Dagur - 27.10.1995, Blaðsíða 4

4 - DAGUR - Föstudagur 27. október 1995
LEIÐARI---------------------------
Dagar sorgar á íslandi
ÚTGEFANDI: DAGSPRENT HF.
SKRIFSTOFUR: STRANDGATA 31,
PÓSTHÓLF 60, AKUREYRI,
SÍMI: 462 4222
ÁSKRIFT KR. M. VSK. 1500 Á MÁNUÐI
LAUSASÖLUVERÐ M. VSK. KR. 125
RITSTJÓRAR: JÓHANN ÓLAFUR HALLDÓRSSON, (ÁBM.),
ÓSKAR ÞÓR HALLDÓRSSON, (ÁBM.)
AÐRIR BLAÐAMENN:
AUÐUR INGÓLFSDÓTTIR, GEIR A. GUÐSTEINSSON,
HALLDÓR ARINBJARNARSON,
SIGURÐUR BOGI SÆVARSSON, FROSTI EIÐSSON (l'þróttir),
INGIBJÖRG MAGNÚSDÓTTIR (Húsavík vs. 464 1585, fax 464 2285).
LJÓSMYNDARI: BJÖRN GÍSLASON
PRÓFARKALESTUR: SVAVAR OTTESEN
ÚTLITSHÖNNUN: RÍKARÐUR B. JÓNASSON
AUGLÝSINGASTJÓRI: FRÍMANN FRÍMANNSSON
DREIFINGARSTJÓRI:
HAFDÍS FREYJA RÖGNVALDSDÓTTIR, HEIMASÍMI462 5165
FRAMKVÆMDASTJÓRI: HÖRÐUR BLÖNDAL
PRENTVINNSLA: DAGSPRENT HF.
SÍMFAX: 462 7639
Enn á ný stendur íslenska þjóðin orðlaus
frammi fyrir ógnarhöndum náttúrunnar. Snjó-
flóðið á Flateyri 1 fyrrinótt er þyngra áfail en
orð fá lýst, hamfarir þar sem mannslíf töpuð-
ust og húseignir og heimili fólks tættust 1
sundur. Öll þjóðin vottar þeim sem um sárt
eiga að binda dýpstu samúð og á stundum
sem þessum slá hjörtun í landinu í takt.
í tveimur snjóflóðaslysum á aðeins 10 mán-
uðum hefur verið höggvið stórt skarð í raðir
fólks í tveimur byggðarlögum á Vestfjörðum,
Flateyrar og Súðavíkur, og þeir hlutir hafa
gerst sem engan óraði fyrir. Skyndilega
stöndum við frammi fyrir því að hættusvæði
byggðarlaga sem búa við snjóflóðaógnina eru
mun stærri en áður var talið. Á fólk á þessum
stöðum er ekki aðeins lögð sú byrði að takast
á við sorgina og missinn heldur einnig að tak-
ast á við það stöðuga hættuástand sem að
því steðjar þegar vetur gengur í garð. Það er
ekki hægt að ætlast til þess að tíminn einn
lækni sárin og standi við hlið þessa fólks
heldur þurfa allir að leggjast á eitt að veita
alla þá aðstoð sem hægt er að veita.
Starf björgunarmanna í slysunum á Flat-
eyri og í Súðavík verður seint þakkað. Við er-
um þakklát fyrir hvert það mannslíf sem
tekst að bjarga úr rústunum og berum mikla
virðingu fyrir þeim sem leggja hönd á plóg
við björgun. Þessu fólki er líka nauðsyn að
finna stuðning þjóðarinnar því þær hörmung-
ar sem það verður vitni að á slysstað skilja
eftir sig sár.
Frú Vigdís Finnbogadóttir, forseti íslands,
ávarpaði þjóðina í gær og sagði þá meðal
annars: „Við erum öll nú hverja stund með
hugann hjá þeim sem hafa orðið fyrir þung-
bærum raunum. Sorg þeirra er okkar sorg.“
Um leið og Dagur vottar þeim dýpstu sam-
úð sem um sárt eiga að binda er tekið undir
tilmæli forsætisráðuneytis um að íslenski fán-
inn verði dreginn í hálfa stöng í dag.
Af bæjarmálum
í Ólafsfirði
Mikil umræða hefur verið í Ólafs-
firði að undanfömu um þátttöku
bæjarins í fyrirhugaðri byggingu
félagshúss Ungmenna og íþrótta-
sambands Ólafsfjarðar. Bærinn
hefur lofað að leggja fram fjármuni
í bygginguna og ábyrgjast lán sem
nema ríflega helmingi áætlaðs
byggingarkostnaðar. Það er skilj-
anlegt að forsvarsmenn íþróttamála
hér í bæ þrýsti á um framkvæmdir
en að mínu mati ekki eins skiljan-
legt að bærinn kippi þessu máli
fram fyrir önnur sem beðið hafa
um langan tíma. Svo má einnig
spyrja um fjárhagslegt bolmagn
bæjarins til framkvæmda.
