Þjóðviljinn - 13.06.1953, Blaðsíða 4

fc) -- ÞJÓÐVILJINN — Laugardagnr- 13. júní 1953
|>JÓf»VIUINN
Cigefandi: Saineining-arf 1 okkur alþýðu — Sósialiataflokkuricn.
Ritatjórar: Magnús Kjartansson (áb.), Sigurður Guðmundsson.
BVéttastjóri: J6n Bjamason.
Biaðamenn: Ásmundur Sigurjónsson, Bjarni Benediktsson, Guð-
mundur Vigfússon, Magnús Torfi Ólafsson.
Auglýsingastjóri: Jónsteinn Haraidsson.
Sitstjórn, afgreiðsla, auglýsingar, prentsmiðja: SkólavörðustSg.
1». — SSroi 7500 (3 línur).
Aakriftarverð kr. 20 á mánuði I .ReykjavSk og nágrenni; kr. 17
annars staðar á Iandinu. — Lausasöluverð 1 kr. eintakiti.
Prentsmiðja Þjóðviljan* h.f.
Erlent vinnuafl
Eftir því sem taugatitringur hernámsflokkanna vex,
gloppast upp úr má'gögnum þeirra fleiri játningar um
óheillaverk þeirra. Fyrir nokkru birti Þjóðviljinn einn
blaða fréttir um þaö að hafinn væri innflutningur á
bandarískum verkamönnum til íslands. Hernámsblöðin
tóku þeim fréttum fálega og sögöu þær fleipur eitt. En
nýlega hefur Hans G. Andersen formaður svonefndrar
varnamálanefndar og starfsbróðir Guömundar hernáms-
stjóra Guömundssonan’, lýst yfir því að búiö sé áð flytja
inn nú .þégar 800 bandaiíska verkamenn. Tíminn, mál-
gagn forsæiisráöhe ívans, lýsir þessum innfluttu verka-
mönnum á þessa leiö s.i. þriðjudag:
..Annaö athugavert atriði er það, að Ieyfður hefur verið
innflutningur á erlendum verkamönnum . . . Hér er yfir-
leitt um misjafnt fólk að ræða, enda ræðst varla annað
fólk fcll slíkrar vi'nnu. Mestu sambúðarerfiðleikarnir stafa
líka af þessu fólki', euda nýtur það meira frjálsræðis cn
hennennimir“.
Þaö er nú þegar búið aö flytja inn 800 verkamenn og
þeim innflutningi: er haldiö áfram. AÖ sögn Tímans er
þetta misyndislýður, og biaöiö bætir viö: „enda ræðst
varla annað fólk til slíkrar vinnu“. Mun sú setning vera
hugsuö sem sérstök kurteisi þessa blrös í garö þeirra
3000 íslendinga sem neyadir hafa veriö og hraktir af
islenzkum stjórnarvöldum frá íslenzkum verkefnum til
hemaöarframkvæmda 1 erlenda þágu. Ættu þeir sem á
vellinum vinna aö festa sér þessa setningu vel í minni;
hún lýsir einkar vel hugarfari embættismannanna og
gróöatorallaranna sem stjórna Framsóknarflokknum.
En þeir erlendu menn sem Timinn lýsir þannig fá í
þokkabót miklu hærra kaup en íslendingum er greitt
á vellinum. Þeir vinna hliöstæð störf viö hliö íslenzks
fólks en bera langtum meira úr býtum. Þar er komin í
íramkvæmd ein meginregla nýlenduskipulagsins: „inn-
fætt“ vinnuafl skal greitt meö algeru lágmarki, en herra-
þjóöin skal fá l’íflega borgaö, jafnvel þótt um misyndis-
menn sé aö ræöa.
