Dagur - 27.01.1996, Page 7

Laugardagur 27. janúar 1996 - DAGUR - 7
Brú milli þéttbýlis og sveitar
Um langt árabil var starfrækt á Eg-
ilsá sumardvalarheimili fyrir þétt-
býlisböm og hélst sú starfsemi
langt fram á áttuna áratuginn. „Já,
fyrr á árum var alsiða að þéttbýlis-
fólk kæmi bömum í sumardvöl í
sveit, oft þá til vina og kunningja.
Þannig tókum við Anna böm strax
þegar við byrjuðum að búa. Tíðum
voru þetta 7 til 8 ára böm, sem
komu ár eftir ár - oft til fermingar-
aldurs. A þeirri tíð var ekki minnst
á peningagreiðslu. Blessuð bömin
voru í snúningum eftir getu, þau
ráku og sóttu kýr og hross og
gerðu önnur viðvik sem til féllu.
Síðast voru þau farin að vinna eftir
aðstæðum og getu og fengu oftast
ofurlítil laun í einhverri mynd.
Þetta gerði sitt til að brúa bilið
milli þéttbýlis og sveitar og skap-
áði kunnugleika og skilning milli
beggja.
Svo var það einhvem tímann á
sjötta áratugunum að Sigurlaug
dóttir mín, nú Rósinkranz, kom
með fimm böm. Þá voru bömin
orðin sex að meðtalinni Önnu
Maríu, dóttur Sigurlaugar, - en
Anna er nú tónlistarkennari í
Reykjavík. Nú var greiðsla tekin.
Svo fjölgaði bömunum ár frá ári
og húsrými var aukið. Alltaf var
mikil aðsókn, en undantekning var
var við lýði í tíu ár, en síðan hafa
húsakynni á Egilsá verið leigð
fólki til skemmri dvalar.
Málverk af tveimur
Guðmundum
Þann 9. desember síðastliðinn varð
Guðmundur 90 ára. Af því tilefni
tók Kristinn G. Jóhannsson, list-
málari á Akureyri, sig til í samráði
við Guðmund, og málaði myndir
af honum og félaga hans og góð-
vini, Guðmundi heitnum Halldórs-
syni, rithöfundi frá Bergsstöðum í
Skagafirði. Myndimar voru gefnar
til Héraðsskjalasafns Skagfírðinga
á Sauðárkróki.
„Já, það var fyrir um tveimur
árum sem Kristinn G. Jóhannsson,
listmálari á Akureyri, hafði sam-
band við mig og tjáði mér að hann
ætlaði að mála mynd af nafna mín-
um og vini, Guðmundi Halldórs-
syni frá Bergsstöðum, sem þá var
nýlega látinn. Bað Kristinn mig
um að útvega sér ljósmynd af
Guðmundi. Þetta þóttu mér góð
tíðindi, því við Guðmundur vorum
trúnaðarvinir. Ekki löngu síðar
hringdi Kristinn aftur og sagðist
ætla að bæta við mynd af öðrum
Guðmundi, sem hefði einkennis-
stafinn L í nafni og vildi fá ljós-
mynd af honum. Eg sagðist ekki
vita til þess að sá Guðmundur væri
dauður, en það taldi Kristinn
Guðmundur neitar því ekki að
eitthvað sé óútgefið í handritum,
svo sem smásagnasafn. „Eg á smá-
sagnasafn sem er því sem næst
fullbúið til útgáfu. Ég hef áður
gefið út smásagnasafn, birt nokkr-
ar slíkar sögur í Lesbók Morgun-
blaðsins og lesið upp í Utvarpinu,
bæði smásögur og framhaldssögur.
Ritstörfum hef ég aldrei sinnt
nema yfir veturinn og hef reyndar
í fleiri hom að líta þá, sem aðra
árstíma. Tíminn minn til ritstarfa
hefur ávallt verið við nögl skorinn,
enda skrifaði ég mína fyrstu bók
svo að segja í vestisvasanum.
