og bannaði allar veiðar úr
stofninum. Þá tóku Norðmenn til sinna ráða.
Við íslendingar eigum tvímælalaust að gera
slíkt hið sama. Við eigum að hefja hvalveiðar á
vísindalegum grunni að nýju. Við eigum að
leggja áherslu á þann sjálfsagða rétt okkar að
mega nýta auðlindir hafsins í kringum landið
með sem skynsamlegustum hætti. Við eigum
ekki að láta öfgamenn segja okkur fyrir verk-
um. Við megum það heldur ekki. Þjóðarbúið
þarf nauðsynlega á öllum nytjastofnum sjávar-
ins í kringum landið að halda. Þess vegna getur
Dagur tekið heilshugar undir orð formanns Út-
vegsmannafélags Norðurlands þegar hann seg-
ir: „Það er lífsspursmál fyrir þjóðina að hefja
hvalveiðar strax, einfaldlega þjóðarnauðsyn. “
BB.
Bæjarstjóraarklúbburinn
Samkvæmt lögum ber aó kjósa til
sveitarstjórna á Islandi síðasta laug-
ardag í maí, fjórða hvert ár. Þá upp-
hefst það sem Jón G. Sólnes heitinn,
fyrrverandi bæjarstjómarmaður og
alþingismaður, kallaði „lögboðinn
hanaslag á fjögurra ára fresti.“ Lík-
lega hefur Jón Sólnes haft klúbb-
formið í bæjarstjórn Akureyrar í
huga þegar hann lét þessi fleygu orð
sér um munn fara.
Af hverju klúbbur?
En af hverju bœjarsljórnarklúbbur?
Sannleikurinn er sá að í bæjarstjóm
Akureyrar myndast ekkert alvöru
„apparat" sem kalla mætti meiri-
hluta.
Tökum sem dæmi síðustu bæjar-
stjórnarkosningar. Þá upphófst hinn
„lögboðni hanaslagur“ með „eðli-
legum hætti“ og lauk með kosninga-
úrslitum aðfaranótt sunnudags eftir
kosningu á laugardegi. I það sinn
unnu framsóknarmenn allmikinn
kosningasigur, bættu við sig tveim-
ur bæjarfulltrúum og fengu fjóra í
stað tveggja áóur. Líklega hafa þeir
ákveðið aö skála fyrir unnum sigri
því aó þegar þeir áttuðu sig loks á
stöðu mála daginn eftir eða daginn
þar á eftir, þá höfðu sjálfstæóismenn
og alþýðubandalagsmenn niyndað
meirihluta til þess að stjórna bænum
næstu fjögur árin og skildu fram-
sóknarmenn eftir með sárt ennið.
Ekki talað við
sigurvegarana
Það var ekki einu sinni talað við
þann flokkinn sem telja mátti sigur-
vegara kosninganna og segja má að
kurteisi hefði verið aó tala við áður
en gengið yrði til samstarfs annarra
aðila. I þjóðfélögum þar sem leik-
reglur alvöru lýðræðis eru virtar
þykir rétt og skylt að leita til sigur-
vegara í kosningum þegar menn
hefja vióræóur um samstarf.. En
þetta þarf líklega ekki þegar akur-
eyrska klúbbformið gildir.
Meirihlutamyndun
tilviljun háð?
Þá þarf nú ekki mikió til að mynda
svokallaóan meirihluta. Menn hitt-
ast á ganginum eftir kosningaúrslit-
Pétur Jósefsson.
in og virðist þá tilviljun háð hver
hittirhvem.
Síðast mættust alþýðubandalags-
menn og sjálfstæóismenn og virðast
í snatri hafa komið sér saman um
tvennt: I fyrsta lagi að ráða fokdýr-
an skrifstofumann fyrir bæjarstjóra
og í öðru lagi að skipta á milli sín
hverjir mega vera forsetar bæjar-
stjórnar næstu fjögur árin.
Eitthvað verður aó hafa sem kall-
ast megi stefnuskrá og þá fæðist
einhver heldur loðinn pappír sem
kallast samstarfssamningur eða citt-
hvaö í þá veru. Þar gæta menn sín á
að hafa ekki hátt um erfið úrlausnar-
efni. „Stefnt skal að“ og „munum
beita okkur fyrir“ er þægilegt orða-
lag á slíkum málefnum.
En „gæluverkefni“ eru miklu
vinsælli meðal bæjarfulltrúa - ekki
held ég aó þau séu yfirleitt eins vin-
sæl meðal bæjarbúa. Meira um það
síóar.
Lýðræðið fær ekki
að njóta sín
Lýðræðisfyrirkomulagið fær ekki að
njóta sín í bæjarstjómarklúbbnum.
Minnihlutinn tekur nefnilega hlut-
verk sitt ekki alvarlega heldur.
Menn keppast við að vera sem allra
mest sammála og halda að það sé
dyggð.
Tökum sem dæmi afgreiðslu
bæjarstjómar á íbúðunum fimm í
Drekagili 28, sem húsnæðisnefndin
síðan keypti. Oskapnaðurinn, sem
bygginganefnd Akureyrar sam-
þykkti sem góðar og gildar fjögurra
herbergja íbúðir, var samþykktur
samhljóða í bæjarstjóm Akureyrar.
Klúbburinn sá ekki ástæðu til þess
að hafa uppi neina gagnrýni - ekki
minnihlutinn heldur. Nei, minni-
hlutinn rétti upp hendina og sam-
þykkti.
