Dagur - 12.07.1996, Blaðsíða 7

Föstudagur 12. júlí 1996 - DAGUR - 7
Þættir úr
reisubók
Hjörleifur
Hjartarson
skrifar
taugatitring sem þeir ensku nefna „crazy cow decease“ þó
ekki þuifi að bætast við samviskubit og sjálfsásökun yfir
því að hafa sett Evrópusambandið út af sporinu, hleypt illu
blóði í stjómmálamenn beggja vegna Ermasundsins og or-
sakað almennt lystarleysi á hamborgurum og öðru kjötmeti
kúakyns víða um lönd. Slíkt er ekki auðvelt að rogast með á
samviskunni, sérstaklega ekki fyrir viðkvæmar skepnur eins
og kýr. Hér í Frankaríki hafa menn sem kunnugt er betri og
fágaðri matarlyst en gengur og gerist meðal annarra þjóða
en nú finna menn eitthvert Kreutzfelt-Jakob-bragð af flestu
kjötmeti og einhver pólitískur óþefur spillir fyrir þeim mar-
gréttuðum hádegismatnum. Steikhús og hamborgarasjoppur
keppast við að auglýsa „kjöt af kúnum okkar“ (þ.e.a.s.
frönskum kúm) og argentínskt eða bandarískt hráefni en
mæta þó skilnings- og lystarleysi meðal borgaranna (þ.e.a.s.
franskra borgara).
Á íslandi eru kýr líka í sviðsljósinu þó ekki séu þær
endilega með „crazy cow decease". Frómir kúabændur ræða
um það í fúlustu alvöru að skipta út íslenskum kúm fyrir
norskar, sem að sögn Atla á Jarðbrú geta ekki staðið í halla.
.Menn tala um þetta eins og þegar þreyttum mönnum er
skipt útaf í fótboltaleik fyrir nýja sprækari og leiða rök að
því að norskar kusur séu betri í skapinu en þær íslensku. Ég
botna nú hreinlega ekkert í þessari umræðu og biðst vægðar
fyrir hina málleysingjana. Sjálfur hef ég haft mikil og per-
sónuleg kynni af íslenskum kúm og fullyrði hér að þær eru
bæði prúðar og stilltar og á því sviði fyllilega samkeppnis-
færar við þær erlendu kýr sem við viljum helst bera okkur
saman við.
Pistill þessi er að vísu ferðapistill og ég hafði hugsað mér
að fjalla hér um ýmsar dásemdir Parísarborgar. En kýr leit-
uðu einhverra hluta vegna á huga minn og því fór sem fór.
Ég ætla því að lokum að láta flakka hér ljóð fyrir böm á öll-
um aldri um kúna Huppu Hrund, sem er eftir enska rithöf-
undinn Roald Dahl sem er af norskum ættum og eins og
fram kemur vel að sér um lundarfar kúa.
Frændur oklcar Kínverjar kenna árin sem kunnugt er við
ýmis dýr. „Ár rottunnar“, „Ár drekans" o.s.frv. Héma meg-
in á hnettinum hafa „Ár konunnar“, „Ár trésins“, „Ár fatl-
aðra“ liðið í aldanna skaut og aldrei komið til baka svo vit-
að sé. Árið sem nú er að líða ætti með réttu að geta kallast
„Ár kýrinnar“ svo mjög sem kýr hafa verið í sviðsljósinu að
undanfömu. Sjaldan hefur nokkur skepna valdið jafn mikl-
um almennum taugatitringi og alþjóða pólitískum úlfaþyt
nema ef vera kynni Löngumýrar-Skjóna. Maður skyldi ætla
að blessaðar kýmar ættu nóg með sinn eigin persónulega
„Árið sem nú er að líða ætti með réttu að geta kallast „Ár kýr-
innar“ svo mjög sem kýr hafa verið í sviðsljósinu að undan-
förnu. Sjaldan hefur nokkur skepna valdið jafn miklum almenn-
uin taugatitringi og alþjóða pólitískum úlfaþyt nema ef vera
kynni Löngumýrar-Skjóna.“
Kýrin
Hlustið börn og heyrið nú
um hreint sagt ótrúlega kú.
Sú var kölluð Huppa Hrund
er hjá okkur hún dvaldi um stund.
