Dagblaðið Vísir - DV - 21.09.1994, Síða 14

14
MIÐVIKUDAGUR 21. SEPTEMBER 1994
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjóri: ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og GUÐMUNDUR MAGNÚSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar: ÞVERHOLTI 11,
blaðaafgreiðsla, áskrift: ÞVERHOLTI 14, 105 RVlK. SlMI (91)63 27 00
FAX: Auglýsingar: (91 )63 27 27 - aðrar deildir: (91 )63 29 99
GRÆN NÚMER: Auglýsingar: 99-6272 Áskrift: 99-6270
AKUREYRI: STRANDG. 25. SlMI: (96)25013. BLAÐAM.: (96)26613..
FAX: (96)11605
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 1400 kr. m/vsk.
Verð í lausasölu virka daga 140 kr. m/vsk. - Helgarblað 180 kr. m/vsk.
Siðferðið í pólitíkinni
Fjölmiðlar hafa legið undir gagnrýni fyrir ofsóknir á
hendur tilteknum stjórnmálamönnum. Einkum frá
stjómmálamönnunum sjálfum og aðstandendum þeirra.
Þannig hefur Guðmundur Ámi brugðist við vegna
meintra ávirðinga sem á hann eru bornar og þannig
brást sömuleiðis Jón Baldvin við þegar DV birti fyrir
síðustu helgi hsta yfir mannaráðningar á hans vegum.
Aðrir eru ekki betri, segja þeir báðir og saka fjölmiðla
um ósanngirni.
Hér er ekki ætlunin að standa í rifrildi við þessa tvo
ráðherra. Báðir hafa þeir gert margt og mikið gagn í sinni
stjómmálatíð. Guðmundur Ámi hefur reynst duglegur
bæjarstjóri (þótt það hafi kostað sitt) og komið ýmsu til
leiðar í ráðherraembætti. Jón Baldvin hefur verið einn
ötulasti ráðherra samtímans og það er fyrir hans til-
verknað sem Norðmenn hafa nú ákveðið að setjast að
samningaborði í viðkvæmri deilu íslendinga og Norð-
manna um fjöregg okkar, fiskveiðarnar.
Þetta verður ekki frá þeim félögunum tekið né heldur
þau miklu og jákvæðu áhrif sem Alþýðuflokkurinn hefur
haft á íslenska stjómmálaþróun undanfarna áratugi.
Alþýðuílokkurinn réð úrshtum þegar tekist var á um
stöðu íslands í Atlantshafsbandalaginu, Alþýðuflokkur-
inn tók höndum saman við Sjálfstæðisflokk um viðreisn-
arstjórnina og Alþýðuflokkurinn hefur hvað eftir annað
tekið slaginn á vinstri væng stjómmálanna og dregið
þannig úr óeðlilegum og óæskilegum áhrifum sósíahsta.
Einkum var það þýðingarmikið á árum áður þegar öfg-
amar vom hvað verstar í átökum vinstri og hægri.
Með öðrum orðum: Alþýðuflokkurinn og forystumenn
hans mega eiga það sem vel hefur verið gert og það er
misskilningur hjá þeim að DV taki þátt í einhverjum
ofsóknum gegn þeim. Hitt verða þeir að skhja að það er
sama hvað ráðherra eða flokkur hans er góður, það get-
ur aldrei verið trygging fyrir því að sömu menn eða flokk-
ar verði yfir gagnrýni hafnir.
Þegar íjölmiðlar beina athyghnni að einstökum verk-
um, ráðningum eða embættisfærslu stjómmálamanna
er það gert af þeirri lýðræðislegu nauðsyn og skyldu að
upplýsa almenning og veita ráðamönnum aðhald. Það
er engin afsökun að aðrir ráðamenn og aðrir flokkar séu
ekki barnanna bestir. Það kemur líka röðin að þeim, ein-
faldlega vegna þess að siðferðiskröfur em að breytast
og eflast í þjóðfélaginu og póhtískar veitingar og fram-
ferði stjómmálamanna almennt er æ meira undir smásjá.