Að bregðast
skyldum sínum
Til hvers halda menn að minnihluti
eða stjórnarandstaða sé? Hún er til
þess aó veita stjórnendum aðhald,
gagnrýna gerðir þeirra og leiða í ljós
aðra möguleika en þá sem meiri-
hlutinn býður upp á. Gegnir minni-
hlutinn í bæjarstjórn Akureyrar
þessu hlutverki sínu? Hvað finnst
ykkur, lesendur góðir?
Síðan voru kaup húsnæðisnefnd-
ar Akureyrar á téðum fjögurra her-
bergja íbúðum í Drekagili 28
afgreidd i bæjarstjóm. Og hvemig?
Kaupin voru samþykkt nieð fjórum
atkvæðum gegn einu en sex bæjar-
fulltrúar sátu hjá. Tveir fulltrúar
framsóknarflokksins í minnihlutan-
um, þeir Þórarinn Sveinsson og Jak-
ob Bjömsson, bæjarstjóraefni fram-
sóknarflokksins, samþykktu ósköp-
in ásamt formanni byggingarnefnd-
ar, Heimi Ingimarssyni, úr meiri-
hlutanum, og Jóni Kr. Sólnes,
einnig úr mcirihlutanum, en hann
mun vera lögmaður A. Finnssonar
hf. Þá var einn úr meirihluta bæjar-
stjórnar á móti, Björn J. Arnviðar-
son, en hinir sex bæjarstjómarfull-
trúamir, þrír úr meirihlutanum og
þrír úr minnihlutanum samþykktu
kaupin með því að sitja hjá.
Hvcmig í ósköpunum á ein bæj-
arstjórn aó geta starfað með sæmi-
Iegum hætti ef minnihlutinn bregst
þeim skyldum sínum að gagnrýna
gerðir nicirihlutans og veita stjórn-
cndum aðhald á jafn hrapallegan
hátt og í þessu máli
Hvaö finnst þér, lesandi góður?
Þá er rétt að fjalla dálítið um aó-
ferðir við val frambjóðenda en það
bíður næstu greinar.
Pétur Jósefsson.
Hðfundur er sölustjóri Fasteigna- og skipasölu
Noróurlands.
Búnaðarsamtökin:
Tvö felög undir
einni stjóm
Fyrir rúmum 8 árum tók ég að
mér fyrir stjórn Búnaóarfélags ís-
lands aó gera grein fyrir því
hvernig skipa mætti félagsmálum
bænda. Niðurstaöa mín var sú, að
ráðlegt væri að sameina Búnaðar-
félagið og Stéttarsamband bænda.
Var það raunar annað en ég hafói
álitið fyrirfram. Um þetta má lesa
í greinargeró í Búnaóarriti 1987.
Síðan hef ég ekki fylgst með ntál-
inu fyrr en nú, aó Ijóst varð á ný-
liðnu Búnaðarþingi, aó skrióur var
kominn á þaó. Eg vænti þess aó
fleirum en mér þyki forvitnilegt
aö bera málið, eins og það er nú
lagt fyrir, saman vió nokkrar hug-
myndir, sem komu fram í greinar-
gerðinni.
Búnaðarþing ályktaói um dag-
inn um aó efna til skoðanakönn-
unar meðal bænda um það hvort
Búnaðarþing Islands og Stéttar-
samband bænda skuli „samcinast
undir eina yfirstjórn". Slík tilhög-
un, aó félögin tvö starfi undir
cinni yfirstjórn, hugkvæmdist mér
ekki, cn vissulega sýnist það geta
auóveldað framkvæmdina, meóan
verið er aó laga sig aó nýjuni að-
stæóum, aö sama stjórn, kosin af
Björn S. Stcfánsson.
sömu aðalfundarfulltrúum, sé fyrir
báðunt félögunum.
I drögum að samþykktum
vegna sameiningarinnar, scm
Búnaóarþing fékk í hendur og
fjallaöi um, er gert ráð fyrir 36
fulltrúum á aóalfundi, 25 kosnurn
af búnaðarsamböndum héraóanna
og 11 af búgreinalelögum. í grein-
argerð ntinni taldi ég mikilvægt að
skipa málum bændasamtakanna á
grundvclli alþingiskjördæma og
flétta þar saman fulltrúastarf á
vcgum búgreina og almcnnra bún-
aöarfélaga. I tengslum við það cr
spurningin um fyrirkontulag á
kosningu aöalfundarfulltrúa og
stjórnar. Um það mætti margt
segja.
Landsráðunautar bænda starfa
hjá Búnaóarfélagi Islands. I áöur-
nefndum drögum aó samþykktum
er lögð áhersla á að starfsemi
þeirra sé ljárhagslega aðskilin
annarri starfsemi sameinaóra
bændasamtaka. Ætla má, að því
markmiði verói auðvcldar náð
meó tveimur íelögum, þótt stjórn-
in sé cin. Mér þótti álitlcgast, og
tengdi ég það spurningunni um fé-
lagsskipulag bænda, að starfscmi
landsráðunauta yrði í nánum
tengslum við búvísindadcild á
Hvanncyri og garöyrkjuskólann á
Reykjunt, en starfsemi annarra
ráðunauta á hendi búnaðarsam-
bandanna, eins og vcriö hefur.
Björn S. Stefánsson.