Þjóðviljinn - 13.06.1953, Blaðsíða 2

4) — ÞJÖÐVILJINN — Laugardagur 13. júní 1953
1:
Þjóðareinmg gegn her í landi
ekki hvika
Hvað tekur við?
Bréfi til íslendinga á Keflavíkurflugvelli
í fyrri hluta þessa bréfs,
sem birtist í gær, minntist ég
á samstarf við ykkur, sem
vinnið á KeflavíkurveHi, að
því er snertir samtíðarsöguna.
Að hinu leytinu vildi ég
víkj:a að því máli, sem snert-
ir ykkur jafnframt því sem
það snertir alla þjóðina: Hvað
tekur við, þegar hernaðar-
[ vinnunni á Keflavíkurvelli
lýkur?
.. Samkvæmt opinberum
skýrslum munu nú vinná alls
-• um 2700 íslendingar á Kefla-
° víkurflugvelli, þar af rúmlega
" 500, sem reikna má til fram-
" búðar, þeir, sem starfa að
rekstri flugvallarins og lög-
gæzlu. Hinir 2200 íslendingar,
- ■ verkamenn, bifreiðastjórar og
•’ iðnaðarmenn eru þar stundar-
" fyrirbæri, sem innan nokk-
" urra missera eða nokkurra
" mánaða verða að hverfa aft-
ur til atvinnuvega þjóðarinn-
■ar og framleiðslu. Þeir hafa
komið þangað frá ýmsum
stöðum til þess ,að afla sér
fjár um stundarsakir, því að
við hernaðarvinnuna á vellin-
, um var fengsvon eins og á
,, nýju fiskimiði.
Ætla mætti, að sumir, ósk-
-• uðu þess að framkvæmdir
• ■ hersins á Keflavíkurvelli og
" nágrenni hans yrðu sem mest-
" ar og vinnan þar sem drýgst
" og lengst. En þó hygg ég, að
'SÚ hugsun sé fjarri ykkur,
sem þar dveljizt nú, og þið
vilduð fléstir vinna við önn-
,. ur störf en að byggingu íbúða
,. yfir erlendan her, eða flug-
-• velli fyrir hervélar eða önnur
-• mannvirki í þágu styrjalda,
" — að þið vilduð heldur starfa
" hjá íslendingum heldur en
" undir erlendri herstjórn á ís-
lenzkri- grund.
Með þeim fjármunum, sem
þið aflið ykkur við hernaðar-
,, vinnuna, munuð þið reyna að
,. búa í haginn fyrir ykicur og
fjölskyldur ykkar, hver á sínu
-• sviði. Það, sem framyfir dag-
•• legar þarfir er, geyma sumir
" til námskostnaðar, aðrir til
II.
þess að byggja sér heimili, ef
til vill til þess að kaupa sér
smábát. En hvað sem líður
um atvinnu íslendinga á
Keflavíkurvelli í dag, þá er
landsmönnum ljóst, og senni-
lega ykkur sjálfum, framar
öllum öðrum, að einn daginn
er þessu lokið, ykkar er ekki
þörf og bjargráð fyrir þjóðina
og framtíðina voru hér engin.
Öðru nær. Hér er verið að
knýja friðsama framleiðslu-
þjóð, fámenna en atorkusama,
til þess að gerast styrjaldár-
aðili, undir brjálæðiskenndri
stjóm vopnaframleiðendanna,
og láta íslenzka hagsmuni
sitja á hakanum fyrir styrj-
aldarrekstri erlends stórveldis.
íslenzkir forsvarsmenn hers-
ins eru í skjóli óttans flækt-
ir inn í það að biðja um her-
vemd á friðartímum, en öll-
um, sem hafa skilningarvit sín
óskert, má ijóst vera, að þjóð
okkar rís aldrei undir sam-
starfi við stórveldi, sem rek-
ur styrjaldir til þess að halda
uppi atvinnuvegum sínum og
fjárbag, sem ella lægi við
hruni. Okkar hlutur er þá
beztur að við snúum sem
fyrst við á hinni gálausu braut
og einbeitum kröftunum að
nýjum friðsamlegum viðfangs-
efnum á sjó og landi. Sam-
fara því sem núverandi rík-
isstjórn hefur í einu og öllu
hlýtt og þjónað hernaðaryfir-
völdunum, hefur hún vanrækt,
svo að í voða stefnir, að efla
hin-a iífrænu atvinnuvegi
landsins. Hvað þýðir að fara
á sjó og fiska, segja einhverj-
ir, hraðfrystihúsin standa
hálffull eða full af óseljanleg-
um fiski, markaði vantar. —
Lítum til Norðmanna, sem
veiða langtum meira en við,
en vantar þó fisk til þess að
'geta staðið við markaðsskuld-
bindingar sínar. Lítum til
Dana, sem igerast milliliðir og
selja fisk okkar. Lítum til
Færeyinga og þannig áfram.