Hún vildi eins og vonlegt er
vera eins og kýrnar hér
en allir sáu að víst hún var
vansköpuð um lendarnar.
Beggja vegna hryggjar héngu
hnúðar sem að líktust engu.
Við urðum samt að vonum hlessa
er vöxtur hljóp í hnúða þessa.
Og eftir mánuði eina jrrjá
(Eg sá það gerast, svei mér þá!)
báðir hnúðar hrukku í sundur.
(Og hjálpi mér) það gerðist undur!
Það spruttu upp vængir - voða kylfur
sem glitruðu eins og gull og silfur.
Kú með vængi. - Vængjakú
vissi ég enga fyrr en nú.
Vængjum blakaði Huppa Hrund
og hóf sig upp af sléttri grund.
Með virðulegum vængjatökum
sem valur yfir húsaþökum
sveif hún um í alls kyns hlykkjum
og æsilegum bakfallslykkjum.
Brátt var hún sýnd í Sjónvarpsfréttum
svífandi með miklum fettum.
Svo tóku að streyma milljón manns
að mynda þennan himnadans.
Þeir æptu „Kýrin kann að fljúga!
Vá!! þeir voru ekki að ljúga.“
Þeir hoppuðu og hlógu mikið
en fóru aldrei yfir strikið.
Nema einn svo ári ljótur,
frá Afganistan var sá þrjótur.
Þarna mitt í mannþrönginni
maðurinn jós af reiði sinni.
„Hvað ert þú heimska belja að bralla?
Ert’ ekki með öllum rnjalla?”
Huppa heyrði öll hans org
sem ómuðu um stræti og torg.
„Je minn,“ sagði hún, „sá er dóni.
Og ljótur, þessi lassaróni.“
Svo tók hún dýfu á heljarhraða.
Á hundrað lét hún skotið vaða.
„Árás!“ sagði hún „Ella mella.
Eigðu þetta“ - KÚADELLA!!
Myndlistaskólinn á Akureyri:
Með skaparans lagi
Sumarnámskeiðin í Myndlistaskólanum undirbúin; Helgi Vilberg, Guö-
mundur Ármann og Rósa Kristín Júlíusdóttir.
Myndlistaskólinn á Akureyri
verður með sumamámskeið í ár
og hefst fyrsta námskeiðið 17.
júlí. Námskeiðin eru hugsuð sem
nokkurs konar viðbót við þau
námskeið sem eru í skólanum á
vetuma og segir Helgi Vilberg,
skólastjóri Myndlistaskólans, að
með þessu sé verið að lengja tíma-
bilið þar sem fólki gefist kostur á
að nema myndlist. Námskeiðin
verða í tveimur hálfs mánaðar
hlutum og er fyrri hlutinn ætlaður
fullorðnum en í þeim síðari verður
kennsla fyrir böm og fullorðna.
Sumamámskeiðin taka yfír styttri
tíma en vetramámskeiðin því í
sumar sækja nemendur tímana
dag eftir dag en ekki einu sinni í
viku. „Þessi námskeið eru fyrir þá
sem alltaf hefur langað til að læra
myndlist en ekki gefið sér tíma til
þess.“
Kennarar verða fimm og á
þeim margvíslegu námskeiðum
sem þeir verða með em kennd
undirstöðuatriði hverrar greinar
innan myndlistarinnar. Guðmund-
ur Ármann segir að mikil ásókn sé
í myndlistamám og því sé greini-
lega þörf fyrir námskeið sem al-
menningur getur sótt allan ársins
hring. Guðmundur verður með
námskeið í módelteiknun og mál-
un, grafík, einþrykki og andlits-
teikningu og segir að stundum
komist færri að en vilja. „Það má
segja þetta ætlað fyrir þá sem
hugsa sér að leggja út á sjón-
menntabrautina en eins getur þetta
verið nokkurs konar endurmennt-
un fyrir kennara.“ Guðmundur
í námskeiðunum fyrir börnin er
ekki eingöngu lögö áhersla á mynd-
sköpun heldur líka listasögu, list-
gagnrýni og fagurfræði. Börnin
ræða um listina og velta fyrir sér
spurningum um eðli listar.
segir kennsluna byggja á hefð-
bundnum aðferðum og að það sé
einna helst einþrykkið sem er nýtt.
