Dagblaðið Vísir - DV - 10.08.1994, Side 13

MIÐVIKUDAGUR 10. ÁGÚST 1994
15
frammistöðu sinnar í laimavinnu
og rekstri fyrirtækja. Heildarverð-
mæti eigna í venjulegum hagkerf-
um ráðast til langframa nokkuð
ljóslega af launa- og rekstrartekj-
um, en ekki af því þótt einhverri
himnasendingu sé úthlutað til hópa
sem hafa velþóknun stjómvalda.
Þeir sem eiga kvóta eftir 50 ár verða
því sennilega álíka ríkir hvort sem
fiskstofnamir verða þjóðnýttir eða
séreign. Ef þeir ættu ekki kvóta,
hggur beint við að þeir ættu eitt-
hvað annað: Samkvæmt þessu yrði
heildarauður í landinu og heildar-
tekjur af fjármunum engu meiri
þótt hluti af auðnum væri í formi
veiðikvóta heldur en þótt hann
væri allur í formi forgengilegra
eigna og verðbréfa.
Ef annars vegar laun og rekstrar-
tekjur og hins vegar auður og eign-
artekjur verða álíka háar hvort
sem hér er blómlegur útvegur með
séreignarkvóta ellegar algert fisk-
leysi þá verður sjávarútvegurinn
íslendingum einskis virði. Þá
mætti segja að fjöregg þjóðarinnar
væri orðið að fúleggi.
Markús Möller
„Ef annars vegar laun og rekstrartekj-
ur og hins vegar auður og eignartekjur
verða álíka háar hvort sem hér er
blómlegur útvegur með séreignarkvóta
ellegar algert fiskleysi þá verður sjáv-
arútvegurinn íslendingum einskis
virði.“
Fjöregg eða f úlegg?
Ég hélt því fram hér fyrir viku
að fiskstofnar í einkaeign verði
varla undirstaða velferðar á íslandi
til neinnar frambúðar. Hér verður
reynt að rökstyðja enn rótarlegri
niðurstöðu: Mér sýnast talsverðar
hkur á að með slíku kerfi verði
sjávarútvegurinn íslendingum
einskis nýtur þegar fram hða
stundir - jafnvel þótt veiðistjórn-
unin gangi upp og útvegurinn
blómstri. Rökin fyrir slíkri svart-
sýni má setja fram á a.m.k. tvo
vegu.
KjaUaiinn
Fyrsta vers
Með lækkun toha, frelsi til flár-
magnshreyfinga, bættum sam-
göngum, tæknibyltingu í sjávarút-
vegi og hraðmhinkandi hlutfalh
sjávarútvegs í hehdarmannafla á
íslenskum vinnumarkaði, hljóta
áhrif sjávarútvegs á launatekjur í
landinu að verða æ minni og senni-
lega hverfandi innan fárra áratuga.
Ef svo er verða engar lífæðar til
þess að veita arði fiskstofnanna til
þeirra sem ekki eiga veiðheyfi eða
vinna beinhnis við veiðarnar.
Viðbótarstörf verður þá að finna
í öðrum útflutningsgreinum og
öðrum þeim greinum sem keppa
við innflutning á jafnréttisgrund-
velh. Laun í þessum greinum ráð-
ast þá af shkri samkeppni, en ekki
af auðlegð fiskstofnanna við landið.
Samkeppni um innlend störf hlýtur
að soga kvótalausa fiskimenn nið-
ur á eða festa þá við svipað launa-
stig og aðrir landsmenn hafa.
Þegar af þessari ástæðu sýnist
mér mikill vafi á að kvótakerfi með
endurgjaldslausri úthlutun geti
staðið undir góðum, almennum
lífskjörum í landinu. Ef blómlegur
sjávarútvegur veldur ekki háum
launum þá verður blónhegur sjáv-
arútvegur flestum íslendingum
einskis virði.