Tíminn segir aö innflutningur þessi hafi veriö leyfður
en hverjir hafa leyft hann? Svarið viö því er aö finna
í grein Hans G. Andersens í Morgunblaöinu nýveriö. Hann
segir aö í sambandi við framkvæmdii’nar á SuÖurnesjum
séu gei’öar „sundurli'ðaðar áætlanir til nokkurra mánaða
í senn í samráði við Félagsmálaráðimeyt/ð, Alþýðusam-
band íslands og Vinnuveitendasamband íslands rnn vænt-
aníegan fjölda íslenzkra starfsmanna“.
Innflutningurinn á Bandaríkjamönnum hefur þannig
m.a. veriö boi’inn undir Alþýöusamband íslands og þaö
hefur lagt fulla blessun sína yfir þann innflutning og
tekiö fullan þátt í aö skipuleggja hann í samræmi við það
Lversu marga íslendinga sé hægt aö losa frá atvinnu-
vegunum til þess að strita fyrir hen’aþjóöina. Yfir-
stjórn heildai’samtaka íslenzks verkalýös er þannig staöin
aö iþví að skipuleggja innflutning á bandarísku verka-
fólki, og var þó vissulega ekki bætandi á smán Helga
Hannessonar og Co.
Þaö þarf ekki aö lýsa því fyrir íslenzkri alþýöu hver
hætta samtökum hennar og hagsmunum er búin af slík-
um innflutningi. Nú þegar hefur því veriö komið þannig
fyrir að erlent herveldi er oröiö stæi’sti atvinnurekandi
á íslandi, og þaö eitt er ískyggileg staöreynd í sambandi
við kjarabaráttu þá sern framundan er. En ef viö þaö
bætist aö hér veröi ei’lent verkafólk, misyndisfólk að
dómi Tímans, sem auk þess fær mai’gfalt hærra kaup en
islenzkur veikalýöur,' þarf ekki að leiöa getur aö því
hvemig þaö fólk yröi hagnýtt í átökum.
Bandaríkjamenn hafa nú fyrirhugaö hinar umfangs-
mestu fi’amkvæmdir hér á landi aö afloknum kosningum,
og fpurfa til þeirra þúsundir og aftui* þiisundir í viöbót
viö þá sem þegar starfa á Suöurnesjum. Þótt rikisstjórn-
in muni eflaust leggja sig í líma til þess aö þrengja enn
stórlega kosti atvinnuveganna, getur þaö varla gengiö
svo ört aö strax veröi á takteinum þaö vei’kafólk sem til
þarf. Innflutningurinn á bandarísku vei’kafölki veröur
því eflaust stórlega aukinn í sami-áði viö Alþýöusambands
stjómina, ef ekki verðcr tekið í taumana i kosningunum.
Norðmenn og Danir standa á
mótl herstöðvakröfum USH
V/mislegt hefur gerzt á þessu
vori sem minnir á það að
í heiminum eru háð fleiri köld
stríð en þetta -stórkostlega og
lalkunna milli austurs og vest-
urs. Einkum er það innan Vest-
urblakkarinnar sem hagsmun-
ir ríkja og ríkisstjórna rekast
á svo að af hljótast hverskyns
flækjur og deilur. Meðal þess-
ara köldu atríða iaf öðrum eða
þriðja flokki er það sem stað-
ið hefur undanfarin ár milli
forysturikis Atlanzhafsbanda-
lagsins, Bandaríkjanna, og
tveggja úr hópi máttarminnstu
bandalagsríkjanna, Danmerkur
og Noregs. Það sem um er
deilt er það, hvort Bandaríkja-
menn skuli fá að hafa herstöðv-
lar, og þá fyrjt og fremst
stöðvar fyrír xlugher sinn, í
löndum þessum. Þrátt fyrir
mikla eftirgangsmuni af hálfu
Bandaríkjastjómar hefur henní
eltki tekizt að hafa sitt mál
fram, Danir og Norðmenn neit-
að að taka við bandarískum
flugher til setu í löndum sínum.
