Dagur - 21.04.1994, Síða 4

4 - DAGUR - Fimmtudagur 21. apríl 1994
— LEIPARI------------------------------
Betrí tíð með blóm í haga
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI, SÍMI: 96-24222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1400 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
FRÉTTASTJÓRI: KRISTJÁN KRISTJÁNSSON
AÐRIR BLAÐAMENN:
HALLDÓR ARINBJARNARSON (íþróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 96-41585, fax 96-42285),
GEIR A. GUÐSTEINSSON,
STEFÁN SÆMUNDSSON, ÞÓRÐUR INGIMARSSON
LJÓSMYNDARI: ROBYN REDMAN
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI25165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 96-27639
Um daga ljósa og langa
er ljúft sinn veg að ganga
með sól og vor um vanga
og veðrín björt og hlý.
Þá rís af gömlum grunni
hvert gras í túni og runni.
Hún, sem þér eitt sinn unni,
elskar þig kannske á ný.
Svo yrkir Steinn Steinarr í ljóði sínu Gömul vísa
um vorið. Óður til hækkandi sólar og betri tíðar
með blóm í haga. Ljóð Steins á vel við í dag, sum-
ardaginn fyrsta. Langur vetur er að baki og sumar-
ið framundan.
Liðinn vetur hefur um margt verið íslendingum
erfiður. Atvinnuleysisdraugurinn hefur verið í ess-
inu sínu víða um land, ekki síst á Akureyri, með til-
heyrandi félagslegum vandamálum. Stjórnvöld
standa því miður nánast ráðþrota gagnvart þess-
um vágesti og svo er að sjá sem ekki sé stórra
breytinga að vaanta á næstunni.
Jákvæðustu efnahagstíðindi vetrarins voru
fyrstu skref stjórnvalda til vaxtalækkana, nokkuð
sem hefði átt að vera búið að ráðast í fyrir lifandi
löngu. Vextirnir hafa fengið að leika lausum hala
allt of lengi, allt í nafni frjálsræðisins, og afleiðing-
arnar hafa verið þær að fjölmörg fyrirtæki hafa siglt
í þrot og fólk misst atvinnuna. Á liðnum vetri varð
stjórnvöldum það loksins ljóst að þessi hringavit-
leysa gat ekki gengið öllu lengur. Vextirnir fóru
niður á við og ýmislegt þykir benda til þess að
vænta megi frekari vaxtalækkana.
Ýmsar blikur eru á lofti í byrjun sumars. Þegar
rúmir fjórir mánuðir eru eftir af fiskveiðiárinu er
fjöldi skipa að klára kvótann. Horfurnar fyrir sum-
arvinnu í fiskvinnslunni eru því ekki mjög bjartar.
Þetta er verulegt áhyggjuefni, ekki síst vegna þess
að fjöldi skólafólks hefur treyst á að afla sér tekna
yfir sumarmánuðina í fiskvinnslunni.
En sem betur fer er útlitið ekki dökkt í öllum at-
vinnugreinum. í ferðaþjónustúnrii éru nokkuð góð-
ar horfur. Búist er við óvenju mörgum erlendum
ferðamönnum og þess er vænst að íslendingar taki
þeirri áskorum að ferðast um sitt eigið land í sum-
ar. Það myndi styrkja atvinnustigið á landsbyggð-
inni, ekki veitir af.
Dagur þakkar lesendum sínum samfylgdina í
vetur og óskar þeim og landsmönnum öllum gleði-
legs og gjöfuls sumars.
Blásum nýju lífi í miðbæinn - X-D
Ég hygg aó flcstir ef ckki allir Ak-
ureyringar geti veriö mér sammála
um þaö, aó göngugatan í Hafnar-
stræti og Ráðhústorg þuri'i aö
breyta unt svip. Þarna átti að
skapa hlýlegt umhverfi, þar sem
manneskjan væri í öndvegi. Ut-
kontan finnst mér vera skeliileg;
grár, kaldur og fráhrindandi mið-
bær. Margvíslegar ástæöur liggja
þarna aó baki. Til dæmis eru
nokkrar þýöingarmiklar lóöir
óbyggöar, sem leióir til þess, aó
svæðiö verður opnara fyrir næð-
ingi en ella. Þetta hefði mátt bæta
með gróðri og skjólveggjum við
hönnun. Það var ekki gert. Ég
verð aó segja fyrir mig, að mér
fannst gamla Torgið okkar mcira
aðlaðandi; það hafði þó græna
flöt, þar sem fólk flatmagaði á
góðviðrisdögum, og sérkennilegt
tré, sem var fallcgt í sumarskrúða.