Gekk með blað og blýant í vasan-
um og skrifaði hvar sem ég var
staddur ef tími vannst til. Skrifaði
meðal annars á garðbandinu ef féð
var að éta. Það var góð skrifstofa,
enda er nálægð við skepnur holl
fyrir sálina,“ segir hann.
Guðmundur segist hafa mikinn
hug á því að fá útgefna skáldsögu
sína, Hinumegin við heiminn.
Bókin kom út árið 1958 og margir
telja hana vera hans bestu bók, en
hún er löngu uppseld.
Lífíð er ævintýri
Um þessar mundir er Guðmundur
einbúi á Egilsá. Síðustu leigjendur
fluttu suður fyrir síðustu jól. „Ein-
veran er viss lífsreynsla. Kannski
eru reynsla og minningar það eina
Myndir þessar voru tekar við samkomu í Safnahúsinu á Sauðárkróki í desember sl. þegar afhent voru málverk af
þeiin félögum, Guðmundi á Egilsá og Guðmundi heitum Halldórssyni frá Bergsstöðum. Viðmælandi okkar stendur
hér við málverkið af sér og Þóranna Kristjánsdóttir við málverkið af manni sínum.
ef tekin voru böm frá félagsmála-
stofnun. Árið 1966 byggði ég stórt
hús og þá var húsrými orðið á
fjórða hundrað fermetrar og starfs-
fólk hjá mér orðið talsvert margt.“
Blessuð börnin gáfu mér
mikið
Guðmundur segir að þau ár sem
þau Anna ráku sumarheimili fyrir
böm hafi verið skemmtileg, sem
ylji sér ennþá í dag. Því sé þó ekki
hægt að neita að þau hafi verið erf-
ið, einkum fyrir konu sína. „Böm-
in voru yfirleitt góð og elskuleg -
og við vorum heppin með starfs-
fólk. Sömu bömin komu ár eftir ár
og ég hugsa alltaf hlýtt til þeirra
með blessunaróskum. Þau gáfu
mér svo mikið, blessuð bömin.
Sum halda tryggð við mig og
heimilið enn í dag; hringja í mig
og heimsækja og gera mér marg-
víslegan greiða,“ segir Guðmund-
ur.
Árið 1975 kom ungur maður að
Egilsá, Jón Hjörleifsson frá Gils-
bakka á Kjálka og var hann við-
loða á Egilsá fram til 1983. Þá var
öllum búskap hætt og húsakynni
leigð undir starfsemi skólaheimils
fyrir þroskaheft böm. Sú starfsemi
ekkert skilyrði og gerði heldur
engar tillögur í því efni.
Myndimar kom Kristinn svo
með í safnið í sumar, en afhenti
safninu á Sauðárkróki þær ekki
formlega fyrr en á níræðisafmæli
mínu. Átti ég þar engan hlut að
máli, annan en þann að þakka fyr-
ir. Við þetta tækifæri efndi stjóm
Safnahússins til almennrar sam-
komu í félagsheimilinu Bifröst og
fékk félaga í Leikfélagi Sauðár-
króks til að leiklesa úr verkum
okkar nafna. Þama var allmargt
fólk samankomið, meðal annars
tvær dætra minna og nokkrir aðrir
venslamenn og að sunnan komu
nokkrir ungir menn, vinir mínir frá
árum bamaheimilisins. Þeir hafa
alla tíð síðan verið vinir mínir og
líkast er því að ég sé faðir þeirra."
Skrifáði bók á garðbandinu
Guðmundur hefur hlotið marghátt-
aðar viðurkenningar fyrir ritstörf
sín. Hann hefur notið listamanna-
launa í mörg ár og árið 1991 var
honum veittur Davíðspenninn,
sem eru bókmenntaverðlaun Fé-
lags íslenskra rithöfunda. Árið
1992 var bók hans Þjóðhættir og
þjóðlíf ein fjögurra bóka um þjóð-
leg efni sem tilefndar voru lil ís-
lensku bókmenntaverðlaunanna.
sem maður eignast í lífinu. Ætli
við séu ekki öll í skóla og ham-
ingjan má vita hvort við verðum
ekki að sitja eftir í bekknum, ef við
reynum að minnsta kosti ekki að
vinna úr þeim verkefnum sem fyrir
okkur eru lögð,“ segir viðmælandi
okkar.