jVTorska VerkamannaflokJrs-
’ stjórnin, sem stýrði Noregi
inn í Atlanzhafsbandalagið
gegn harðsnúinni andstöðu mik-
’ ils hluta flokksmanna, hét því
þá að ekki skyldu undir nedn-
um kringumstæðum verða látn-
ar í té herstöðvar í Noregi á
friðartímum. Næstum frá því
tað -bandalagið v,ar stofnað hafa
Bandaríkjamenn reynt að fá
stjórnendur Noregs til iað hafa
að - engu þetta hátíðlega loforð
en þær tilraunir hafa engan ár-
angur borið. Engin loforð af
sama tagi og það norska voru
gefin af hálfu Dana þegar At-
lanzhiafsbandalagið var stofn-
að. Samt sem áður hafa dönsk
stjómarvöld ekki orðið við ein-
dregnum bandarískum óskum
um að bandaríski flugherinn
fái tii afnota og umráða flug-
velli þá hina miklu, sem Þjóð-
verjar gerðu á Jótlandi á stríðs-
árunum.
Á ð vísu er talið að tveir af
ráðherrunum í þeirrj stjórn,
sem nú situr að vödum í Dan-
•mörku, þeir Ole Björn Kraft
utanríkisráðherra og Harald
ERIKSEN og KRAFT, forsætis-
ráðlierra og utanríkisráðherra Dan
merkur.
Petersen Iandv,arnaráðherra,
hafi heitið því á fundum A-
banda'iagsráðsins í fyrra að
koma því tíl • leiðar að Bánda-
ríkjiamenn fengiu fiugvelij þá,
sem þeir ágimast. ^pn þei.m
heíur lítið orðið ágengt i því
áð efna þetta lofo’rð. Málið
kom á dagskrá í fyrrasumar og
hefur síðan verið mál málanna
i dönskurri stjómmálum. Þegar
Danmörk gekk í AtLarizhafs-
•bandalagið greiddu þingmenn
úr fjórum stjórnmáliaflokkum
af sex atkvæðí gegn aðild eða
sátu hjá og voru tveir flokfcar,
kommúnistár og róttækir, flokk-
ur smábænda og frjálslyndra
menntamanna, óskiptir í hópi
ándstæðinga bandalagsins a
þingi. Þegar herstöðvakröfum-
ar komu fram brá hinsvegar
svo við að sósíaldemókratar —
sá ílokkur sem fór með stjóm
í Danmörku þegar inngangan
í bandalagið var ákveðin,
fékkst ekki til að fallast á þær
að svo stöddu.
¥?r leið að kosningum í Dan-
mörku í vor kvað svo rammt
að andúð aimennings á veit-
ingu herstöðva að . meira að
segja Erik Eriksen, forsætis-
ráðherra og samstarfmaður
Krafts og Petersens taldi í
kosnjngaræðum öll tormerki á
því að hleypa bandarískum her
inn í Danmörku. Hans Hed-
toft, foringi sósíaldemókrata,
sem hafði forgöngu um .aðild
Danmerkur að Atlanzhafsbanda
iaginu, sagði kjósendum að
Erlend
tíðindi
hann væri „andvígur allri A-
bandalagsstefnunni eins og rík-
isstjórnin rekur hana“. Úrsiit.
kosninganna sýndu, að Eriksen
og Hedtoft höfðu vitað hvað
þei.r sungu. Róttækir, sósial-
demókratar og kömmúnistar
unnu á í kosningunum, vinstri
menn, flokkur Eriksens for-
sætisráðherra, hélt í horfinu en
íhaldsmenn, flokkur herstöðva-
postulans Krafts, tapaði.
T Tershöf ðingj ar Atlanzhiafs-
bandalagsins hafa látlaust
ávítað Dani og Norðmenn fyrir
það hve lítinn áhuga þeir sýni
á hervæðingu og . fyrir andúð
þeirra á erlendri hersetu.