Annað vers
Þegar lélegu veiðistjórnunarkerfi
er breytt þannig að ná megi há-
marksafrakstri af fiskstofnunum,
verða th gríðarleg verðmæti. Þetta
eignayirði gæti hér numið hálfri
eða jafnvel hálfri annarri lands-
framleiðslu eins árs. Jafnvel þótt
fari sem horfir, að kvótinn verði
endanlega afhentur fámennum
hópi útgeröarmanna, hef ég htla
„Ef blómlegur sjávarútvegur veldur ekki háum launum þá verður blómlegur sjávarútvegur flestum Islending-
um einskis virði“, segir Markús i greininni.
Markús Möller
hagfræðingur
trú á að það breyti miklu um hverj-
ir muni stunda útgerð eða hverjir
verði ríkir á íslandi eftir svo sem
50 ár.
Auður í landinu verður eins og í
öðrum löndum að mestu í höndum
manna sem geta rakið hann th
Einkavæðing til óheilla
Ennþá er hafið hið „hehaga“
stríð gróðapunganna fyrir þvi að
yfirtaka áfengisverslunina á landi
hér, einkavæða áfengis„gróðann“,
svo afrakstur megi í réttra vasa
renna, þeirra sem drýgstir eru í
annarri tekjuöflun ýmiss konar,
meira og minna utan eðhlegrar
skatttöku samfélagsins.
Þvert ofan í yfirlýsingar
Nú skal öh þeirra upphefð að ut-
an koma og óspart látið í Ijós að
ósvífni mikh væri það að dirfast
að mæla því í mót sem almættið
ytra, skriffinnskuskrímshð í
Brussel, ber fyrir okkur auðmjúk
í thskipanaformi th undirdánugrar
samþykktar, möglunarlaust og án
ahra athugasemda að sjálfsögðu,
því þess skal mátturinn og dýrðin
og valdiö þó ahra helst.
Það er að vísu mjög alvarlegt ef
innlendir aðhar eru orðnir svo
langt leiddir að þeir vhji ólmir láta
erlenda valdsmenn fyrirskipa
landsstjóminni hér um ýmis
grundvallaratriði í löggjöf og skip-
an mála. Hitt er þó enn alvarlegra
ef EES-samningurinn gerir okkur
ókleift að stjórna svo þýðingar-
mikium málaflokki sem áfengis-
málum, þvert ofan í ahar yfirlýs-
ingar ráðamanna okkar um áfram-
KjaHaiiim
Helgí Seljan
form. Landssambandslns gegn
áfengisbölinu
haldandi eigið sjálfstæði þrátt fyrir
samningsafmánina.
Aðgerðir fjármálaráðherra nú,
undansláttur hans vísar leiðina aht
annaö. Hætt er við að hér sé aðeins
upphafið að öðru meira, enda þen-
ur allt gróðahðið sig ákaft með th-
vísan í æðri valdsmenn ytra og
þjónustihundin og gróðafíknin eru
slíkar að æðsti draumur þeirra er
að sögn sá að verða fuhghdir þegn-
ar EES-samfélagsins. Þegnskapur
við eigið land og þjóð, hvað er nú
það?
Til Alþingis á ný
Mergur málsins er sá að allir sem
véla af einhverju viti um þessi mál
vilja einkasölu ríkisins áfram. Að-
alatriði þeirrar skoðunar: Það er
enginn arður af áfengissölunni
þegar aht er skoðað. Útgjöld samfé-
lagsins eru svo gífurleg að þau gera
betur en að hirða þann ágóða sem
í fjárlög er festur, útgjaldatalan
beint á móti, viða í fjárlögum fahn,
er einfaldlega slík.
Samfélagiö þarf því vegna úí-
gjaldanna af áfenginu að ná inn
tekjum á móti, sem aldrei veröur
gert með skilvirkari hætti en
einkasölu. Allra síst mun það tak-
ast ef einkavæðingaróramir ná að
fuhu fram: fólkið skal borga en fyr-
irtækin ekki, s.s. nú æpir þegar á
móti okkur úr skattskránum.