Bráðabirgðalausn
Á bæjarstjómarfundi í síðustu viku
voru húsnæðismál tónskóla og
bókasafns til umræðu. Það er
reyndar ekkert nýtt að þessi mál
séu rædd á fundum bæjarstjómar
því í þau 10 ár sem ég hef setið í
bæjarstjórn hafa húsnæðismál tón-
skólans komið til umræðu á nær
öllum fundum og bókasafnið fylgt
fast á eftir. Draumur velunnara
tónskólans er að skólinn komist
sem fyrst í varanlegt húsnæði
þannig að aðbúnaður nemenda og
kennara verði í það minnsta jafn
góður og öðrum er ætlað. Það er
skemmst frá því að segja að bær-
inn hefur ekki tekið vel í slíkar
hugmyndir á undanfömum ámm.
Það vakti athygli mína í umræðum
um húsnæðismál tónskólans á síð-
asta fundi að þrír fulltrúar meiri-
hlutans tóku sér orðið „bráða-
birgða“ (í einni eða annarri mynd)
alls tólf sinnum í munn. Það finnst
mér segja allt sem segja þarf um
hug þeirra til skólans. Skólinn hef-
ur frá upphafi orðið að þola bráða-
birgðalausnir og orðið „bráða-
birgða“ er enn lykilorðið í umræð-
um um tónskólann hjá bæjarstjóm.
Ég man hins vegar ekki til þess að
nokkur hafi rætt um að leysa hús-
næðismál UÍÓ til bráðabirgða um
einhvem tíma. Það væm þó þau
rök til þess að bærinn hefur staðið
í stóiframkvæmdum á sviði
íþróttamála á undanfömum ámm.
Ég er þeirrar skoðunar að ef bær-
inn ætlar á annað borð að fara út í
einhverjar framkvæmdir er komið
að því að tónskólanum og bóka-
safni verið komið fyrir í varanlegt
húsnæði. Hins vegar sýnist mér að
meðan að bærinn getur ekki greitt
afborganir af lánum sínum sé tómt
mál að tala um að fara í fjárfrekar
framkvæmdir og auka skuldimar.
Gjörgæsla
Endurskoðendur bæjarins hafa var-
að alvarlega við slæmri fjárhags-
stöðu bæjarsjóðs og hafa bent á sí-
versnandi skuldastöðu og að rekst-
ur sé kominn fram úr viðmiðunar-
mörkum félagsmálaráðuneytisins.
Með öðmm orðum er fjárhagsstaða
bæjarins á gjörgæslustigi.
Eftirfarandi tölur og upplýsing-
ar eru teknar úr bréfi endurskoð-
endanna, sem fylgdu með reikn-
ingum ársins 1994:
1. Gjöld ársins fóru kr. 55 millj.
fram úr áætlun.
2. Rekstur málaflokka að frá-
dregnum tekjum fór 43 millj.
fram úr áætlun.
3. Veltufé lækkaði um 48 millj. á
árinu 1994.
4. Peningaleg staða bæjarins
versnaði um 106 millj. á árinu.
5. Skuldir á hvem íbúa hækkuðu
um 72% á milli ára.
6. Tekjur á hvem íbúa minnkuðu
um 3,5% á árinu.
7. Skuldir bæjarins um áramót
námu rúmlega tvöföldum tekj-
um hans.
8. Bærinn var um áramót í ábyrgð
fyrir 55 millj.
Þetta em skuggalegar tölur og
sýna svo ekki verður um villst að
staða bæjarsjóðs er afar slæm.
Hvað er framundan?
Ætla mætti að forsvarsmenn
Á aðalfundi Öryrkjabandalagsins,
sem haldinn var fyrr í mánuðin-
um, var samþykkt ályktun þar sem
mótmælt er harðlega skerðingu
lífeyristrygginga, sem boðuð sé í
fjárlagafrumvarpinu. Hún muni
valda mörgum lífeyrisþegum
þungum búsifjum, nái frumvarpið
fram að ganga óbreytt.
Fundurinn benti á að á þrennan
hátt verði breytingamar þungar
fyrir öryrkja. í fyrsta lagi sé
áformað að skerða tekjur þessa
fólks um 450 milljónir króna á
næsta ári með því að aftengja bæt-
ur almennri launaþróun í landinu
og lækka eingreiðslu um leið. í
öðm lagi boði frumvarpið skertar
tekjur um 285 milljónir með því
að fjármagnstekjur skuli skerða
tekjutengdar bætur og eins með
sérstakri skerðingu hjá þeim sem
„Ný lán, þó hag-
stæð séu, eru ekki
það sem Olafs-
fjarðarbæ vanhag-
ar um í dag. Fjár-
hagsáætlun ársins
hefur enn ekki
verið tekin til
endurskoðunar,
hvað þá að gerð
hafi verið áætlun
til lengri tíma.“
meirihluta bæjarstjómar hefðu
áhyggjur af stöðu bæjarsjóðs og
væru búnir að snúa vöm í sókn.
En svo er alls ekki. í fjárhagsáætl-
un ársins í ár má sjá eftirfarandi:
1. Bæjarsjóð vantar 3,55 millj. til
að geta greitt af lánum sínum á
árinu.