Alþýðuflokkurinn hefur átt undir högg að sækja að
undanfomu, bæði vegna umdeildra embættisverka vara-
formannsins og svo vegna brotthvarfs Jóhönnu Sigurðar-
dóttur. Það er miður, vegna þess að Alþýðuflokkurinn
hefur vissulega hlutverki að gegna í íslenskum stjórnmál-
um og er kannske sá flokkur sem helst gæti staðið af sér
hræringar í stjómmálum á okkar tímum vegna sígildrar
stefnu sinnar um jafnrétti og mannúðlegt velferðarkerfi.
En forystumenn hans mega ekki falla í þá gryiju að
kenna einhverjum samsærismönnum um ófarir sínar.
Þeir hafa sjálfir gefið höggstað á sér og sundurlyndis-
handinn hefur riðið þar húsum. Forystumenn Alþýðu-
flokksins geta ekki búist við skilningi frá almenningi
meðan þeir hafa ekki sjálfir skilning á gagnrýninni.
í stað þess að fara í fýlu út í ímyndaða andstæðinga
á Alþýðuflokkurinn að bæta ímynd sína í siðferðilegum
efnum og skilja það í eitt skipti fyrir öh að bithngapóh-
tík er ekki til þess fallin að draga kjósendur að, nema
þá eina sem bitlinganna njóta. E1]ert B Schram
Ekki ætla ég að fullyrða neitt um það hvort aðgerðir okkar atorkusama samgönguráðherra stangist á við lög.
Samkeppnisaðilum
mismunað
Þeir atburðir hafa gerst á síðustu
vikum aö mótmælt hefur verið frá
fyrirtækjum að ríkisvaldið sé með
opinberum styrkjum aö skapa
samkeppnisaðilum óeðlilega stöðu.
Er þar skemmst að minnast ásak-
ana forsvarsmanna Norma hf. í
Garðabæ í garð samgönguráöherra
þar sem hann er sagður hafa með
heimild í hafnarlögum styrkt kaup
á upptökumannvirki í eigu Hafnar-
innar á Akureyri.
Þeir hjá Norma segjast hafa und-
anfarið verið að skapa sér aðstöðu
með eigin fé og án ríkisstyrkja til
að sinna viðhaldi stórra skipa en
þessi óafturkræíi styrkur til sam-
keppnisaðila á Akureyri kippi
grundvellinum undan starfsem-
inni í Garðabæ.
Það ér oft vandasamt að rata hinn
gullna meðalveg þegar gera á upp
á milli þess aö sinna óskum úr eig-
in kjördæmi, sem sannanlega þarf
á möguleikunum aö halda og svo
hins hvað sé réttlætanlegt gagnvart
samkeppnisvitund almennings og
þeirra sem eru aö basla við að reka
fyrirtæki á eigin ábyrgð.
Samkeppni er
forsenda framfara
Ekki ætla ég að fullyrða neitt um
það hvort aðgerðir okkar atorku-
ama samgönguráðherra stangist á
viö lög. Hitt er þó vitað að vanda-
mál af þessu tagi eru mörg og í
landi þar sem fyrirtækjarekstur er
meira og minna háður því að vera
undir pilsfaldi ríkisins hljóta álita-
mál sem þessi að koma upp aftur
og aftur.
Ber þar að minnast á baráttu ein-
staklinga og fyrirtækja í sam-
keppninni við banka, opinbera
sjóöi og hálfopinberar stofnanir.
Má í því sambandi nefna mörg
dæmi eins og samkeppni Edduhót-
ela við einkarekin hótel, bókhalds-
aðila og tölvuþjónustuaðila við
SKÝRR, fiskvinnslufyrirtækja í
einkaeign í samkeppni um aflann
Kjallarinn
Kristján Pálsson
fyrrv. bæjarstjóri
viö önnur í sömu grein í eigu ríkis-
banka, rekstur steypustöðva í sam-
keppni við rekstur stöðva í eigu
opinberra sjóða.
Margt fleira má telja upp sem ég
geri ekki hér en vil þó benda á
ágæta grein Haffdórs Jónssonar
hjá Steypustöðinni hf. sem hann
skrifaði í Morgunblaðið fyrir
nokkru, „Að skulda billjón kall“.