„Þetta er sérstök aðferð innan
grafíkur en samt á mörkum þess
að vera teikning og er frábrugðið
grafískri aðferð að því leyti að
einungis er hægt að taka eitt þrykk
eins og nafnið ber með sér.
Börnin og Picasso
Námskeiðin fyrir böm em tví-
skipt, annars vegar fyrir 7-10 ára
nemendur en hins vegar fyrir ald-
urshópinn 19-12 ára. Rósa Kristín
Júlíusdóttir sem ætlar að kenna
bömunum segir kennsluna vera í
anda svokallaðrar DBAE aðferð-
ar, discipline-based-art-education.
„Þetta gæti kallast myndlista-
kennsla sem fræðigrein á íslensku
og byggir á því að ekki er
eingöngu lögð áhersla á mynd-
sköpun heldur líka listasögu, list-
gagnrýni og fagurfræði. Bömin
ræða því um listina og við veltum
fyrir okkur spumingum um eðli
listar." Rósa segir að einnig verði
farið með bömin í vettvangsferðir
þar sem þau vinna skissur og full-
vinna síðan í skólanum.
Verkefnið sem bömin eiga að
glíma við tengist Pablo Picasso og
auk þess að kynnast honum sem
málara vinna þau sérstaklega með
málverkið Næturveiðar í Antibes.
„Með þessu móti skyggnast þau
inn í listasöguna og kynnast lítil-
lega nokkrum af óteljandi vinnu-
aðferðum Picassos." En hvemig
finnst bömunum list Picassos? „I
námskeiðunum leggjum við
áherslu á jákvæða gagnrýni bæði
þegar bömin gagnrýna hjá hvert
öðru og eins þegar um verk eftir
þekkta málara er að ræða. Gagn-
rýnin er auðvitað fremur einföld
hjá yngri bömunum og felst aðal-
lega í tjáningu um hvað það er í
myndinni sem þeim finnist fallegt.
Eftir því sem þau eldast verður
þetta aðeins flóknara. Það er mis-
jafnt hvemig bömin upplifa verk
Picasso ef þau eru á þeim aldri að
finnast raunsæi fallegt og rétt þá
leitar maður fremur í raunsæis-
verk málarans." Rósa segir til-
ganginn með kynningum á verk-
um Picasso ekki vera að bömin
líki eftir verkunum heldur eigi
listaverk hans að opna á mögu-
leika fyrir túlkun tilfinninga.
Útgáfa á netinu
I sumar verður í fyrsta sinn boðið
upp á heimasíðugerð fyrir lista-
menn. Farið verður í helstu atriði
Alnetsins og er áhersla lögð á
möguleika listamanna til útgáfu á
Veraldarvefnum. Helgi Vilberg
sem kennir á þessu námskeiði seg-
ir mjög marga vera með myndlist-
armenntun í landinu sem langi til
að bæta við sig og fylgja þeim gíf-
urlegu breytingum sem eru að
eiga sér stað. „Með Intemettækn-
inni skapast möguleikar fyrir lista-
menn að kynna verk sín og afla
sér upplýsinga um listastarfsemi
annars staðar. Það er því mikil-
vægt fyrir fólk með skapandi
hugsun að læra að nýta sér þessa
möguleika. Nú er talað um útgáfu
á netinu ekki síður en í prentmiðl-
um og augu manna beinast í aukn-
um mæli að þessum öfluga miðli,
sem á eftir að umbylta öllum sam-
skiptaháttum áður en langt um líð-
ur.“
Helgi segir að það sé mjög
mismunandi hvað vaki fyrir fólki
sem sækir námskeiðin. „Sumir
ætla sér að prufa þetta ánægjunnar
vegna en aðrir eru t.d. að undirbúa
sig fyrir einhvers konar sjónlistar-
nám.“ Hann segir að síðasta vetur
hafi yfir þrjú hundruð manns verið
á námskeiðunum og þar af hafi
tæplega helmingur verið böm. í
sumar verða námskeið í hluta-
teiknun, módelteiknun, skrift og
leturgerð, grafík eða einþrykki,
andlitsteiknun, umhverfi og vatns-
litum, Intemetinu - heimasíður
fyrir listamenn og tölvugrafík.
Hægt er að nálgast upplýsingar
um námskeiðin og starf skólans á
Alnetinu http://akureyri.ismennt.
is/~hvh
mgh