Hvers vegna tekst íslenzku
ríkisstjóminni ekki að selja
okkar afurðir? Ef stjóm
landsins væri í samræmi við
framleiðsluhætti og fram-
leiðsluþarfir þjóðarinnar væri
hægt að skapa hér velmegun,
þár sem hver hönd ynni að
hagnýtu starfi fyrir nútíð og
framtíð. Þó að þessar stað-
reyndir séu dregnar fram í
dagsljósið, munu margir horfa
með ugg til þess er hemaðar-
vinnan hættir. Hvað tekur
við?
Það getur tekið við eðlilegt
atvinnulíf og blómlegt, ef
horfið er frá hinni rangsnúnu
stefnu í utanríkismálum, sem
núverandi rík’isstjórn beitir
og rekur.
Andspymuhreyfingin gegn
her í landi leggur höfuðá-
hérzlu á breytta stefnu í
utanríkismálum og heitir á
alla íslendinga að gerast liðs-
menn t'il uppbyggingar. Við
stöndum með ríkisstjóminni í
landhelgismálinu og krefjumst
þess að haldið verði á málum
íslendinga án undanlátssemi
við erlent vald. Við leggjum
lið hverju því máli, sem raun-
verulega tryggir framtíð sjálf-
stæðrar þjóðar í þessu landi.
En við leggjumst af öllum
þunga gegn hersetu á íslandi
og stofnun innlends hers. Við
leggjumst af öllu afli gegn nú-
verandi óheillastefnu í utan-
ríkismálum, því að hún stefn-
dr þjóðerni okkar í foeinan
voða.
Við . viljum, að þegar þið
komið úr vinnunni á Kefla-
víkurvelli, þá fáið þið góðar
móttökur hjá þjóðfélaginu til
starfa og í samvinnu til upp-
byggingar atvinnulifinu. Þess
vegna óskum við samstarfs
við ykkur og óskum að Þið
ger.ist liðsmenn okkar í hinni
örlagaríku baráttu sem fram-
undan er. G. M. M.
í Þjóðviljanum var það fyrir
skömmu upplýst að í nærri hálft
ár hefur staðið kjaradeila milli
starfsstúlkna á spítölum annars
vegar °g spítalastjórnanna hins
vegiar. Það var ennfremur upp-
lýst iað sagt hefði verið upp
samningum, viðkomandi atvinnu-
rekendum sent samningsuppkast
svo sem títt er og óskað eftir
*
samningaviðræðum, en 1 iðið hafi
vika eftir viku án þess að kom-
ið hefði svar frá spítalastjórnun-
um. — Og er nú brátt liðinn
h.álfur mánuður síðan samnings-
laust var milli aðilja.
Fyrirspurn
um bék
Jafnvel óbókhneigðdr menn
fylgjast, af miklum áhuga, með
útkomu einnar bókar. Bók þessi
kemur út árlega og gengur
undir nafninu skattskrá eða út-
svarsskrá. Fyrra nafnið er tví-
mælalaust réttara því engum
dylst að útsvar er skattur og
hann ekki sérlega vægur.stund-
um. En því í ósköpunum hafa
menn áhuga fyrir útkomu þeSs-
arar leiðinlegu bókar? Kunningi
minn einn, sem kominn er af
léttasta skeiði, á oft leið um
skrifstofuna þar sem ég vinn.
Og ég má eiga það alveg víst
að hann yfirgefur mig ekki svo
að hann segi ekki eitthvað á
þessa leið: „Ekki kemur skatt-
skráin ennþá“, eða: „Þeir ætla
að verða eitthváð seinir með
skattskrána í ár“. Og nú veit
ég að það finnst fleirum en
Þessi hálfs árs barátta starfs-
stúlkna á spítölunum segir sína
sögu um það hvem hug ráðandl
menn við þessi fyrirtæki — eink-
um stjóm Ríkisspítalanna —1
ber til fólksins sem vinnur. Það
er hvort tveggja að tími er til
þess kominn að sinna rétti
starfsstúlknanna í þessu máli og
iað nú loksins hefur spítalastjóm
afráðið að virða starfsstúlkurnar
þess að ræða við fulltrúa þeirra
um samningama.
Ætla mættj að eftir svo lang-
an umhugsunartíma sem ráða-
menn spítalanma hafa haft í
þessu máli — þeim til lítils heið-
urs — séu þeir loks komnir á
hreint um það að ekk; tjáir að
traðka á sjálfsögðum rétti starfs-
fólksins, enda full víst af ein-
foeittri baráttu starfsstúlknanna
undanfarna mánuði að þær munu
ekki hvika frá rétti sínum.
honum að þeir ætli að verða
seinir með skattskrána í ár.