Á lokasprettinum í viðtali
þessu var Guðmundur spurður um
afstöðu sína til trúmála. „Ég er
frjálslyndur í trúmálum - sem og
öðru - vona ég. Ef menn eru ein-
lægir í trú sinni get ég verið með
hverjum sem er og læt ekki smá-
vegis skoðnamun hindra. Mig
langar til að fá hingað á heimilið
gott fólk og vil helst að hér verði
mannúðar- eða menningarstarf-
semi af einhverju tagi í framtíð-
inni. Við erum hér í sæmilegri
kyrrð frá skarkala heimsins og því
er þetta góður staður fyrir þá sem
eru að leitar friðar og hvfldar - og
þurfa að ná sér, til dæmis eftir erf-
ið veikindi. Blessun hvflir yfir
staðnum og ég trúi því að hans
bíði björt framtíð. Annars get ég
sagt það hér í lokin að mér finnst
fjarska gaman að lifa og sé sífellt
betur hvflíkt ævintýri lífið er - og
heimurinn fagur og stórfenglegur;
mildur og harður í senn.“ -sbs.
HYRNA HR
BYGGINGAVERKTAKI • TRÉSMIÐJA
Dalsbraut 1 • 600 Akureyri • Sími 461 2603 • Fax 461 2604
Smíðiim fatoskápa, baiinnréttingar,
eldhúsinnréttingar og innihuriir
Teiknum og gerum föst verðtilboð, þér að kostnaðarlausu.
Gæiðsluskilmálar við allra hæfi.
Hestamenn!
A&alfundur íþróttadeildar
hestamannafélagsins Léttis
verður haldinn í Skeifunni miðvikudaginn
31. janúar og hefst kl. 20.
Fundarefni:
Venjuleg aðalfundarstörf, lagabreytingar, önnur mál.
Stjórnin.
Okkur er falið að selja jörðina Jórunnarstaði í Eyja-
firði, ásamt bústofni og vélum.
Á jörðinni er rekið kúabú með 150 þúsund lítra fullvirð-
isrétti.
Allar nánari upplýsingar á skrifstofunni.
FASTEIGNA & f | Ráðhústorgi 5,600 Akureyri.
2844.
V
SKIPASALA
NORÐURLANDS
n
Sími 461 1500, fax 461
Pétur Jósefsson, sölustjóri.
Benedikt Ólafsson, hdl.
Hestamenn
athugið!
Hestamannafélagið Léttir hefur ákveðið að bjóða
upp á morgungjafir eins og undanfarin ár.
Ódýr og góð þjónusta!
Allar nánari upplýsingar gefur Sigfús Helgason I síma 462
6163 á daginn og 462 3713 á kvöldin.
Opnunartími í Skeifunni verður sem hér segir, fyrst um
sinn: Virka daga frá kl. 9.30-11 og frá kl. 15-16.30.
Kaffi og léttar veitingar.
Helgaropnun auglýst síðar.
Hestamannafélagið Léttir.
Félag verslunar- og skrifstofufólks, Akureyri
Skipagötu 14 • Pósthólf 308 • 602 Akureyri • Sími 462 1635 • Fax 461 1694
Aðstoð við gerð
skattframtala
Félag verslunar og skrifstofufólks Akureyri og ná-
grenni, býður félögum sínum upp á aðstoð við
gerð skattframtala dagana 5.-7. febrúar 1996.
Hafið samband í síma 462 1635 og pantið tíma.
Opið frákl. 8.30-16.
F.V.S.A.