Nú er þarna ekki annað en grár
steinninn og grjótharðir bekkir,
sem enginn sest á ótilneyddur. En
þetta er búið og gert. Nú verðunt
við að finna lciðir til að hressa
upp á ntiðbæinn og torgið.
Hvað er til ráða?
Þegar miðbæjarskipulagið var
samþykkt á sínum tíma var þaö
auglýst með eðlilegum hætti,
teikningar og uppdrættir voru öll-
um til sýnis, þannig að bæjarbúar
ættu þess kost að gera athuga-
sentdir og tillögur til úrbóta.
Sömu sögu var aó segja um dcili-
skipulagið að göngugötunni og
Torginu. En aóeins örfáar athuga-
semdir kornu fram. Síðan sam-
þykktu fulltrúar allra flokka þessa
tilhögun. Vió Akureyringar getum
því ekki viö aðra en sjálfa okkur
sakast. En hvað er til ráóa?
Viö sjálfstæðismenn viljum
endurskoóa skipulag miðbæjarins
hvað varðar göngugötuna og Ráó-
hústorg. Það sem vakir fyrst og
fremst fyrir okkur er að auka nota-
gildi svæðisins um leið og það
yrði gert aólaðandi. Vió höfum
velt f'yrir okkur ýmsunt leiðum aó
þessu markmiði, en ég nefni hér
þrjá möguleika:
1. Að byggja yfir göngugötuna
hvolfþak úr gleri eða plasti.
2. Að heimila húseigendunt að
stækka jarðhæóir húsa sinna út í
götuna, til dæmis nteð glerskálum.
3. Aó nióta akstursleió unt
göngugötu og Ráóhústorg, sem
yrói opin ákveóinn tíma sólar-
hringsins. Samhlióa yrði komið
upp gróðri og skjólgiröingum til
„Við sjálfstæðismenn
viljum endurskoða
skipulag miðbæjar-
ins hvað varðar
göngugötuna og
Ráðhústorg. Það
sem vakir fyrst og
fremst fyrir okkur er
að auka notagildi
svæðisins um leið og
það yrði gert aðlað-
andi.“
að losna við norðangarrann.
Ég hallast að síðast nefnda
kostinum, því ég hygg að flestir
geti fallist á takmarkaða untferð
um þetta svæöi, líkt og hefur verið
gert í Austurstræti. Það mætti til
dæmis hugsa sér að opna gamla
„rúntinn", sem ég og mínir jafn-
aldrar hringsóluóum um löngunt
stundum. Eg veit ekki til þess að
það hafi oróið okkur til skaóa. Ég
held að bærinn okkar verði bara
ntanneskjulegri meö því að skapa
Þórarinn B. Jónsson.
þar huggulega aðstöðu fyrir „rúnt"
eins og var í gantla daga. Þcssi
rúntur gæti vcrió opinn utan versl-
unartíma. Það skemmir ekki að
hann verði svolítió rómantískur.
Grænt í staðinn fyrir grátt!
En fyrst og fremst þarf að cfla
verslun og þjónustu í miðbænum.
I miðbænum eru þær þjónustu-
stöóvar, scm bæjarbúar þurfa oft-
ast að leita til; heilsugæsla, bank-
ar, sýslumaður, verkalýðsfélög,
bæjarskifstofa, ferðaskrifstofur,
pósthús auk vcrslana svo dæmi
séu tckin. Þessi þáttur hefur verið
að styrkjast í ntiðbænum á undan-
förnum árum og vió cigum að
halda áfram á sömu braut, í stað
þcss að dreifa þjónustustofnunum
út um allan bæ. Nú er til dæmis
vcrið að leita að hentugu húsnæði
l'yrir Félagsmálastofnun, sent að
núnu mati er best konún við
göngugötuna. Þannig mætti líka
styrkja verslunina í núðbænum,
scm hefur átt í vök að vcrjast. Unt
lció kemur llcira fólk í ntiðbæinn
og það er fólkió sem gefur bænunt
líf. En til þess að mannlífið
blónistri þarf grænar greinar, blórn
og gras, á kostnaö grámyglunnar
sent nú ríkir í hjarta bæjarins.