En hyggið að. Nú stendur sér-
staklega á. 1 ár eru kosning-
ar. Og í dag gat ég sagt kunn-
ingja mínum, eftir góðum heim-
i'ldum, að skattskráin eigi ekki
að koma út fyrr en eftir kosn-
ingar. „Nei, jæja“, sagði hann
alveg himinlifandi yfir því að
frétta eitthvað um þessa eftir-
sóttu bók, en bætti svo við
'heldur dauflegar: „Þeir eru lík-
lega hræddir við kjósendurna“.
Og það skyldi nú ekki vera að
þeir væru hræddir við kjósend-
urna. En hverjir eru hræddir
nema þeir sem vita sig seka?
AGH
tbol
Þeir, sem óska aö’ gera tilboö í aö reisa viöbótar-
álmu viö vesturhliö Elli- og hjúkrunarheimilisins i
Grund, vitji uppdrátta og verklýsingar til herra -
húsameistara Þóris Baldvinssonar n.k. þriöjudag
16 júní kl. 5-6 e.h. gegn kr. 100.00 skilatryggingu.
Tilboöum sé skilaö á skrifstofu vora fyrir 25.
júní n.k. og verða pau opnuö þar kl. 5 e.h.
EIli og hjúkrunareímilid Grund
Það er hægt að haía yíir heilar bögur . . . .
Fyrirspurn til Flugíélagsins
„VÍSNA-GÍSLI skrifar:
„Mér hefur dottið í hug að
skrifa hjá mér fáeinar hag-
Jega gerðar vísur, eicikum þœr,
sem eru að nokkru óvenjuiega
gerðar, og sendi ég þér fáein
sýnishorn.
Allír þekkjum við, hversu dýrt
•kveðnar vísur geta reynzt tor_
meltar, en hitt mun sönnu
nær, að það er hægt áð hafa
yfir heilar bögur, án þess
rímið þekkist, þegar þær eru
nógu alþýðlegar, sbr.:
I»aö er hægt að hafa yfir heilar
bii'íur,
án þess rímið þekkist, þegar
þær eru nógru aiþýðlegar.
Ofanskráð vísa er eftir Andrés
heitinn Björnsson, og kann-
ast margir við hana. Við aðra
svipaða vísu kannast færri, en
hún er eignúð Tómasi Guð-
mundssyni (ég bið höf. vel-
virðingar, ef þetta er rangt).
Hann á að hafa sagt við
kunningja sinn, er hann mætti
á förnum vegi einhverntíma á
dögum mestu loftárásanna í
stríðinu: „Eg er eins og eftir
loftárás. Það er lýgilegt, að
ég sé ennþó/oftast á fylliríi“.
En sett upp í vísu er þetta
þannig:
Eg er eins og eftir loft-
árás. í»að er lygi-
Iegt, að ég sé ennþá oft-
- s* ” fy’Vríi.
Sennilega eru margar fleiri
vísur til, ortar í svipuðum
stíl. Seinast í gær heyrði ég
eina, sem ekki er lakari en
hinar tvær, en um höfund
hennar var ekki vitað. Mér
finnst rétt að setja hana hér,
þó ekki sé nema vegna þess,
að hún mun ort skömmu
eftir kosningar — hvaða
kosningar, veit ég ekki —.
En svo mikið er víst, eftir
vísunni að dæma, að allir
flokkar sýndust samsekir um
alveg framúrskarandi mikla
fíflsku í framferci sínu við
kosningar, þá eins og reyndar
oftar. Vísan er nefni'ega
svona:
Allir flokkar sýnast sani-
sckir um alveg framúrskar-
andi mikla fínsku i fram-
i'erði sínu við kos.ningarnar.
Læt ég svo nægja í bili að
hafa vakið atliygli á þess-
um þrem ágætu vísum. Nú
geta hagyrðingar tekið við,
þeir sem kannski hafa aldrei
gert slíkar tilraunir áður, og
spreytt sig á þeirri þjóð-
legu mennt, sem vísnagerðin
er. Ekki veitir af að halda
því við, sem enn er til ó-
skemmt. — Vísna-Gísli“.
Aths: Blaðamaður á Þjóðvilj-
anum hefur heyrt fyrir löngu
að þessi síðasta vísa sé eftir
Akureyring að nafni Gísli
Konráðsson (skálds Vilhjálms-
sonar).
. FYRIRSPURN til framkvstj.
Flugfélags Islands. AS gefnu
tilefni langar mig að spyrja
yður eftirfarandi spurninga:
1. Er það háttur starfsmanna
fé’agsins að spyrja farþega
hverra erinda þeir fari, er þeir
taka sér far með vélum þess?
2. Telur félagið sér það sér-
staklega viðkomandi á 'hvern
hátt farþegar þess ráði för
sína ?
3. Af blaðummælurn varð ei
annað skilið en að starfsmenn
þess krefðust svars við slik-
um spumingum og þar sem
mér er kunnugt a'ð slíkt er
ekki venja þætti mér vænt um
að vita hvort þetta séu nýjar
starfsreglur hjá félaginu og
Framhald á 11. síðu.