Samkeppnislög staðreynd:
í samkeppnislögum nr. 8/1993,
sem samþykkt hafa verið á Alþingi
íslendinga, koma fram markmiö
um hagkvæmni í nýtingu fram-
leiðsluþátta í þjóðfélaginu og frelsi
einstaklingsins til atvinnurekstrar.
Þessu markmiði á að ná sbr. 1.
gr. laganna m.a. með því:
a) Að vinna gegn óréttmætum
viðskiptaháttum, skaðlegri fá-
keppni og samkeppnishömlum.
b) Að vinna gegn óhæfilegum
hindrunum og takmörkunum á
frelsi í atvinnurekstri.
Af hálfu okkar íslendinga hefur
ríkt mikil hentistefna í þessum
málum.
Ég fagna því frumkvæði þeirra
sem stóðu að stofnun „Samtaka
gegn samkeppnismismunun", þar
skapast vonandi vettvangur til op-
inna skoðanaskipta um samkeppn-
ishömlur.
Að jafna vægi atkvæða
Eins og alþjóð veit þá er vægi
atkvæða til aþingiskosninga eftir
búsetu mjög misjafnt og allt upp í
þrefaldur munur á fámennustu
kjördæmunum annars vegar og
Reykjavíkur og Reykjaneskjör-
dæmi hins vegar. Ég tel það skoð-
unarvert hvað þessi mismunur
hefur leitt til mikilla erfiðleika við
stjórnun þessa lands. Ekki ein-
göngu í að framfylgja samkeppnis-
lögum heldur t.d. einnig í verndun
flskistofnanna sem ráða lífsafkomu
þjóðarinnar. Það er aö mínu mati
óverjandi hvernig teflt hefur veriö
á tæpasta vað í þeim efnum.
Það er erfitt að sjá að langtíma-
hagsmunir fjöldans hafi fengið að
ráða heldur stundarhagsmunir fá-
mennra hagsmunaaðila.
Kristján Pálsson
„Þar er erfitt að sjá að langtímahags-
munir fjöldans hafi fengið að ráða held
ur stundarhagsmunir fámennra hags-
munaaðila.“
Skoðanir annarra
Viðbrögð við Jóhönnuferli
„Ég styð það ekki, hvorki í þágu Sjálfstæðis-
flokksins né annarra að hér komi of mikið upp af
smáflokkum. Það er ekki gott upp á stöðugt stjórnar-
far, þannig að það hlakkar ekki í mér ef flokkar
klofna og sundrung er á hinum stjórnmálalega vett-
vangi.. .Ég á ekkert frekar von á því að Jóhanna
veröi í stjórnarandstöðu. Þegar hún segir sig úr öðr-
um stjómarflokknum þá hefur hún engar sérstakar
skyldur formlega við ríkisstjómina."
Davíð Oddsson forsætisráðherra í Tímanum 20. sept.
Ekki ríkissinfóníu
„Það getur vel verið að Sinfóníuhljómsveit ís-
lands sé afskaplega góð hljómsveit og jafnvel miklu
betri en hún ætti að vera miðað við höfðatölu eða
eitthvað. Það sem ég get hins vegar ekki fellt mig
viö, er að það hvih á þjóðinni einhver sérstök skylda
til þess að reka sinfóníuhljómsveit.. .Klassísk tónhst
er ekkert annað en áhugamál og hún er ekki verri
fyrir það. En hún - líkt og öll önnur áhugamál - er
ekki svo óskaplega merkileg að öh þjóðin þurfi að
standa straum af henni.“
Andrés Magnússon í Eintaki 19. sept.
Menningarlíf á túndrunni
„Það hefur veriö gaman að fylgjast með því,
hvernig Sinfónían hefur vaxið og dafnað á allra síð-
ustu árum.. .Hlutverk ríkisins í menningarmálum
er auðvitað að tryggja fjölbreytni og styrkja þá mann-
bætandi menningarstarfsemi sem ekki stendur und-
ir sér sjálf. Að öðrum kosti myndi fólk varla hafast
við hér á túndrunni og leita til landa þar sem auð-
veldara er að lifa og menningarlíf betra og fjölbreytt-
ara.“ Ragnheiður Vigfúsdóttir í Eintaki 19. sept.