Akureyringar, ég hcf sagt ykk-
ur það áður og segi það cnn; ég vil
lcggja nútt aó mörkum til að gera
Akureyri að betri bæ. Það vcrður
bcst tryggt nteð því að setja kross-
inn vió D-listann 28. maí.
Þórarinn B. Jónsson.
Höfundur skipar þriója sætió á framboóslista
Sjálfstæöisflokksins vió bæjarstjómarkosning-
arnar á Akureyri í vor.
EES samningurinn
og afleiðingar hans
EES samningurinn er umfangsmesti
viðskiptasamnigur sem Island hefur
átt aðild að. Samningurinn byggir á
fjórum grunnreglum EB, frjálsum
Éutningum á vörum, þjónustu, fjár-
magni og vinnukrafti. Með aðild Is-
lands að EES samningnum verðum
við aðilar að innri markaði EB að
miklu leyti. Innri markaður EB hef-
ur í för með sér að allt innra eftirlit
bandalagsins með vcrslun milli
landa er fellt niður.
Afleiðingar EES
samningsins
EES samningurinn takmarkar
möguleika Islands í sjálfstæðri
stefnumótun í viðskiptum við aðila
innan EES svæóisins á mörgum
mikilvægum sviðum.
Það er úrskýrt nánar í eftiríar-
andi samantekt:
* Vió getum ekki lengur hindrað
cinhliða influtning vara sem við
álítum að séu hættulegar fyrir hcilsu
okkar, öryggi eða umhverfi.
* Stjómvöld hafa ekki lengur
möguleika á að meta hvort lyf séu
nauðsynleg áður en opnað er fyrir
innílutning þeirra til landsins.
* Eftirlit heilbrigðisyfirvalda með
innflutningi matvæla dregst saman.
* Möguleikar ÁTVR til aó stjóma
áfcngisneyslu mun minnka.
* Við tökum þá áhættu að fá „fé-
lagsleg undirboð“ á þann hátt að
ódýr vinnukraftur frá fátækustu
löndum EB vinni tímabundið á Is-
landi.
* Við tökum áhættu af aó geta ekki
alfarið mótað okkar eigin byggða-
stefnu.
* Við höfum skuldbundið okkur til
að láta útflutning fjármagns óátalið
Gunnlaugur Júlíusson.
„Við tökum
áhættu af að
geta ekki
alfarið mótað
okkar eigin
byggðastefnu.“
og stjórnum þar meö ckki lengur
fjárstrcymi úr landi.
* Stjómvöld á Islandi hafa ekki
lcngur möguleika á að stjóma fjár-
magnsyfirfærslum þar scm EES
samningamir opna íslcnskan mark-
að fyrir bönkum frá EB og öörum
EFTA löndum.
* Island framsclur mögulcika til
fiskveiða innan íslcnskrar fiskveiði-
lögsögu gcgn því að tollur lækkar
af unnum fiskafuröum sem Iluttar
cru til EB.
Með þátttöku í EES samningum
afsalar íslcnska ríkisstjómin sér að
vcrulegu lcyti áhrifum og yfirsýn til
að hafa áhrif á sókn markaðarins til
að stjóma afkomu almennings og
vclfcrð hans. Með því að hafa áhrif
á fyrrgreinda þætti gat ríkisvaldið
haft áhrif á tekjuskiptingu í þjóðfé-
laginu og stöðu markaðsaflanna.
Markmið innri markaðar EB er
aö auka ncyslu almennings, sérstak-
Iega hvað varöar ýmsa vöru og
þjónustu. Sókn markaðarins á þcss-
um sviðum er forgangsatriði urn-
fram umhvcrfismál, varðveislu auð-
linda jarðarinnar, áherslu á velfcrð
og hcilsu almennings, réttláta skipt-
ingu innan velferðarsamfélagsins
og kröfuna um atvinnu fyrir alla.
Gunnlaugur Júlíusson.
Höl'undur er hagfræðingur og formaður Sam-
slöðu um óháð ísland.
„Stjórnvöld á íslandi hafa ckki lengur möguleika á að stjórna fjármagns-
yfirfærslum þar sem EES-samningarnir opna íslenskan markað fyrir bönk-
um frá EBE og öðrum EFTA-löndum,“ segir Gunnlaugur m.a. í greininni.