2. Þegar fyrirtæki bæjarins hafa
lagt í púkkið eru 2.85 millj. eftir
til framkvæmda.
ekki hafi greitt í lífeyrissjóð eftir
að það varð lagaskylda. í þriðja
lagi sé ætlunin að lækka heimild-
arbætur lífeyrisþega um 250 millj-
ónir og þau áform skerði tekjur
lífeyrisþega ffá því sem orðið
hefði um nær einn milljarð la-óna.
„Öryrkjabandalag íslands
treystir því að bætur lífeyrisþega
fylgi launaþróun í landinu hverju
sinni og að eingreiðslur launakerf-
isins skili sér að fullu inn í trygg-
ingakerfið. Öryrkjabandalagið vill
einnig mega treysta því að á með-
an fjármagnstekjuskattur hefur al-
mennt ekki verið lagður á þá þyki
fjarstæða að skerða bætur lífeyris-
þega af völdum hugsanlegra fjár-
magnstekna. Öryrkjabandalagið
bendir sömuleiðis á að hinar ýmsu
heimildarbætur til lífeyrisþega
hafa oft úrslitaáhrif á það að þeir
Björn Valur Gíslason.
3. Áætlað er að greiða niður lang-
tímalán að upphæð kr. 30 millj.
4. Taka á ný lán fyrir kr. 55 millj.
Þegar þessi mál báru á góma á
síðasta fundi bæjarstjómar og bent
var á að lántaka á árinu væri nærri
því tvöfalt hærri en afborganir,
barði forseti bæjarstjómar sér á
brjóst og sagðist vera að laga
veltufjárhlutfallið með hærri lán-
um. Það vita jú flestir að veltan
komist af og því er varað sérstak-
lega við lækkun þeirra,“ segir í
ályktun Öryrkjabandalagsins.
Á aðalfundinum var einnig
samþykkt ályktun þar sem skorað
er á Álþingi að breyta lögum um
almannatryggingar á þann veg að
Öryrkjabandalag íslands tilnefni
fulltrúa í tryggingaráð með fullum
réttindum til allrar ákvarðanatöku.
„Lög um málefni fatlaðra kveða á
um fulla stjómunaraðild samtaka
fatlaðra að Stjómamefnd um mál-
efni fatlaðra og ekki síður ætti sú
stjómunaraðild að gilda um trygg-
ingaráð sem hefur svo víðtækt
valdsvið í málefnum fatlaðra sem
raun ber vitni.“
Mörg önnur mál vom Öryrkja-
bandalaginu ályktunarefni, þar á
meðal sú ákvörðun tryggingaráðs
að hætta skuli frá og með næstu
eykst með auknu fjármagni í um-
ferð en það gera skuldimar líka!
Forseti bæjarstjómar virtist ekki
hafa áhyggjur af því. Hann bætti
því reyndar við að aðalástæða
þess að fara á út í byggingu á fé-
lagshúsi UÍÓ væri sú að fengist
hefðu hagstæð lán!!! Ný lán, þó
hagstæð séu, em ekki það sem 01-
afsfjarðarbæ vanhagar um í dag.
Fjárhagsáætlun ársins hefur enn
ekki verið tekin til endurskoðunar,
hvað þá að gerð hafi verið áætlun
til lengri tíma.
Það er rétt að ljúka þessari
grein á niðurlagi úr bréfi endur-
skoðenda Ólafsfjarðarbæjar til
bæjarstjómar:
„Að framansögðu er Ijóst að
fjárhagsstaða bœjarins er slæm.
Rekstur er kominn fram úr við-
miðunum félagsmálaráðuneytisins
og skuldir eru mjög miklar. Því
þarf að gæta ýtrustu aðhaldsað-
gerða og leita allra leiða til að
lœkka skuldir bæjarfélagsins svo
að það geti staðið við skuldbind-
ingar sínar íframtíðinni. “
Svo mörg vom þau orð.
Björn Valur Gíslason.
Höfundur er bæjarfulltrúi H-lista vinstri manna
og óháðra í bæjarstjóm Ólafsfjarðar.
áramótum að veita lán til bifreiða-
kaupa hreyfihamlaðra hjá Trygg-
ingastofnun ríkisins.
„Um áratugaskeið hafa hreyfi-
hamlaðir nýtt sér hin ágætu
greiðslukjör þessara lána sem
ásamt styrkjum til bifreiðakaupa
hafa oft mestu ráðið um mögu-
leika þeirra til að eignast bifreið.
Greiðslukjör þessara lána hafa
verið og eru enn miklum mun hag-
stæðari en annars staðar á lána-
markaði og því hafa hreyfihamlað-
ir í ríkum mæli leitað til Trygg-
ingastofnunar ríkisins og fengið
þar góða og ömgga fyrirgreiðslu.
Aðalfundur Óryrkjabandalags
íslands skorar á tryggingaráð að
endurskoða þessa ákvörðun sína í
ljósi mikilvægis þess fyrir hreyfi-
hamlaða að njóta áfram þessarar
fyrirgreiðslu.“ JÓH
Aðalfundur Öryrkjabandalags íslands:
Boðskapur fjárlagafrumvarpsins
mikið áhyggjuefni lífeyrisþega