Dagur - 28.10.1995, Blaðsíða 12

12 - DAGUR - Laugardagur 28. október 1995
ÖRÐIN OKKAR
Móttökustöðvar
fyrír spilliefni
að spretta upp
Lífsstíll íslendinga og annarra
vestrænna þjóða einkennist að
mörgu leyti af sóun á ýmsum hrá-
efnum og verðmætum. Stóran
hluta þess sorps sem fer á haugana
væri hægt að endumýta eða end-
urvinna, sem þýðir að varan fer í
gegnum annað vinnsluferli og til
verður ný. En þessi sóun á hráefn-
um er ekki hið eina sem er athuga-
vert við sorpið. Sum efni sem við
hendum eru hreint og beint hættu-
leg umhverfinu jafnvel í mjög litlu
magni. Þessum efnum, sem eru
kölluð spilliefni, er því nauðsyn-
legt að eyða.
Nokkuð er síðan sölustaðir sem
selja rafhlöður fóru að bjóða við-
skiptavinum sínum að koma með
ónýtar rafhlöður sem var safnað
sarnan í plastílát með loki og sölu-
staðir sáu um að koma rafhlöðun-
um í eyðingu. Sama hefur verið
upp á teningnum með ýmis önnur
efni, málningavöruverslanir hafa
t.d. sumar tekið á móti ónýtri
málningu, einhver sveitarfélög
hafa tekið við rafgeymum og
Hvað eru
spilliefhí?
Spilliefni innihalda efni sem geta
verið lífríkinu og mönnunum stór-
skaðleg, jafnvel í mjög litlu magni.
Spilliefni eru margvísleg en þessi
eru helst:
• Allar gerðir málningar og lakks
• Eiturefni s.s. illgresiseyðir og
skordýraeitur
• Áburður
• Lífræn leysiefni, s.s. alkahól
• Olía
• Sýrur og basar
• Viðhaldsefni fyrir bíla
• Hreinsiefni
• Frostlögur
• Ljósmyndir og framköllun
• Skrifstofu- og föndurefni s.s.
leiðréttingarvökvi og prentlitir
• Rafhlöður og rafgeymar
• Lampar og ljósaperur
Heimild: Græna bókin eftir GarÖar Guöjónsson
áfram mætti telja. Upp á síðkastið
hefur þeim stöðum þó verið að
fjölga sem eru með sérstaka mót-
töku fyrir allar tegundir spilliefna
og eru þessar móttökur samvinnu-
verkefni Endurvinnslunnar á Ak-
ureyri og viðkomandi sveitarfé-
laga.
Móttaka í áhaldahúsum
Endurvinnslan er í samstarfi við
héraðsnefndir Eyjafjarðar, Norð-
ur-Þingeyinga og Suður-Þingey-
inga um mótttöku spilliefna. Mót-
tökustaðir eru í flestum áhalda-
húsum sveitafélaganna og þar er
búið að útbúa sérstakan móttöku-
búnað sem er skilað í og efnin eru
send til Endurvinnslunnar á Akur-
eyri í sérstökum flutningskörum.
A Akureyri er móttakan í Réttar-
hvammi þar sem Endurvinnslan er
til húsa. Starfsmenn Endurvinnsl-
unnar sjá um að ganga frá efnun-
um til útflutnings en það er Sorpa
sem flytur efnin út enda eini aðil-
inn sem hefur fullgild leyfi til
Gunnar Garöarsson, forstöðumaður Endurvinnslunnar, við eitt karanna
sem notuð eru til að flytja spilliefnin. Mynd: Páimi
þess. Gunnar Garðarsson, hjá
Endurvinnslunni, segir að spilli-
efnin sem komi inn séu t.d. máln-
ing, rafhlöður, rafgeymar og ýmis
önnur efni eins og olíur, plöntueit-
ur og hitamælar með kvikasilfri í.
Móttökubúnaður fyrir
íslenskar aðstæður
Gunnar segir að móttökubúnaður-
inn sem Endurvinnslan sé með sé
alíslensk uppfinning og hannaður
fyrir íslenskt samfélag. „Allt það
sem var til á árum áður var svo
stórt og dýrt að fáir höfðu bol-
magn til að kaupa þennan búnað.
Þess vegna var farið að þróa ein-
faldan og ódýran búnað sem er
sérhæfður fýrir lítil samfélög eins
og eru á Islandi. Þessi búnaður
hefur virkað mjög vel þar sem
hann er kominn,“ segir Gunnar.
Endurvinnslan er umsjónaraðili
og framkvæmdaraðili að móttök-
um fyrir spilliefnin en starfsmenn
sveitarfélaga sjá um móttöku á
efnunum í áhaldahúsum sveitarfé-
laganna. Eyfirðingar og Norður-
Þingeyingar eru þegar komnir
með móttökustaði í öllum sínum
þéttbýliskjömum og búið er að
skrifa undir samning við Suður-
Þingeyinga en móttaka þar er ekki
komin af stað.