Fjármálaráðherra segir þetta al-
veg eins og hann vhji hafa það th
að afsaka undanlátssemina. Upp-
haf þessa lofar því ekki góðu um
framhaldið, enda hóta gróðapung-
ar ákaft og vitna enn í erlenda
valdsmenn og beint th þess sama
EES-samnings sem ráöamenn fuh-
yrtu að innibæri ekkert slíkt.
Hér þarf að taka af öh tvímæh
og Alþingi þarf að láta máhð th sín
taka á ný, ef fuhyrðingar gróða-
punga eru sannari en íslenskra
ferðamanna. íslensk sjálfstæð
áfengisstefna án erlendra thskip-
ana með þjóðarhehl efst og æðst,
það hlýtur að vera meginkrafan nú
semáður. HelgiSeljan
„Mergur málsins er sá að allir sem
véla af einhverju viti um þessi mál vilja
einkasölu ríkisins áfram. Aðalatriði
þeirrar skoðunar: Það er enginn arður
af áfengissölunni þegar allf er skoðað.“
Sérframboö
Jóhönnu
Sigurðardóttur
„Nýtt fram-
boð Jóhönnu
Sigurðardótt-
ur er ekkert
markmið í
sjálfu sér
heldur eru
það sjónar-
miðjafnaðar- Ólina Þorvarðar-
stefitunnarog dóttir, oddvitiJafn-
framtiðar- aðarmannafélags
draumur um islands.
breiðfylkingu jafnaðarmanna
sem skipta hér máh. Efheiðarleg-
ir jafnaðarmenn á borð við Jó-
hönnu Siguröardóttur telja sig
ekki geta unnið að þeim mark-
miöum innan Alþýðuflokksins
hljóta þeir aö reyna aðrar leiöir.
Flokkar eru ekkert annað en
tæki th þess að ná ákveðnum
markmiðum. Ef þessi tæki revn-
ast ónýt eða úrelt er ekki nema
sjálísagt að hanna ný. Það er
undir Alþýðuflokknum komið,
ekkert síður en Jóhömtu Sigurð-
ardóttur, hvort þess gerist þörf
fyrir nasstu kosningar.
„Ég sé enga
þörffyrirnýtt
framboð eöa
eilthvert sér-
framboð Jó-
hönnu Sig-
urðardóttur.
Hún segist
ætla að safna Guðmundur Odds-
saman jaíh- son.íormaöur
aðarmönnum framkvæmdastjórn-
Og félags- ar Alþýöuflokksins.
hyggjufólki en það er þegar til
flokkur, Alþýðuflokkunnn -
jafnaðarmannaflokkur íslands,
semhefurrúm fyrir ahanþennan
hóp. Ég sé þvi ekki hver tilgang-
urinn með stoftaun enn nýrra
sljónunálasamtaka ætti að vera.
Það getur vel verið að Jóhanna
eigi einhveijar óuppgerðar sakir
við Jón Baldvin en nýtt stjórn-
málaafl getur aldrei þriflst á ih-
indum tveggja eínstaklinga.
Sijómmálahreyfing verður efcki
th við það. Jóhanna hefur lengi
veriö einn af forystumönnum
þýðuflokksins og þaö getur
ekki gerst að klippt sé á þann
streng sem lengir hanaviðflokk-
inn vegna þéss að ekki er hægt
að lynda við sitjandi formann.
Þetta vefst fyrir sómakæru fóiki
og ég er ekki einn um aö velta
því fyrir mér hvers vegna þannig
þarf að fara. Ég vona að Jóhanna
finni út úr því hvar hún eigi
heima í pólitíkinni. En sé hún aö
stoftaa samtök gegn Alþýðu-
flokknum og gegn öllum öörum
er hún hreinlega aö búa til stjórn-
hasamtök sem engin þörf er
Jfyrir."