Bandaríski hershöfðinginn Olm-
stead hefur sakað Dani um að
þeir tími engu að fórna laf 'lífs-
kjörum sínum á altari hervæð-
ingarinnar, Brind aðmíráll, sem
var yfirforingi A-banda!.agsins
á Norðurlöndum þangað til í
vor, kvaddi með því að kvarta
um að sér og mönnum sínum
hafi verið sýnd „hrein og
bein andúð“ í Noregi og Dan-
mörku. Annar aðmíráll, Evans
Lombes, sagði í vor í Stavang-
er í Noregi að ef Norðmönnum
og Dönum væri alvara að efla
landvarnir sinar yrðu þeir að
veita viðtöku bandarískum
flugher og afhenda honum
flugstöðvai-. Norska stjómin
svaraði með því að iýsa til-
hæfulausar fregnir bandarískra
blaða um ,að hún ætlaði að
láta undan herstöðvakröfunum
að lafstöðnum þingkosningunum
í haust.
L þríðjudaginn birtist í Tím-
anum grein, ein af mörg-
um þar sem reynt er ,áð rétt-
læta hernám íslands. Megin
röksemd greinarhöfundar er að
rússnesk árás á Vestur-Evrópu
sé yfirvofandi og hann s-egir
•orðrétt: „Norðurlönd eru talin
í mestri hættu ef Rússar gera
á.rás“. Fyrir því er vitnisburö-
ur urmuls A-bandalagshers-
höfðingja, að herbúnaður sá
sem Norðmenn og Danir halda
nú uppi sé nær einskis virði

TORP og I.ANGE. forsætisráð-
herra og utanríkisráðherra Noregs
ef í odda skerst og er það
helzta röksemd þeirra fyrir því
að veita beri Bandaríkjamönn-
um herstöðvar í löndum þess.
um. En stjómendur Noregs og
Danmerkur taka ekki þær rök-
semdir gildar. Noregur og Dan-
mörk eru þau Atlanzbafsbanda-
lagsríki á meginlandi Evrópu
sem næst liggja Sovétríkjunum
•en samt eru menn þar sýnu
rólegci og óhræddari við aust-
ræna árás en til dæmis Banda-
ríkjamenn, svo ekki sé minnzt
á þá sem rita Tímann og Morg-
unblaðið. í lok heimsstyrjald-
arinnar síðari hafði sovéther
Norður-Noreg og dönsku eyj-
un, a Borgundarhólm á valdi
sínu en hann yfirgaf þessi hern-
aðarlega þýðingarmiklu land-
svæði strax sumaríð 1945.
Norðurlandaþjóðimar vita að
þá var Rússum í Iófa lagið að
leggja þser undir sig hefðu þeir
viljað.
’\ro'rðmenn og Danir telja:
11
sjálfa sig engu síður dóm-
basra um fyrirætlanir Rússa en
bandaríska hershöfðingja og í
herstöðvamálinu hafa ■ þeir lát-
ið eigin dómgreind _gn ekki
áróður vestan yfir Atlanzhaf
ráða 'gerðum sinum. Danir og
Norðmenn sættu sig við inn-
gönguma í Atlanzhafsbandalag-
ið vegna þess að beir voru
fullvissaðir um að það væri
einungis varnarsamtök. Flúg-
stöðvar til handa langfleygum
bandarískum sprengjuflúgV'el-
um bæru eins og nú staiida
sakir ekki vott vainarviðbún-
aði heldur árásarfyrirætiur.um,
og þess vegna eru DanP og
Norðmenn þeim andv.'gir.
Stjórnendur þeirra hafa haft
kjark til að .neita bandarískum
kröfum um herstöðvar og setja
eigið mat á horfum i heims-
málunum ofar staðhæfingum
bandarískia herráðsins um
háskasamlegar fyrirætlanir
Rússa. Sú afstaða er alger and-
stæða við ósjálfstæði þeirr,a ís-
lenzku ráðherra og . alþinigis-
manna, sern ekki kunnú ö.nn-
ur orð en já, já, verði þinn
gráðugi vilji, þegar bandaríská
yfirherráðið fékk löngun til að
gera ísland að herstöð sinni. ■
M. T. Ó.