Á Norðurlandi vestra er einnig
verið að vinna að því að setja upp
móttökur fyrir spilliefni. Sauðár-
krókur er t.d. kominn með mót-
tökubúnað frá Endurvinnslunni og
fyrirspumir hafa borist t.d. frá
Siglufirði og Blönduósi. AI
Kaldir karlar í sundi
íslendingar hafa löngum talið sig
mikil hraustmenni og víst er að
karlamir sem hittast í Sundlaug
Akureyrar milli átta og níu á
hverjum morgni eru ekki í vafa um
hreysti sína. Flestir í hópnum mæta
upp úr átta og fá sér sundsprett en
laust fyrir klukkan hálf níu safnast
þeir saman og taka hinar víðfrægu
Múllersæfingar.
„Mullersæfingar eru alhliða
heilsubót og andleg upplyfting.
Þær gera hvern mann betri,“ segir
Jón Magnússon, einn af Mullers-
mönnum. Jón fullyrðir að þeir sem
mæti klukkan átta í sundið séu
mun betur fyrirkallaðir en hinir
sem mæta um sjö leytið. „Við er-
um útsofnir og hressir en ekki úr-
illir eins og þeir sem mæta á und-
an,“ segir hann borubrattur.
Daginn sem ljósmyndari og
blaðamaður mættu upp í sundlaug
var snælduvitlaust veður um allt
land og var Akureyri ekki undan-
tekning. Kappamir í Múllershópn-
um létu hríðina þó ekki aftra sér frá
æfingunum og framkvæmdu þær af
mikilli innlifun. Ættfaðir æfing-
anna er maður sem hét Múller og
var íþróttakennari. Uppistaðan er
16 æfingar en Jón segir hópinn
hafa lagfært nokkrar og bætt við
nýjum. Allar hafa æfingarnar sín
nöfn og janvel sögu bak við hvert
nafn. „Við eigum líka okkar söng
og syngjum stundum," segir Jón.
Skæruliðinn vinsælastur
Kjaminn í hópnum eru 16-18
menn en þennan morgun voru þó
aðeins 9 mættir. Jón segir að
stundum komi menn annars staðar
frá og séu með þeim í einhvem
tíma. Þeir hafi t.d. haft menn frá
Rússlandi, Noregi og Reykjavík.
„Nokkrir þingmenn komu líka í
æfingar til okkar fyrir síðustu
kosningar og yfirleitt var það þann-
ig að þeir sem fóru í Múllersæfing-
ar með okkur, eins og Guðmundur
Bjamason, Halldór Asgrímsson og
fleiri, áttu meira fylgi að fagna eftir
það og eru flestir ráðherrar í dag.
Hinir, sem ekki fóru, eru í stjómar-
andstöðu eða bara óbreyttir,“ segir
Jón og hlær við.
Múllershópurinn kippti sér ekkert upp við þó úti væri hríð og vindur enda allir mikil hraustmenni (að eigin sögn!).
Buxurnar voru sérsaumaðar á kappana og eru þær notaðar við hátíðleg tækifæri. Á venjulegum dögum mun fara
minna fyrir klæðnaði.
„Strákar, sömu hlið í einu. Þetta er svo hálfvitalegt svona,“ heyrðist í Vil-
helmi Ágústssyni þegar þessi æfing var tekin. Myndir: BG
„Arnþór“ mun þessi æfing heita og felst í því að berja sér hraustlega á
brjóst. Það er rannsóknarlögreglumaðurinn Daníel Snorrason sem ber sig af
hvað mestri innlifun á myndinni.
„Við erum naktir við æfingamar
en á merkisdögum erum við stund-
um með opinberar sýningar og eig-
um sérstakan hátíðisbúning til að
nota við slík tækifæri. Við sýnum
líka stundum í afmælum og erum
vinsælir í gæsapartíum,“ segir Jón.
Heimsókn Dagsfólksins var greini-
lega ein af þessum merkisstundum
því allir voru klæddir í dýrindis
hnébuxur en buxurnar nrunu vera
sérsaumaðar í Vouge.
Og þá eru það æfingamar.
Fyrsta æfingin hét Búnaðarbank-
inn, þá íslandsbanki og svo komu
þær hver af annarri: Arnþór, Lyng-
dal, Kæruleysi, Siglufjarðarstökk,
Skíðaæfingin, Lögregluæfingin og
Skæruliðinn svo einhverjar séu
nefndar. Aðspurðir segjast þeir
halda mest upp á Skæruliðann, en
hún felst í því að sveifla höndunum
yfir höfuð með miklum tilþrifum
og hoppa um leið. Þeir yngri halda
einnig mikið upp á mjaðarhnykks-
æfingu sem heitir Heimilisæfingin
og Lögregluæfingin er líka vinsæl.
AI